میدل ایست آی: چرا اسرائیل به شدت نگران بحران اخیر ایجاد شده میان دوحه و ریاض است؟‌

واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:

نشریه امریکایی اتلانتیک: بحران قطر به نفع روابط ایران و حماس تمام خواهد شد
میدل ایست آی: چرا اسرائیل به شدت نگران بحران اخیر ایجاد شده میان دوحه و ریاض است؟‌
پیامدهای قطع روابط دیپلماتیک میان عربستان سعودی و قطر به فراتر از صرف روابط دوجانبه میان دو کشور باز می گردد. در روزهای اخیر رسانه های مختلف به عواقب مختلف این موضوع و تاثیر آن بر معادلات منطقه ای پرداخته اند.
روز نو : پیامدهای قطع روابط دیپلماتیک میان عربستان سعودی و قطر به فراتر از صرف روابط دوجانبه میان دو کشور باز می گردد. در روزهای اخیر رسانه های مختلف به عواقب مختلف این موضوع و تاثیر آن بر معادلات منطقه ای پرداخته اند.
به گزارش سايت روزنو، نشریه امریکایی «اتلانتیک» پیش بینی کرده که این موضوع سبب نزدیکی بیش تر حماس به ایران خواهد شد. این نشریه می نویسد:«محاصره یک امیرنشین کوچک می تواند تنش ها در سرتاسر خاورمیانه را افزایش دهد. به نظر می رسد سه سال پس از آخرین دور از جنگ در غزه، رهبران اسرائیل و فلسطین بار دیگر به سوی دور دیگری از منازعه حرکت می کنند.
البته نه به آن دلایلی که شما ممکن است فکر کنید. در تاریخ یکشنبه گذشته، کابینه امنیتی اسرائیل موافقت کرد که مقدار برق ارائه شده به مناطق فلسطینی تحت محاصره را به میزان ۴۰ درصد کاهش دهد. این تصمیم در حالی گرفته شد که مقام های ارشد نظامی ارتش اسرائیل هشدار داده بودند که این اقدام می تواند باعث ایجاد یک بحران انسانی در نوار غزه شود جایی که ۱.۹ میلیون نفر در آن زندگی می کنند و باید افتاب سوزان را تحمل کنند و روزانه سه ساعت برق داشته باشند.
حماس گروه شبه نظامی اسلام گرا نیز که کنترل غزه را در اختیار دارد هشدار داد که این اقدام باعث ایجاد یک انفجار خواهد شد. موضوع اما تنها خاموشی نیست به نظر می رسد که این بحران همزمان با بحرانی دیپلماتیک و دیدار وزیر دفاع اسرائیل با همتای امریکایی اش و سفر ترامپ به اسرائیل است. پس از آن سفر در ۵ ژوئن، عربستان و متحدانش تصمیم به قطع روابط دیپلماتیک با یک امارت کوچک ۲.۷ میلیون نفری به دلیل حمایت اش از اخوان المسلمین و هم چنین هم پیمانی اش با ایران گرفتند.
به نظر می رسد اما این اقدام نتیجه معکوس داشته است ترکیه روابط خود را با قطر افزایش داده است و اجازه استقرار نیروهای نظامی بیش تر در آن کشور را دریافت کرده است و ایران نیز با عجله به ایجاد پلی هوایی برای ارسال محموله های غذایی دست زده است. البته دلایل کافی برای انتقاد از نقش قطر در منطقه وجود دارد.
برای مثال، گزارش هایی تایید شده نشان می دهند که دولت قطر به گروه های وابسته به القاعده در سوریه کمک کرده است. هم چنین شبکه خبری الجزیره که یکی از برجسته ترین شبکه های خبری در منطقه است به خروجی ای تبلیغاتی برای اسلام گرایان سنی تبدیل شده است تئوری های توطئه را مطرح می کند و به تنش فرقه ای درباره مسیحیان در مصر و علویان در سوریه و گروه های دیگر دامن می زند».
این نشریه در ادامه اشاره می کند که واقعیت اما آن است که تاکتیک عربستان سعودی برای ایجاد هراس از ایران در میان تمام کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس موثر نبوده است و چندین همسایه آن کشور از جمله عمان چنین احساسی را درباره ایران ندارند و می نویسد:«برای مثال در جریان مذاکرات هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی در سال ۲۰۱۵ میلادی سلطان قابوس نقش میانجی گری برای برگزاری مذاکرات محرمانه میان مقام هاي امریکایی و ایرانی را انجام داد.
