تور لحظه آخری
امروز : شنبه ، 3 آذر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):به من ايمان نياورده است آن كس كه شب سير بخوابد و همسايه اش گرسنه باشد. به من ايمان ن...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

لوله بازکنی تهران

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

قیمت سرور dl380 g10

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

نگهداری از سالمند شبانه روزی در منزل

بی متال زیمنس

ساختمان پزشکان

ویزای چک

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

خرید سرور مجازی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

خرید نهال سیب

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1832591413




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

قنات‌ های ایرانی سابقه‌ای هزاران ساله دارند...


واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: وب سایت همشهری 6 و 7 - محمد باریكانی: مدنیت و ماندگاری بسیاری از مناطق مرکزی و حاشیه‌کویر ایران در طول تاریخ، مدیون كاریزها یا قنات‌ها هستند؛ سازه‌هایی كه به دلیل اهمیت در مدیریت آب و معماری متفاوت و اسطوره‌های مرتبط با آن همین چندی پیش در یونسكو ثبت جهانی شدند. قنات‌های ایرانی سابقه‌ای هزاران ساله دارند...

مدنیت و ماندگاری بسیاری از مناطق مرکزی و حاشیه‌کویر ایران در طول تاریخ، مدیون كاریزها یا قنات‌ها هستند؛ سازه‌هایی كه به دلیل اهمیت در مدیریت آب و معماری متفاوت و اسطوره‌های مرتبط با آن همین چندی پیش در یونسكو ثبت جهانی شدند. قنات‌های ایرانی سابقه‌ای هزاران ساله دارند. این سازه‌های به ظاهر ساده كه هنگام سفر به یزد در خطی طولانی از آسمان در زمین قابل مشاهده هستند از عجایب مدیریت ایرانی‌ها بر آب‌های زیرزمینی از هزاره‌های گذشته هستند كه تاكنون پا برجا مانده‌اند. قنات‌های ایران توانستند امنیت غذایی ساكنان مناطق بیابانی كشور را حتی در فصول خشك و قحطی فراهم كنند. از آنجا كه ایرانی‌ها در دوره‌های گذشته حیات خود را مرهون طبیعت می‌دانستند بر درختان دخیل می‌بستند و آب پاک را آلوده نمی‌کردند و از دل زمین آب زلال را با ایجاد معماری شگفت‌انگیز قنات استخراج می‌كردند و آن را صرف نوشیدن و آبادانی سرزمین‌های خشك می‌كردند.
 

آبادانی در دل زمین
 
 

دیرین‌شناسان در حوزه‌ صنعت آب، ایران را خاستگاه اصلی قنات می‌دانند و اعلام كرده‌اند كه کشورهای‌ دیگر در آفریقا و دیگر نقاط جهان به تدریج‌ این فنا از ایرانی‌ها فراگرفتند. 11 قنات ایرانی از نقاط مختلف كشور با رای و نظر موافق 16 كشور جهان در آخرین اجلاس یونسكو در پاریس ثبت جهانی شدند تا بدین ترتیب جهان، نام و معماری قنات‌های ایرانی را در فهرست میراث بشر بگنجاند. 11 قنات ایرانی كه صدها سال از عمرشان می‌گذرد هنوز زنده هستند و نزدیك به یك هزاره است كه مردمان كویری ایران و بیابان‌های خشك كشور را سیراب می‌كنند. از سوی دیگر؛ این قنات‌ها با اسطوره‌ها و افسانه‌های محلی عجین شده‌اند. اكنون كه فصل سفر به مناطق بیابانی و كویر ایران است می‌توانید برای بازدید از قنات‌های ثبت جهانی شده ایران و روستاهای زیبای پیرامون‌شان، به نقاط مختلف كشور در حاشیه كویر سفر كنید و علاوه بر بازدید از قنات‌ها از آب آنها نیز بنوشید.برای این كه كار شما را آسان‌تر كنیم، شماری از این قنات‌ها را در ادامه معرفی كرده‌ایم.

