واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهدآسیبهای اجتماعی در کمین بافت اصیل شهر قم/ بافت فرسوده در انتظار پروژههای بهسازی
بیش از یک ششم از وسعت شهر قم را بافت فرسوده تشکیل داده که عمده این فضاها در مناطق قدیمی و اصیل قم واقع شده و به نوعی آسیبهای اجتماعی در انتظار بافت قدیم و اصیل و هویت شهر قم است.
به گزارش خبرگزاری فارس از قم، شهر قم بیش از 100 هزار کیلومتر وسعت دارد و از شمال با تهران و از جنوب با اصفهان همسایه است و این مسئله دلیلی شده تا این شهر شاهراه مواصلاتی 17 استان کشور برای دسترسی به شمال و جنوب کشور باشد. رودخانه قمرود، قم فعلی را به دو نیم تقسیم کرده و ترکیبهای مختلفی از بافت جمعیتی و مسکونی در دو طرف این رودخانه شکل گرفته است. در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 90 بیش از یک میلیون نفر جمعیت برای قم ثبت شده که این میزان رشد قریب به دو درصدی جمعیت این شهر را نشان میدهد که در سالهای پس از انقلاب اسلامی تاکنون این جمعیت به بیش از دو برابر افزایش یافته است. بخش قدیمی و اصیل قم در محدوده حرم مطهر حضرت معصومه(س) و در بخش شرقی این شهر واقع شده و قسمتهای جدید نیز در حاشیه این فضا توسعه یافته است. در حال حاضر مدل توسعه شهر قم از سمت جنوب صورت میگیرد و ایجاد شهرکهای مسکونی از جمله پردیسان نیز در راستای همین مدل توسعه بوده است. در واقع اگر شهر قم را به صورت دایرهای تشبیه کنیم خواهیم دید که هرچه به مرکز این دایره نزدیکتر میشویم تراکم جمعیت و واحدها بالاتر رفته و عمر ساختمانها نیز افزایش پیدا میکند. امروز یکی از بزرگترین مشکلات شهر قم همین ساختمانهای با عمر بالا یا به نوعی بافتهای فرسوده در محدوده اصیل و قدیمی این شهر هستند که به عبارتی نامناسب بودن این فضاها برای سکونت خطر خالی شدن جمعیت در محدوده هویتی شهر را گوشزد میکند. به عبارت دیگر نگاهی به نقشههای مصوب و طرحهای مجموعه بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری قم نشان میدهد که عمده این فضاهای ناکارآمد و نامناسب شهری در شعاع چند کیلومتری حرم مطهر حضرت معصومه(س) ایجاد شده که عمده آن نیز جزو بافت تاریخی و اصیل شهر قم محسوب میشود. کند و کاوی در نقشههای شهری نشان میدهد که بافت فرسوده مصوب شهر قم هزار و 74 هکتار است که قریب به 800 هکتار نیز به تازگی جزو فضاهای ناکارآمد شهری در قم مشخص شده اما هنوز به طور قانونی به عنوان بافت فرسوده شناخته نمیشود. تمام محدوده منطقه هفت، عمده منطقه سه و بخشی از مناطق یک و 6 شهری قم درگیر بافتهای فرسوده هستند که قریب به یک سوم جمعیت شهر در آن سکونت دارند. بررسی کارشناسان موید این مطلب است که نامناسب بودن بافتهای فرسوده و ناکارآمد برای زندگی، موجب خالی شدن این فضاها از سکنه، تهی شدن هویت شهری، شکل گیری آسیبها و بزههای اجتماعی و معضلات متعدد شهری میشود که در سالهای اخیر دولتها با حمایت از شهرداریها سعی در احیای این فضاها و به نوعی مداخله در بافتهای فرسوده برای جلوگیری از این آسیبها دارند. راهکارهای متعددی برای مداخله در بافتهای فرسوده عنوان و تجربه شده که بهسازی، نوسازی و بازسازی این بافتها از جمله این موارد است به این شکل که این فضاها مناسب برای زندگی و ادامه حیات و فرهنگ باشند. سرپرست امور معماری و شهرسازی شهرداری قم در مورد وضعیت بافتهای فرسوده شهر، گفت: بیتوجهی به بافتهای اصیل و قدیمی شهر که امروز فرسوده شدهاند در آینده مشکلات و معضلات متعددی را ایجاد خواهد کرد. غلامرضا جانقربان با اشاره به وضعیت اجتماعی و فرهنگی بافتهای فرسوده شهری در تهران، بافتهای ناکارآمد شهری را مستعد معضلات و مشکلات اجتماعی دانست و گفت: خالی شدن بافتهای اصیلی که امروز فرسوده شدهاند، بستری را برای شکل گیری بزههای اجتماعی فراهم میکند. وی خواستار توجه بیش از پیش مسؤولان استانی و ملی به احیای بافتهای فرسوده شهری شد و افزود: قریب به 10 درصد بافتهای فرسوده شهری قم خالی از سکنه شده که عدم توجه به این مسأله آسیبهای اجتماعی و فرهنگی را به دنبال خواهد داشت. سرپرست امور