محبوبترینها
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
کدام رنگ کاغذ دیواری مناسب فضای شماست؟
چه چیزهایی دیگر در دکوراسیون مد نیست؟!
بررسی قیمت تیرچه + قیمت تیرچه کرومیت + قیمت یونولیت
خرید و قیمت ورق در مشاوران آهن + [مشاوره رایگان]
تی‌وی وال: ایده‌ای نوین برای دکوراسیون داخلی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1812571569
هم آوایی هنر و عبادت در مساجد/ نگاهی به 4 مسجد تاریخی شیراز به مناسبت «روز مسجد»
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: استان‌ها > فارس - «خبرجنوب» نوشت: روزی که کریمخان زند تصمیم گرفت از خود بنایی برای مردم شیراز به یادگار بگذارد، شاید هرگز فکرش را هم نمی کرد که یادگار او روزی به یکی از افتخارآمیز ترین میراث فرهنگی ایرانیان تبدیل شود.
کریمخان وقتی به قدرت رسید که کشور در تلاطم مرگ نادر و نبود جانشین به سر میبرد؛ کریمخان نه تنها کشور را دوباره یکپارچه کرد و بصره را دوباره به خاک ایران افزود، بلكه دولتی آرام را تشکیل داد که فضا را مانند دوره صفویه برای ساخت بناهای باشکوه فراهم می کرد. او کسی بود که خود را نه شاه بلکه «وکیلالرعایا» به معنای نماینده مردم می خواند و برای همین برخی تاریخ نگاران او را نخستین «رئیس جمهور» تاریخ دنیا می خوانند؛ خیلی پیش از اینکه در فرانسه جمهوری اعلام شود یا در انگلیس «الیور کرامول» خود را رئیس جمهور بنامد. بعد از صفویه چنان کشور به جنگ و درگیری فرو رفته بود که کسی به ساخت بناهای مورد نیاز مردم فکر نمی کرد. در همه دورانی که نادرشاه مشغول کشورگشایی و تحکیم جایگاه ایران به عنوان یک قدرت در میان عثمانی و کشورهای نواستعمار اروپایی بود، فضا هرگز برای اندیشین به هنر فراهم نشد.
بعد هم کشور درگیر بحران جانشینی شد تا اینکه خان خوشنام قوم لر، کریمخان زند، بنیاد یکی از آرام ترین دورههای تاریخ ایران را گذاشت. دوره ای که البته دیرنپایید و بعد از 16 سال دوباره ایران گرفتار هرج و مرج شد اما در همین فضا کریمخان بناهای بسیاری از خود به جای گذاشت؛ از جمله عمارت باغ نظر، ارگ، بازار و البته یکی از زیباترین مسجدهای جهان، مسجد وکیل.
مسجدی که این روزها انبوهی از گردشگر را به تماشای خود می کشاند. چنان در معماری این مسجد از عنصرهای زیباشناسانه استفاده شده است که انگار معمار آن جز به این آیه شریف قرآن کریم که «خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد» نمی اندیشیده است. در معماری مسجد البته با همه توان ،عناصر شیعی رعایت شده است. برای نمونه روی ستون ها دوازده برجستگی وجود دارد که نشانه ای است از 12 امام(ع)؛ این برجستگی ها به سمت بالای ستون گسترش می یابد انگار که بخواهد راه عروج را نشان دهد و بگوید راه رسیدن به خدا از شناخت معصومان شیعه میگذرد. سپس سقف روی ستون ها استوار می شود؛ روی سقف از انواع طرح های هنری استفاده شده و زمینه آبی رنگ آن، آسمان را تداعی می کند. این مسجد، مانند بسیاری از دیگر مسجدهای تاریخی شیراز 2 شبستان دارد؛ یکی در شرق و دیگری در جنوب. مسجد وکیل چنان زیباست که می تواند همپای بسیاری از مسجدهای تاریخی و بزرگ و مشهور جهان شناخته شود؛ با این حال به تازگی یک مشکل پیش روی جهانی شدن این اثر 300 ساله وجود دارد. اینکه یک برج در چند صد متری آن ممکن است باعث شود هرگز نتوان آن را ثبت جهانی کرد. ضمن اینکه با وجود ارزش تاریخی مجموعه زندیه به دلیل تکمیل نشدن پرونده و گستردگی و پراکندگی آثار باقی مانده از دوره زندیه هنوز ثبت جهانی این اثر با مشکلاتی روبروست و انگار ثبت جهانی آن در اولویت سازمان میراث فرهنگی کشور قرار نگرفته است.
