محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845806229
دولت موقت «واقع بین» بود یا خط امام؟ - پایگاه خبری تحلیلی شهیدنیوز
واضح آرشیو وب فارسی:شهیدنیوز: شهیدخبر(شهیدنیوز): اختلاف عمده دولت موقّت با امام بزرگوار سر این قضیّه بود؛ آنها توجه نمی کردند که آمریکا تغذیه کننده رژیم طاغوت بود؛ این رژیم حالا برافتاده است امّا آن دستگاه تغذیه کننده هنوز باقی است، اگر به او میدان داده شود، دوباره ضربه خواهد زد.سی ام دی ماه، سالروز درگذشت شخصیتی است که چندین دهه از تاریخ معاصر ما، پیش و پس از انقلاب، خاطراتی از فعالیت های پررنگ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی او دارد؛ مهندس مهدی بازرگان. منتقد نشانه دار سیاست های پهلوی و از «پیشروان ترویج و تبیین اندیشه های ناب اسلامی با زبان و منطق و شیوه نوین بود.» 1373/11/5 [1] جدای از چهره فرهنگی مرحوم بازرگان، حوادث سال های پس از پیروزی انقلاب، وجه دیگر شخصیت او را برجسته کرده است که بیشتر صبغه ی سیاسی دارد؛ وجهی که از یک سو، یکی از مهم ترین پایگاه های تقابل با ارزش های سیاسی نظام جمهوری اسلامی است و از سوی دیگر، به عنوان نمونه ای ناموفق، از سوی انقلابیون معرفی و مایه ی عبرت خوانده می شود. «دولت موقت»، اگرچه در کارنامه طولانی عمل سیاسی بازرگان، زمان چندانی را در بر نمی گیرد اما مهم ترین بخش آن است؛ مهم است برای آنکه تجربه دولت موقت، نه صرفِ یک تجربه تاریخی که یک الگوی حاضرِ تعریف از انقلاب و عمل انقلابی است. آنچه کارنامه ناموفق دولت موقت نامیده می شود، اتفاقاً ناشی از تعریفی است که بازرگان و همفکرانش از «انقلابیگری» می دادند نه آنکه صریحاً خود را بیگانه از انقلاب و ارزش های آن معرفی کنند. با نگاهی به انتقادات انقلابیون از دولت موقت و دفاعیات و مدعیات مرحوم بازرگان به نظر می رسد که علت اصلی «اختلاف» و بعد «جدایی مطلق» این دو طیف، برداشت های متضادشان از انقلاب بود؛ برداشت متضادی که به ویژه در مسئله ی «ارتباط انقلاب با آمریکا» متجلی شد. دیدار مهندس بازرگان نخست وزیر دولت موقت و ویلیام سولیوان سفیر آمریکا در ایران؛ اسفند 57 مهندس بازرگان در کتاب «انقلاب ایران در دو حرکت» که در تابستان 1363 منتشر شد، به ارائه روایتی از انقلاب بر اساس نوع نگاه نهضت آزادی پرداخت. در این روایت، مرحوم بازرگان تأکید می کند که «آنچه مردم و رهبری انقلاب ایران می خواستند، کوتاه کردن دست جنایتکار و چپاولگر ابرقدرت ها از دخالت در امور ایران و از سلب استقلالمان بود. ولی بعد از پیروزی، گام فراتری برداشته شده، شعار و ادعای درافتادن با تمامی بیگانگان و نابودی امپریالیسم و پنجه در پنجه آمریکا انداختن در سطح جهانی در برنامه انقلاب وارد گردید.»[2] مهندس بازرگان، خوی انقلاب در مقابله با آمریکا را نه برخاسته از اصل انقلاب که افزوده ای پسینی به وسیله ی «طرفداران اسلام فقاهتی» و منبعث از تفکرات مارکسیستی برشمرد[3] و انتقاد کرد که شعار نه شرقی نه غربی، با آنکه خاصیتی «ملی و دفاعی» داشته و «منظور از آن احراز استقلال همه جانبه ی خودمان در برابر بیگانگان و ابرقدرت ها و عدم اتکا به بلوک های شرق و غرب» بوده است، به «حالت غرب زدایی» افزایش پیدا کرده است.