واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:
آیا ایران و امریکا واقعا به سمت رویارویی پیش می روند یا آن که تنش در سطح لفظی باقی خواهد ماند؟
سناریوهای محتمل برای برجام در دوران امريكاي ترامپ
«شهیر شهید ثالث» در مقاله ای مفصل و تحلیلی در سایت «میدل ایست آی» اشاره می کند که حتی در صورتی که ترامپ تصمیم بگیرد که توافق هسته ای را حفظ کند تحریم های احتمالی بیش تر کنگره که قرار است بار دیگر وضع شوند در عمل برجام را از بین می برند آن هم در بدترین زمان ممکن برای اقتصاد ایران.
روز نو : «شهیر شهید ثالث» در مقاله ای مفصل و تحلیلی در سایت «میدل ایست آی» اشاره می کند که حتی در صورتی که ترامپ تصمیم بگیرد که توافق هسته ای را حفظ کند تحریم های احتمالی بیش تر کنگره که قرار است بار دیگر وضع شوند در عمل برجام را از بین می برند آن هم در بدترین زمان ممکن برای اقتصاد ایران.
به گزارش سايت روزنو، او می نویسد:«در منطقه ای که ویژگی اصلی اش تنش و ناآرامی است اهمیت رابطه میان ایران و امریکا نمی تواند دست کم گرفته شود رابطه ای که تا حد زیادی فضای ژئوپولیتیک منطقه خاورمیانه را شکل می دهد. دو کشور در حال رقابت با یکدیگر برای افزایش تاثیرگذاری و نفوذ در مطنقه بوده اند. این خط سیر یک تضاد است که دهه های طولانی به طول انجامیده است. با این حال، روابط اشتی ناپذیر فیمابین در دوران اوباما در سال ۲۰۱۳ میلادی با ابتکار عمل او برای رفع مناقشه بر سر برنامه هسته ای ایران تغییر کرد که در نهایت منجر به حصول برجام شد. با این حال، وجود طرفین متعدد در حصول برجام کار را برای امريکا به منظور مقابله یکجانبه با ایران دشوار کرده است. بسیاری از تحلیلگران اما معتقدند که در ماه های آینده باید منتظر تغییر جهت اشکاری در روابط ایران و امریکا باشیم».
شهید ثالث در ادامه اشاره می کند که موضوع برجام در مرکز عرصه کارزار انتخاباتی رییس جمهوری منتخب امريکا بود او وعده پاره کردن برجام و یا دست کم مذاکره مجدد برای رفع نواقص به زعم او موجود در این «بدترین معامله تاریخ« را داده بود.
به نظر می رسد برای منتقدان برجام در امریکا مشکل واقعی با این توافق آن است که در عمل آنان را برای هرگونه مقابله با ایران فلج ساخته است. البته مشاور ترامپ بعدا گفت که او قصد لغو برجام را ندارد. تندروها در ایران، برخلاف دموکرات ها در امریکا از موضع ترامپ علیه برجام استقبال کرده اند. از دید آنان مشکل اصلی برجام آن است که ایران نمی تواند به طور موثر زیر ساخت های هسته ای اش را حفظ کرده و به غنی سازی اورانیوم بپردازد».
این تحلیلگر مسائل ایران در ادامه اشاره می کند که چالش مهم دیگر پیش روی تندروها در امریکا آن است که ایران به تعهدات خود و مفاد برجام پایبند بوده است در مقابل اما امریکا مخالف برنامه موشکی و حمایت ایران از حزب الله است که آن گروه را تروریستی می داند. شهید ثالث اشاره می کند که مهم تر از همه برتری دست ایران در منطقه است که هژمونی امریکا را به چالش می کشد و این موضوع یعنی کاهش نفوذ امریکا در منطقه و ظهور یک نظم جدید که در آن ایران نقش عمده ای را به عنوان یک قدرت منطقه ای ایفا می کند.
او اشاره می کند که برخی از منتقدان برجام می گویند که در صورت تغییر رفتار منطقه ای ایران می توان آن را حفظ کرد اما در اینجا باید از آنان پرسید که ایران با چه انگیزه باید پای میز مذاکره برای توافقی جدید بنشیند ؟! او اشاره می کند که مذاکره دوباره میان ایران و امریکا بسیار دشوار خواهد بود. او می نویسد«چندین کشور پس از بیش از یک دهه بحران و پشت سر گذاشتن تهدیدات احتمالی ناشی از گمانه حمله نظامی اسرائیل و امریکا به توافق هسته ای دست یافتند. تهران به هیچ وجه حاضر به مذاکره دوباره بر سر موضوع برنامه هسته ای اش نخواهد بود».
شهیدثالث اشاره می کند که اگر توافق هسته ای باقی بماند دو تحول ممکن است روی دهد. نخست آن که احتمال ان وجود دارد که ترامپ و وزارت خزانه داری امریکا حاضر به تمدید تحریم های موجود نشوند. در مرحله دوم با توجه به فضای کنگره و این واقعیت که منتقدان برجام بی صبرانه منتظر قدرت گیری ترامپ هستند وضع تحریم های تازه علیه ایران محتمل است این مورد می تواند منجر به نقض مفاد برجام شود و دولت امریکا را مجبور به نقض تعلیق تحریم ها می کند. این اقدام یعنی نقض یک قرارداد بین المللی که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده است. در آن صورت ایران می تواند از برجام عقب نشینی کند. این فرصتی طلایی است که تندروها در ایران بی صبرانه منتظر آن بوده اند.
در آن زمان احتمال بروز جنگ میان ایران و امریکا افزایش می یابد و یا آن که سناریوی دیگر می تواند قطع همکاری اروپایی ها با امریکا و نادیده گرفتن تصمیمات آن کشور و ادامه تجارت با ایران به شرط ادامه پایبندی ایران به مفاد برجام باشد. در این سناریو امریکا و روابط خصمانه با ایران همانند فاصله سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ میلادی تشدید خواهد شد زمانی که احمدی نژاد و جورج بوش در امریکا روسای جمهوری بودند. علاوه بر این نظر مایکل فلین مشاور امنیت ملی ترامپ مبنی بر تغییر رژیم در ایران که در کتاب خود تحت عنوان «چگونه می توانیم به جنگ علیه اسلام افراطی برویم» نیز به احتمال زیاد می تواند تبدیل به دکترین دولت ترامپ شود».
شهید ثالث اشاره می کند که عامل مهم و تاثیرگذار دیگر انتخابات ریاست جمهوری در ایران است که پیش روست. او می نویسد:«در این انتخابات اصلاح طلبان و میانه رو در مقابل محافظه کاران در اردوگاه مقابل یکدیگر قرار می گیرند. اصولگرایان نیز خود به میانه رو و تندرو تقسیم می شوند. اگرچه اکثر تحلیلگران پیش بینی می کنند که در انتخابات پیش رو به راحتي پیروز می شود اما واقعیت آن است که نارضایتی از عملکرد اقتصادی دولت او گسترده است و نمی توان این موضوع را نادیده گرفت. با فوت ایت الله هاشمی اردوگاه میانه روها رهبر معنوی خود را از دست داده است. در این وضعیت این حسن روحانی است که خود به تنهایی باید هدایت میانه روها را برعهده گیرد».
این تحلیلگر سیاسی اشاره می کند که باید منتظر به اوج رسیدن تضادها میان دو اردوگاه رقیب تا انتخابات بود او اشاره می کند که اختلافات میان این دو اردوگاه پایه ای و جدی است و می افزاید:«اصولگرایان هرگونه تفسیر لیبرالی از اسلام را رد می کنند و می گویند باید رویکرد خصمانه در قبال امریکا حفظ شود این در حالیست که میانه روها خواستار تعامل با غرب از جمله امريکا هستند».
او در ادامه اشاره می کند که دو سناریو برای انتخابات ایران محتمل است:«در صورتی که روحانی پیروز شود تغییری در روابط ایران و امریکا از جانب طرف ایرانی مادامی که ترامپ حاضر به همکاری برای اجرای برجام نشود ایجاد نخواهد شد. در صوتی که اصولگرایان پیروز شوند بسیاری از تحلیلگران حتی در ایران پیش بینی می کنند که تنش میان ایران و امریکا افزایش خواهد یافت و این موضوع می تواند منجر به فروپاشی برجام و رادیکال شدن سیاست های ایران نسبت به امریکا شده و احتمال بازگشت شرایطی مشابه شرایط دوران احمدی نژاد تقویت شود».
به گزارش روزنو،او اما در پایان اشاره می کند که سناریوی دوم استدلالی ناقص است. او می نویسد:«درست است که لفاظی ها و رویارویی های کلامی به احتمال زیاد تشدید خواهند شد با این حال، در عمل غیر ممکن است که هیچ دولتی بتواند در صورت احیای تحریم ها به وضع اقتصادی سر و سامان دهد مقام عالی رهبری ایران نیز به حساسیت این موضوع پی برده اند. ایشان بارها تاکید کرده اند که ایران نقض برجام ر ا اغاز نخواهد کرد و به آن پایبند خواهد ماند».
تاریخ انتشار: ۰۴ بهمن ۱۳۹۵ - ۰۸:۵۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روز نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]