آنتی اسکالانت (Antiscalant) از مواد شیمیایی رسوب زدا در صنعت تصفیه آب و تصفیه فاضلاب می باشد که عمده ترین کاربرد آن در سیستم های تصفیه آب اسمز معکوس برای پیشگیری از پوسته پوسته شدن غشای سیستم RO می باشد.
آنتی اسکالانت در مرحله ی پیش تصفیه دستگاه تصفیه آب صنعتی نقش بسیار مهمی دارد. در این دستگاه تکنولوژی اسمز معکوس بی نقص ترین نوع فیلتر کردن و تصفیه آب محسوب می شود. در ادامه این مقاله از تصفیه آب آبین همراه ما باشید.
علل لایه گذاری شیمیایی (Scaling) بر روی فیلتر ممبران RO را می توان به چهار دسته کلی تقسیم بندی نمود:
افزایش غلظت مواد معدنی محلول در آب ورودی به غشا
افزایش PH آب
ایجاد و افزایش سطوح مورد نیاز برای ترسیب (که با استمرار لایه گذاری شیمیایی (Scaling) این سطح موردنیاز افزایش می یابد)
افزایش دمای آب
معمولا مشکلاتی که در اثر لایه گذاری شیمیایی (Scaling) در فیلتر های غشایی به وجود می آید، عبارتند از:
کاهش کیفیت و مقدار جریان آب عبوری
افزایش افت فشار و فشار مورد نیاز و مصرف انرژی و هزینه ناشی از آن
شست و شوهای بیشتر و با فواصل زمانی کمتر برای بهبود عملیات (که منجر به کاهش عمر مفید غشاها و افزایش هزینه می شود)
از کارافتادگی های مکرر و بلند مدت
پارگی و گسیختگی غشا در برخورد با کریستال های رسوبی نوک تیز
آنتی اسکالانت پایه پلیمر
مزایای آنتی اسکالانت های پلیمری:
غلظت بالایی دارند.
اجازه رسوب گذاری به هیچ نوع رسوب کربناتی و فسفاتی را نمی دهد.
جهت طیف وسیعی از آبها از جمله آب دریا، آب شور چاه ها، آب های سخت شیرین، آب های با سختی زیر 1000ppm استفاده می گردند.
به علت قدرت بالای کیلیت کنندگی (chelating agent) عملکرد بهتری از خود نشان می دهد.
با نرخ خوردگی بسیار پایین تر (ضدخوردگی).
غیرسمی بوده و مشکلات پوستی و تنفسی جهت انسان ندارند.
عملکرد خوب پراکنده کنندگی (dispersant) در برابر رسوبات کربناتی و سولفاتی دارند.
نیاز به شستشوی ممبراین را در فاصله زمانی طولانی تری فراهم می کنند.
احتمال تشکیل جلبک و آلاینده های زیستی را به مقدار زیادی کاهش می دهند.
طریقه مصرف:
میزان تزریق انواع آنتی اسکالانت بستگی به پارامترهایی همچون آنالیز آب، میزان دبی، دما، pH، میزان ریکاوری سیستم، منبع آب، نوع ممبرین و نحوه آرایش ممبرین ها دارد. به طور معمول میزان تزریق آنتی اسکالانت ها در محدوده 3-6ppm می باشد.
نحوه عملکرد آنتی اسکالانت برای جلوگیری از تشکیل رسوب
ماده بازدارنده رسوب یا آنتی اسکالانت با خواص ویژه خود از تشکیل اکثر رسوبات معدنی جلوگیری نموده و سرعت ته نشینی این مواد در سیستم را کاهش می دهد. این ماده بازدارنده رسوب در سطح غشای ممبران جذب شده و از رشد بیشتر کریستال های نمک و رسیدن به غلظت مورد نیاز برای رسوب گذاری جلوگیری می کند. اغلب آنتی اسکالانت ها دارای ویژگی معلق سازی یا دیسپرسانتی بوده و توسط احاطه نمودن ذرات معلق نمک، ذرات آهن و مواد آلی موجب دفع این مواد توسط آنیون های محلول می شوند. به این ترتیب از تجمع ذراتی که تمایل بالاتری به رسوب گذاری دارند، ممانعت می کند. آنتی اسکالانت ها براساس سه مکانیزم زیر از رسوب گذاری بر سطح ممبران های تصفیه آب صنعتی جلوگیری می کنند:
• افزایش آستانه بازدارندگی: آنتی اسکالانت ها برای پیشگیری از رسوب نمک های فوق اشباع قدرت بالایی دارند.
• تغییرات در ساختار رسوبات: ضد رسوب ممبران با دگرگونی در ساختار بلوری رسوبات، آنها را به رسوباتی نرم و غیر چسبنده تبدیل می کند. آنتی اسکالانت هایی که بار سطحی منفی دارند، قادرند یون های مثبت بلوری را جذب کرده و مانع تشکیل رسوب در سطح غشای ممبران شوند.
• ویژگی پخش کنندگی یا دیسپرسانتی: اکثر آنتی اسکالانت ها دارای ساختار آنیونی هستند و توسط القای بار منفی به ذرات رسوب، موجب معلق سازی آنها و ممانعت از تشکیل توده ذرات می شوند.
مهم ترین کاربردهای آنتی اسکالانت
آنتی اسکالانت ها کاربرد وسیعی در صنعت تصفیه فاضلاب و آب دارند و اگر این ضد رسوب متناسب با واحد تصفیه آب صنعتی مورد نظر انتخاب شود، موجب رفع فولینگ فیلترهای ممبران و بهبود عملکرد دستگاه می گردد. از جمله کاربردهای آنتی اسکالانت می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- استفاده ویژه در سیستم های RO و UF با قابلیت بازدارندگی بالا
2- سیستم های نانوفیلتراسیون (NF)
3- دستگاه های آب شیرین کن صنعتی و نیمه صنعتی
4- دستگاه آب شیرین کن دریایی
5- سیستم های خنک کننده آب (برج های خنک کننده)
6- دیگ های بخار و سیستم های حرارتی
7- رسوب زدا در سیستم های برودتی
8- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی (جهت جلوگیری از تشکیل رسوب)
جهت کسب اطلاعات بیشتر به آبین http://abin.ir مراجعه فرمایید.