[4] این مبنای منطقی و تحلیلی از انقلاب، از آن سال ها تاکنون از سوی مرحوم بازرگان و نهضت آزادی و حتی در سال های بعد، از سوی برخی شخصیت ها و گروه های سیاسی درون جمهوری اسلامی تکرار شده است. این منطق تحلیلی همچنین می افزاید که بسیاری از مشکلات کشور ناشی از همین تغییر در روند «واقعی» انقلاب به سمت «غرب ستیزی» و «آمریکاستیزی» است و با «توبه» از این تغییر، و اتخاذ مشی فوق با آمریکا و ابرقدرت ها، مشکلات کشور هم حل می شود و البته انقلاب نیز به مسیر اصلی خود باز می گردد. اما استدلال انقلابیونی که مخالف این منطق بودند چه بود؟ جمع مهمی از یاران امام -به ویژه آنها که به طرفداری از اسلام فقاهتی مشهور بودند و در حزب جمهوری اسلامی متشکل شده بودند- بیش از هر موردی، در مسئله «رابطه با آمریکا» با دولت موقت اختلاف داشتند. آنچه می توان از موضع شخصیت های خط امامی گفت، انتقاد از «غیرواقع بینانه» بودن تز بازرگان و دولت اوست. آنها به هیچ وجه قبول نمی کردند که ارزش های ضدآمریکایی انقلاب از مارکسیسم آمده باشد و حتی به غرب ستیزی به معنای نفی کامل آنچه در غرب وجود دارد نیز اعتقادی نداشتند؛ بلکه معتقد بودند آگاهی از واقعیتی به نام «دشمنی آمریکا»، علتِ این تقابل است. صریح ترین تعابیر در این باره را مرحوم شهید بهشتی در سخنانی در دی ماه 58، در تبیین علت اختلاف «خط امام» با دولت موقت مطرح می کند و با روشی جدلی، به نقد دولت «مستقل لیبرال» می پردازد.[5] به بیان او: «در این ماه ها آن چیزی که به عنوان خطر بزرگ، سد راه انقلاب بود، یک خطر بود که این خطر امروز هم به همان قوت باقی است؛ خطرِ اینکه ما در ایران به جای آنکه یک حکومت اسلامی داشته باشیم، یک حکومت لیبرال داشته باشیم که به اسلام و مسلمانی اجازه زندگی در خانه و مسجد می دهد. این را بگویم شکی نیست که یک حکومت لیبرال مستقل، از رژیم گذشته برای ما بسیار بهتر است ولی دقت کنید تجربه تاریخی نشان می دهد که یک حکومت لیبرال مستقل در این منطقه از جهان دوام نخواهد داشت. به آن هایی که به حکومت لیبرال مستقل دل بسته اند بگوئید ساده اندیشی می کنید. این کمال مطلوب شما در این منطقه ای که ما در آن قرار داریم، در شرایط سیاسی امروز جهان دوام نخواهد آورد.»[6] **** همین تبیین، در سخنان آیت الله سیدعلی خامنه ای، شخصیت مهم دیگر این جریان وجود دارد. به نظر ایشان، بحث انقلابیون با دولت موقت، نه تقوا و ایمان 1361/6/11 [7] که غفلت از دشمنی «واقعیِ» آمریکا بود: «کسانی بودند آن روز که با حضور آمریکایی ها، با فعّالیّت آنها -حتّی فعّالیّت برخی از نهادهای آمریکایی- در داخل کشور موافق بودند! اختلاف عمده ی دولت موقّت با امام بزرگوار سر این قضیّه بود؛ ما از نزدیک می دیدیم. آنها توجه نمی کردند که آمریکا تغذیه کننده رژیم طاغوت بود؛ این رژیم حالا برافتاده است امّا آن دستگاه تغذیه کننده هنوز باقی است، فعّال است، اگر به او میدان داده شود، مجال داده شود، دوباره مشغول خواهد شد و ضربه خواهد زد و نقاط ضعف را جستجو خواهد کرد و از آن نقاط ضعف وارد خواهد شد؛ این