واضح آرشیو وب فارسی:موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر: - این روزها اهالی روستای «داشلی قلعه» در حاشیه نوار مرزی ایران و ترکمنستان دست به دست هم داده و آستین همت بالا زده اند تا آبادی خود را به دهکده دوستدار محیط زیست تبدیل کنند. «روستای زیست بوم» عنوانی است که برای این طرح انتخاب شده و دست اندرکاران در پی تحقق آن هستند. هدف آن است تا با استفاده بهینه از منابع طبیعی موجود و کمترین آسیب زنی به محیط زیست پیرامونی، رشد اقتصادی و توسعه پایدار و سازگار با محیط زیست در روستا فراهم شود. اینک ایده پرداز و متولی اصلی این طرح در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، به تشریح مفاهیم مستتر در این برنامه می پردازد: توسعه کشت محصولات ارگانیک و سالم با حذف مصرف سموم شیمیایی، حل معضل آلودگی آب و خاک، چاره جویی برای مسئله انباشت زباله، گره گشایی از مشکل دفع اصولی فاضلاب و پساب روستا، به کارگیری سوخت های پاک و اصلاح الگوی مصرف کالا و انرژی از مهم ترین مباحثی است که مهندس «رمضان علی وحیدی» به آن ها اشاره دارد. این نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی که اغلب در رسانه های استان و نزد افکار عمومی با پیشینه علمی و پژوهشی خود در حوزه انرژی های نو و تجدید پذیر شناخته می شود، شروع کار را از یکی، دو ماه قبل کلید زده است و تلاش می کند با تشکیل تعاونی های مختص زنان و مردان، هم برای ارتقای معیشت آن ها و ماندگاری شان در زادگاه آبا و اجدادی شان کاری کرده باشد و هم برنامه های زیست محیطی مدنظرش را پیاده کند. خودش می گوید: از بین چند روستای پیشنهادی که به متولیان معرفی کردیم، این روستا انتخاب شد و در نشستی هم که به عنوان ستاد توسعه روستایی در استانداری تشکیل شد، ادارات مختلف قول همکاری دادند. به گفته وی، هدف این است که با شناسایی قابلیت های روستا و منابع آن، اقتصاد پایدار بدون صدمه زدن به محیط زیست، برقرار و برای روستاییان فرصت های تازه اشتغال ایجاد شود تا نیازمند کار در خارج روستا و مهاجرت به شهرها نباشند. وی البته بلافاصله تأکید می کند که «این فقط یکی از اهداف ماست» و ادامه می دهد: دو شرکت تعاونی با سرمایه زنان و مردان روستا تشکیل شده است که هرکدام باید گروه هدف خود را توانمند کنند؛ چون وقتی که توانمندی اقتصادی باشد، بعد می توان طرح های زیست محیطی را پیاده کرد. علمای علوم طبیعی در تعریف واژه «زیست بوم» آورده اند: «زیست بوم مجموعه ای از موجودات زنده در یک سکونتگاه است که در آن، هر موجود زنده در نوعی رابطه با همنوع خود و موجودات دیگر و نیز بسترهای غیرارگانیک قرار دارد». با این تعریف، روستاهای زیست بومی هم «جوامعی هستند که با هدف پایداری بیشتر در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی» شکل گرفته اند.اعضای روستای زیست بومی «به ارزش های مشترک زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و معنوی» معتقد هستند. از ویژگی های اصلی این روستاها هم این است که فعالیت های روزمره انسان بدون واردکردن ضرر و زیان به جهان طبیعی یکپارچه باشد و ساکنان آن بیشترین سازگاری برای حل و فصل مسائل زیست محیطی مبتلابه سکونتگاه خود را پیدا کرده باشند. حالا هم عضو کمیسیون انرژی مجلس ششم از ایده های پیشنهادی اش برای پاگرفتن نخستین روستای زیست بوم در خراسان شمالی می گوید؛ با این توضیح که: «هدف این است که هر چیزی از طبیعت می گیریم، دوباره به آن برگردانیم». این سخن مهندس وحیدی در واقع به چرخه بازیافت اشاره دارد. «کاهش مصرف منابع محدود موجود» نتیجه ای است که قرار است از این ایده ها حاصل شود. در نهایت هم انتظار می رود که «ارتقای سطح زندگی و