نقش رفتار دینی در تحقق اقتصاد مقاومتی- زین العابدین جعفری*

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نقش رفتار دینی در تحقق اقتصاد مقاومتی- زین العابدین جعفری* تهران- ایرنا- از دیرباز، دین به عنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، کنترل و نظارت اجتماعی را در جوامع بشری بر عهده داشته است. اگر دین را بتوانیم به سه بُعد اصلی اعتقادات و باورها ، اخلاقیات و احکام فقهی تقسیم کنیم، رابطه دیالکتیک و در هم تنیده‌ بین این سه بُعد اساسی دین است که کارکرد نظارت اجتماعی آنرا محقق خواهد ساخت.

نقش رفتار دینی در تحقق اقتصاد مقاومتی- زین العابدین جعفری*

بنابر این اگر بخواهیم از شاخص ها و مؤلفه های یک دین برای کنترل اجتماعی استفاده کنیم، باید در هر سه وجه اصلی دین بتوانیم آموزه ها، الگوها و هنجارهای مفیدی در اختیار جامعه دینی قرار دهیم. البته در این راه نباید به زمینه اجتماعی دوران معاصر بی توجه باشیم. از مهمترین شاخصه های دوران مدرن، کاهش اثر اجتماعی دین در جوامع انسانی است. ضمن آنکه نباید از یاد ببریم که دنیای سرمایه داری مدرن، جوامع انسانی را به بازاری وسیع و جهانی تبدیل کرده است که هر کالا و خدماتی قابل ارائه در آن بوده و حق انتخاب افراد در جوامعی که مرزهای سیاسی نیز توان محدود ساختن ارتباطات اجتماعی را ندارد، به شکل افسار گسیخته ای افزایش یافته است. حال اگر بخواهیم در این فضای به شدت گسترده، از مؤلفه ها و شاخص های دین اسلام برای اثرگذاری بر یک رفتار اجتماعی خاص مانند کاهش مصرف کالای قاچاق به عنوان یکی از مهمترین شاخص های تحقق اقتصاد مقاومتی استفاده کنیم، باید به نکات مهم زیر توجهی وافر داشته باشیم:1-با آن که اثرگذاری اجتماعی دین در سال های اخیر رو به کاهش نهاده و رعایت بُعد احکام فقهی روندی نزولی به خود گرفته، اما مردم جامعه ایران همواره تشنه اخلاقیات هستند و اگر بُعد اخلاقی دین به شکلی صحیح به آنها معرفی شود، آمادگی لازم برای پذیرش آن را دارند.2-از مؤلفه های مهم بُعد اخلاقی دین اسلام (فردی و اجتماعی) می توان به قناعت، صرفه جویی، کمک به هم نوع، توجه توأمان به دنیا و آخرت و ...اشاره کرد که در یک بستر مناسب تبلیغی میتوانند تأثیر بسزایی در تحقق اقتصاد مقاومتی و کاهش مصرف کالای قاچاق داشته باشند.3- عامل یا عوامل انتقال دهنده پیام های دینی باید دارای وجاهتی مردمی بوده و عموم مردم به آن اعتماد داشته باشند. بدون رودربایستی باید بپذیریم که سازمان صدا و سیما به عنوان بزرگترین رسانه ملی در کشور، هم اکنون با اقبال اندکی از مردم مواجه است و تبلیغ کالاهای تولید داخل درشبکه های ماهواره ای، بیانگر این واقعیت تلخ است. بنابر این به جای استفاده از رسانه های دولتی و حکومتی، باید از وسایل ارتباط جمعی مردمی تر نظیر شبکه های اجتماعی مجازی و بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهرها (بدون استفاده از نام و نشان سازمان ها) بهره گرفت.4- زبان دنیای امروز با زبان پنجاه سال و صد سال پیش متفاوت شده است. زبان یک طرفه‌ی پند و نصیحت و هشدار که به عنوان مهمترین زبان سنتی دین طی قرون مختلف مورد استفاده بوده، اینک دیگر کارآیی لازم را ندارد. امروزه مردم با زبان فعال و مشارکتی و بازخوردی، ارتباط بهتری برقرار می کنند. در این زبان، مردم به عنوان افرادی فعال و مشارکت جو وارد شبکه ای از بازی های ارتباطی می شوند که نتیجه اش پیوند اجتماعی بیشتر و همنوایی در رفتارهای اجتماعی و نظارتی درونی است. این نوع زبان می تواند به همراه سایر موارد ذکر شده، حلقه مفقوده ارتباط مسؤولین با مردمی باشد که دارای حداکثر قدرت انتخاب در دنیای مدرن هستند.در پایان مولف بر این باور است که توجه به نکات مذکور باعث خواهد شد تا با تکیه بر دینمداری مردم ایران بتوانیم سهم خود را در تحقق اقتصاد مقاومتی بیش از گذشته ایفاء کنیم.........................................................................*دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه شیراز

18/12/1395

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]