واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: وزنكشي انتخاباتي فتح و حماس در كرانه باختري
قرار است فلسطينيها براي روز شنبه هشتم اكتبر در انتخابات شهرداريها و شوراهاي محلي به پاي صندوقهاي رأي بروند.
نویسنده : سيدرحيم لاري
بيش از 10 سال است كه از آخرين انتخابات در دو بخش فلسطيني از نوار غزه و كرانه باختري ميگذرد و حالا قرار است فلسطينيها براي روز شنبه هشتم اكتبر در انتخابات شهرداريها و شوراهاي محلي به پاي صندوقهاي رأي بروند. با وجود آمادگي گروههاي مختلف فلسطيني براي حضور در اين انتخابات اما پرواضح است كه رقابت اصلي بين دو گروه فتح و حماس است كه هر كدام كنترل دو بخش از كرانه باختري و نوار غزه را در دست دارند. اهميت اين انتخابات تا آنجا است كه جدا از تبليغات زودهنگام انتخاباتي در فضاي مجازي، كار رقابت به تهديدهايي عليه نامزدهاي انتخاباتي اين دو گروه هم رسيده و هر دو طرف فتح و حماس شكايتهايي در اين مورد به هيئت مستقل حقوق بشر داده و درخواست رسيدگي كردهاند. با توجه به نتيجه انتخابات 10 سال قبل بايد گفت شدت حساسيت انتخابات آينده اكتبر چندان بيمورد نيست چراكه فتح ديگر نميتواند مثل 25 ژانويه 2006 متحمل شكست سياسي سنگين ديگري از حماس بشود و حتي پايگاه اجتماعي خود در كرانه باختري را از دست بدهد و در مقابل، موفقيت حماس در اين انتخابات مهر تأييدي است بر مقاومتي كه در اين 10 سال داشته است.
تجربه انتخاباتي
حماس كه به دليل مخالفتش با توافقنامه اسلو حاضر نشده بود در دو انتخابات رياستي و پارلماني 1996 شركت كند، حاضر شد تا در انتخابات شهرداريها و شوراهاي محلي 2005 شركت كند تا مثل قبل، ابزار صندوق رأي به طور كامل در دست فتح نباشد و از آن براي توجيه حكومت خود استفاده نكند. آن تصميم حماس بينتيجه نبود چراكه با كسب 30 درصد آرا 22 حوزه انتخاباتي در كرانه باختري را به دست بياورد و بعد از فتح، مقام دوم را در ميان گروههاي فلسطيني به دست بياورد. نتيجه آن انتخابات موفقيت حماس در جلب آراي مردمي بود و زنگ خطري براي فتح كه نميتواند مثل 1996، يكهتاز انتخابات پارلماني 2006 باشد. اين انتخابات در 25 ژانويه برگزار شد و حماس با نخستين حضورش در انتخابات پارلماني و فهرست انتخاباتي «تغيير و اصلاح» توانست 76 كرسي پارلماني را به دست بياورد در حالي كه سهم فتح تنها 43 كرسي بود. رياست دولت خودگردان با پيروزي حماس بايد به اسماعيل هنيه، از رهبران حماس، ميرسيد كه كار خود را از 29 مارس 2006 شروع كرد اما بعد، هجمه مشترك رژيم صهيونيستي و امريكا عليه دولت او باعث شد تا محمود عباس، رئيس تشكيلات خودگردان فلسطيني، دولت قانوني او را ملغي كند. اين نحو برخورد عباس ضلع سومي را با رژيم صهيونيستي و امريكا تشكيل داد تا با فشار آوردن بر حماس، حق مشروع برآمده از صندوقهاي رأي را از آن بگيرد و حماس را حاضر به انصراف از دولت كند اما هنيه در مقابل اين فشار مقاومت كرد و دولت حماس را در نوار غزه حفظ كرد و عباس هم دولت خودخوانده به رياست سلام فياض را در كرانه باختري به راه انداخت. عباس با چشمپوشي از حق مشروع حماس مبناي جدايي و تقابل بين حماس و فتح را گذاشت كه نخستين اثر آن در 2007 و جدايي سياسي، اداري و امنيتي بين غزه و كرانه باختري بود و اثر بعد هم در انتخابات شهرداريها و شوراهاي محلي 2012 ديده شد. حماس در اين انتخابات حضور نداشت و در غزه برگزار نشد و برگزاري آن در كرانه باختري با استقبال 55 درصدي مردم روبهرو شد كه حكايت از كاهش چشمگير مشاركت مردمي داشت و جدا از اين، فتح در اين انتخابات دچار انشقاق دروني شد به نحوي كه تعدادي از شخصيتها و فهرستهاي موازي فتح بر فهرست اصلي فتح غلبه كردند.