1. یك فنجان آب در قنات بلده

قنات بلده در خراسان جنوبی و در شهر فردوس در دوره ساسانی‌ها حفر شد. شهر فردوس از شهرهای گردشگر پذیر خراسان جنوبی است كه بناهای تاریخی و یك چشمه آبگرم درمانی را در خود جای داده است. قنات بلده زمین‌های کشاورزی و آب شرب مناطق اطراف شهر فردوس را نیز سیراب می‌كند و دارای 16 قنات جانبی و دو چشمه است. البته برخی از قنات‌های جانبی قنات بلده در سال‌های اخیر به دلیل خشكسالی شدید خشكیده‌اند، اما قنات مادر همچنان پرآب است. ناصرخسرو؛ سفرنامه نویس ایرانی حفر قنات بلده را به كیخسرو در دوره ساسانی نسبت داده است. بررسی‌های کارشناسی انجام‌شده بر قنات بلده كه اینك در فهرست ثبت جهانی یونسكو نیز قرار گرفته است مشخص كرد كه کانال‌های انتقال آب قنات بلده، ظرفیت تولید ۵۰۰ تن ماهی را در هر دوره پرورش ماهی دارند.
 

آبادانی در دل زمین
 
 
نكته جالب‌تر آن كه در گذشته همانند بسیاری از قنات‌های ایران، در قنات بلده نیز با استفاده از یک ظرف مسی که به منظور اندازه‌گیری آب، سوراخی در آن تعبیه شده و با هر بار پر شدن آن واحد زمان سنجیده می‌شد، تقسیم آب صورت می‌گرفت. این شیوه از تقسیم آب را فنجانی نامیده‌اند. اگر گذرتان به شهر فردوس در همسایگی طبس افتاد بدانید كه علاوه بر بازدید از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این شهرستان می‌توانید سری هم به قنات ثبت جهانی شده بلده بزنید و یك فنجان از آب این قنات بنوشید و با تاریخ معماری سازه‌های آبی و مدیریت آب در ایران باستان آشنا شوید.

 2. قنات قصبه گناباد؛ عمیق‌ترین قنات جهان

قنات قصبه گناباد در صدر فهرست قنات‌های ثبت جهانی شده ایران قرار دارد. در رابطه با شکل‌گیری این قنات در طول تاریخ داستان‌های زیادی نقل شده است. دلیل ساختن این داستان‌ها نیز ناتوانی در توجیه چگونگی مدیریت آب و معماری قنات بود. در باورهای محلی می‌گویند،‌ بهمن از پادشاهان كهن ایران پس از ارتکاب یك گناه بزرگ خود را لایق سلطنت ندید، اما موبدان رای دادند که او برای کفاره گناه خود می‌تواند یك کار نیک انجام بدهد که خیر آن به عموم برسد. بهمن، هزار قنات در مكان‌های بی‌آب اطراف فرمانروایی خود احداث کرد که قنات مهم قصبه گناباد از آن جمله است. در برخی داستان‌های تاریخی نیز احداث قنات قصبه گناباد را به دیوها نسبت داده‌اند.
 

آبادانی در دل زمین
 
 
برخی مقنی‌ها معتقدند در زمان‌های قدیم شخصی به نام « طاهرآبشناس » به دیوها دستور داد که چاهی حفر کنند و اجنه نیز چنین کردند و آب از بالا دست به پایین دست جریان یافت. قنات قصبه گناباد دارای یك موزه بسیار تماشایی است كه به لحاظ موقعیت و قدمت یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر گناباد در استان خراسان جنوبی است. قنات و موزه قصبه گناباد هر سال گردشگران بسیاری را نیز به خود جذب می‌کند. قنات قصبه گناباد تنها در نوروز 95 بیش از 60 هزار گردشگر را به خود جذب كرد. قنات قصبه یا كاریز گناباد را کاریز کیخسرو نیز خوانده‌اند. این قنات همچنین كهن‌ترین قنات جهان است.

3. قنات قاسم‌آباد فارس

قنات قاسم آباد فسا در استان فارس نیز از دیگر قنات‌های مهم ایران است كه در فهرست آثار جهانی یونسكو به ثبت رسید. این قنات كه از قنات‌های پرآب كشور است براساس آنچه در بانك اطلاعاتی قنات‌های كشور آمده دارای 100 مالك است و 250 هكتار از زمین‌های كشاورزی را آبیاری می‌كند. طول قنات قاسم آباد یك كیلومتر است و عمق مادرچاه آن 20 متر و تعداد میله‌های چاه آن 60 میله است. همچنین دبی این قنات 120 لیتر در ثانیه است. اگر به شیراز و شهر فسا سفر كردید حتما سراغ قنات قاسم آباد را بگیرید تا حین بازدید از آن و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری و زمین‌های كشاورزی اطرافش پی به ارزش‌های طبیعی و تاریخی قنات قاسم آباد ببرید.

