واضح آرشیو وب فارسی:راه پرداخت: این متن یادداشتی است از دکتر محمود سریع القلم ، عضو هیئت علمی و استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگر حوزه توسعه، علوم سیاسی و تاریخ معاصر ایران. این متن اولین بار در پایگاه اطلاع رسانی او منتشر شده است. به این دلیل که بسیاری از مسائل صنعت پرداخت را می توان با نگاهی به این دیدگاه بهتر تحلیل کرد آن را در راه پرداخت بازنشر می کنیم. چرا با هم همکاری نمی کنیم؟ شاید سوال دقیق تر این باشد که: «اصلا برای چه باید همکاری کنیم؟» چند سال پیش وقتی مهمان یک دانشگاه نروژی بودم یک استاد ایرانی الاصل آن دانشگاه بازدیدی از دانشگاه را به من پیشنهاد کرد. طی سه ساعت بازدید پیاده، او همچنان با شوق، اشتیاق، علاقه مندی، وابستگی و دلبستگی به دانشگاه، از طرح های آن، کتابخانه آن، اهداف آن، ساختمان ها، نماهای آن، همکاران و بخش های اداری و مدیریتی دانشگاه سخن می گفت که مرا بیش از اهمیت خود دانشگاه تحت تاثیر قرار داد. در انتهای بازدید که به ناهار ختم شد از او علل شوق و اشتیاق را جویا شدم که گفت: «محیط، خدمه، مدیریت و فضای آموزشی-پژوهشی این دانشگاه به من آرامش می دهد؛ همه به من احترام می گذارند؛ با آنکه ایرانی الاصل هستم، دانشکده و دانشگاه مرا در سه کمیته عضو کرده اند تا مشارکت کنم؛ دانشجو و استاد عموما می خواهند بیاموزند؛ اغراق نکرده باشم اینجا خانه اصلی من است. محبت می کنم، محبت می بینم. راست می گویم، راست می گویند. بدی فردی را نمی خواهم، بدی مرا نمی خواهند. از دیگران انتظار نامعقول ندارم، از من انتظار نامعقول ندارند. وظایفم را انجام می دهم، وظایفشان را انجام می دهند. مشورت می کنم، مشورت می کنند. خیانت نمی کنم، خیانت نمی کنند. منظم هستم، منظم هستند. بدگویی نمی کنم، بدگویی نمی کنند. حذف نمی کنم، حذف نمی کنند. همکاری می کنم، همکاری می کنند.» تلقی و حسی که از این گفت وگو پیدا کردم این بود: چقدر این انسان حالت نرمال دارد. فرد نرمال، خوبی ببیند، خوبی می کند. اما اگر همین فرد نرمال حذف شود، بعد احتیاط می کند. وقتی به او خیانت شد، فاصله می گیرد. وقتی دروغ گفتند، بدبین می شود. وقتی فحاشی کردند، خود را منزوی می کند. وقتی از او سوء استفاده کردند، در محبت کردن تردید می کند. اگر شخصی در قبال محبت کردن، احترام گذاشتن، خوبی کردن، وظیفه شناس بودن، راستگو بودن، منصف بودن، واکنش های منفی و مخرب ببیند، چه روحیه ای برای همکاری خواهد داشت؟ وقتی از این سفر علمی به تهران برمی گشتم، عناوین روزنامه های فارسی را در هواپیما مطالعه می کردم. در یک عنوان گفته شده بود: ایرانی ها را تهدید نکنید. چند ستون آن طرف تر، چندین تهدید نسبت به کشورهای مختلف در اقصی نقاط جهان مطرح شده بود. هر کنشی واکنشی دارد، هر حرف ناپسندی پیامدی دارد. در جهان فعلی عموما سخن و عمل ناشایست، بدون پاسخ نمی ماند. در چه شرایطی، شهروندان یک جامعه با هم همکاری می کنند؟ وقتی همکاری آنها، جبران شود. همکاری یا عدم همکاری هر دو نرمال هستند؛ زیرا در مقام عکس العمل به رفتار دیگران انجام می پذیرد. به خاطر فطرتی که دارد، انسان نرمال تمایل به خوبی دارد؛ ولی وقتی در ساختاری قرار می گیرد که واکنش ها عموما با احترام، محبت، خویشتنداری و قانون آمیخته نشده اند، حداقل این است که فاصله می گیرد، محتاط می شود و در دایره محدودی، خود را تعریف می کند. تابه حال تجربه کرده اید که وقتی در ترافیکی سنگین آرام رانندگی می کنید، ناگهان اتومبیلی در شانه خاکی جاده سعی می کند از دیگران سبقت بگیرد ضمن اینکه فضا را آلوده می کند. در ذهن انسان نرمال این اندیشه شکل می گیرد که چرا من باید ساعت ها در ترافیک، قانون را رعایت کنم و دیگری این کار را نمی کند؟ بحران ها در یک جامعه انباشته می شود، زمانی که عده ای از حاشیه خاکی جاده حرکت کنند و قانون و مراتب و حقوق دیگران را رعایت نکنند. زمانی از یک پیرمرد ایرانی که انبوهی از علم و تجربه بود، پرسیدم: مهم ترین مشکل ما در توسعه کشور چیست؟ اول باید کدام مساله را حل کنیم تا بقیه تسلسلی حل شوند؟ کانون کجاست؟ او در پاسخ گفت: عموما ماها غرق در خواسته ها، منافع و آرزوهای خود هستیم. (Self-Absorption) این خصلت خودشیفتگی اجازه نمی دهد، سیستم درست کنیم، ساختار درست کنیم، تقسیم کار کنیم، از هم بیاموزیم و همکاری کنیم. سخن این فرد مرا یاد سوال اوریانا فالاچی، روزنامه نگار ایتالیایی در اوایل ۱۳۵۰ از شاه انداخت: بسیاری از کشورها شاه دارند، شما چرا خود را شاه شاهان خطاب می کنید؟ شاه در پاسخ گفت: اینجا همه شاه هستند، من شاه همه آنها هستم. افراد نرمال وقتی همکاری می کنند که از جانب دیگران همکاری ببینند. این محتاج یک سیستم است. این سیستم به نوبه خود نیازمند قانون گرایی و شایسته سالاری است که هر شهروندی بنا به دانش، تجربه، و اهتمام خود در جایگاه شایسته، قرار می گیرد. در چارچوبی که شایسته سالاری نباشد، دروغ گفتن بدون مجازات بماند و غرور فرد برتر از مصلحت عام باشد، افراد نرمال همکاری نمی کنند. در این قالب، شهروندان به تدریج مدارهای اعتماد خود را محدود کرده و در جزایر خودساخته زندگی می کنند که جامعه شناسان به آن، ذره ای شدن جامعه می گویند. همکاری کردن نیاز به پاداش معنوی، کلامی و عملی دارد. افراد در برابر کارهای بدی که انجام می دهند نباید مصونیت داشته باشند. برای انجام هر کار مثبتی باید سیستم درست کرد: کار خوب را پاداش و کار بد را مجازات. علامت پارکینگی در آلمان این گونه بود: «این پارکینگ به هموطنان مسن ما اختصاص دارد. متخلف، حداقل ۱۵۰ یورو.» حکمرانی خوب یعنی سیستم درست کردن: از نحوه پارک کردن تا امنیت آب های ایران در خلیج فارس. این روش نیاز به سخنرانی ندارد و جلسه را به یک صدم می رساند. بدون سیستم و قاعده مندی، هیچ امری اصلاح نمی شود. استاد ایرانی الاصل دانشگاه نروژی، همکاری می کند؛ چون در یک سیستم قابل پیش بینی کار می کند. دروغ، ابهام، حذف و تبعیض در آن تعطیل است. طی نیم روزی که با او بودم به گونه ای رفتار نکرد که تصور کنم او مرکز ثقل جهان است، ادعایی نداشت، دائم سوال می کرد و نظر می پرسید. او جزئیات بازدید نیم روزه را از دو ماه قبل با من هماهنگ کرده بود. طبق توافق عمل کرد. نه پیچاند، نه حذف کرد، نه حرف خود را تغییر داد، نه بدگویی کرد، نه بدقولی کرد. در صورت و سیرتش، صدق و انسانیت موج می زد. او می گفت: «در این جامعه، به ندرت افراد دروغ می گویند که چون به دوستی و مسائل زندگی، دراز مدت نگاه می کنند.» همکاری خود را با او ادامه خواهم داد. مطالب مرتبط نمایندگان ما چقدر به دنیای مجازی تسلط دارند؟ در گفت وگوی فناوران با رضا قربانی، مدیر بخش رسانه سایت خبری راه پرداخت مطرح شد: توسعه حبابی بانکداری الکترونیک استاندار قم: قم نخستین استان الکترونیک کشور می شود / افتتاح هفت طرح دولت الکترونیک واقعا به روابط عمومی احتیاجی داریم؟ آیا بانکداری و پرداخت الکترونیک مهم است؟
شنبه ، ۱۳آذر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راه پرداخت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]