تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 12 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):روزه سپر آتش (جهنم) است. «يعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820306281




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

بیان نقاط زیرساختی ارتباط فلسفه با علوم انسانی - رسای اندیشه


واضح آرشیو وب فارسی:رسای اندیشه: دکتر واسطی با بیان اینکه باید ببینیم نقطه نفوذ علوم انسانی اسلامی کجاست گفت: باید دید از کجاها می توان وارد شد و مبتنی بر تفکر اسلام، علوم انسانی و اسلامی را ایجاد کرد. طبعاً در چنین بحثی باید هویت فلسفه، فلسفه های مضاف و علوم انسانی بحث شوند و چون دنبال نقطه نفوذهای علوم انسانی هستیم، باید دربارۀ زیرساخت های علوم انسانی گفتگو شود.قسمت هفتم مصاحبه با حجت الاسلام و المسلمین دکتر واسطی تحریر محل نزاع بحثمان این است که بین مسائل فلسفه با مباحث علوم انسانی چه ارتباطی برقرار است؟ کلمه «مسائل فلسفه» مهم است. هدف بحثمان این است که ببینیم نقطه نفوذ علوم انسانی اسلامی کجاست؟ از کجاها می توان وارد شد و مبتنی بر تفکر اسلام، علوم انسانی و اسلامی را ایجاد کرد. طبعاً در چنین بحثی باید هویت فلسفه، فلسفه های مضاف و علوم انسانی بحث شوند و چون دنبال نقطه نفوذهای علوم انسانی هستیم، باید دربارۀ زیرساخت های علوم انسانی گفتگو شود و نتیجه اش نقاط ربط است. این بحث با بحثی که حقیر در نوبت قبلی اینجا در مورد فلسفه علوم انسانی عرضه کردم کاملاً مرتبط است. آن بحث پیش نیاز این بحث است. فرضیه سؤال پیش نیاز فرضیه: به نظر شما چرا اکثر کتب مدینه فاضله و آرمان شهرها را فیلسوفان نوشتند. (برخی ها را روانشناسانی مثل اسکینر و جامعه شناسانی مثل مور نوشتند)؛ از افلاطون گرفته تا فارابی و خواجه نصیر، (مثل اخلاق ناصری و اوصاف الاشراف که گرچه یک کتاب رسمی در مدینه فاضله نیست ولی تلاش کرده است این کار را انجام بدهد). علوم انسانی تمدن ساز هستند. فضای تمدنی در مدینه فاضله با تمام زوایایش بروز می کند. حالا فیلسوفی که راجع به اصالت وجود و ماهیت و تشکیل وجود و مقولات و ماهیات و این ها دارد فکر می کند چطور آرمان شهر می نویسد؟ این رفتار، قدری انسان را نسبت به اینکه نقاط ربط فلسفه با علوم انسانی را بیابد فعال می کند. تحذیر قطعاً این جلسات در حد طرح مسئله فلسفی است؛ یعنی در ربط فلسفه با علوم انسانی قرار نیست ما چنین ارتباط مستقیم بی واسطه ای را نشان بدهیم. از آن طرف نیز قطعاً مفید نیست که بگوییم «ما من مسئله الا و له اصل فی الفلسفه». اختصاص به علوم انسانی ندارد، فلسفه مادر علوم است و باید موضوع علوم را ثابت کند، روشی را ایجاد کند، زمینه فکری و تأمل را فراهم کند بر اساس آن صاحبان آن علم بیایند در آن کار کنند. نقاط پایه و زیرساختی ارتباط فلسفه با علوم انسانی 1) واقعیت اینکه هستی واقعی است. واقعیت در مقابل توهم ذهنی است. واقعیت یعنی تابع اراده انسان نبودن، هم در مورد خود هستی و هم در مورد خود انسان. پذیرش این یا عدم پذیرش