واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: خلأ ضمانت اجرا؛ چالش امروز دولت در برجام
دولت شرط اول رهبري در اجراي برجام كه همانا گرفتن سند و امضاي كتبي از رئيسجمهور امريكا بود عملي نساخت و امروز با حضور ترامپ با چالش بيشتري نسبت به گذشته روبهرو است.
برخي تيترها و صحبتهايي كه با شدت تمام حكم به عملي ميكنند، در واقع بيشتر كاركرد معكوس دارند و حاكي از بيم و دلواپسي صاحب سخن است.
تيتر يك روزنامههاي زنجيرهاي صبح روز شنبه 22 آبانماه نيز از همين موضوع حكايت داشت. اغلب روزنامههاي اصلاحطلب بعد از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئيسجمهور منتخب امريكا با توجه به وعده وي مبني بر پاره كردن برجام دست به كار فضاسازي رسانهاي زدند و درواقع دلواپسي خود را با نوعي دلداري رسانهاي پوشش دادند.
برخي تيترهاي روزنامههاي اصلاحطلب و حامي دولت كه نقل قولي از سخنان فدريكا موگريني، مسئول سياستخارجي اتحاديه اروپاست، عبارتند از: «برجام توافق چندجانبه در چارچوب سازمان ملل است، نميتوان آن را پاره كرد»، «پيام واحد ايران و اروپا به ترامپ»، «موگريني: ترامپ نميتواند برجام را لغو كند» و....
اما اين ترس ناشي از يك عدمضمانت لازم در اجراي برجام از سوي امريكا نيز است. دولت امروز ميگويد كه برجام يك توافق چندجانبه است و امريكا نيز يك طرف اين توافق است اما پيشتر اين مطرح بود كه امريكا به عنوان اصليترين مذاكرهكننده هستهاي است و بايد در اين زمينه با امريكاييها مذاكره كرد تا توافق شكل گرفته و عملياتي شود اما امروز با روي كار آمدن ترامپ در امريكا دولت به سمت اروپا چرخش داشته است تا از اين طريق ضمانت اجرايي برجام را از غربيها بگيرد اما چالشي كه امروز دولتيها گرفتار آن شدهاند پيشترها توسط رهبر معظم انقلاب به دولت هشدار داده شده بود.
در همين رابطه رهبر انقلاب در شروط 9 گانهاي كه از جمله موارد مختلف پذيرش برجام بود و دولت خود را موظف به عمل به اين موارد كرد تا برجام راه درست خود را طي كند، همين مورد ذكر شده بود.
رهبر انقلاب در نامهاي كه به حسن روحاني رئيسجمهور كشورمان براي اجراي برجام نوشتند، تأكيد كردند: «از آنجا كه پذيرش مذاكرات از سوي ايران اساساً با هدف لغو تحريمهاي ظالمانه اقتصادي و مالي صورت گرفته است و اجرايي شدن آن در برجام به بعد از اقدامهاي ايران موكول گرديده، لازم است تضمينهاي قوي و كافي براي جلوگيري از تخلف طرفهاي مقابل، تدارك شود كه از جمله آن اعلام كتبي رئيسجمهور امريكا و اتحاديه اروپا مبني بر لغو تحريمهاست. در اعلام اتحاديه اروپا و رئيسجمهور امريكا، بايد تصريح شود كه اين تحريمها بهكلي برداشته شده است. هرگونه اظهاري مبني بر اينكه ساختار تحريمها باقي خواهد ماند، بهمنزله نقض برجام است.»
اما درحالي كه اعضاي تيم هستهاي كشورمان بيان ميداشتند الزامات رهبر معظم انقلاب در اجراي برجام پياده ميشود بدون گرفتن تعهد كتبي شروع به كار كردند، البته با اين استدلال كه تعهد كتبي با نامه اوباما انجام شده است.
سيدعباس عراقچي معاون وزير امور خارجه در آن زمان با بيان اينكه «شرط اول رهبري كه در نامه ايشان مبني بر تضمين كتبي از طرفهاي مقابل براي اجراي برجام بوده است از نظر ما محقق شده و ميتوانيم اقدامات خود را آغاز كنيم»، بيان داشت: «رئيسجمهور امريكا از واژه دستور در نامه خود خطاب به چهار وزير كابينهاش براي متوقف كردن و لغو دستورات استفاده كرده است. همچنين به وزير خارجهاش دستور داد كه تحريم كنگره را متوقف كند و وزير خارجه امريكا همان روز تحريم كنگره را متوقف كرد، بنابراين از نظر ما تضمين لازم ظاهراً محقق شده است. با اين حال ما هنوز حقوقدانانمان در حال بررسي سندهاي صادر شده از سوي اتحاديه اروپا و امريكا هستند كه شامل نامه اوباما، مصوبه شوراي وزيران اتحاديه اروپا و بيانيه جان كري است.»
همين اظهارنظرها كه بعضاً توجيه بيعملي وزارت خارجه بود، باعث شد در اجراي برجام خصوصاً در زمينه مراودات بانكي خلل ايجاد شود اما اينك در بحران حضور فردي در كاخ سفيد كه به طور كلي برجام را تا به اينجا نفي كرده و قبول ندارد و در بهترين حالت ممكن ميخواهد آن را به نفع امريكا و به ضرر ايران دستكاري كند، موضوع خلأ ضمانت اجرايي كه همان امضاي سند كتبي باراك اوباما بوده است به شدت احساس ميشود. در واقع اگر اين ضمانت اجرايي ميبود و تيم هستهاي به توصيههاي رهبري در اجراي برجام عمل ميكرد از لحاظ حقوقي و سياسي و همچنين حيثيت طرف مقابل بيشتر براي امريكا عدماجرايي شدن برجام هزينهزا ميشد اما به نظر ميرسد با عدم عمل به توصيه رهبرمعظم انقلاب دولت با نگراني و دلواپسي بيشتري وعده پاره كردن برجام توسط رئيسجمهور منتخب امريكا را دنبال ميكند و ابزار كمتري براي كنترل طرف مقابل در دست دارد.
منبع: مشرق
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۵ - ۲۱:۳۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]