قرار است مسجد وکیل به همراه دیگر میراث کریمخان برای شیراز، یعنی ارگ کریمخانی، حمام و بازار وکیل و عمارت کلاه فرهنگی دیوانخانه و آب انبارهای زندیه به ثبت جهانی برسد ولی این رویا سال هاست برای ایرانیان و البته اهالی شیراز تعبیر نشده باقی مانده است. این درحالی است که آیرینا بوکوا، مدیر سازمان فرهنگی و اجتماعی ملل متحد- یونسکو- چندی پیش در سفر به شیراز گفت ساخت این برج از ثبت جهانی مجموعه زندیه جلوگیری می کند. با اینکه شهرداری چندی پیش بخش هایی از این برج را تخریب کرد ولی هنوز طبقات آن در حریم میراث کریمخان باقی مانده است.
زادگاه شیراز
در میان یک محوطه بزرگ ،عمارتی چهارگوشه شبیه به قدس ساخته شده است؛ خدای خانه می نامندش و در روزگار گذشته ،قرآن کریم در آن نگهداری می شد. به خاطر همین شباهت به مسجد الاقصی هم معروف شده بود. می گویند در دوره ای که مردم توان رفتن به کعبه را نداشتند، در اطراف آن طواف میکردند. در ضلع جنوبی مسجد، شبستان با شکوهی قرار گرفته که خیلی سال است داربست ها
نمی گذارند کسی زیبایی های آن را تماشا کند. مسجد جامع عتیق را شاید بتوان زادگاه شیراز نامید؛ آخر این بنا، قدیمی ترین سازه ای است که در شیراز ساخته شده است. یعنی در سده سوم مهگانی؛ نزدیک به یک هزار و 100 سال پیش. گفته میشود این مسجد در دوره بیست ساله سلطنت عمر و لیث صفاری در سال ۲۸۱ هجری مهگانی ساخته شده است.
در طی هزار سال اخیر این مسجد چندین بار، از جمله در زمان اتابکان، در زمان سلطان ابراهیم میرزا پسر شاهرخ گورکانی، در دوره صفویه و در سال ۱۳۱۵ توسط عده ای از مردم و با همکاری اداره باستانشناسی تعمیر و بازسازی شده است. اکنون اگر کسی بخواهد این بنا را بازدید کند می تواند از حیاط حرم مطهر شاهچراغ (ع) وارد آن شود.
شکوه شبستان
از آنجا به سمت محله گود عربان راه می افتیم. کوچه سنگفرش شده است. در درازای آن مسجدی باشکوه قرار دارد. نگینی که در دل بافت تاریخی شیراز قرار دارد. کوچه از خیابان گود عربان منشعب می شود. مسجد دو شبستان دارد و حیاطی بزرگ. در میان حیاط حوضی قرار گرفته است که آب ندارد. سالها پیش، هنگام غروب، ندای اذان که بلند می شد مردم در آب حوض وضو می گرفتند و راهی شبستان می شدند. اين مسجد اما امروز یادگاری درخشان است. یادگاری 200 ساله از معنویت های مردم. مسجد به دستور میرزا حسنعلی که با نام نصیرالملک شناخته می شده ساخته شده. او یکی از بزرگان دودمان قاجار بوده است. پس از او نامش بر این مسجد ماند؛ مسجد نصیر الملک.
روی سقف ایوان ضلع شمالی که به طاق مروارید مشهور است ، پنج کاسه ای کار شده است. درون هر کاسه، گل و گیاه های بسیار زیبا و رنگارنگی خود نمایی می کند. معماری شیرازی را در این مسجد به خوبی می توان تماشا کرد.
دست نقاش ،گل و گیاهان را به صورت خیره کننده ای طراحی کرده است. ساقه های گل ها در هم تنیده شده اند و بالا رفته اند. گویی در حال سماع هستند. در کنار هر کاسه سه گوش هایی طراحی شده اند. هر کدام آنها هم انگار گیاهان آبی رنگ دیگری را در خود دارند. در دل هر کدام از این سه گوش ها ،ساقه های آبی رنگ در رقصند. سه گوش ها و کاسه ها با هم شکلی نو پدید آورده اند.
در این تصاویر همه چیز قرینه دیگری است. درست مانند گل های قالی. یا مانند تندیسهای تخت جمشید. برابری و قرینگی ها یادآور اندیشه ای هزاران ساله در معماری ایرانی است. اندیشهای که دوست دارد همه چیز را روبروی یکدیگر ببیند.
درست مانند مسجدهای ما ایرانیان که بر خلاف دیگر مسلمانان، به جای یک گلدسته، دو گلدسته دارد. این نگاه تاریخی در سر معمار مسجد نصیر الملک هم بوده. محمد حسن معمار ساخت آن را در نزدیک ۱۲ سال به پایان برد. از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی. مسجد البته دارای دو شبستان است. یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ.