بازيهاي امنيتي - تبليغاتي
انتخابات شوراي دانشجويي دانشگاه بيرزيت نزديكي رامالله در آوريل سال گذشته ميلادي پيشدرآمدي بر انتخابات هشتم اكتبر در سال جاري بود. فراكسيون الوفاء الاسلاميه، شاخه دانشجويي مقاومت اسلامي، در برابر انجمن شهيد ياسر عرفات، شاخه دانشجويي فتح، توانست اين انتخابات را با كسب 26 كرسي دانشجويي ببرد و انجمن دانشجويي فتح هم تنها به 19 كرسي دست يافت. اين پيروزي تا آن حد اهميت داشت كه روزنامه صهيونيستي هاآرتص آن را يك زلزله سياسي ارزيابي كرد كه گوياي تغيير وضعيت در كرانه باختري است. اهميت اين دانشگاه در گفتمان دانشجويي فلسطينيها و حتي حضور پررنگ آن در جريانها و گروههاي فلسطيني عباس را مجبور كرد تا دستور توقف انتخابات دانشجويي در ديگر دانشگاهها را بدهد و بعد هم مأموران امنيتي او جهاد سليم، نماينده فراكسيون الوفاءالاسلاميه در كميته انتخابات، را دستگير كردند. فتحي قرعاوي، نماينده حماس در پارلمان، بعد از اين پيروزي گفت كه تصميم عباس براي توقف انتخابات در دانشگاههاي كرانه باختري بيانگر ترس جنبش فتح از شكست در هر گونه انتخابات آتي است. حالا اين ترس با بازي امنيتي به راه افتاده كه عباس در مجموعه خود براي تجربه شكست ديگري از حماس پاي صندوقهاي رأي به راه انداخته است. اولين وجه اين بازي مربوط به داخل فتح ميشود چراكه تجربه چهار سال قبل نشان داد كه اختلافات داخلي حتي در صورت غيبت حماس در عرصه انتخاباتي كارساز است و ميتواند پاشنه آشيل فتح در انتخابات باشد. عباس براي درمان اين پاشنه دستور داده كه هيچ يك از اعضاي حماس حق شركت در فهرستهاي انتخاباتي جدا از فتح را ندارد و گفته كه خروج از فهرستهاي جنبش فتح به معناي خروج از اين سازمان است. با وجود اين، حضور مستقل اعضاي فتح ميتواند بر موفقيت فهرست آن تأثيرگذار باشد به خصوص اينكه انتخابات هشتم اكتبر محلي بوده و متأثر از مختصات طايفهاي - محلي است. وجه ديگر بازي امنيتي عباس در برابر حماس است كه بدون همكاري رژيم صهيونيستي نيست. بازداشت شيخ حسين ابوكويك، نماينده حماس در كميته مركزي انتخابات، توسط عوامل امنيتي صهيونيستها نمونه بارز اين همكاري است كه همراه با بازداشتهاي گسترده هواداران حماس توسط نيروهاي امنيتي تشكيلات خودگردان در كرانه باختري شده و حماس با اشاره به «حملات و تجاوزات دو جانبه تشكيلات خودگردان و رژيم صهيونيستي»، گفته كه اين اتفاقات به انتخابات اقداماتي پيشدستانه براي تأثيرگذاري بر نتايج انتخابات هشتم اكتبر است.
بعد از هشتم اكتبر
انتخابات هشتم اكتبر هر چند كه محلي و مربوط به شهرداريها و شوراهاي شهر است اما بر وزنكشي سياسي به خصوص بين حماس و فتح حساسيت خاصي دارد. موسي ابومرزوق، نايب رئيس دفتر سياسي حماس، ميگويد حماس اين انتخابات را به عنوان مقدمهاي براي انتخابات پارلماني و رياستي ميداند و بر اساس توافقنامه آشتي ملي مصر برگزاري آن انتخابات است. اين ارزيابي ابومرزوق تنها مختص او نيست بلكه بايد گفت ديگر گروههاي فلسطيني و به خصوص فتح انتخابات هشتم اكتبر را به منزله چشماندازي از نتيجه انتخابات پارلماني و رياستي ميدانند. بايد توجه داشت كه از 2005 تاكنون انتخابات براي تعيين رئيس تشكيلات خودگردان برگزار نشده و 10 سال هم از انتخابات پارلماني گذشته است. تأخير در برگزاري انتخابات باعث خدشه بر مشروعيت اين دو نهاد اصلي فلسطيني شده و اگر انتخابات هشتم اكتبر با شفافيت و سلامت برگزار شود، همه گروهها و جناحهاي فلسطيني منتظر برگزاري انتخابات اين دو نهاد خواهند بود. به نظر ميرسد كه عباس ديگر نميتواند در اين مورد كارشكني كند. بنابر اين، كرانه باختري و نوار غزه بعد از هشتم اكتبر با عرصه سياسي تازهاي روبهرو ميشود كه زمينه را براي رئيس و پارلماني جديد فراهم ميكند. با وجود آن كه گروههاي كوچكتر بيشتر نگاه به كسب سهمي از كرسيهاي پارلمان دارند، نگاه فتح و حماس علاوه بر كرسيهاي پارلمان به مقام رياست تشكيلات خودگردان است كه بنابر اين جهت، بايد گفت سرنوشت عباس به هشتم اكتبر و نتيجه انتخابات در آن روز گره خورده است. شكست فتح ميتواند به معناي خداحافظي عباس از رياست تشكيلات خودگردان باشد و در صورت پيروزي فتح هم ادامه رياست او چندان تضميني ندارد. دليل اين موضع در ضعف موقعيت فتح در كرانه باختري است كه انتخابات دانشجويي بيرزيت نمايي از اين ضعف موقعيت را نشان داد و عباس مجبور به آن واكنش شد اما بايد گفت كه او بعد از هشتم اكتبر و در سطح ملي نميتواند اين دست واكنش را داشته باشد و بايد نتيجه حاصل از انتخابات را قبول كند. در هر صورت، انتخابات هشتم اكتبر ميتواند تكرار 2005 باشد كه حماس را يكي از مطرحترين گروههاي فلسطيني كرد و در رقابت مستقيم با فتح قرار داد و حالا با بيش از يك دهه مقاومت در برابر رژيم صهيونيستي آن قدر از حمايت مردمي برخوردار است كه فتح را بعد از سالها از مقام خود عزل كند و با انتخابات رياستي، حوزه نفوذ خود را از غزه به كرانه باختري و كل تشكيلات خودگردان توسعه بدهد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۲ شهريور ۱۳۹۵ - ۲۰:۵۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 100]