وزیر پیشین آموزش و پرورش از وضع پرورش در نظام آموزشی ایران می گوید - پایگاه خبری تحلیلی جامعه حقوقی کشور

واضح آرشیو وب فارسی:وکیل ملت: وکیل ملت: تربیت حلقه گمشده نظام آموزشی است؛ آن قدر که به آموزش توجه شده، به همان اندازه از «تربیت» مغفول مانده. مردم، همان والدین دانش آموزان، نمی دانند که سر کلاس های درس، پشت نیمکت ها، تربیت با چه الفبایی به فرزندانشان یاد داده می شود یا اساسا، در مدارس، در کنار آموزش ریاضی و علوم و فارسی و ...، تربیت، چه جایگاهی دارد.همه اینها درحالی است که یکی از وظایف اصلی آموزش و پرورش، بحث تربیتی دانش آموزان است که ضرورت دارد در مدارس و مکان های آموزشی به طور ویژه مورد توجه قرار گیرد. با یک بررسی ساده می توان فهمید کمتر از یک هفتم طول عمر دانش آموزان در مدارس می گذرد و این وظیفه مربیان و مدیران است که به مقوله تربیت بیش از این توجه کنند، چرا که خانواده ها به مدارس، اعتماد مضاعفی دارند. در راستای اهداف برنامه پنجم توسعه و چشم انداز ٢٠ ساله نظام، توجه به مسائل تربیتی بسیار مورد تأکید است و مدیران و مربیان در سطح مدارس هم به عنوان مجری وظیفه دارند به شکلی مطلوب به آن دست یابند، اما باید دید تا چه اندازه در این زمینه توانسته اند موفق باشند و آیا تاکنون در این حوزه تاثیرگذار بوده اند یا خیر و اساسا مدیران مدارس همان طور که جدول آموزشی را در مدارس مورد بررسی قرار می دهند برای تربیت دانش آموزان برنامه مدونی در اختیار دارند؟ برای پاسخ به این سوال ها با سیدکاظم اکرمی، وزیر پیشین آموزش و پرورش گفت و گو کردیم، او در این گفت وگو ابعاد مختلف این مسأله را مورد بررسی قرار داد. چرا پرورش باید مقدم بر آموزش باشد؟ ما آموزش و پرورش جدا را به لحاظ دانش تربیت قبول نداریم. درواقع هیچ آموزشی نیست که به نوعی از تربیت منجر نشود و هیچ تربیتی نیست که نیاز به آموزش نداشته باشد. به همین جهت بعضی ها در برابر واژه education کلمه تربیت را انتخاب می کنند که آموزش و پرورش را در برمی گیرد. بنابراین این دو مسأله از هم جدا نیستند و بر یکدیگر اثر دارند. معلم وقتی وارد کلاس می شود نوع لباس پوشیدن و برخورد با دانش آموزان همه اثر تربیتی دارد اما این که چرا مقدم است به این دلیل است که زندگی بشری از نبود علم و دانش کمتر رنج برده و می برد تا نبود تربیت. جامعه صد سال پیش را تصور کنید که تکنولوژی نبود ولی مردم به هر صورت زندگی می کردند اما در همان صد سال پیش و الان نبودن راستی و امانت داری، بی طرفی و حق جویی سبب رنجش مردم بود، حالا هم نبود همین مسائل موجب رنجش مردم می شود. مانند جامعه آمریکا که در آن مسأله نژاد و مذهب مشکل ساز است و در طول تاریخ بشر باعث رنج مردم بوده و هست. این مسائل، مسائل پرورشی است که با آموزش درست نمی شود. در واقع ما معلمانی که رفتاری با عدالت نسبت به دانش آموزان و محبت و امثال اینها داشته باشند و کمالات اخلاقی داشته باشند، کم داریم. بنابراین از این جهت تربیت بر آموزش مقدم می شود. یعنی مردمی که تربیت دارند و به حقوق یکدیگر احترام می گذارند جامعه خوبی خواهند داشت. از آنجایی که پرورش مرحله اجرایی و بالفعل کردن آموزش هاست، کارکرد مدارس تا چه حد این مسأله را تقویت می کند و پرورش را در اولویت قرار می دهد؟ ما که از بیرون جامعه و مردم را نگاه می کنیم خیلی درصد بالایی نیست و مجموعا زیر ٥٠ درصد است. الان ما بیشتر از ٣٠٠ هزار نفر زندانی داریم و درصد طلاق و خشونت در کشور ما بسیار بالاست. همه اینها نشان می دهد افرادی که در این ٣٨ سال تربیت کردیم از لحاظ انسانی و اخلاقی درصد بالایی نیست و موفق نبوده ایم. آزمون های دشوار ورودی مدارس یکی از مصداق های تقدم آموزش بر پرورش در مدارس است؛ به صورتی که برخوردهای دوگانه با دانش آموزان در آموزش و پرورش در مورد ثبت نام و چگونگی دریافت وجوه مختلف این نیاز را توجیه می کند که مسأله تقدم پرورش بر آموزش ابتدا باید در کادر مدیریتی وزارت نهادینه شود. این آموزش چگونه باید صورت گیرد؟ شورای انقلاب فرهنگی و مجلس باید شخصیت کسانی که می توانند وزیر آموزش و پرورش، وزیر آموزش عالی و دانشگاه، رئیس دبیرستان و دبستان باشند را تعریف کنند. یعنی این مدیران باید شخصیت فرهیخته ای داشته باشند، به این معنی که بین کارمندانشان تبعیض قایل نشوند، به انتقاد کارمندان شان توجه کنند، گاه و بی گاه سرکشی کنند که کارمندانشان به مراجعان رسیدگی می کنند یا خیر؟ همه اینها باید همراه با راستی، عدالت و خلق نیکو باشد و این اعمال را وارد آموزش و پرورش کنند. وقتی وزیر این ویژگی ها را داشت، مدیرکل و روسا را هم باید به همین ترتیب انتخاب کند. علاوه بر این باید تغییر مدیران و روسا را از سیاست و دولت ها جدا کنیم. تقریبا هر دولتی که آمده بسیاری از روسا را عوض کرده و نتیجه آن چیزی بوده که تا الان دیده ایم. اگر شخصیت مناسبی را برای آموزش و پرورش انتخاب و تعریف کنیم و افراد را براساس صلاحیت های علمی و اخلاقی انتخاب کنیم نباید با تغییر دولت این افراد هم تغییر کنند. در ژاپن در بعضی از مدارس، مدیران سابقه ٢٠ سال فعالیت دارند و با تغییر رئیس جمهوری و وزرا تغییر نکرده اند. بنابراین در کشور ما عملا تربیت اولویت ندارد. تقدم پرورش بر آموزش تا چه حد بر رغبت و اشتیاق دانش آموزان برای حضور فعال در مدرسه تأثیر می گذارد؟ وقتی مجموعه مدرسه، مدیر و معلمان رفتاری با عدالت و محبت و عاطفه و تواضع و امثال اینها داشته باشند قطعا محیط مدرسه محیط مناسبی برای دانش آموزان می شوند. در مقابل محیطی که در آن خشونت، تبعیض، بی عدالتی و .. باشد چه در دبستان و چه در دانشگاه باعث آزار و اذیت می شود. نتیجه تجربه دیگر کشورها در نظام آموزش و پرورش با رویکرد تقدم پرورش بر آموزش به چه صورت بوده است؟ بعضی از کشورها مانند سوئد و اسکاندیناوی و ژاپن، از آن جا که با توجه به فلسفه تربیتی شان، به دانش روانشناسی بها می دهند، بسیار موفق بوده اند. شاهد بودیم که در جریان سونامی مردم ژاپن چگونه پشت صف قرار گرفته اند و بدون تندی همه چیز به خوبی مدیریت شد؛ ولی در همین حادثه پلاسکو ما مواردی را دیدیم که نشان می داد ما تربیت نشده ایم. در عمل می بینیم که این کشورها به لحاظ تعلیم و تربیت کشورهای پیشرفته ای هستند. آنها براساس روانشناسی، کاری کردند که دانش آموز وقتی به خانه می رود کار و تکلیفی ندارد ولی در مدارس غیرانتفاعی ما، دانش آموزان باری از کتاب به مدرسه می برند و این نشان می دهد که مدارس ما به مسائل روانشناسی کودک توجهی ندارند. ما به لحاظ پرورشی خیلی مشکل داریم و امیدوارم آقای دانش آشتیانی بتواند قدم به قدم این مسائل را حل کند و در دوره بعدی هم در وزارت حضور داشته باشند سند تحول تا چه حدبر تقدم پرورش بر آموزش و اجرایی شدن آن تأکید کرده است؟ سند تحول بسیار آرمانی و خوب نوشته شده است اما این سند وقتی می تواند تحقق پیدا کند که از شخص وزیر گرفته تا مدیران و معاونان همه براساس یک سری ویژگی های مناسب انتخاب شوند. باید دید فردی که انتخاب می شود تا چه حد از لحاظ اخلاقی، اسلامی و .. فرد موثری است. ما در اینها کمتر تأکید داریم، این مسائل، از خانواده بگیریم تا مدرسه و رادیو تلویزیون تاثیرات منفی تربیتی بر افراد می گذارد. یکی از ویژگی های خوب سند تحول این است که می گوید همه مسئولان که وظیفه تربیتی دارند باید براساس سند عمل کنند، در صورتی که خیلی از مسئولان هیچ توجهی به این سند ندارند و آن را نادیده گرفته اند. با وجود تاکیدهای فراوان وزیر جدید بر تقدم پرورش بر آموزش، چه سیاست ها و برنامه هایی را برای اجرایی شدن آن در نظر گرفته است؟ با توجه به عملکرد سه ماهه ایشان و انتخاب تعدادی از افراد دانشگاهی در وزارت، نشان می دهد که ایشان می توانند تأثیر تربیتی داشته باشند تا جایی که مورد توجه بسیاری از مردم و مسئولان قرار گرفته اند اما در مقابل افرادی سمت گرفته اند که هیچ ربطی به تعلیم و تربیت ندارند و وقتی سابقه ای در این زمینه نداشته باشند، تأثیر عکس می گذارد. من از آقای دانش آشتیانی حتی در موقع استیضاح دفاع کردم؛ اما ایشان زمانی می تواند بگوید پرورش بر آموزش تقدم دارد که همه افرادی را که انتخاب کرده است این ویژگی ها را از جهت انسانی، اخلاقی و دینی و همچنین معیارهای مدیریتی و آموزشی داشته باشند. اگر افرادی هم که انتخاب می کند دارای این ویژگی ها باشند خیلی خوب است. در مجموع می توان امیدوار بود وزیر آموزش و پرورش بتواند سیاست های تقدم پرورش بر آموزش را پیش ببرد و آموزش و پرورش را از رکود حاضر خارج کند.

جمعه ، ۲۶خرداد۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: وکیل ملت]

[مشاهده در: www.vakilemelat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 118]