4. قنات مون

عده‌ای از اهالی معتقدند که این قنات قبل از اسلام ایجاد شده و بانی حفر آن را کاوه آهنگر می‌دانند. برخی دیگر اظهار می‌دارند که در گذشته‌های دور یکی از مقنیان خبره یزد از این منطقه به سوی زفرقند عبور می‌کرده که شب فرا می‌رسد و وی ناچار در اردستان می‌ماند. شب هنگام وقتی که این مقنی در بستر خواب بوده گوش خود را روی زمین قرار داده و حرکت آب‌های زیرزمینی را احساس می‌کند. فردای آن روز به اهالی اردستان سفارش می‌کند که در محل فعلی قنات مون قناتی ایجاد کنند و از آب زیرزمینی آن استفاده برند. اهالی نیز به سفارش او عمل کرده و قناتی حفر می‌کنند. پس از چندی که استاد کار یزدی مجدداً به آن حوالی آمده و از قنات بازدید می‌کند، تشخیص می‌دهد که حفر قنات طوری بوده که از همه آب زیرزمینی استفاده نشده است. مجددا دستوراتی برای ایجاد قنات دیگر که آب آن به موازات و در عمق همان مسیر حرکت می‌کرده می‌دهد تا بتوانند از همه آب زیرزمینی استفاده کنند. با این دستور حفر رشته دوم قنات آغاز شده و بدین ترتیب قنات دو طبقه مون زیر نظر این مقنی یزدی ایجاد می‌شود.

در هر حال قنات مون كه در شهرستان اردستان قرار دارد، تنها قنات دو طبقه جهان است و آب هیچ یک از طبقات به دیگری نفوذ نمی‌کند. قنات وزوان نیز با 2500 سال قدمت یك سد ذخیره آب را نیز در خود جای داده است و قادر است 4 ماه آب کشاورزی را در خود ذخیره كند.
 

آبادانی در دل زمین
 

این قنات چاه‌های مشترک دارد و مادرچاه‌ها و مظهر قنات در آن متفاوت است. برای کاوش و حفر این قنات مقنی‌ها چند شرط را در نظر گرفته بودند كه اگر یکی از آن شرایط وجود نداشت امکان احداث و جاری کردن آب  در دو قنات نیز ممکن نبود. داشتن شیب مناسب و لازم در هر دو طبقه قنات و بالاتر قرار گرفتن طبقات آبده از مظهر آنها در معماری این قنات موجب شده بود كه جریان آب در آن  پیوسته باشد. خاک هر دو قنات از لحاظ سختی و نرمی معتدل است و جنس آنها از خاک رس خوب، چسبنده و خوشبو  است. متخصصانی که از نزدیک این قنات را دیده‌اند آن را از لحاظ رعایت اصول حفاری یکی از شاهکارهای علم  مهندسی در دوران كهن خوانده‌اند.

5. قنات مزدآباد

قنات مزدآباد میمه 2500 سال قدمت و 18 كیلومتر طول دارد. این قنات دارای دو رشته آب سرد و گرم و سه سد ذخیره آب زیرزمینی است. سد یا آب بند هم آن زیر وجود دارد. زمستان‌ها كه آب قنات زیاد می‌شد، مردم برای ذخیره آب برای تابستان، سد می‌زدند. قنات مزدآباد در میمه اصفهان، یك سد با ارتفاع 9 متر دارد. جنس این سد از سنگ و ملات است. معماری قنات به گونه‌ای است كه 9 دریچه در آن تعبیه كرده‌اند. در زمستان دریچه‌های گرد را با كوزه می‌بستند. به این صورت كه پارچه‌ای دور كوزه می‌پیچیدند و داخل دریچه‌ها قرار می‌دادند. در این روش هر چه فشار آب در زمستان بیشتر می‌شد، كوزه‌ها نیز بیشتر در حفره‌ها فرو می‌رفتند و آب پشت سد جمع می‌شد. گاهی نیز داخل كوه‌های اطراف قنات اتاقك‌هایی ایجاد می‌كردند كه آب در آنها ذخیره شود. تابستان كه می‌شد كوزه‌ها را می‌شكستند و آب از آنها سرریز می‌شد.
 

