واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: الباب و اوج درگیری ها در سوریه
نویسنده : مصطفی مطهری*

مدتی است که تحولات موجود در سوریه حول محور شهر الباب و رقابت میان گروه ها و نیروهای درگیر در این شهر است. بطوریکه تلاش ها برای تصرف الباب از جانب ترکیه و مخالفان دولت سوریه تحت حمایت ترکیه از یکسو و درگیری های آنها با نیروهای سوریه دمکراتیک در راستای حصول به این موضوع( تسلط الباب و قطع ید کردها از نزدیک شدن به اهدافشان در الباب ) از سوی دیگر در کنار مبارزه و نبرد با تکفیری ها از جریان ها و نگرش های مختلف بویژه داعش نکته قابل توجهی است که از حائز اهمیت فراوان تحلیلی است. شهر الباب در شمال حلب مهمترین شهر در نوار مرزی سوریه با ترکیه محسوب میشود که همچنان در کنترل داعش است و هریک از نیروهای ذینفع در جریان نبردها در سوریه از کردها گرفته تا دولت سوریه و ارتش ترکیه با همراهی مخالفان سوری تحت حمایتش، در تلاش هستند که این شهر را به کنترل خویش در آورند. در این راستا بررسی مواضع و مطالبات گروه های شبه نظامی درگیر در این شهر در کنار تلاش های نیروهای ارتش سوریه در برابر تهاجمات نیروهای ترکیه برای تصرف و اشغال الباب نیازمند واکاوی ها و تحلیل های چند گانه ای برای روشن شدن زوایای آن با هنایت به گروه بندی ها از موضوع قدرت، جایگاه و منافع می باشد. نیروهای سوریه دمکراتیک ( کردها ) الباب به دلایل مختلفی برای نیروهی سوریه دمکراتیک از جایگاه و موقعیت ویژه ای برخوردار است. از این رو شبه نظامیان «یگانهای مدافع خلق کرد» در رقابت با یگانهای ارتش آزاد سوریه، از منبج به سمت منطقه الباب جابجا شده و حرکت کرده اند؛ اقدامی که به بروز درگیری ها میان دو متحد آمریکا در سوریه انجامیده است. در واقع با توجه به تحولات موجود در عرصه میدانی سوریه و تحرکات شبه نظامیان کرد و مخالفان دولت سوریه به سمت الباب است که تلاش ها را برای تثبیت موقعیت استراتژیک جهت ادامه نبرد در سوریه را حساس کرده است. بطوریکه آزادی شهر الباب به دست ارتش آزاد، امید کردهای سوری برای ایجاد کریدوری میان مناطق تحت کنترل آنها در "عفرین" و "کوبانی" را نه تنها با موانع جدی همراه کرده بلکه ناامید خواهد کرد. اما از بعد دیگر، در صورت تسلط «یگانهای مدافع خلق کرد» بر الباب، آنها قابلیت این را خواهند داشت که کانتونهای خود را از غرب به شرق متصل کنند. معهذا این شرایط برای آنها زمانی میسر شده و به واقعیت خواهد پیوست که آنها بتوانند ارتش آزاد و داعش را در الباب شکست دهند. با این حال نیروهای کرد برای جلوگیری و حصول به هرآنچه بیان شد، در تلاش هستند. به عبارتی آنها برای اعمال کنترل بر شهر الباب و قطع کردن تمامی مسیرهای منتهی به منطقه الصناعة در حلب و شهر الباب در راستای رسیدن به اهدافشان تلاش می کنند. ارتش آزاد و نیروهای مخالف سوری مورد حمایت ترکیه با توجه به تلاش های چند جانبه در نبرد الباب ارتش آزاد و دیگر نیروهای مخالف دولت سوریه که مورد حمایت ترکیه هستند نیز تلاش های خود را دو چندان کرده اند که در نبرد الباب پیروز شده و بر آن تسلط یابند. بطوریکه اگر ارتش آزاد بتواند الباب را اشغال کند، خواهند توانست کمکهای غذایی و همچنین تجهیزات نظامی را به دوستان خود در اطراف حلب برسانند. در این راستا آنها در نزدیکی شهر الباب با کردها در گیر شده و مانع پیشروی آنها به سمت الباب شده اند و در شمال این شهر با داعشیها درحال نبرد هستند. ترکیه و مطالبات چند وجهی از الباب بدون تردید حضور ترکیه در سوریه با هر عنوانی فاقد وجاهت مشروع است. با این اوصاف دولت «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه از تاریخ 24 آگوست (3 شهریور) در اقدامی مداخلهجویانه و ناقض تمامیت ارضی سوریه، عملیاتی را برای تصرف مناطق شمال سوریه به بهانه مبارزه با تروریستهای داعش و با هدف پنهان بیرون راندن شبهنظامیان کُرد از مناطق غربی رودخانه «فرات» آغاز کرد؛ به عبارت دیگر هدف ترک هاآغاز روندی مدیریت شده از سوی برای کسب منافع چندگانه در سوریه و دنبال شدن این روند با مطرح کردن عناوینی غیر مستدل است. با این حال ابتدا ترکیه و اردوغان از نبرد در الباب بدنبال تضعیف هر چه بیشتر کرد ها و قطع کردن راه های ارتباطی این شبه نظامیان به سمت کانتون های مورد نظر هستند که به گفته ترک ها با امنیت مرزی آنها مرتبط است. فلذا این بدان معنا است که ترکیه درصدد است در رابطه با کردها در سوریه و جلوگیری از هر اقدامی از سوی آنها که امنیت ترکیه و تحریک کردهای ترکیه از سوی آنها را بدنبال داشته باشد را خنثی و حتی سرکوب کند. در همین راستا است که ارتش ترکیه اعلام کرد که جنگندههای نیروی هوایی این کشور مواضع نیروهای «حزب اتحاد دموکراتیک سوریه» و «یگان مدافع خلق« در شهر «منبج» مورد هدف قرارمی دهد. فارغ از این نگاه، ترکیه و اردوغان خواهد توانست از طریق الباب وضعیت میدانی خود و نیروهای اعزامی از ارتش ترکیه گرفته تا مخالفان سوری مورد حمایتش را تقویت کرده و ارتقا بخشد. از سوی دیگر ترکیه اردوغان با توجه به پیگیری سیاست های منطقه ای خود در چند ماهه اخیر در کشورهای همجوار خود بویژه سوریه به دنبال حصول وکسب موقعیتی برتر برای روزهای آینده در سوریه پسا جنگ است. بطوریکه ترکیه در پی تصمیمات متجاوزانه در خاک سوریه علیرغم هشدار دولت و ارتش سوریه مبنی بر تجاوز به خاک این کشور با نادیده گرفتن آنها بدنبال عملیاتی کردن امنیت داخلی در ورای مرزهای خود در سوریه و حتی عراق است. معهذا با این رویکرد و روش اتخاذی از امنیت سازی در سیاست ها و تصمیمات منطقه ای است که ترکیه قادر خواهد بود از طریق الباب به تجاوزات خود در سوریه در قالب عملیات سپر فرات گستره افزونتری ببخشد. از سوی دیگر ترکیه با موفقیت در نبرد الباب خواهد توانست فرآیند کمک رسانی به نیروهای مخالف دولت اسد را تسهیل کرده و تسریع کند. از این رو است که ارتش ترکیه از آغاز حملات هوایی علیه پایگاههای داعش در شرق و غرب شهر الباب در قالب عملیات «سپر فرات» خبر داده است. با توجه به این پروژه متجاوزانه ترکیه و پیگیری مقاصد و اهدافشان در سوریه از یکسو و حمایت های از مخالفان سوری از جانب ترکیه و اردوغان از سوی دیگر است که ارتش سوریه به مانعی جدی بر سر راه ترکیه و برنامه هایش در سوریه تبدیل شده است. در واقع ارتش سوریه که نیروهایش در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهر الباب مستقر هستند اعلام کرده است هرگز به همپیمانان ترکیه اجازه کنترل بر شهر الباب را نخواهد داد. بطوریکه می توان ادعا کرد ارتش سوریه با اعلام این موضع جدی توانسته است میدان نبرد در این شهر را تحت تاثیر قرار دهد. کوتاه سخن اینکه با توجه به پیچیده شدن میدان نبرد برای تسلط بر الباب و ماهیت درگیری ها برای حصول به موقعیت برتر در الباب از سوی گروه های شبه نظامی کرد و مخالفان سوری و داعش از یکسو و ترکیه و ارتش سوریه از سوی دیگر، این ادعا بیراهه نخواهد بود که الباب را مرکز ثقلی برای برای آینده نبردها در سوریه بدانیم. به عبارت دیگر با توجه به وضعیت میدانی نبرد و پتانسیل های موجود در این شهر است که می توان الباب اسب تروای هریک از گروه های درگیر در سوریه دانست که به میدان جنگ تمامی گروههای درگیر در سوریه تبدیل شود. مع الوصف با توجه به اینکه گروه های درگیر ( کردها، مخالفان سوی و ترکیه ) در الباب از متحدان ایالات متحده آمریکا محسوب می گردند پنتاگون از تمامی این گروهها خواسته بجای نبرد با یکدیگر بر دشمن مشترک خود متمرکز شوند. در واقع باید این نکته را در رابطه با الباب و درگیری ها مرتبط با آن را مورد توجه قرار داد که ولع سیری ناپذیر اردوغان و ترکیه، به متضرر ساختن و بی نتیجه کردن اهداف آمریکا در سوریه منجر خواهد شد که در قالب نزاع های درون گروهی متحدان آن ( آمریکا ) تبلور یافته است.
*دکتری علوم سیاسی
منبع : جوان آنلاين
تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۳۹۵ - ۱۷:۳۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]