معماری و شهرسازی شهرداری قم حمایت از مردم برای بهسازی و احیای بافتهای فرسوده را مؤثر دانست و خاطرنشان کرد: به دلیل کمبود اعتبارات توسعه طرحهای بهسازی را با کندی مواجه کرده اما با حمایت از مردم میتوان آنها را به ماندن در این فضاها تشویق و زمینه احیای بافت فرسوده را فراهم کرد. در سالهای گذشته اقدامات مشترک نهادهای متولی بافتهای فرسوده در کشور ارائه بستههای تشویقی را برای متقاضیان نوسازی و بازسازی واحدهای موجود در بافتهای فرسوده به دنبال داشته است. دولت در مصوبات مختلف با همکاری بانکها اقدام به ارائه تسهیلات طولانی مدت با سود مقرون به صرفه برای ترغیب مردم به ماندگاری در این بافتها و احیای آنها کرده است اما همچنان به نظر میرسد بهسازی این بافتها نیازمند عزمی فراتر از امروز است. شهردار قم نیز در این زمینه ضمن تشریح برنامههای شهرداری برای احیا و بهسازی بافتهای فرسوده، احیای سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) را در حرکت منسجم برای بهسازی این بافتها مؤثر دانسته است. سیدمرتضی سقائیاننژاد با اشاره به تعریف پروژههای مختلف در بافتهای فرسوده و تاریخی شهر قم گفت: در حال حاضر دو پروژه مهم توسعه چهل اختران و بازگشایی محور دروازه ری در بافتهای فرسوده شهر قم اجرایی شده و همزمان 10 پروژه دیگر نیز در این زمینه تعریف شده است. نگاهی دقیقتر به این مسأله نشان میدهد که سازمانهای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، عمران و بهسازی شهری و شهرداریها در کنار شوراهای اسلامی شهر متولیان امر احیا و بهسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری هستند و نمیتوان به تنهایی از شهرداریها که درآمد پایداری نیز برای اداره شهر ندارند انتظار داشت که مشکل بافتهای فرسوده را رفع کنند و این مسأله نیازمند عزمی ملی برای بهبود شرایط ساخت و ساز در این بافتها است. مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) که یکی از سازمانهای مرتبط با بحث بافت فرسوده در این شهر است، ضمن تشریح شرایط و برنامههای اعطای وامهای احیای بافت فرسوده گفت: وامهایی که دولت برای احیای بافتهای فرسوده در نظر گرفته برای هر واحد 500 میلیون ریال با سود 20 درصد است که به متقاضیان در صورت دارا بودن شرایط اعطا میشود، البته در مصوبه جدید این سود به 18 درصد کاهش یافته است. علیرضا خاکی خاطرنشان کرد: البته دوره بازپرداخت این وامها در دو قسمت است که بخش اول به عنوان دوره تنفس 1.5 ساله با سود 10 تا 12 درصد و دوره دوم بازپرداخت 15 ساله و با سود 18 درصد است. وی متولی صدور دستورالعملهای اجرایی مصوبات دولت در خصوص بافتهای فرسوده را وزارت راه و شهرسازی دانست و افزود: شهرداریها در این زمینه عمدتاً نقش پیگیری کننده برای تسریع در اجرایی شدن مصوبات را بر عهده دارند. مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) با اشاره به تدوین بستههای تشویقی احیای بافتهای فرسوده در شهرداری خاطرنشان کرد: شهرداری نیز در حد توان اهرمهای تشویقی از جمله ارائه تسهیلات، تخفیف عوارض و ارائه تراکم در نظر میگیرد که در صورت نهایی شدن این بستهها و تصویب از سوی شورای شهر اطلاع رسانی میشود. وی با تاکید بر امکان تجمیع واحدهای فرسوده برای دریافت تسهیلات ویژه خاطرنشان کرد: در این زمینه به واحدهایی که تجمیع میشوند نیز وام جداگانه ای برای ودیعه مسکن به مبلغ 20 میلیون تومان و با سود پنج تا هشت درصد اعطا میشود که میتواند بستر خوبی را برای ترغیب مردم ایجاد کند. با تمام این گفتهها و برنامههایی که تاکنون از سوی دولت و متولیان بافت فرسوده اجرایی شده است، به نظر میرسد غفلت و عدم شتاب بخشی به مسأله احیا و بهسازی بافتهای فرسوده خسارات و معضلات جبران ناپذیری را در جامعه به دنبال خواهد داشت و بخش عمده فضاهای مناسب گذشته و اصیل شهرها به زودی به مخروبههای میزبان بزههای اجتماعی و فرهنگی تبدیل خواهد شد. =============== گزارش: محمدرضا آقاباقری =============== انتهای پیام/78027/و40
95/04/30 :: 09:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]