عمان هم چنین حاضر به مشارکت در حملات تحت رهبری عربستان سعودی علیه انصارالله در یمن نشد کشوری که فقیرترین نقطه در شبه جزیره عربستان سعودی است و با قحطی و شیوع بیماری وبا مواجه شده است. کویت نیز کشوری است که در مجلس نمایندگانش اسلامگرایان اکثریت را دارند و اقلیت قومیتی قدرتمند ایرانیان در آنجا زندگی می کنند و ترجیح می دهد به جای پیوستن به مناقشات منطقه ای نقش میانجی را ایفا کند».
این نشریه در ادامه می افزاید:«مورد حماس هنوز یکی از نشانه های پیچیدگی این بحران است. در سال های اخیر این گروه در تعادل ناپایداری میان عربستان سعودی و ایران و در نوسان در ارتباط با دو کشور بوده است.
در حالی که دومین کشور حامی بزرگ مالی حماس است در سال ۲۰۱۲ میلادی زمانی که بحران سوریه آغاز شد حماس به دلیل اتخاذ موضع علیه اسد از ایران دور شد. در آن زمان کمک های تهران که حامی اسد بود به حماس قطع شد. خالد مشعل مجبور به ترک پایگاه دیرینه خود در دمشق شد و راهی دوحه شد.
از آن زمان به بعد مشعل در تلاش بوده تا حماس را به کشورهای حوزه خلیج فارس نزدیک تر کند. او در سفری نادر به عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ میلادی با ملک سلمان دیدار کرد و در مقابل رهبران گردان های عزالدین قسام شاخه نظامی حماس فشار می اوردند تا روابط با ایران حفظ شود. در حال حاضر اما حماس پس از قطع روابط عربستان سعودی با قطر به احتمال زیاد به سوی تهران سوق پیدا خواهد کرد.
جناح تندرو در آن گروه نیز حامی نزدیکی حماس به ایران است. محمود الزهار در انتقاد از کشورهای عربی گفته بود که آنان در حال سوء استفاده از ارمان فلسطین بوده اند. در مقابل، قطر نیز از جمله معدود کشورهای حامی حماس بوده و در ساخت هزاران خانه جدید برای خانواده های اوارگان جنگی و ساخت بزرگراه برای غزه ای ها به حماس کمک مالی کرده است. از سوی دیگر حماس با استفاده از کمک های مالی ایران پروژه های نظامی خود را گسترش داده است از جمله تولید راکت در داخل غزه.
یک مقام اطلاعاتی اسرائیل به اتلانتیک می گوید با از سرگیری کمک ایران به گردان های قسام آنان پول نقد و نقشه برای توسعه تسلیحاتی خود را خواهند داشت».
سایت «میدل ایست آی» نیز با انتشار مطلبی اشاره می کند که اسرائیل نگران تحولات پیش بینی نشده آینده پس از قطع روابط دیپلماتیک دوحه و ریاض است و در این باره می نویسد:«نکته جالب این است که تحریم قطر از سوی عربستان سعودی مورد تمجید و ستایش رسانه های اسرائیلی و افکار عمومی آن کشور قرار گرفته است اما دولت نتانیاهو به طور عجیبی در این باره سکوت کرده است.
«الی اویدار» رییس سابق هیئت نمایندگی اسرائیل در قطر به میدل ایست ای می گوید که اسرائیل باید از عربستان سعودی و موضع تهاجمی آن کشور علیه قطر حمایت کند». او می گوید:«این یک فرصت تاریخی برای اسرائیل است. اسرائیل باید در واشنگتن لابی کند و قطر را وادار به خودداری از تامین مالی تروریسم کند. با این حال دولت کنونی اسرائیل این کار را انجام نمی دهد».
او می گوید که دائما از خود می پرسد که چرا اسرائیل فعالانه تر و صریح تر در قبال قطر و تحولات مرتبط با آن موضع گیری نمی کند. یک سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل نیز می گوید که تا به حال دستورالعملی رسمی درباره وضعیت ایجاد شده و پیامدهای آن برای اسرائیل و فلسطین ابلاغ نشده است. در این میان بسیاری از تحلیلگران و اکادمیسین های اسرائیلی و منابع اطلاعاتی معتقدند که ممکن است اسرائیل در این بحران بیش از آن که برنده باشد بازنده نهایی باشد. یوئل گوزانسکی و کوبی مایکل از موسسه مطالعات امنیتی در دانشگاه تل اویو می گویند که از زمان تشکیل شورای همکاری خلیج فارس در سال ۱۹۸۱ میلدی به این سو تهدید اخیر جدی ترین خطر بوده است.