را توجّه نمی کردند. امام این را می دید... امام این عقبه را از روز اوّل دید، با آن مقابله کرد؛ لذا تا آخر، امام علیه آمریکا و دستگاه سیاسی و امنیّتی آمریکا موضع داشت.» 1394/3/14 [8] اختلاف عمده دولت موقّت با امام بزرگوار سر این قضیّه بود؛ آنها توجه نمی کردند که آمریکا تغذیه کننده رژیم طاغوت بود؛ این رژیم حالا برافتاده است امّا آن دستگاه تغذیه کننده هنوز باقی است، اگر به او میدان داده شود، دوباره ضربه خواهد زد. بنا بر این تبیین، حتی آنچه که گفته می شود حرکت آمریکاستیزانه در سال های نخست انقلاب ناشی از هیجانات انقلابی بود نیز غلط است، بلکه این حرکت، کاملاً بر اساس یک تحلیل سیاسی واقع بینانه انجام شد. در این روند، تسخیر سفارت آمریکا نقطه پایانی برای تسلط کامل رویکردهای ایدئالیستی[9] در سیاست خارجی انقلاب بود. انقلابیون معتقدند که این واقعه، واپسین امید آمریکایی ها برای کاستن از «تندی»های روند انقلابی ایران در رابطه با آنها را ناامید کرد. آمریکایی ها با دولت موقت به «طمع» افتاده بودند «که خب، مثل اینکه بنا است این جریان تندِ حادِّ بسیار پُرشور -که هم ملّت را داشت، هم شعارهای قوی ای داشت- تبدیل بشود به یک جریان ملایم و متمایل به آنها؛ واقعاً هم این آقایان [به آمریکا] متمایل بودند؛ حالا هرچه می خواهند بگویند، بگویند!» 1367/4/19 [10] همچنین آیت الله هاشمی، دیگر شخصیت مهم حزب جمهوری، در پاسخ به یکی از نقدهای رایج نهضت آزادی[11] گفت: «اگر بگویند یک مقدار دلارهای ما از این طریق فعلاً به صورت ظاهر هدر رفت، اگر بگویید که مشکلاتی هم اینها بعداً برای ما فراهم کردند، بله، اما اگر این طرف قضیه را شما ببینید، انقلاب راه اصلی خودش را حفظ کرد و مانع انحراف در انقلاب شدیم، مانع برگشت شاه شدیم، مانع برگشت رژیم پهلوی شدیم، مانع برگشت عوامل دیگر آمریکا شدیم. ما وسیله ای برای کندن ریشه های آمریکا شدیم، ابهت آمریکا را شکستیم.» 1363/8/10 [12] اهمیت این ممانعت از بازگشت سلطه ی آمریکا، ریشه در همین برداشت واقع گرایانه از نظام بین الملل و نسبت انقلاب با آمریکا داشت. رویکرد غیر واقع بینانه دولت موقت، البته مبتنی بر یک هراس مفرط بود؛ سلیقه سیاسی بازرگان و همفکرانش، «این بود که می گفتند «با قدرت بزرگی مثل آمریکا نمی شود جنگید، بیخود معطّلید»! خیلی هم دوست نداشتند «مرگ بر آمریکا» گفته بشود؛ می گفتند «حالا چه اصراری دارید که بیخود خودتان را با یک چنین غول عظیم جنگی و صنعتی به جنگ می اندازید؛ وابسته هم نشوید، تسلیم هم نشوید، نوکر هم نباشید، مزدور هم -مثل شاه- نباشید؛ امّا جنگ هم نکنید»؛ این تصوّری بود که دولت موقّت داشت؛ خب این حالت را آمریکایی ها خیلی می پسندیدند؛ این همان حالتِ نرمش است. مقدمه سازش، نرمش است. اگر آن حالت قهر نباشد، حالت سازش ناپذیریِ مطلق نباشد، خشونت انقلابی در مقابل دشمن نباشد، سازش تدریجاً متصوّر و ممکن خواهد شد.» 1360/10/8 [13] تجلیات رویکرد دولت موقت در سال های بعد هم در برنامه سیاسی برخی گروه ها و جناح ها تکرار شد. افرادی پس از دشمنی با رویکرد نهضت آزادی در سال های ابتدایی انقلاب، ناگهان به همان رویکردی