- خیره‌کننده‌ترین تصاویر نجومی هفته گذشته

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: نشنال‌جئوگرافی، خیره‌کننده‌ترین تصاویر نجومی هفته گذشته را انتخاب کرده است. در میان آنها می‌توان سحابی جوجه دونده، ماه رنگین‌کمانی، طاقی از رد ستارگان و رئا از دریچه دوربین کاسینی را تماشا کرد. طاقی بر فراز کلیمانجارو رد ستارگان در آسمان شب که توسط عکاسی با نوردهی طولانی‌مدت ثبت شده، این طاق زیبا را بر فراز کوه‌های کلیمانجارو در تانزانیا ایجاد کرده است. این تصویر که در تیرماه گذشته گرفته شده و به تازگی منتشر شده است، حرکت ظاهری ستارگان به دور ستاره قطبی را نشان می‌دهد. این ستاره که تقریبا در راستای قطب شمال آسمانی زمین قرار دارد، درخشان‌ترین ستاره صورت فلکی دب‌اصغر است. مناطق استوائی مانند کلیمانجارو تنها نقاطی از کره زمین هستند که قطب‌های سماوی در آنها دقیقا در افق جای می‌گیرند.

توده یخ مفرغی‌رنگ این تصویر که هفته گذشته از توده یخ غلتانی در جنوبگان گرفته شده، مانند جریان گسترده‌ای از فلز مذاب به نظر می‌رسد. اما حقیقت چیز دیگریست. این توده یخ 135 کیلومتری تنها 2 متر در روز حرکت می‌کند تا یخ را از ارتفاعات جنوبگان به بخش‌‌های شرقی آن منتقل کند. دریافت چنین تصاویری توسط ماهواره TerraSAR-X متعلق به مرکز هوافضای آلمان به محققان در شناخت ساختار و سرعت حرکت یخ‌های جنوبگان کمک خواهد کرد.

ماه چراغانی این تصویر که شبیه به یک توده قارچی زیر میکروسکوپ است، نقشه مناطقی از قطب جنوب ماه را نشان می‌دهد که در معرض نور خورشید بوده‌اند. طی 6 ماه، مدارگرد اکتشافی ماه LRO متعلق به ناسا بیش از 1700 عکس از ناحیه قطبی ماه تهیه کرده است. سپس این تصاویر به صورت باینری درآمده‌اند، به عبارت دیگر پیسکل‌ها در مناطق روشن 1 و در مناطق تیره صفر در نظر گرفته شده‌اند. این تصویر سایه‌روشن یکی از این تصاویر است. شناخت نقاط تاریک و روشن ماه می‌تواند برای برنامه‌ریزی سفرهای آتی بشر به آن مورد استفاده قرار بگیرد. محققان امیدوارند ذخیره قابل‌توجهی از یخ در بخش‌های تاریک این کره وجود داشته باشد.

دریاچه مصنوعی در دل جنگل‌های بارانی در میانه این تصویر آب گل‌آلود یکی از دو دریاچه مصنوعی را می‌بینید که از کانال پاناما مشتق شده و در دل جنگل‌های بارانی این منطقه واقع شده است. این تصویر درست پس از بارانهای سنگین در منطقه که به بستن کانال پاناما منجر شده، گرفته شده است. این سومین‌بار طی 96 سال اخیر است که کانال به دلیل طغیان آب بسته می‌شود. بارندگی سیل‌آسا نه‌تنها سطح آب دریاچه را بالا آورده و آنرا با رسوبات پوشانده است، بلکه باعث تخلیه منطقه توسط ساکنان آن، از بین‌رفتن جاده‌ها و رانش مرگبار زمین شده است.

رئا از دریچه نگاه کاسینی به چشم انسان سطح یخ‌زده رئا، یکی از اقمار زحل، کاملا یکنواخت به نظر می‌رسد اما زمانی که تحت اثر پرتوهای فروسرخ، فرابنفش و طول‌موج‌هایی از سبز قرار گیرد، به عکسی تبدیل می‌شود که مدارگرد کاسینی به زمین ارسال کرده است. این تصویر نیمکره‌ای از رئا را نشان می‌دهد که همیشه رو به زحل است. تفاوت رنگ‌ها در سطح این قمر به احتمال زیاد می‌تواند ناشی از تفاوت در اندازه و ساختار ذرات تشکیل‌دهنده خاک در این کره یخی باشد. این تغییرات می‌توانند ناشی از برخورد اجرام آسمانی به بخش‌های خاصی از این کره باشند. علاوه بر این روبیدن مغناطیسی زحل یا برخورد ذرات باردار میدان مغناطیسی آن با رئا می‌تواند اثر مشابهی داشته باشد.

