تبلیغات
تبلیغات متنی
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
طراحی سایت فروشگاهی فروشگاه آنلاین راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین طراحی فروشگاه اینترنتی وبسایت
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
سفر به بالی؛ جزیره‌ای که هرگز فراموش نخواهید کرد!
از بلیط تا تماشا؛ همه چیز درباره جشنواره فجر 1403
دلایل ممنوعیت استفاده از ظروف گیاهی در برخی کشورها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1860832017
اعتماد به آمریکا؛ بزرگترین اشتباه دکتر مصدق - پایگاه خبری کاشمر بصیر
واضح آرشیو وب فارسی:کاشمر بصیر: معمولاً عواملی را که باعث وقوع کودتای ۲۸ مرداد شد، به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می کنند. به عنوان نخستین پرسش، مختصری درباره عوامل داخلی وقوع کودتا توضیح دهید. کودتای ۲۸ مرداد، یک طرح مشترک بود؛ طرحی که انگلیسی ها با همکاری آمریکایی ها آن را اجرا کردند. همان طور که اشاره کردید، وقوع این کودتا ناشی از عوامل متعدد داخلی و خارجی بود. اگر بخواهم به مهم ترین عوامل داخلی اشاره کنم، می توانم از اختلافاتی که بین چهره های برجسته سیاسی و مذهبی آن زمان وجود داشت، نام ببرم. این که چرا این اختلافات به وجود آمد، خود بحث مفصلی است و نمی توان آن را در یک گفت وگو ارائه داد؛ اما همین اختلافات در میان بزرگان و نفوذ آن به لایه های مختلف اجتماع، باعث شد که ایرانیان، از ظرفیت حساسیت در برابر نقشه های بیگانگان و هماهنگی و همراهی با یکدیگر، محروم شوند. در واقع، ابزاری که باعث می شد مردم بتوانند با نقشه های استعمارگران مقابله کنند، با این اختلافات از بین رفت. در چنین شرایطی، مردم و مسئولان، بیشتر از آن که به توطئه دشمن بیندیشند، به دلیل این دودستگی، به اختلافات خود مشغول شدند. در چنین شرایطی، بهترین زمینه برای اجرای نقشه های دشمنان مردم ایران به وجود آمد و کودتای ۲۸ مرداد به وقوع پیوست. طبعاً بیگانگان نیز، تا می توانستند، به تقویت این زمینه کمک می کردند. به عنوان نمونه، فعالیت گسترده حزب توده در جامعه و برگزاری راهپیمایی ها و میتینگ های متعدد توسط این حزب، بهانه ای برای تزریق خطر نفوذ و تسلط کمونیسم در جامعه ایران بود؛ مسئله ای که دکتر مصدق، با وجود تذکراتی که اطرافیان و خیرخواهانش به او می دادند، آن را نادیده گرفت. فعالیت حزب توده، زمینه را برای فعالیت عناصر وابسته به انگلیس فراهم کرد. انگلیسی ها توانستند با وارد کردن تعدادی از عوامل خود در جرگه توده ای ها، به ایفای نقش در معادلات سیاسی کشور و حتی اقدام علیه دین و اعتقادات مذهبی مردم بپردازند و این برای دکتر مصدق و دولتش، خطرناک بود. همان طور که مستحضرید، از دوران مشروطه به بعد، تاکتیکی موسوم به «استفاده از نیروی سوم» برای مقابله با استعمارگران در میان سیاستمداران ایرانی باب شد که بر اساس آن، دولتمردان می کوشیدند با استفاده از یک قدرت ثالث خارجی، مانع از توسعه طلبی دولت های استعمارگر روس و انگلیس شوند. ظاهراً دکتر مصدق با چنین دیدگاهی سعی کرد به آمریکایی ها نزدیک شود و از قدرت آنها در برابر انگلیسی ها استفاده کند. لطفاً درباره این گرایش و تبعات آن صحبت کنید. همان طور که اشاره کردید، اقدامات دولت های استعماری روس و انگلیس در ایران، باعث نفرت و انزجار مردم از این دو دولت شده بود. هیچ فرد ایرانی در این مسئله شکی نداشت که روس و انگلیس، خیرخواه ایران نیستند. اما آمریکا تا آن زمان، هنوز سابقه منفی در ایران نداشت؛ حتی می توان گفت ایرانی ها به دلیل فعالیت های هیئت های میسیونری آمریکایی در امور خیریه، نسبت به این کشور، خوش بین بودند. خوش بینی دکتر مصدق به آمریکایی ها هم، ریشه در همین باورهای اجتماعی داشت. متأسفانه، این خوش بینی آن قدر زیاد بود که باعث شد دکتر مصدق، به ارتباطات عمیق فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی انگلیس و آمریکا توجهی نکند و متوجه اشتراک منافع این دو کشور در برابر