انان استدلال می کنند که اسرائیل رویکردی دوگانه در قبال قطر دارد. از یک سو اسرائیل از قطر به دلیل پناه دادن به اعضای حماس نگران است و از سوی دیگر از حمایت های مالی قطر برای بازسازی نوار غزه و پولی که برای پرداخت حقوق فلسطینیان پرداخت می کند استقبال می کند. اسرائیل مایل است تا امریکا میانجی گری کند تا وضعیت کنونی به نفع روابط ایران و حماس تمام نشود».
میدل ایست ای در ادامه اشاره می کند که اسرائیل از امکان ایجاد سه سناریوی احتمالی نگران است: ارتباط قوی تر میان ایران و حماس،فروپاشی انسانی در غزه و تسلط تشکیلات خودگردان فلسطین بر غزه.
این سایت در ادامه درباره هراس اسرائیل از نزدیک احتمالی ایران و حماس به یکدیگر می نویسد:«ناظران اسرائیلی از این موضوع هراس دارند که در صورت خلاء کمک قطر به حماس آن گروه به دنبال جایگزین مالی باشد و چه کشوری بهتر از ایران برای کسب کمک های مالی. گازونسکی و کوبی باور دارند که اسرائیل اذعان می کند که معایب قطع همکاری عربستان سعودی و قطر برای اسرائیل بیش از محاسن آن است چرا که سبب می شود تا ایران کنترل بیش تری بر حماس و وضعیت نوار غزه پیدا کند. «شائول یانائی» پژوهشگری اسرائیل در امور خاورمیانه در دانشگاه حیفا به میدل ایست ای می گوید:«هیچ پرچم قرمزی برای مصر، عربستان سعودی، کویت و دولت ترامپ و اسرائیل بیش از همکاری و اتحاد یک سازمان فلسطینی با ایران وجود ندارد».
میدل ایست ای اشاره می کند که علاوه بر آن که خالد قدومی نماینده حماس در ایران پیش تر گفته بود که اغاز سال ۲۰۱۷ میلادی اغاز فصل تازه ای در روابط حماس و ایران است می تواند مثبت و رو به جلو باشد احمد یوسف مشاور ارشد سابق اسماعیل هنیه رهبر حماس نیز گفته بود که بحران قطر و ائتلاف میان اسرائیل، امریکا و کشورهای سنی جنبش هایی چون اخوان المسلمین و حماس را به ایجاد اتحاد با کشورهای قدرتمند در منطقه از جمله ایران برای محافظت از خود ترغیب خواهد کرد.
در این بین شبکه خبری دویچه وله آلمان نیز موضع ایران در قبال بحران اخیر میان عربستان سعودی و متحدانش با قطر را «محتاطانه» قلمداد کرده است. این شبکه خبری می نویسد:«مدت کوتاهی پس از اغاز تحریم قطر، ایران محصولات غذایی برای قطر اعزام کرد و اجازه عبور هواپیماهای قطری از حریم هوایی خود را داد. این یک وضعیت مخاطره امیز است. در نتیجه اقدامات ایران بسیار محتاطانه هستند».
دویچه وله در ادامه می نویسد:«ایران کشوری با اکثریت جمعیت شیعه است و علاقه کمی به درگیر شدن در منازعه میان دو پادشاهی سنی در خلیج فارس دارد. در این بین علیرغم وجود روابط حسنه میان ایران و قطر تنش هایی میان دو کشور وجود دارد و دو کشور اعتماد کامل به یکدیگر ندارند به خصوص بر سر بزرگترین میدان گاز طبیعی مشترک میان تهران و دوحه یعنی پارس جنوبی.
در زمان تحریم های ضد ایرانی بر سر برنامه هسته ای، قطر به تنهایی از میدان گازی سود برد و استخراج انجام داد و هر دو دولت ایران قطر ایده های مختلفی در مورد نقل و انتقال گاز دارند. قطر خواستار ایجاد یک خط لوله از طریق عربستان سعودی، اردن و سوریه به ترکیه است که از طریق آن گاز را به اروپا صادر کند. ایران اما قصد دارد خط لوله ای از آن کشور از طریق عراق و سوریه به دریای مدیترانه کشیده شود. پنج سال پیش ایران با اسد رهبر سوریه بر سر این موضوع به توافق رسید اما جنگ در سوریه به اجرای این پروژه چند میلیارد دلاری پایان داد. صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی از دانشگاه تهران معتقد است که قطر نمی خواهد در بحران کنونی به ایران نزدیک شود. او معتقد است که قطری ها نمی خواهند بیش از این عربستان سعودی را تحریک کنند و می خواهند با کمک پاکستان و ترکیه این بحران را مدیریت کنند».

تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ - ۰۹:۰۴

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: روز نو]

[مشاهده در: www.roozno.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 65]