آبادانی در دل زمین



6. اكبرآباد؛ پرآب‌ترین قنات دوقلو

قنات‌ دوقلوی اکبرآباد در بروات بم یكی دیگر از قنات‌های پرآب ایران است. همین پرآبی و دوقلو بودن قنات‌های اكبرآباد موجب شد تا در فهرست آثار جهانی یونسكو ثبت شود. قنات اكبرآباد در بروات بم نقش زیادی در توسعه كشاورزی در این منطقه و آبیاری باغ‌های نخل دارد.این قنات پیش تر با شماره 31163 در فهرست آثار ملی كشور ثبت شده بود. قنات اكبرآباد 80/4 كیلومتر طول دارد و دبی آب در آن به 300 لیتر در ثانیه می‌رسد. عمق مادرچاه آن 60 متر و تعداد میله‌هایی كه برای این قنات حفر شده یكصد میله است. بنابراین اگر به بم سفر می‌كنید می‌توانید علاوه بر بازدید از ارگ بازسازی شده بم و بازار قیصریه در همسایگی ارگ به بروات هم سفر كنید و با طی مسافتی كوتاه علاوه بر جاذبه‌های گردشگری بروات به بازدید از قنات اكبرآباد هم بپردازید كه اكنون تبدیل به منطقه توریستی شده و 300 نفر نخل نیز با ثبت جهانی این قنات در اطراف آن جان گرفته اند.
 

آبادانی در دل زمین



7. زارچ؛ طولانی‌ترین قنات جهان

قنات زارچ در شهر زارچ در استان یزد طولانی‌ترین قنات جهان و یكی از عمیق‌ترین قنات‌های جهان است. در وصف قنات زارچ افسانه‌ها و اسطوره‌ها نقل كرده‌اند. قنات زارچ كه در فهرست یونسكو ثبت شده است 100كیلومتر طول دارد و دارای 2115 حلقه چاه است. سابقه حفر قنات زارچ نیز 3 هزار سال اعلام شده است. پس از ورود اسلام به ایران نیز، مسجد جامع تاریخی شهر یزد درحریم قنات زارچ ساخته شد و چند میله چاه این قنات در محدوده این مسجد قرار گرفت تا علاوه بر پر كردن آب انبار وسیع زیر مسجد، نمازگزاران بتوانند از طریق پایاب برای وضو گرفتن از آب قنات استفاده كنند كه این پایاب هنوز هم قابل استفاده است.
 

آبادانی در دل زمین
 
 
قنات زارچ تا 50‌سال پیش بیش از 150 لیتر آب را در ثانیه منتقل می‌كرد كه این میزان به دلیل حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق و نیمه عمیق در حریم آبی قنات، به شدت كاهش یافت. مظهر قنات در شهر زارچ واقع شده و دارای سه شاخه یا تونل زیرزمینی جدا از یكدیگر به نام‌های شیرین، شور و ابراهیم خویدکی است. هم‌ اكنون اما تنها شاخه شور به طول 72 كیلومتر آبدهی دارد كه آبدهی این شاخه در بالا‌دست 60 لیتر در ثانیه و در مظهر قنات 28 لیتر در ثانیه است. قنات زارچ از قنات‌هایی است که در برابر افت شدید سطح آب زیرزمینی و تکنولوژی مدرن مقاوم ماند و به همین دلیل یکی از کهن‌ترین شاهکارهای تمدن بشری در آبیاری و آبرسانی شهر یزد است.

8. قنات وزوان

قنات وزوان در شهر وزوان استان اصفهان حفر شده است و در پرونده زنجیره‌ای ایران به یونسكو این قنات نیز به ثبت جهانی رسید. از ویژگی‌های قنات بزرگ وزوان بند كردن و بستن آن در فصل زمستان در داخل خود قنات است كه یكی از شاهكارهای معماری قنات در ایران است. نتیجه این معماری آن بود كه آب‌های زیرزمینی در فصل زمستان ذخیره می‌شد. سابقه حفر این قنات را نیز به 3 هزار سال پیش نسبت داده اند. این قنات كه همچون یك سد زیرزمینی برای مهار آب‌های زیرزمینی و جلوگیری از هدر رفت آب و مدیریت آب عمل كرده است می‌تواند حجم انبوهی از آب‌های زیرزمینی را در دل خود نگاه دارد. قنات وزوان همچنین 35 كیلومتر طول دارد و وقتی ارزیاب یونسكو برای بررسی وضعیت این قنات در فهرست یونسكو به اصفهان سفر كرد چنان از مشاهده این قنات شگفت‌زده شد كه پرسید چرا قنات به این مهمی تاكنون به ثبت جهانی نرسیده است؟ وزوان شهری است قدیمی در ۹۰ کیلومتری شمال اصفهان و در میان دشت میمه كه از شمال با میمه از جنوب با روستای ونداده از غرب با روستای ازان و از شرق با روستاهای مراوند و ابیانه همسایه است.
 