امواج گرانشی این تصویر که توسط ماهواره تحقیقاتی ترا ثبت شده، موج بزرگی را نشان می‌دهد که رو به ساحل در حرکت است. اما نکته اینجاست که این موج در سطحی بالاتر از آب قرار گرفته و پدیده امواج گرانشی جوی را خلق کرده است. این امواج از تقابل اثر شناوری هوا که آنها را رو به بالا حرکت می‌دهد، گرانش که هوا را به سطح می‌کشد و نوسان ناشی از آن تشکیل شده‌اند. هوایی که رو به سطح نوسان پیدا کرده، باعث خروشان‌شدن امواج آب شده است. زمانی که نور خورشید در همان زاویه‌ای به آب می‌تابد که برای ماهواره قابل‌رؤیت است، سطح صاف آب مانند آیینه‌ای نور را منعکس خواهد کرد اما سطح مواج، نور را پراکنده می‌کند و به همین دلیل موج‌ها تیره‌تر به نظر می‌رسند.

دیسکاوری در انتظار شکاف مخزن سوخت فضاپیمای دیسکاوری ترمیم شده و در چند مرحله در حالی که در مرکز فضایی کندی در فلوریدا مستقر شده، مورد بررسی قرار گرفته است. این شکاف تاکنون باعث شده دو برنامه پرواز دیسکاوری به تعویق بیفتد. شاید یک ماه دیگر این شاتل برای رسیدن به ایستگاه فضایی بینالمللی از سکو پرتاب شود.

پرتوهای لیزر در مریخ «آزمایشگاه علمی مریخ» مجهز به پرتوهای لیزر به این سیاره ارسال خواهد شد. این ترکیب و دوربین همراه آن که در عکس دیده می‌شود، یک آزمایش تازه را در آزمایشگاه ملی لاس‌آلاموس واقع در نیومکزیکو به انجام خواهند رساند. در این آزمایش پرتوهای لیزر سر‌سوزنی از ماده را خواهند سوزاند و دستگاه می‌تواند با تحلیل نور ناشی از سوختن ماده، عناصر شیمیایی درگیر در آنرا شناسایی کند. استفاده از این فناوری و لیزر جدید که سال‌ آینده به مریخ ارسال خواهد شد به کاوشگرها اجازه می‌دهد به تنهایی عناصر سبکی مانند کربن، اکسیژن و هیدروژن را شناسایی کنند.

ماه رنگین‌کمانی این نقشه توپوگرافی که توسط مدارگرد اکتشافی ماه تهیه شده، پستی‌ها و بلندی‌های تنها قمر زمین را به وضوح نشان می‌دهد. با استفاده از پالس لیزری که به 5 پرتوی گوناگون می‌شکند، این نقشه که دقیق‌ترین نقشه از محیط مرئی ماه است، تهیه شده است. در این تصویر که نیمکره جنوبی ماه را نشان می‌دهد، مناطق مرتفع به رنگ قرمز و مناطقی با ارتفاع کمتر به رنگ آبی دیده می‌شوند.

ققنوس در آتش این تصویر غبار کیهانی گرم را به رنگ‌های سبز و قرمز روی پس‌زمینه آبی ستارگان آسمان نشان می‌دهد. بخش قرمزرنگ، منطقه سردتر و تشکیل شده از غبار فلزی است در حالیکه بخش سبزرنگ، حرارت بیشتری داشته و از ماده‌ای غبارگونه تشکیل شده است. این تصویر جدید از سحابی Lambda Centauriتهیه شده که نزدیک به 5800 سال نوری از از زمین فاصله دارد و خانه خوشه‌هایی از ستارگان نسبتا جوان است که تقریبا 8میلیون سال پیش متولد شده‌اند. درخشش نیرومند این ستارگان تصویر میانی را خلق کرده است. در طول‌موج‌های مرئی، بخش اعظم این غبار قابل‌رویت نخواهد بود. تنها درخشش مرئی این سحابی ناشی از گاز هیدروژنی است که به واسطه تابش ستارگان می‌درخشد و تصویری شبیه به مرغی که در حال فرار است را ایجاد می‌کند. به همین دلیل این سحابی جوجه دونده نیز نامیده می‌شود.