- در حقیقت گران کردن یک شبه ارز هیچ ارتباطی با تک نرخی شدن آن نداشت و ندارد

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون : در ماههای اخیر با تغییراتِ یک شبه در نرخ برابری ریال با دیگر ارزها مواجه بودیم و بهانه انجام آن را، بهمنی رئیس کل بانک مرکزی، حذف اختلاف قیمت ارز در بازار و بانک مرکزی یا بعبارتی تک نرخی شدن ارز بیان نمود! دلیلی که هیچ توجیه منطقی و معقولی برای آن نمی توان متصور بود و در حقیقت گران کردن یک شبه ارز هیچ ارتباطی با تک نرخی شدن آن نداشت و ندارد!!؟ به گزارش سرویس اقتصادی راسخون، موضوعی که در آن زمان هم مطرح شد ولی گوش شنوایی برای آن نبود و مثل خیلی تصمیمهای دیگر، گویی کسی در پشت پرده آنرا حکم کرده بود و بر انجام آن پا فشاری می شد. اما حالا که مدتی از آن می گذرد و همچنان ارز دو نرخی است و با قبل از اجرای این طرحِ بانک مرکزی هیچ اتفاقی بجز پول دار شدن عده معدودی و احتمالاَ بیچاره شدن عدۀ کثیری و بی آبرویی در مجامع اقتصادی بین المللی و به استهزاء و سخره گرفته شدنهای این کشور کهن و... اتفاق مثبت دیگری نیفتاد، شاید حالا بپذیرند که این کار اشتباه بوده است، و باید پاسخگو باشند و افرادی که از این طرح، یک شبه منفعت کلان برده اند مشخص شوند و ارتباط آنها با مجریان این طرحِ از پایه بی اساس و بدون پشتوانه علمی مشخص شود به مردم معرفی گردند. شاید در تصمیمهای بعدی کمی تعقل و انصاف به خرج داده شود. از آنجایی که سیاست بانک مرکزی در تعیین برابری نرخ ریال با دیگر ارزها، به اصطلاح "شناور مدیریت شده" است، لازم است نشان داده شود که با بررسی روند نرخ ارز در سالهای اخیر به هیچ وجه نمی توان به این نتیچه رسید که واقعاً نرخ ارز شناور مدیریت شده باشد و برعکس نه شناور است و نه مدیریتی روی آن انجام شده است!! پس بانک مرکزی چه می کند؟ بعنوان شاهدی از این امر که نشان می دهد تعیین برابری نرخ ارزها در مقابل ریال در ایران هیچ منطقی ندارد و بانک مرکزی کاملاً سردرگم است، نمودارهای زیر که برابری نرخ ریال در مقابل ارزهای رایج بین المللی دیگر را در دو سال اخیر نشان می دهد آورده شده است. همانگونه که در نمودارها می بینیم ارزش پول ایران یا همان ریال در مقابل تمام ارزها در دو سال گذشته کاهشی تقریبی از ده تا بیش از چهل درصد داشته است!! حتی در مقابل کشورهایی مانند افغانستان و عراق و دیگر کشورهای همسایه، دیگر چه رسد به کشورهای اروپایی و آمریکایی و.... این به آن معناست که سرمایه شما در دو سال گذشته نسبت به یک فرد خارجی(افغانی، عراقی، سوریه ای، آفریقایی، اروپایی، آمریکایی و...) به همان میزان کاهش یافته و شما فقیر تر شده اید. همانگونه که هر روز شاهد هستیم، رسانه های دیداری و شنیداری، از ورشکستگی اقتصادی کشورهای اروپایی و آمریکا و... گزارش می دهند. بر اساس اصول اقتصادی و منطقی هر کشوری که در بحران اقتصادی قرار گیرد، بدلیل بی اعتبار شدن اقتصاد آن کشور در مجامع بی المللی، خود بخود ارزش پول آن کشور در مقابل دیگر ارزها کاهش می یابد. همانطور که در نمودارهای زیر نشان داده شده است تنها ارزش پول کشور ایران است که در مقابل بقیه ارزها در دوسال گذشته بطور دائم کاهش داشته است. حالا جای این سوأل مطرح است که اقتصاد ایران ورشکسته شده است یا بقیه کشورهای دنیا!!؟ و یا این همه از برکات مدیریت بانک مرکزی بر نرخ ارز است... بهتر نیست بانک مرکزی تعریفی از تعیین نرخ ارز به روش شناورِ مدیریت شده! بفرمایند تا بر وقایع اتفاق افتاده خصوصاً در ماههای اخیر هم قابل انطباق باشد و بشود تصوری غیر از سوء استفاده از مسئولیت و جایگاه بر آن گذاشت؟ اگر یک بازپرس و کارشناس مطلع از امور اقتصادی، وقایعی که اخیراً اتفاق افتاده را این طور مطرح نماید که مدتی در بازار تقاضای ارز توسط عده ای،(که ما فرض نمی کنیم خدای ناکرده با بانک مرکزی ارتباطی داشته بوده اند!)