آبادانی در دل زمین



  9. قنات 900 ساله ابراهیم آباد

قنات ابراهیم آباد اراک كه از قدیمی‌ترین قنات‌های کشور است از کوه‌های 70قله سرچشمه می‌گیرد و با طی 11 کیلومتر در زیرزمین نزدیکی روستای ابراهیم‌آباد از زمین خارج می‌شود. وجود تپه مربوط به دوره اشکانی و پیشینه روستاهای اطراف این قنات نشان از قدمت بالای قنات ابراهیم‌آباد دارد. بنابراین اگر برای بازدید از این قنات می‌روید حتما از تپه اشكانی نزدیك به آن نیز بازدید كنید. طول قنات ابراهیم‌آباد حدود 350 میله حفر شده است. طول مادر چاه قنات ابراهیم‌آباد بیش از 110 متر است که این طول باعث شده این قنات در ردیف قنات‌های پیچیده ایران قرار بگیرد. این قنات به‌صورت دوره‌ای نزدیک به 100هکتار از زمین‌های کشاورزی روستای ابراهیم‌آباد را مشروب كرده است.
 
فناوری ساخت قنات در اوایل هزاره اول قبل از میلاد در مناطق خشک کوهستانی ایران گسترش پیدا کرد و به کشاورزان اجازه داد در دوره‌های طولانی خشکسالی که آب سطحی یافت نمی‌شود به کشت وزرع بپردازند. قنات ابراهیم آباد اراک سال ۱۳۹۳ به ثبت ملی رسید و اینك به‌عنوان یك اثر تاریخی در فهرست جهانی یونسكو نیز به ثبت رسید. قنات ابراهیم‌آباد اراک همچنین حدود 900 سال قدمت دارد و هنوز هم به‌عنوان یك قنات زنده در اقتصاد و معیشت مردم منطقه كاربرد دارد. قنات ابراهیم‌آباد از زمان شکل‌گیری تاکنون نقش مهمی در تامین و مدیریت منابع آبی مورد نیاز کشاورزی و آشامیدن اهالی روستای کهن ابراهیم‌آباد داشته و عنصری با ارزش و زنده است. 
 

آبادانی در دل زمین
 
 
چاه اصلی قنات ابراهیم‌آباد مخروطی شکل است؛ یعنی هر چه چاه به سمت پایین می‌رود، بازتر می‌شود و قطر دهانه میله آن حدود یک متر و قطر محل اتصال میله به کوره حدود ۱۰ حلقه است. میله‌های بعدی  پس از مادر چاه نیز ۴۰ حلقه هستند كه هرکدام حدود ۱۰۰ متر عمق دارند. مادر چاه نیز دارای عمقی حدود ۱۱۰ متر است. اولین چاه قنات که به مادر چاه شهرت دارد در گویش محلی به نام سرزا در یك منطقه حفاظت شده و زیبا به نام 70قله و در محل پشته قبرستان قرار گرفته است. قنات ابراهیم‌آباد شامل یک رشته اصلی و دو رشته فرعی است که رشته‌های فرعی آن در منطقه به نام‌های رونا و قوشد خوانده می‌شوند. از جمله دلایلی که باعث شد قنات ابراهیم‌آباد اراک در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت برسد، مخروطی بودن بدنه قنات و اثرگذاری مستقیم این سیستم در اقتصاد و معیشت مردم بود.