رفاه اجتماعی ساکنان روستا، با حداقل مصرف انرژی و منابع طبیعی» را شاهد باشیم. با این ایده ها بوده که اهالی «داشلی قلعه» با جمعیتی کمتر از 300 خانوار، متقاعد شده اند با تشکیل دو شرکت تعاونی فراگیر و چندمنظوره، اما مجزا برای زنان و مردان، آبادی خود را آبادتر کنند. اکنون تعاونی آقایان 200 عضو و تعاونی بانوان 170 عضو دارد. آن ها به خوبی دریافته اند که استفاده نامطلوب از منابع محدود آب و خاک منطقه باعث فرسایش شدید و نابودی خاک های غنی شده است؛ به همین دلیل درصدد هستند در یک برنامه مدون، دامپروری وابسته به مرتع را تعطیل کنند و به پرورش دام در آغل ها، زنبورداری و آبزی پروری روی آورند تا مراتع برای کشت درختان مثمر و تولید گیاهان دارویی استفاده شود. با این کار، هم پوشش خاک برای حفظ بارندگی و جلوگیری از سیلاب ها حفظ می شود و هم درآمدی برای روستاییان به همراه خواهد آورد. البته تعاونی های آن ها قرار است در حوزه گردشگری هم فعال شود.از برنامه های بعدی هم ارتقای سطح بهداشت و سلامت عمومی ساکنان روستاست. جایگزینی سوخت های فسیلی با انرژی های پاک و تجدیدپذیر خدادادی مثل انرژی خورشیدی، تصفیه آب شرب و فاضلاب روستا با روش های جدید مثل اشعه ماوراء بنفش یا ازن و بازچرخانی آن در طبیعت برای مصارف آبیاری، روی آوردن به کشاورزی پایدار و ارگانیک با حذف مصرف سموم شیمیایی و به کارگیری انواع مواد مغذی خاک و کودهای ارگانیک و اجتناب از آلوده شدن منابع آب و خاک که در نهایت محصولات سالمی به بار می آورد، همگی از برنامه های آینده این شرکت ها خواهد بود. «ما باید در این جهت پیش برویم که این روستا برای تمام روستاهای کشور الگو و نمونه شود». این جمله تأکیدی را مهندس وحیدی در گفت و گو با ایرنا بر زبان می آورد و اضافه می کند: اگر روستاهای اطراف هم به این طرح بپیوندند، اجرای برنامه تفکیک زباله و بازیافت یا تبدیل آن به کود و گاز برای مصارف حرارتی هم به صرفه خواهد بود. او سپس یادآوری می کند که اهالی روستاهای «پیربز» و «ارناوه» هم که از منافع مترتب بر اجرای برنامه های روستای زیست بوم باخبر شده اند، برای مشارکت در چنین برنامه ای اعلام آمادگی کرده اند. فقط می ماند همت و برنامه ریزی مسئولان تا به توانمندشدن تعاونی های شکل گرفته و اجرای برنامه های آن ها شتاب بخشند. به تصریح کارشناسان حوزه توسعه روستایی، کشاورزی سنتی و بهره وری پایین آن، ضعف زیرساخت های عمومی، کمبود درآمد و دشواری دسترسی به برخی خدمات اجتماعی، از عوامل مسبب فقر و متعاقبا هم مهاجرت روستاییان به شهرهاست و برای کاهش این معضلات باید در جستجوی راهکارهایی برای ارتقای سطح کیفی و معیشتی زندگی روستاییان بود. از سوی دیگر، تا زمانی که اهالی روستاها درگیر تأمین معیشت حداقلی باشند، نمی توان از آن ها انتظار داشت که در راستای حفظ منابع طبیعی و محیط زیست گام بردارند. برای حفظ بنیه محیط زیست و پایداری آن هم چاره ای نیست جز کمک به بهبود شرایط زندگی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی روستاییان. از همین روست که نخستین رکن شکل گیری روستاهای سازگار با محیط زیست را معیشت پایدار می دانند که به همراه مدیریت پسماند و پساب، بهسازی محیط، مدیریت بهینه مصرف انرژی و آب و نیز کشاورزی ارگانیک به نوعی لازم و ملزوم یکدیگرند. اهالی «داشلی قلعه» از توابع شهرستان راز و جرگلان هم که 130 کیلومتر با بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی فاصله دارد، با چنین آرزوهایی، امیدوارانه به آینده می نگرند و برای تحقق رؤیاهای خود حمایت معنوی و مادی دست اندرکاران را می جویند. منبع: ایرنا
جمعه ، ۲۸آبان۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]