این مسئله آثار کلانی در علوم انسانی ایجاد می کند. سه جریان فکری بزرگ در علوم انسانی سه جریان و دستگاه فکری حاکم داریم. دستگاه فکری اثبات گرایی و پایگاه نوپوزیتیویستی، دستگاه فکری تفهمی یا علم تفصیلی و دستگاه فکری انتقادی یا پارادایم انتقادی. البته پارادایم تفهمی یا تفصیلی قائل به این فضا نیستند بلکه قائل هستند به اینکه واقعیت ها توسط ذهن انسان ها ساخته می شوند. همان طور که ذهن کار می کند کار ذهن آن واقعیت هاست که دارد ساخته می شود، البته طیف دارند و صحبت انکار کلی واقعیت نیست. 2) شبکه هستی آیا روابطی بین موجودات در این عالم برقرار است یا منفصل است؟ سؤال اصلی: انسان در ضمن شبکه هستی است یا انسان مستقل از شبکه هستی است. پایه اومانیسم، روی انسان مستقل سوار است و این را هم تصریح می کنند و قائل نیستند به اینکه ما انسانی را داریم که بایستی در کل شبکه هستی مختصاتش محاسبه شود. 3) چندلایه ای بودن هستی و انسان این طور نیست که ما بگوییم یک لایه ظاهری داریم و بعد هم همین است. لایه ظاهری یعنی آنچه به حواس ما صید می شود. پارادایم اثبات گرایی مبتنی بر این است و طبعاً اگر چندلایه بودن واقعیت پذیرفته شود مجبورند متغیرهای غیرحسی را محاسبه کنند. متغیرهای غیرحسی الآن در نظر گرفته نمی شود. نظریات بر اساس آن ساخته می شود. 4) طیف دار بودن هستی و انسان هرکدام از این ها یکی از باب های فلسفه را تداعی می کند. طیف دار بودن هستی و انسان یعنی چه؟ یعنی باز این طوری نیست که ما یک قوای وجودی یک حرکت، یک نیرو در این عالم داشته باشیم، صفر و یک. سروته آن یا هست یا نیست. طیف دارد یا فازی است یا تشکیکی. به تعبیر فلسفه؛ یعنی هرکدام از این عوالمی که داریم، لایه هایی که داریم خودش در درون خودش دارای مراتب است که باز همین در نحوه تربیت، در نظریه رشد، در نحوه مدیریت اجتماعی که نفوس با طیف های مختلف دارند کار می کنند اثرگذار است. 5) غایت مندی هستی و انسان غایت مندی یعنی خارج از خودشان. اومانیسم غایت مند است اما غایت مندی اش چیست؟ خود انسان غایت خودش است. باید به جایی برسد که اشباع شود ازآنچه خواسته است. اگر غایت مندی خارج بود قطعاً ما خودمان را حرکت هایمان را با آن باید محاسبه و تنظیم می کنیم. آن ها قائل به این قاعده مندی خارج از فضای انسان نیستند، قاعده ها را انسان تعریف می کنند، ساخته ها را انسان خودش می سازد و بر اساس تمایل آن ها را تغییر می دهد. نه اینکه مجبور باشد خدا با ساختار دیگری هماهنگ کند. 6) ابعاد هستی و انسان این ابعاد با لایه ها فرق دارد. عالم چندلایه ممکن است داشته باشد. در هر لایه، n بُعد داشته باشد. زمان دارد مکان دارد کم دارد کیف دارد، مقولات عشر دارد. ارتباط مراکز هستی با همدیگر، اگر هستی مراکز دارند، ارتباط هایشان کجاست؟ چگونه برقرار می شود؟ این ها را عرض خواهم کرد که هرکدامش بر چه مسئله ای در علوم انسانی می تواند اثر بگذارد. 7) منشأ حرکت ها در مراتب و ابعاد هستی کل بحث فلسفه، برای بحث حرکت در فلسفه است، یعنی تمام بحث هایی که می کنیم پیش نیاز بحث حرکت است. مثل بحث های منطق که هرچه می خوانیم پیش نیاز برای صناعات خمس است. در فلسفه هم هرچه می خوانیم پیش نیاز بحث حرکت است؛ یعنی من می خواهم بدانم هستی چگونه است تا چگونه در هستی حرکت کنم. از کجا به کجا، چه مسیری را، با چه متحرکی، با چه مسافتی، با چه جهتی. مقومات سته حرکت در فلسفه است، هم در هستی هم در انسان، بحث های حرکت در انسان به بحث های رشد و کمال مربوط می شود و برآیندی بودن حرکت در انسان این بسیار اساسی است. هیچ موجودی در هستی در نظامی قاعده مند که به تعبیر فلسفه، نظام علی و معلولی است و ساختاری علی و معلولی است، نمی تواند بدون تنظیم خودش با بقیه علل و عوامل حرکت را ایجاد کند. 8) معادلۀ حرکت اگر قرار است حرکتی انجام شود و این حرکت برآیندی است، معادله اش چیست؟ معادله یعنی چه متغیرهایی باید باهم جمع شوند تا آن حرکت موردنظر ایجاد شود. مقومات سته حرکت معادله حرکت است؛ یعنی هر تغییر می خواست صورت بگیرد باید بگوییم از کجا به کجا، تغییر در چه چیز، از چه چیز به چه چیزی با چه ابزاری در چه قالبی در چه صورتی، در چه جوهره و ماده ای 9) موقعیت انسان در هستی باید فلسفه خوانده شود تا موقعیت انسان در هستی به دست بیاید. من بدانم در شرایط هستی چه مختصاتی دارم نسبت به آن غایتی که هست در این ساختار چگونه باید حرکت کنم؟ این موارد مستقیماً از فهرست کتاب های فلسفی استخراج شده است و به طور مستقیم، در ساخت علوم انسانی نه یک مسئله دو مسئله، در ساخت علوم انسانی تأثیر دارد. غفلت از حکمت عملی در نقاط ارتباط در ارتباط فلسفه با علوم انسانی حکمت عملی مهم تر است که مغفول مانده است. در این کار نباید به فهرست بدایه و نهایه اکتفا کرد. اگر کلیدواژه مدینه فاضله، السیاسات، الاخلاق، الفضائل، حکمت منزل، تدبیر مدن، سیاست مدن، المدینه -که کلیدواژه هایی مربوط به قسمتی از این فضا است- در کتابخانه حکمت جستجو کنید، میزان نتایج در بعضی موارد 400-500 مورد است. از این ها نصفش را تسویه کنید، به نتایج جالبی می رسید. در ارتباط فلسفه با علوم انسانی حکمت عملی مهم تر است که مغفول مانده است. در کتابی مثل اسفار در جلد 5 ملاصدرا عنوانی را فهرست کرده: «ما یجب ان یتسلمه العالم الطبیعی من العالم الالهی»؛ یعنی پیش فرض ها و پیش نیازهایی که کسی که باید در فضای طبیعیات کار کند باید برود از فیلسوف بگیرد. ملاصدرا همچنین راجع به عشق صحبت می کند. عشق چه ربطی به فضای فلسفه دارد؟ راجع به فضای اخلاقی صحبت می کند، راجع به صفات نفسانی صحبت می کند، راجع به تدبیر فضای اجتماعی صحبت می کند، نقطه ربط هایش کجاست؟ همین مسیری که خود مؤلف در کتاب طی کرده است دارد ربط ها را نشان می دهد. غیرازاین بحث که کلام است ریز موضوعات کجاست؟ موضوعاتی که شاید قدری مفیدتر واقع شود این هاست. ادامه دارد ..... تهیه و تنظیم: حجت الاسلام و المسلمین گنجی


یکشنبه ، ۳۱مرداد۱۳۹۵


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسای اندیشه]
[مشاهده در: www.tnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن