واضح آرشیو وب فارسی:الف: اهمیت دانشگاه آزاد اسلامی در توسعهی مد نظر آیتالله هاشمی
بخش تعاملی الف - محمدعلی آتش سودا
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۷ دی ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۵۸
تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی با نام آیتالله هاشمی رفسنجانی پیوندی ناگسستنی خورده است. ایشان کسی بود که از ایدهی تاسیس این دانشگاه حمایت کردند و این حمایت را تا آخر حیات خویش نیز ادامه دادند. اما علت دلبستگی آیتالله هاشمی به دانشگاه آزاد اسلامی چه بود؟ این نوشتهی کوتاه در پی آن است تا با بررسی نقش دانشگاه آزاد اسلامی در توسعهی چندجانبهی کشور، دلیل این دلبستگی را واکاود. تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی به سال 1361 باز میگردد. با در نظر گرفتن این که در سال 1361 کشورمان درگیر جنگ تحمیلی با عراق بود، اهمیت پرداختن به مقولهای فرهنگی و آموزشی چون دانشگاه از سوی آیتالله هاشمی که خود یکی از متولیان اصلی جنگ تحمیلی بود، برای خوانندگان بیشتر مشخص میشود. دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1361 و با ریاست دکتر عبدالله جاسبی تاسیس و بعد از پایان جنگ تحمیلی، رشد شتابندهی آن آغاز شد. بیاغراق باید گفت که تاسیس واحدهای دانشگاه آزاد در مراکز استان و سپس شهرستانهای دور از مرکز یکی از بزرگترین و موفقترین پروژههای توسعه با کمک بخش خصوصی و البته حمایت دورادور بخش دولتی بود. البته تذکر این نکته لازم است که انجام پروژهای به وسعت دانشگاه آزاد اسلامی مبرا از برخی کاستیها و بیبرنامگیها نبوده است و لازم است تا این موارد نیز در جای خود بررسی شود تا از بروز آنها در موارد مشابه جلوگیری گردد. اکنون و در ادامه به بررسی مختصر چگونگی توسعه کشور از طریق انجام پروژهی دانشگاه آزاد اسلامی میپردازیم با این تذکر که این توسعه تکساحتی نبود و شامل چند بعد مختلف میشد: 1-در وجه اصلی دانشگاه آزاد اسلامی فضا را برای تحصیل هزاران و سپس میلیونها جوان مشتاق به تحصیل فراهم کرد؛ بسیاری از جوانان مستعد و علاقهمند به درس در آن سالها که فقط به خاطر ظرفیت محدود دانشگاههای دولتی از ادامهی تحصیل باز میماندند، به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول شدند و به این ترتیب زمینه برای تربیت نیروهای متخصصی که لازمهی تحقق توسعهی کشور در دو دههی بعد بود، فراهم شد. در کنار فراهم شدن امکان تحصیل برای جوانان، باید از نقش دانشگاه آزاد اسلامی در رشد علمی کشور و گسترش فرهنگ تحقیق و پژوهش نام برد. اما فراهم شدن امکان تحصیل برای جوانان و توسعهی علمی و پژوهشی تنها یکی از وجوه مد نظر موسسان دانشگاه آزاد اسلامی بود. 2-بعد از شکلگیری تدریجی هویت دانشگاه آزاد اسلامی در دههی شصت و با خاتمه یافتن جنگ تحمیلی، زمان استحکام پایههای آن از طریق رونق و گسترش واحدهای دانشگاهی رسید. در دو دههی هفتاد و هشتاد شمسی هزاران میلیارد تومان از شهریهی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی صرف توسعهی فضای آموزشی این دانشگاه شد و از این رهگذر زمینه برای توسعهی اقتصادی بسیاری از شهرستانهای کوچک به وجود آمد. هزینه شدن حجم بزرگی از داراییهای دانشگاه آزاد اسلامی در بخش ساختمان باعث رونق اشتغال در شهرهای کوچک و عوض شدن چهرهی این شهرها شد. امید است روزی تحقیقی در مورد حجم این ساختمانسازیها (که البته و همان گونه که قبلا گفته شد بری از نقص و گاه توام با بیبرنامگی نبود) انجام و نقش بسیار کلیدی دانشگاه آزاد اسلامی در توسعهی آن شهرهای کوچک با آمار و ارقام دقیق مشخص شود. جدا از رونق ساخت و ساز باید از تاثیر دانشگاه آزاد اسلامی در صنعت حمل و نقل شهری و برون شهری یاد کرد که رونق این صنعت به خاطر جابجایی حجم بزرگی از دانشجویان برای تحصیل در شهرهای دور و نزدیک بود. 3-یکی دیگر از نقشهای کلیدی دانشگاه آزاداسلامی در تحقق توسعهی کشور گسترش فرهنگ شهری از طریق پدیدهای بود که نگارنده آن را گونهای از «مهاجرت معکوس» مینامد. تا پیش از تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی، عمدتا مهاجرت تحصیلی و کاری میان مراکز استان از یک سو و شهرستانهای کوچک و روستاهای اطراف آن از سوی دیگر یک طرفه و از جانب شهرستانهای کوچک و روستاها به سمت شهر بود. پس از تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز اگرچه از شدت مهاجرت روستاییان به شهرها کاسته نشد، اما انجام آن مهاجرت معکوس باعث تعدیل در آن شد. بسیاری از دانشجویان علاقهمند به تحصیل و نیز افرادی که مشتاق کار بودند از شهرهای بزرگ به روستاها و شهرستانهای کوچک رفتند. این پدیده اگرچه در ابتدا باعث بروز برخی ناهنجاریهای ناشی از تفاوت فرهنگی شد، اما به مرور و با توسعهی فرهنگی و اقتصادی این شهرستانها و روستاهای کوچک، زمینه برای توسعهی فرهنگ شهری و همگرایی بیشتر در کشور فراهم گردید و توسعهی تدریجی فرهنگ شهری نهایتا به رشد کیفی و کمی طبقهی متوسط شهری در سراسر کشور انجامید. قدر مسلم این است که هیچکدام از اتفاقات فوق بدون حمایتهای مستمر آیتالله هاشمی در مجموعهی ساختار قدرت رخ نمیداد و صد البته که باید این نقش را فارغ از هرگونه جهتگیری سیاسی و جناحی بازدید و وارسید تا به اهمیت کلیدی آن پی برد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]