ایران نشود. البته، باید به این نکته اشاره کنم که شاید در وهله اول، نتوان به این خوش بینی دکتر مصدق به آمریکایی ها، ایرادی وارد کرد. گرایش به آمریکا، در آن زمان، درمیان بسیاری از سیاستمداران ما، به استثنای حزب توده و عناصر وابسته به آن، وجود داشت و دکتر مصدق هم نمی توانست از این رویکرد، مجزا باشد؛ اما ایرادی که می توان به دکتر مصدق وارد دانست، این است که از وقایعی که پس از این ابراز تمایل و نزدیک شدن به آمریکا روی داد، متنبه نشد. او سیاستمدار کم تجربه ای نبود و به عنوان یکی از رجال سیاسی پرسابقه و سرد و گرم چشیده، باید به این نکته پی می برد که آمریکایی ها، به هیچ وجه، خیرخواه او و طرفدار منافع مردم ایران نیستند. دکتر مصدق، پس از آن که انگلیس پرونده ملی شدن صنعت نفت ایران را به شورای امنیت برد، برای شرکت در جلسه این شورا، به آمریکا سفر کرد و به دلیل خوش بینی به آمریکایی ها، برای ملاقات با دولتمردان این کشور، ۴۵ روز در آمریکا ماند. او برای آن که بتواند بر مشکلات فراوانِ ناشی از تحریم نفت ایران توسط انگلیسی ها غلبه کند، از آمریکایی ها خواست با اعطای وام به ایران، موافقت کنند. دکتر مصدق در مذاکراتش با مک گی، این تقاضا را مطرح کرد. رویکرد ظاهری آمریکایی ها در این مذاکرات، مثبت بود؛ لبخند می زدند؛ قول همکاری می دادند و ملاقات های متعدد با دکتر مصدق داشتند. با این حال، قدمی برای انجام وعده هایی که داده بودند، بر نمی داشتند. خب! دکتر مصدق باید باتوجه به این سیاست دوگانه، در موضع اعتماد کردن به آمریکایی ها تجدید نظر می کرد. این رویکرد آمریکایی ها باید برای سیاستمدار کهنه کاری مانند دکتر مصدق، یک هشدار جدی محسوب می شد، اما متأسفانه، او به این هشدار جدی، وقعی ننهاد. شرایط اقتصادی ایران بسیار وخیم بود؛ درست مانند انسانی که دارد از پرتگاه پرت می شود. اما آمریکایی ها تنها به وعده دادن اکتفا می کردند و دست ایرانی ها را نمی گرفتند. آمریکایی ها حتی حاضر نشدند در چارچوب اصل چهار ترومن هم به ایران کمک کنند و به این بهانه که ایران، دارای منابع نفتی است و ثروتی دارد، از این اقدام سر باز زدند. آنها اصلاً به این اعتراض ایران توجه نکردند که ما هم اکنون، به دلیل تحریم صنعت نفت از سوی انگلیس، اصولاً قادر به تولید و صادر کردن نفت نیستیم. طی دوران تحریم، ایران فقط توانست محموله کوچکی از نفت خود را به یک شرکت ایتالیایی بفروشد که آن هم، انگلیسی ها مانع شدند و اجازه ترانزیت آن را ندادند. این مسائل، باید باعث هوشیاری و دقت نظر بیشتر دکتر مصدق می شد، اما این اتفاق نیفتاد و به همین دلیل، می توان در این زمینه به او و سیاست هایش خُرده گرفت. به اعتقاد من، این اعتماد و خوش بینی زیاده از حد، باعث شد اتکا و توجه دکتر مصدق به ظرفیت ها و نیروهای داخلی کم شود. به دیگر سخن، اگر او به این باور می رسید که آمریکایی ها دوست ما نیستند، در می یافت که ما نقطه اتکایی بیرون از ایران نداریم و اگر جایی برای تکیه وجود داشته باشد، باید آن را درون مرزهای سرزمین ایران پیدا کرد. این ظرفیت مهم عبارت بود از نیروی مردم و رهبران سیاسی و مذهبی؛ شخصیت های بزرگ و نخبگانی که می توانستند نیروی عظیم مردم را به حرکت در آورند و توده ها را برای حمایت از دولت، بسیج کنند. اما دکتر مصدق گمان می کرد تا زمانی که آمریکایی ها از او طرفداری می کنند، انگلیسی ها قادر نیستند ضربه ای به او و دولتش وارد و آن را سرنگون کنند؛ تحلیل اشتباهی که پیامدهای آن هم برای دکتر مصدق و هم برای مردم ایران، بسیار گران تمام شد. دکتر مصدق حتی تا روز پیش از کودتا هم بر این باور بود که دوستی و اعتماد به آمریکایی ها کارساز است. او روز ۲۷ مردادماه ۱۳۳۲، به خواست هندرسون، سفیر آمریکا و بر اثر تهدید او مبنی بر خروج اتباع آمریکایی از ایران، راهپیمایی هایی را که به سود دولت برگزار شده بود، ممنوع کرد و حتی دستور بازداشت تظاهرکنندگان را داد. در واقع می توان گفت مهم ترین اشتباه دکتر مصدق، در حوزه سیاست خارجی، اعتماد به آمریکایی ها بود. بررسی مطبوعات آن دوره، به عنوان نمونه روزنامه خراسان، نشان می دهد که مطبوعات رویکرد تندی به آمریکا و مواضع این کشور درباره ملی شدن صنعت نفت داشتند. ما در بسیاری از روزنامه ها شاهد چنین رویکردی بودیم. نخبگان جامعه به سیاست های آمریکایی ها در ارائه راهکارهایی منطبق با منافع دولت انگلیس، اعتراض می کردند. چرا دکتر مصدق به این اعتراضات توجهی نکرد و در واقع، هشدارهایی از این قبیل را هم، نادیده گرفت؟ بعد از ملی شدن صنعت نفت و زمانی که انگلیسی ها نفت ایران را تحریم کرده بودند، هیئت های بین المللی متعددی برای حل اختلاف میان ایران و انگلیس، به کشور ما آمدند که آمریکایی ها هم، در تعدادی از این هیئت ها عضویت داشتند. دکتر مصدق هیچ کدام از این طرح ها را نپذیرفت. چون ظاهر طرح ها این بود که انگلیس، ملی شدن صنعت نفت ایران را به رسمیت می شناخت، اما مکانیسمی که برای تولید و فروش در نظر گرفته شده بود، همان مکانیسم قدیمی بود و در واقع ایرانی ها نقشی در تولید و فروش نفتشان نداشتند. در مورد حملات تند مطبوعاتی به آمریکایی ها و سیاست های آنها که شما به آن اشاره کردید، باید بگویم که بیشتر این حملات، توسط نشریه های وابسته به حزب توده صورت می گرفت. نشریات توده ای نسبت به آمریکا حساس بودند و وقتی عملکرد این کشور را، چه در مورد هیئت های میانجی و چه در عرصه بین المللی، مشاهده می کردند، به دلیل وابستگی و حمایت از سیاست های شوروی، به آمریکایی ها حمله می کردند. این انتقادهای صریح و تند از سیاست های آمریکا، در نشریات دیگری که گرایشی مانند گرایش سیاسی حزب توده نداشتند، زیاد نبود. این امر را نمی توان یک کنش سراسری در مطبوعات ایران دانست. اما، جناب رضایی، دست کم در روزنامه خراسان این گونه نبوده است. این روزنامه گرایشی به حزب توده نداشت و اگر نگاهی به آرشیو این روزنامه در نیمه نخست سال ۱۳۳۰ هـ.ش بیندازیم، درمی یابیم که تعداد مقالات تندی که علیه سیاست آمریکایی ها و اعتراض به رویه این کشور نسبت به ملی شدن صنعت نفت ایران وجود دارد، کم نیست و شاید بتوان گفت، بخش مهمی از مندرجات روزنامه را در بر می گیرد. این مقالات به چه موضوعی اعتراض می کنند؟ محتوای این مقاله ها بیشتر بر این محور دور می زند که آمریکایی ها طرح هایی را برای حل مشکل میان ایران و انگلیس ارائه می کنند که تأمین کننده منافع انگلیسی هاست و حق ایرانی ها در آنها نادیده گرفته می شود. بله؛ به نکته خوبی اشاره کردید. همان طور که گفتم، بخشی از نشریات که وابسته به حزب توده بودند، به دلیل همگرایی با سیاست شوروی، سیاست آمریکایی ها را مورد حمله قرار می دادند. برخی دیگر از نشریات هم، به دلیل همسویی با سیاست دولت دکتر مصدق، چنین اعتراضاتی را مطرح می کردند. نویسندگان این جراید، تلاش آمریکا برای تأمین منافع انگلیس را مغایر با مصالح دولت ایران می دانستند و همین امر، زمینه اعتراض آنها به آمریکایی ها را فراهم می کرد. با این حال، نکته ای که نباید فراموش کنیم، این است که انتقاد مطبوعات آن زمان، از هر جناح و گروه، به سیاست های آمریکایی ها، بیشتر بر این مسئله متمرکز بود که چرا این کشور در ارائه طرح هایی که با منافع ملی ما در تضاد است، دخالت دارد. اما نگاه دکتر مصدق به آمریکایی ها، کلان تر از این مسائل بود. او عقیده داشت که آمریکایی ها از دولتش حمایت خواهند کرد و او خواهد توانست از این ظرفیت برای عقب راندن انگلیسی ها در سطح بین المللی استفاده کند. شاید نادیده گرفتن اعتراضاتی در آن دوره، نسبت به سیاست های آمریکایی ها، از سوی دکتر مصدق، ریشه در همین دیدگاه او داشت. اما مدتی بعد مشخص شد که اصولاً اعتماد به آمریکایی ها اشتباه بوده است و آنها هیچ پشتیبانی و حمایتی از دکتر مصدق، نکردند. منبع: روزنامه خراسان ۲۸ مرداد ۱۳۹۵
شنبه ، ۴دی۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کاشمر بصیر]
[مشاهده در: www.kashmarbasir.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]
-
گوناگون
پربازدیدترینها