واضح آرشیو وب فارسی:شوشان: لفته منصوری دیشب پس از ارسال " نتایج یک نظر سنجی در باره خلقیات اجتماعی ایرانیان" که از طریق فهرست انتشار برای دوستان ارسال کردم برخی از عزیزان به نظرسنجی دکتر مقصود فراستخواه در کتاب ما ایرانیان انتقاد کرده و برای من نوشتند: همین ایرانیان در زمان خودش مانند جنگ 8 ساله و واقعه 9 دی به اتفاق پایدار رسیدند و ایستادگی کردند و این نقض نظرسنجی کتاب است. برخی دیگر نوشتند که این نظرسنجی خوب است فقط برای مدیران و تصمیم گیران ارسال شود و چنانچه مردم با این نوع نظرسنجی ها مواجه شوند مأیوس خواهند شد. من در این یادداشت کوتاه یک توضیح ضروری که دکتر فراستخواه در صفحه 20 کتاب دادند در اینجا ذکر کنم. ایشان درباره اینکه ممکن است برخی این پرسش را مطرح کنند که اعضای هیئت علمی دانشگاه های سراسر کشور نمونه گویای از کل جامعه ایرانی نباشند؛ توضیح داده است: «هرچند اعضای هیئت علمی نمی توانند معرف تمامی اندیشمندان و ظرفیت فکری جامعه ی ایران باشند، دست کم نمونه ای قابل دسترس هستند.» اما به نظر من که این کتاب را به دقت مطالعه کردم و مقایسه ای اجمالی با «دارالمجانین» و «خلقیات ما ایرانیان» جمال زاده، «سازگاری ایرانی» مهندس بازرگان، «جامعه شناسی خودمانی» از حسن نراقی، «جامعه شناسی نخبه کشی» از علی رضاقلی، «ما چگونه ما شدیم» از زیباکلام، «فرهنگ سیاسی ایران» و «اقتدارگرایی در عهد قاجار» از سریع القلم، «خودمداری ایرانیان» از قاضی مرادی، «چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت» از کاظم علمداری؛ «چرا عقب مانده ایم؟ جامعه شناسی مردم ایران» از دکتر علی محمد ایزدی؛ به نظر می رسد این نوع نوشتاری می کوشد سرّ عدم توفیق جامعه ایرانی - در نیل به اهداف سیاسی و اجتماعی اش- را در چارچوبی فرهنگی تحلیل کنند. رهیافتی که ما به آن رهیافت خلق وخوی ایرانیان می گوییم قریب ٥٠، ٦٠ سال است که تکامل زیادی پیداکرده و چاپ های متعدد کتاب هایی که در این باب نوشته می شود نشان از اهمیت این ژانر دارد؛ اما چنانچه بخواهم کتاب ما ایرانیان دکتر مقصود فراستخواه را بررسی منصفانه ای کنم مهمترین نقاط قوت و ضعف این کتاب به شرح زیر خواهد بود: نقاط قوت کتاب 1- مبنای نظری و مدل تحلیلی دارد و به یک نظریه ی تلفیقی منتخب رسیده است. 2- کار پایلوت (نظرسنجی) از استادان دانشگاه و نخبگان جامعه انجام داده است. 3- پیشینه های تحقیق را در 11 مدخل دسته بندی کرده و به عنوان ورودی بحث خود، بررسی کرده است. 4- نگرش کتاب «مسئله شناختی» است؛ یعنی برخی از شواهد بحث انگیز خلقیات ایرانی را برجسته کرده است. 5- استفاده و ارجاع به 246 منبع فارسی و 48 منبع انگلیسی در کتاب. 6- این کتاب حاصل مجموعه سخنرانی های نویسنده طی سه سال با حضور انتقادی صاحب نظران بوده است نقاط ضعف کتاب 1- تعاریف مفهومی کتاب ضعیف است. «خلقیات» تعریف علمی نشده است. 2- کتاب دشوار خوان و مملو از تئوری است. 3- تعمیم نخبه گرایانه ی پیمایش اولیه کتاب که جامعه هدف آن فقط استادان دانشگاه ها و برخی نخبگان کشور بوده است. 4- از عوامل چهارگانه مؤثر بر خلقیات ایرانی فقط دو عامل نهادها و عاملیت انسانی قابل تأثیرگذاری است. دو عامل دیگر (محیط جهانی و رویدادها) خارج از دسترس هستند. 5- فقدان نمایه شامل فهرست اعلام، اشخاص، عنوان کتاب ها و مدارک استناد شده، مکان های جغرافیایی و مفاهیم از اهم اشکال کتاب است. 6- فقدان مقدمه ای که در آن اهداف اساسی، جهت گیری و دیدگاه اصلی نویسنده بیان شود. 7- مطالب فصل های کتاب با همدیگر ارتباط منطقی ندارند. (هر فصل پسامد فصل قبل و پیش آمد فصل بعد نیست.)
جمعه ، ۲۹مرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شوشان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]