واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: محاسبات مخالفان اسد
انتظار نميرفت براي جنگ چندجانبه و چند بعدي سوريه در «آستانه» معجزهاي رخ دهد اما ...
نویسنده : محمد بابايي
انتظار نميرفت براي جنگ چندجانبه و چند بعدي سوريه در «آستانه» معجزهاي رخ دهد اما وقوع بعضي تحولات بنيادين نظامي حداقلي از انتظار را براي تبديل شدن اين مذاكرات به نقطه عطف ديپلماتيك، جهت رسيدن به صلح ايجاد كرده بود؛ حالا پس از پايان اين مذاكرات آيا ميتوان گفت صلح به سوريه نزديك شده و اساساً صحنه جنگ سوريه پس از آستانه به كدام سو ميرود؟
تاريخ نشان ميدهد صلحها معمولاً زماني به دست ميآيند كه يك طرف از جنگ بر ديگري غلبه ميكند يا اينكه دو طرف پس از مدت طولاني جنگ به اين نتيجه ميرسند كه امكان حذف يكديگر را ندارند و ناچار هستند به مصالحه تن دهند. با پيروزي محور مقاومت در نبرد حلب، براي همگان وضعيت برنده و بازنده ميدان مشخص شد و كمتر ناظر حرفهاي شك دارد كه پروژه «تغيير رژيم» در سوريه شكست خورده است. در واقع هدف اصلي ديپلماتهاي محور مقاومت در آستانه كه به نوبه خود چند هفته پس از پايان نبرد حلب برگزار شد، نهادينه كردن اين پيروزي روي كاغذ بود. هر چند نمايندگان مخالفان حاضر نشدند رسماً پاي بيانيه پاياني نشست آستانه را امضا كنند اما ناظران معتقدند اين مسئله مهم نيست چرا كه مشخص شدن نتيجه نبرد حلب، خيلي زود تأثير خود را بر تصميمهاي حاميان خارجي مخالفان گذاشته است. تركيه، مهمترين حامي گروههاي مسلح، به صورت آشكار سياستهاي خود را تغيير داده و همانطور كه جوشا لنديس، رئيس مركز مطالعات دانشگاه اوكلاهما ميگويد اهميت گفتوگوهاي سوريه در آستانه براي روسيه اين بود كه« به شورشيان نشان دهد ديگر تركيه حامي آنها نيست و بايد عفو اسد را بپذيرند.»
علاوه بر تركيه، دونالد ترامپ رئيسجمهور جديد امريكا صريحاً اعلام كرده به حمايت خود از مخالفان پايان خواهد داد، عربستان در جنگ يمن گرفتار شده، اردن خيلي وقت پيشها مرزهاي خود را بسته و اخيراً نيز بوريس جانسون وزير خارجه انگليس به صورت صريح اعلام كرده كه صحنه جنگ تغيير پيدا كرده و لندن بايد خود را با واقعيتها تطبيق دهد. قابل درك است كه چرا مخالفان باوجود تمامي شواهد كه حاكي از شكست كامل آنهاست، حاضر نشدند به صورت رسمي پاي بيانيه را امضا كنند چرا كه مشكل آنها قبول واقعيتها نيست بلكه يكدست نبودن و در هم آميختگي آنها با گروههايي است كه بر اساس توافق بايد از بين بروند. روزنامه الشرق الاوسط به نقل از منابع آگاه از بندي غيرعلني در توافق آستانه خبر داد كه براساس آن دولت سوريه و همپيمانانش از يك سو و معارضان مسلح نيز از سوي ديگر داعش و جبهه النصره را هدف قرار خواهند داد. جبهه النصره كه هم اكنون نام خود را به « جبهه الفتح الشام» تغيير داده، شاخه سوري القاعده است كه بر اساس قطعنامههاي سازمان ملل و تمامي توافقهاي ديپلماتيك مرتبط با سوريه يك گروه تروريستي محسوب ميشود. ناظران جبهه النصره را سازمانيافتهترين و موثرترين گروه تروريستي فعال در اين كشور ميدانند كه به رهبري محمد جولاني توانسته اكثر گروههاي رقيب را يا از طريق زور يا از طريق ائتلاف تحت فرمان خود در آورد.
حضور نمايندگاني از متحدان جبهه النصره در آستانه، زنگ خطر جدي را براي فرماندهان اين گروه تروريستي به صدا در آورد، بهويژه اينكه قبلاً گزارش شده بود كه روسيه و تركيه به توافقي صريح براي هدف قرار دادن جبهه النصره دست يافتهاند. همزمان با نشست آستانه و طي چند روز گذشته شبه نظاميان جبهه النصره كه فعاليتهاي خود را عليه گروههايي كه نماينده به اين نشست اعزام كرده بودند، تشديد كرده و برخي از مواضع آنها را به تسلط خود درآوردند، شبه نظاميان النصره حتي مواضع گروههايي را كه نماينده به آستانه نفرستاده بودند همانند احرار الشام هدف قرار دادند. همانطور كه آرون لوند، كارشناس مسائل سوريه در مؤسسه كارنگي دو هفته مانده به نشست آستانه نوشت، «تغيير محاسبههاي دولتهاي مخالفت اسد» و «ايجاد بي اعتمادي در ميان مخالفان» حداقل انتظاري است كه روسيه و ايران از نشست آستانه دارند؛ خواستههايي كه با مواضع اخير وزير خارجه انگليس و درگيريهاي داخلي گروههاي مسلح به نظر ميرسد محقق شدهاند. بديهي است كه قطع حمايتهاي خارجي و جنگ داخلي گروههاي تروريستي منجر به تضعيف بيشتر آنها شده و زمينههاي پيروزي دولت سوريه را چه از طريق «مصالحه» و چه از طريق «زور» دير يا زود فراهم ميكند و بنابراين اين كشور ميتواند شاهد صلح باشد. باوجود اين نبايد توقعات را براي رسيدن به صلحي كامل و زودرس در سوريه بالا برد. القاعده و داعش همچنان دو گروه اصلي فعال در سوريه محسوب ميشوند كه به نظر ميرسد نه آماده پذيرش شكست هستند و نه از جنگ خسته شدهاند. از سوي ديگر، دولتهاي غربي كه برنامهها و اهداف آنها در سوريه با شكست مواجه شده است به نظر ميرسد تلاشهاي جديدي شروع كردهاند تا بين ايران و روسيه، دو متحد كليدي دمشق اختلاف ايجاد كنند تا بدين طريق، بخشي از شكست خود را با ايجاد شكاف در جبهه پيروز جبران كنند و همين مسئله چشم انداز تحولات ديپلماتيك پس از آستانه را ميتواند با چالش جدي مواجه كند كه عبور از آن نيازمند هوشياري تهران و مسكو است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۹ بهمن ۱۳۹۵ - ۲۲:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]