، بالا رفت و سپس در تصمیمی غیر منطقی و بدون پشتوانه علمی و یک شبه بانک مرکزی تصمیم به افزایش ناگهانی قیمت ارز به بهانه واهی تک نرخی کردن ارز گرفت. و در این مدت کوتاه سبب گردید همانهایی که به قول بانک مرکزی تقاضای کاذب را ایجاد کرده بودند، و از بازار ارز را ارزان قیمت و آهسته آهسته جمع کرده بودند، فرصتی پیدا کنند که همان ارزها را با قیمت بالا به فروش برسانند. آیا بانک مرکزی خوش خدمتی بزرگتری از این، میتوانست به این عده که مفروض است هیچ ارتباطی با تصمیم گیران بانک مرکزی ندارند! بکند؟ و سبب گردد صدها میلیارد تومان در مدت بسیار کوتاهی به جیب عده ای یا جناحی سیاسی و.... رود!!؟ امیدواریم که این پولها در انتخاباتی که در پیش داریم خرج نشود چرا که ضرر آن برای ملت با نفوذ افراد وام دار به گروهی و جناحی، مضاعف خواهد شد! اما نمودارها: همانگونه که در نمودارهای زیر مشاهده می شود ارزش دلار در مقابل تمام ارزهای رایج و معتبر دنیا کاهش داشته است و در بعضی که ارتباط و وابستگی اقتصادی تنگاتنگی با آمریکا داشته اند ثابت بوده است.(کاملاً منطقی است چون آمریکا با بحران اقتصادی شدید و احتمالاً ورشکستگی اقتصادی روبروست.). که به ترتیب، در زیر نمودار تغییرات ارز کشورهای سوئیس، ژاپن، کانادا، استرالیا، چین و هند (بعنوان دو اقتصاد قدرتمند) و مالزی بعنوان یک کشور اسلامی و حتی کشوری مانند افغانستان در برابر دلار آورده شده است و در تمام نمودارها دیده می شود که دلار در برابر تمام این ارزها ارزش خود را ازدست داده و دلار کاهش داشته و یا بعبارتی ارز این کشورها در برابر دلار افزایش ارزش داشته است:

نمودار برابری نرخ فرانک سوئیس(CHF)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ ین ژاپن(JPY)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ دلار کانادا(CAD)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ ین دلار استرالیا(AUD)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ یوان چین(CNY)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ روپیه هند(INR)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ رینگیت مالزی(MYR)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد.

نمودار برابری نرخ افغانی افغانستان(AFN)در برابر دلار(USD) را نشان می دهد. اما در هیمن شرایط نمودار تغییرات برابری ارز ایران در مقابل سایر ارزها و خصوصاً دلار بسیار جالب است و رگه های شناور مدیریت شده مخصوصاً بخش مدیریت آگاهانه و خلاق با پشتوانه علمی قوی در آن چشم هر ببینده ای را خیرۀ این همه درایت و بینش مدیران بانک مرکزی ایران می کند!!! همانگونه که توضیح داده شد و در نمودارها دیده شد ارزش دلار آمریکا با توجه به بحران اقتصادی این کشور در مقابل ارز تمام کشورهای دنیا کاهش داشته، این درحالی است که نمودار تغییرات ریال ایران ساز دیگری می زند و برخلاف همه ارزهای رایج و معتبر دنیا، این ریال ایران است که در مقابل دلار کاهش داشته است و بعبارتی دلار گرانتر شده است!!!؟ حال سوأل این است که بالاخره آمریکا با بحران اقتصادی روبروست و در حال ورشکستگی است و یا ایران!؟ اگر دلار در سراشیبی نزول و سقوط است، چرا ریال ایران برخلاف تمام ارزهای دنیا بی ارزش شده است و در برابر تمام ارزهای دنیا کاهشی در حدود ده تا بیش از چهل درصد را در دو سال گذشته داشته است!؟ حتی افغانی افغانستان نیز در مقابل دلار در دو سال گذشته سربلند بوده است. اگر نتیجه همه محاسبات بانک مرکزی و مدیریت و تحولات اقتصادی این سالها به اینجاها ختم شود و ماحصل آن فقیر تر شدن مردم کشور و کاهش ارزش پولشان در مجامع بین المللی است و نتیجه زحمات میلیونها فرد و کارگر و مهندس و متخصص پولی باشد که لحظه به لحظه ارزش آن در حال کاهش باشد، آیا به نظر شما تلاش بیهوده ای نیست؟! اینجاست که به این نتیجه می رسیم یا اقتصاد دانان تمام دنیا اشتباه می کنند و یا ما در ایران نخبه هایی در بانک مرکزی داریم که باید برای تمام اقتصاد دانان و مدیران دنیا، کلاس آموزش ارز شناور مدیریت شده آن هم با مدیریت آقای بهمنی بگذارند تا بهره مند شوند!! بانک مرکزی بهتر است برای ارزش پیدا کردن پول ملی، بجای صرف وقت برای حذف صفرهای پول ملی، فکری به حال شیب نمودارِ کاهشیِ ارزش پول ملی در برابر بقیه ارزها نماید. هر لحظه سرمایه مردم ایران در برابر دیگر کشورها در حال کم شدن و بی ارزش شدن است. (چهارمین نمودار در زیر مقایسه ریال ایران با افغانی افغانستان است(AFN-IRR)!! اینجانب از نمایش این نمودار عرق شرم بر پیشانیم نشست، بانک مرکزی آسوده بخواب که آبرویی برای پول ایران و اقتصاد ایران نمانده است) یک سوأل: آیا در بانک مرکزی ایران کسی پیدا می شود که بتواند محاسبه کند ارزش واقعی برابری نرخ ریال در مقابل بقیه ارزها چقدر است؟! (راهنمایی: می توانید برای اطمینان از اینکه جواب نهایی شما درست است، از مقایسه قیمتها و درآمدها و هزینه ها در ایران با چند کشور کمک بگیرید!!) نمودار اول در زیر تغییرات ریال ایران(IRR) در مقابل دلار را در دوسال گذشته نشان می دهد و همانطور که دیده می شود ارزش دلار در مقابل ریال افزایش داشته است!؟ در حالی که در نمودارهای بالا نشان دادیم تمام ارزهای کشورهای دنیا در برابر دلار افزایش داشته اند. حالا مبنای و شیوه این شناور مدیریت شده چیست و کجای این تغییرات نشانی از مدیریت و شناور بودن نرخ ارز را نشان می دهد باید از بانک مرکزی پرسید!؟ مخصوصاً تغییر ناگهانی و دستوری قیمت دلار در چند ماه پیش که به طور مشخص با رنگ قرمز در این نمودار مشخص شده است. نمودار دوم، تغییرات نرخ ریال ایران در مقابل دلار کانادا را نشان می دهد و باز هم بی ارزش شدن پول ایران را در دو سال گذشته نشان می دهد، آن هم به میزان بیش از 22 درصد! نمودار سوم، تغییرات نرخ ریال ایران در مقابل فرانک سوئیس را نشان می دهد و باز هم کاهش بیش از چهل درصدی ارزش پول ایران!! و نمودار آخر، تغییرات ارزش پول ایران در مقابل اقغانی افغانستان را نشان می دهد، که کاهشی بیست درصدی داشته است!؟ همین نوع مدیریت بر بانک مرکزی و ارزش گذاری بر پول ملی است که باعث می گردد در مدت کوتاهی تورم های بالا حادث گردد، و در پی آن راهکارهای غیر اصولی و بدون پشتوانه علمی و کارآمد مانند حذف صفر پول و... ارایه گردد و سرمایه ملت و بیت المال صرف کارهای بیهوده و مقطعی شود، چرا که دولتمردان و مدیران ما عاجز از درک صحیح ریشۀ مشکلات اقتصادی و ارایۀ راهکارهای اصولی و بنیادی هستند و سر درگم گاهی به این سو و گاهی به سوی دیگر مانند غریقی که در رودخانه ای با جریان تند آب، گاهی به این سوی رودخانه و گاهی به سوی دیگر رود می رود و دست به هر تخته پاره ای برای نجات می زند. بسیار خلاصه و بعنوان نکته پایانی می توان گفت، کاهش ارزش پول ملی در برابر سایر ارزها با هدف تقویت و بهبود صادرات و..... فکری پوچ و راهکاری ناکارآمد و مقطعی است چرا که تبعات بعدی آن ایجاد تورم بالا و نیز بی ارزش شدن منابع مالی بانک مرکزی و سرمایه های کشور و ..... است، از سوی دیگر افزایش ارزش ریال در برابر دیگر ارزها، صادرات بعضی بنگاهها را با مشکل مواجه می سازد و...، لذا بانک مرکزی چه در صورت افزایش و چه در صورت کاهش نرخ ریال در مقابل سایر ارزها، همواره با ایراد و مقاومت عده ای از تولید کنندگان، صادر کنندگان و یا تجار مواجه خواهد شد، که البته همۀ آنها سود مقطعی خود را در نظر دارند و شاید بعضی از آنها از سود پایدار و بلند مدت خود نیز غافل و ناآگاه باشند. لذا تنها راه حل صحیح و خالی از اشکال که منافع کلی اقتصاد را در بر داشته باشد و باعث رشد پایدار اقتصادی کشور شود، تعیین نرخ صحیح ارزش ریال در مقابل سایر ارزها و خارج شدن از این روزمره گیست، که این شجاعت و درایت را باید دید آیا دولتمردان و مدیران خواهند داشت یا خیر!؟