که سال ها در انتقاد آن می نوشتند و شعار سر می دادند روی آوردند و همان مدعیات را تکرار کردند. آنها از «درافتادن با آمریکا» و عواقب آن گفتند 1384/2/18 [14] و حتی کوشیدند مبانی امام (رحمه الله) درباره مقابله با مستکبران را نیز تحریف و مطابق با دیدگاه های نهضت آزادی روزآمد کنند. با این حال، آیت الله خامنه ای، در کسوت رهبری انقلاب اسلامی، همچنان بر همان انگاره پای می فشارند که غفلت از «واقعیات» و دل بستن به «نقطه های خیالی» در رابطه با جهان و مستکبران عالم، نه تنها با مبانی انقلابی هماهنگی ندارد، بلکه مشکلی را هم از مشکلات جاری حل نخواهد کرد. 1395/8/12 [15] رویکرد ایدئالیستی، اتفاقاً خود را واقع بینانه نمایش می دهد، اما «تجربه»، باز هم مؤید واقع بینی انقلابی است ولو انگاره ایدئالیسم در برنامه عمل قرار داشته باشد. آینده پیش روی انقلاب در نسبت با ابرقدرتها، در گرو آن است که کدام یک از این دو رویکرد غلبه خواهد یافت: واقع بینی و درک دشمنیِ موجود آمریکا یا ایدئالیسمِ ناقصی که «آرزو» را بر «واقعیت» ترجیح می دهد. منابع: 1. پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی درگذشت مهندس بازرگان، 1373/11/5 2. انقلاب ایران در دو حرکت، مهدی بازرگان، ص93 3. همان، ص94 4. همان، ص104. یکی از دلایل دولت موقت برای پس دادن اف 14های خریداری شده در سال های پیش از انقلاب هم مبتنی بر همین منطق و رویکرد تدافعی و نفی تهاجم علیه ابرقدرت ها بود. نگاه کنید به: http://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=32775 5. در بیان شهید بهشتی، دولت مستقل لیبرال، کلیدواژه ای است که دولتِ مطلوب نهضت آزادی و بازرگان را، با محتوایی که گفته شد عنوان دار می کند. 6. سخنرانی ها و مصاحبه های آیت الله شهید بهشتی، تدوین محمدرضا سرابندی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج1، ص346 7. بیانات آیت الله خامنه ای در دیدار مسئولان واحدهای مختلف حزب جمهوری اسلامی، 1361/6/11 8. بیانات رهبر انقلاب در مراسم بیست و ششمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی رحمه الله، 1394/3/14 9. منظور از ایدئالیسم در اینجا، نقطه ی مقابل واقع گرایی است نه معادل آرمان گرایی. 10. جلسه شورای اداری پشتیبانی مسئولان نظامی و انتظامی با حضور رئیس جمهور، 1367/4/19 11. اینکه می گفتند تقابل با آمریکا باعث بروز مشکلات و سختی ها است. 12. سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در جمع دانشجویان پیرو خط امام و خانواده های شهدا پیرامون اهمیت تسخیرلانه جاسوسی زمان، 1363/8/10، قابل بازیابی در: http://rafsanjani.ir/view.php?id=3803 13. بیانات آیت الله خامنه ای در دیدار با مسئولان تبلیغات نهادهای انقلابی و مدیران وزارت ارشاد، 1360/10/8 14. بیانات رهبر انقلاب در دیدار مردم شهرستان رفسنجان ، 1384/02/18 15. بیانات رهبر انقلاب در دیدار دانش آموزان و دانشجویان،
جمعه ، ۸بهمن۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شهیدنیوز]
[مشاهده در: www.shahidnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]
-
گوناگون
پربازدیدترینها