شبستان سمت راست، شکوه دیگری دارد. طاق ها آجری هستند و روی ستون های سنگی بزرگی قرار گرفته اند.
ستون ها نقشگری مارپیچی دارند. شاید معمار با این کار میخواسته مراحل سلوک را شرح دهد. شمار مارپیچ ها دوازده عدد به نیت دوازده امام(ع) است. در این شبستان هفت درگاه قرار گرفته است. این درگاه ها میان شبستان و حیاط است. شیشه کاری های رنگارنگ روی درهای چوبی هفت درگاه، معنویتی دوچندان به شبستان می دهد. آفتاب بر شیشه های رنگارنگ می تابد و بازتاب آن بر روی کاشیهای مرمر فیروزه ای رنگ کف مسجد زیبایی و تشعشعی باشكوه در چشم بیننده دارد. ساخت این بنا را از مسجد وکیل الهام گرفته اند.
شبستان باختری در سوی سمت چپ حیاط است. از آن با نام شبستان خاوری نام می برند. این شبستان البته شکوه و زیبایی شبستان سمت باختری را ندارد. تصاویر بسیاری از امامزاده های شیراز در این شبستان گذاشته شده است. عکسی از گنبد علی بن حمزه گرفته تا آستانه سید علاالدین حسین(ع).
چند پله در گوشه دیگر شبستان است. از پله ها که بالا بروی به راهرویی بزرگ میرسی. در راهرو چاه بزرگی است به نام گاوچاه. می گویند در زمان قدیم اسبی در کنار گاوچاه نگه می داشتند، دلوی بدان می بستند و با حرکت اسب، آب را از گاوچاه بیرون می کشیدند. امروز اما در گاوچاه خبری از آب نیست و داخل آن چراغ های سبز و آبی رنگی برای جذب گردشگر روشن کرده اند.این مسجد را البته خطرات زیادی تهدید میکند. چند سال پیش کوبه در مسجد دزدیده شد و همین چند ماه پیش هم شماری از کاشیهای مسجد به سرقت رفت. اگرچه میراث فرهنگی فارس دزد را شناسایی و کاشیها را پس گرفت، بسیاری می گویند برای این مسجد باید اقدامات حفاظتی بیشتری را در نظر گرفت.
اولین مسجد ساعت دار جنوب ایران
مسجد مشیرجایی است که روزگاری هنگام غروب که رنگ بنفش شفق در کرانههای آسمان پدیدار می شد مردم درحوض میان حیاط، وضو
می گرفتند و در جوار کاشیکاری این بنا، نماز اقامه می کردند. کاشی کاری هايي که خود نمودی از یگانگی خداوند بود.
امروز اما، اگرچه نماز هنوز در مسجد اقامه میشود اما مسجد مشیر کاربری تازهای هم یافته است.
کاربری تاریخی. چون با گذشت نزدیک به 200 سال از بنای آن به دست مشیرالملک، به میراثی فرهنگی برای مردم ایران و شهروندان شیرازی تبدیل شده است.
مسجد مشیر روزي يك كانون مذهبي در شيراز بود. با اين حال امروز حتي مسجد وکیل هم بیشتر یک بنای تاریخی به شمار مي رود تا مذهبی. این در حالی است که مي توان بار ديگر اين مسجدها را تبديل به كانون هاي مركزي فعاليت مذهبي در شيراز كرد.
مسجد مشیر ویژگی های تاریخی دیگري هم دارد؛ برای نخستین بار در جنوب کشور «ساعت» در این مسجد نصب شد.
می گویند این ساعت ویژگی های خاصی داشت. برای نمونه اگر ساعت 10 بود، 10 بار زنگ می زد، وقتی یک ربع می گذشت یک زنگ، پس از نیم ساعت 2 زنگ و در 45 دقیقه، 3 بار زنگ می زد و وقتی ساعت 11 می شد، 11 بار زنگ می خورد و طنین صدایش چنان بلند بود که حتی از باغ های شاهزاده قاسم نيز شنیده می شد.
اکنون انگار این مسجد در دل محله سنگ سیاه غریب افتاده است.
مجموع مشکلات اما از ارزش و زیبایی مسجدهای تاریخی شیراز چیزی کم نمیکند. و باز باید گفت که انگار این مسجدها مصداق بارز این آیه اند که «خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد». 46
یکشنبه 31 مرداد 1395 - 08:32:05
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
گوناگون
پربازدیدترینها