  10. قنات جوپار

مردم منطقه جوپار در ماهان كرمان برای دستیابی به آب مورد نیاز خود مشکلات زیادی داشتند. هنگام کم آب شدن قنات زندگی چوپاریان سخت می‌شد. كم شدن آب قنات به آیین‌هایی در میان مردمان جوپار دامن زده‌بود. برای نمونه در زمان‌های قدیم هنگام خشکسالی جوانان بر در خانه‌ها اشعاری می‌سرودند و طلب آرد از صاحبخانه‌ها می‌كردند. صاحبخانه‌ها نیز درخواست آنها را اجابت می‌كردند. جوان‌ها در نزدیکی قنات آتش می‌افروختند و آرد را خمیر می‌كردند و می  پختند. پیش از پختن كماچ مهره کوچکی در خمیر می  گذاشتند و هنگامی که کماچ پخته می‌شد یکی از حاضران که از همه مسن  تر بود کماچ را قطعه قطعه می‌كرد و به هر یک از جوانان تکه  ای اهدا می‌كرد. او همچنین مراقب بود که مهره در کدام قطعه قرار داده شده است. وای به احوال بیچاره‎ای که مهره در نان او پیدا می‌شد. او را به فلک می‌بستند و چوب می  زدند. سپس یكی از سادات محل ضامن جوان می  شد و قرار می‌  گذاشتند كه چنانچه ظرف یک هفته باران نیامد دوباره جوان بیچاره را تحویل بدهند تا چوب بخورد. آنها این گونه امیدوار بودند که خداوند برای جلوگیری از ظلم‌شان به آن جوان باران نازل کند.
 

آبادانی در دل زمین
 

22 رشته قنات در منطقه جوپار وجود دارد كه قدیمی‌ترین آنها قنات گوهرریز جوپار است. این قنات یكی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌های ایران است. این قنات آب جوپار و مناطق اطراف را برای آشامیدن و کشاورزی تامین می‌کند. سابقه این قنات را به دوران مهرپرستی نسبت داده اند. قنات جوپار به لحاظ مذهبی ارزش بسیاری در بین اهالی و جوپاریان دارد و بسیار مورد احترام است.

  11. قنات حسن آباد یزد

قدمت قنات حسن‌آباد یزد به دوره میانی اسلامی؛ یعنی قرن هشتم هجری می‌رسد. حق آب این قنات متعلق به برخی اهالی شهرستان مهریز و یزد است. این قنات همچنین از محدوده کوه‌های غربالبیز آغاز و پس از گذر از شهرستان مهریز تا روستای دهنو، حسن آباد و مریم آباد یزد امتداد می‌یابد. مالکیت این قنات عمومی و خصوصی است. یک پنجم آب آن متعلق به سادات مهریز است که در تغار ساداتی تحویل آنها می‌شود و مابقی آب نیز سهم روستای دهنو و حسن‌آباد یزد است. قنات حسن آباد یزد حدود 200 مالک آب و 400 بهره‌بردار دارد و 8 جره از آب آن نیز متعلق به آب‌انبار نو مریم‌آباد است. مادرچاه قنات حسن آباد 40 متر عمق دارد و در محدوده چشمه غربالبیز مهریز قرار گرفته است.
 

آبادانی در دل زمین
 
 
حوزه آبریز این قنات، ارتفاعات شیرکوه و سرریز چشمه غربالبیز است. آبدهی قنات براساس میزان بارندگی سالانه در شیرکوه است و در فصل بهار و سال‌های ترسالی به 200 لیتر در ثانیه می‌رسد. در فصل تابستان و پاییز نیز آبدهی قنات کاهش می‌یابد و به 110 لیتر در ثانیه می‌رسد. قنات حسن‌آباد یزد دارای پنج شاخه پیشکار اصلی، پیشکارکوهی، شق‌قنات، کوه‌سرخی و شاه‌نشینی است. قنات حسن‌آباد علاوه بر میزان آبدهی نسبتا مناسب و بالا، دارای عمق کم در کانال آبرسان مهریز تا یزد است. قنات حسن‌آباد 700 سال قدمت دارد و در مهریز یزد در باغ پهلوان‎پور قرار دارد. آسیاب تاریخی میرزانصرالله هم کنار آب همین قنات ایجاد شده است. این قنات در مسیر خود موجب رونق کشاورزی 6 هزار کشاورز در روستاهای دهنو و حسن‌آباد مشیر یزد شده است.




۰۵ دی ۱۳۹۵ - ۱۱:۳۲





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: برترین ها]
[مشاهده در: www.bartarinha.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن