واضح آرشیو وب فارسی:فارس: احمدزاده در نشست «فلسفه تاریخ از منظر امام علی(ع)»:2 فایده مهم علم تاریخ از منظر امام علی(ع)/مهمترین منبع تاریخی از نظر امام علی(ع) ، قرآن کریم است
یک استاد تاریخ دانشگاه گفت: مهمترین منبع تاریخی از نظر امام علی(ع) ، قرآن کریم است خود نهج البلاغه نیز مهمترین تفسیر قرآنی ایشان محسوب میشود.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، امیر احمدزاده استاد تاریخ دانشگاه در نشست «فلسفه تاریخ از منظر امام علی(ع)» صبح امروز(3 خرداد) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی سخنانی عنوان کرد: بنده چند روز پیش نظریاتی دریافت کردم که آیا میتوان فلسفه تاریخ را به عصر امام علی(ع) هم انتقال داد یا خیر و با چند دانشجو و استاد فلسفه علم هم بحث کردیم که آیا چنین بحث و بررسی وجود دارد. وی در ادامه افزود: مسئله این است که ما فلسفه تاریخ را به عنوان یک رویکرد در نظر گرفتهایم نه اینکه بخواهیم فلسفه تاریخ را به آن دوره انتقال دهیم. فلسفه تاریخ دارای دو شاخه اصلی؛ نظری یا جوهری یکی از آنهاست که تقریبا دو قرن از شکل گیری آن میگذرد و دوم فلسفه تاریخ انتقالی که در قرن بیستم شکل میگیرد ابتدا باید بررسی کنیم که با چه نگاهی میتوانیم به فلسفه تاریخ بپردازیم که بتوانیم رویکرد امام علی(ع) را تحلیل و تبیین کنیم. احمدزاده با اشاره به اینکه مهمترین حوزههای فلسفه تاریخ به تعریف علم تاریخ میپردازد، گفت: براین اساس تاریخ چیست، آیا تاریخ زمان است یا گذشته انسانی یا مبتنی بر دین یا سنت انبیاء(ع) است؟، از این منظر میتوانیم بگوییم که امام علی(ع) هم اهتمام به تاریخ داشتهاند و هم اینکه از آن تعریف میکردند و یکی از تعاریفشان این است که تاریخ را زمان میدانند. وی در ادامه افزود: مفهوم دوم موضوع علم تاریخ است اینکه چه چیز تاریخ معنی میشود، چه حوزههایی برای مطالعه آن مطرح است؟ در سنت فلسفه تاریخ اولیه، طبیعت، انسان و جامعه هر چیزی تاریخی دارد و از این منظر تاریخ یک حرکت سیکل دارد و همواره از یک نقطه شروع و دوباره به همان نقطه باز میگردد. پس یکی دیگر از مفاهیمی که در تاریخ مطرح میشود این است که موضوع علم تاریخ را چه چیز تعیین میکند. این استاد تاریخ درباره فایده علم تاریخ گفت: آیا تاریخ را امام علی(ع) امری عبرت آمیز میداند یا آن را باعث خودآگاهی اجتماعی میداند ما زمانی از عبرت آمیزی تاریخ صحبت میکنیم یعنی قواعد و قوانین کلی حاکم بر تاریخ تقریبا در ادوار مختلف تکرار میشود. امام علی(ع) هم نگاه عبرت آمیز به تاریخ دارد و انسانها را به تلاش برای عبرت گرفتن از رخدادهای پیشینیان دعوت میکند و هم از تاریخ به عنوان خودآگاهی اجتماعی سخن میگوید. وی با بیان اینکه در واقع امام خودآگاهی اجتماعی را در مقابل جهل انسانها قرار میدهد، گفت: ایشان تاریخ را همانند نوری میداند که میتواند ذهن و اندیشه انسانی را روشن کند. احمدزاده در ادامه اظهار داشت: در دیدگاه امام علی(ع) ما چند دسته اساسی منبع شناسی تاریخی را میبینیم، مهمترین منبع امام علی(ع) در تفسیر تاریخ، قرآن و نگاه پیشینیان متأثر از رویکرد قرآن و سپس نهج البلاغه است خود نهج البلاغه مهمترین تفسیر قرآن است. وی درباره اهمیت علم تاریخ در دیدگاه امام علی(ع) با قرائت بخشی از نهج البلاغه امام علی(ع) خطاب به فرزندشان، گفت: مورخ یا محققی که به حوزه تاریخ میپردازد باید بداند که دوره گسست زمانی و مکانی بین خود و گذشته تاریخی را چگونه حل میکند، مورخ باید سعی کند که خود را به گذشته انسانی نزدیک کرده و از طریق نزدیک شدن بدان به فهم عمیق و دقیقی از گذشته برسد. وی در ادامه گفت: امام علی (ع) هم تلاش کردند که تاریخ را تاریخ احوالات پیامبران، جنگها و فتوحات تعریف کند در اینجا محور و موضوع علم تاریخ را انسان و گذشته انسان در نظر میگیرد. انسان موجود تاریخی است ما در بین فیلسوفان تاریخ هم در یکی ـ دو قرن گذشته میبینیم یک فیلسوف اسپانیایی میگوید: «انسان تاریخ دارد و طبیعت تاریخ ندارد». یعنی هر آنچه غیر از انسان، یا فراتاریخ یا مادون تاریخ است درحالیکه اینجا انسان محور تاریخ قرار گرفته و به همین دلیل در تحلیلهای امام علی(ع) انسان و زندگی اجتماعی او محور مطالعه تاریخ قرار میگیرد. احمدزاده با اشاره به اینکه اینجا مشخص است اگر امام علی(ع) یک رفتار فردی را به عنوان تاریخ مطرح میکند به معنای آن نیست که آن رفتار کنش فردی است بلکه حوزه مطالعه انسان کنشهای جمعی است، افزود: به این دلیل که در عصر قهرمانان کنش فردی میتواند الگویی برای رفتار اجتماعی باشد گاه امام علی(ع) به اقدامات و فعالیتهای افراد تأکید میکند و آن را در تاریخ به عنوان کنش جمعی انعکاس میدهد. وی دو فایده را درباره علم تاریخ در نهج البلاغه گفت:نخست عبرت آموزی و دوم هویت بخشی به عنوان اجزاء مهم تاریخ است که روایات متعددی هم دربارهشان وجود دارد. انتهای پیام/
95/03/03 :: 14:12
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 134]