واضح آرشیو وب فارسی:مهر: آیین هایی که در محرم جان می گیرد
میراث معنوی و ملی عاشورایی در مازندران
شناسهٔ خبر: 3786675 - سهشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۵ - ۰۹:۲۲
استانها > مازندران
.jwplayer{ display: inline-block; } ساری - بسیاری از آیینهای کهن عاشورایی نظیر منبرکشی و کرنانوازی که همزمان با محرم در مناطق مختلف مازندران جان میگیرد، سودای ملی شدن دارند. خبرگزاری مهر - گروه استانها: آیینهای همچون آیین مذهبی منبر کشی در محله قدیمی ساری، طعام دهی در سورک، کرب زنی، کرنا نوازی و مراسم روز یازدهم در دودانگه ساری از آیینهای عاشورایی مردمان دیار مازندران است که به عنوان میراث معنوی ثبت ملی شدهاند. آیینها و مراسمهای سوگواری ماه محرم در گردش یکسال تقویم قمری قرار میگیرند و از اول تا دهم محرم برگزار میشود و در بیشتر فرهنگهای جهان ماه معیار تقسیم بندی زمان بوده است و آثاری از این تقویمهای قدیمی در عناصر فرهنگی برخی مناطق دور افتاده هنوز پابرجاست. آیینهای عزاداری ماه محرم، بسیار متنوع در استان مازندران برگزار میشود و همه آحاد جامعه در این مراسم حضور پررنگ دارند. یکی از برنامههای مشخص عزاداری ماه محرم مراسمهای دسته روی است که در شکلهای مختلف همچون سینه زنی، زنجیرزنی، نماز ظهر عاشورا، شام غریبان و مراسم قوم بنی اسد اجرا میشود. نشانه ها و نمادهای عزاداری سنتی در مازندران دلاور بزرگ نیا مدیرکل میراث فرهنگی مازندران، با اشاره به نشانههای دستههای عزاداری که شامل کتیبه، ششگوش، کتل، چهلچراغ و بیرق که منسوب به حضرت ابوالفضل (ع) است، میگوید: کتیبه پارچهای همراه با چوب که در ردیف جلوی دستههای عزاداری نگه میدارند و علم از جنس چوب یا فلز با پارچه مشکی پوشیده میشود و در دسته رویها دور میدهند. وی با اشاره به ششگوشه که سمبل بارگاه مطهر امام حسین (ع) است ادامه میدهد: کتل بهصورت حصیر استوانهای شکل با پارچهای پوشیده و چهلچراغ با چندین فانوس و لامپ به شکل مثلث بوده در دستههای عزاداری از آن استفاده میکنند.
شام غریبان سالار شهیدان در ماه مازندران نیز همراه با آیینهای خاصی برگزار میشود و به گفته بزرگ نیا، در غروب عاشورا مردم در دو گروه و با روشن کردن شمع در کوچهها، خیابانها و سر مزارها به مراسم نوحهخوانی میپردازند. قوم بنی اسد از دیگر آیینهای عاشورایی و سنتی مردم مازندران است که سه روز پس از عاشورا اجرا میشود و زنان صحنه گردان اصلی این آیین حماسی هستند. فاطمه اصانلو کارشناس میراث فرهنگی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر، آیین قوم بنی اسد را در واقع مویه و عزاداری برای شهدای کربلا میداند و میگوید: آیینهای عاشورایی مازندران را ریشه در اعتقادات و باورهایشان دارد. وی ادامه داد: به عنوان مثال علمگردانی در هزارجریب نکا در واقع نماد شجاعت و عظمت حضرت ابوالفضل (ع) است که از سالهای دور به شکلهای مختلف اجرا میشود. کرب زنی در ایام عزاداری نیز از دیگر روسم عاشورایی مردمان مازندران است که در گوشه و کنار استان همراه با آیینهای خاصی اجرا میشود. گهواره بندی، مراسم سوگواری روز یازدهم محرم در روستای تلاوک دودانگه ساری، ثبت مراسم شام غریبان در مسجد میرملک راجو رامسر و کرنا نوازی در رامسر از جمله آیینهایی است که به عنوان میراث معنوی مازندران ثبت شده است. فراموشی برخی آیین ها و اشعار عاشورایی یک کارشناس دینی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر میگوید: هر بخشی از مازندران رسم خاص خود را در آیینهای عزاداری دارد و این رسم از اطعام دهی تا خواندن اشعار، عزاداری و ... متفاوت است.
حجتالاسلام حبیبالله رمضانی افزود: درگذشته بهگونهای بود که در مازندران و در ایام عزای سالار شهیدان، اشعار خاصی خوانده میشد، مثلاً هیئتی که برای عزاداری به مکان دیگری میرفت، هیئت میزبان در قالب اشعار و کلمات پذیرای دستههای عزاداری میشود و هیئت میهمان نیز به همان نسبت پاسخ میداد. وی افزود: امروزه بسیاری از این اشعار و آیینها محوشده و دیگر در یادهای مردم نیست درحالیکه این نوع اشعار و عزاداری نوعی ادب و ارادت را نمایان میکرد. این کارشناس دینی، مسئله دیگر در عزاداری سالار شهیدان را تغییر و دگرگونی در نامگذاری شبهای محرم بیان کرد و گفت: در دوران قدیم هریک از شبهای محرم مربوط به یکی زا شخصیتهای عاشورایی بود که امروزه این امر دچار تغییر و جابجایی شده است. عزاداری امام حسین (ع) سمبلی ارزشمند برای معرفی بزرگان دین به نسل جوان جامعه است و به تاکید کارشناسان، مرثیهخوانی در مراسم و عزای حسینی باید مستدل و مستند باشد، مراثی دارای محتوا و عمق کافی باشند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]