محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827979570
مروری بر بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان (Zoonosis) - سایت شخصی منوچهر متکی
واضح آرشیو وب فارسی:سایت شخصی منوچهر متکی: مروری بر بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان ( Zoonosis ) دکتر سید شهرام میرزمانی (DVM-MPH) معاون بهداشت اداره بهداشت، امداد و درمان نیروی دریایی راهبردی آجا ( [email protected] ) مقدمه: یکی از مشکلات اصلی و عمده بهداشتی کشور بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوانات می باشد. از شیوع بیماری هایی نظیر لیشمانیوز جلدی (سالک) و توسعه کانون های آن در کشور گرفته تا بحران های ناشی از بیماری تب و خونریزی دهنده کریمه -کنگو و خطر ورود تب دره ریفت و نیز آنفولانزای پرندگان و استقرار دیرپای بیماری هایی نظیر کیست هیداتیک، تب مالت و هاری که بدلیل پیچیدگی عوامل متعدد ایجاد کننده آنها بعنوان یک تهدید برای جامعه انسانی مطرح می باشند و کنترل آنها به همکاری و مشارکت تمامی بخش ها و حوزه های مختلف نیاز خواهد داشت. بنابراین لزوم هوشیاری و آگاهی جامعه از خطرات ناشی از این بیماری ها و راه های انتقال آنها و همچنین تبیین اهمیت تاثیر همکاری بخش های مختلف در کنترل و مبارزه با این بیماری ها بسیار حائز اهمیت است. مهمترین راه کنترل بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان افزایش آگاهی و دانش و عملکرد آحاد جامعه به ویزه افراد در معرض خطر درباره این بیماری ها و بهبود همکاری بین بخشی بین وزارت بهداشت، سازمان دامپزشکی، وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهادهای ذی ربط است. تاریخچه: واژه زئونوز ( Zoonosis )، اولین بار در 1888 توسط رادولف ویرشو (80-1875) به بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان اطلاق گردید و آنها را تحت عنوان بیماری های عفونی واگیردار ، قابل انتقال بین انسان ها و حیوانات تعریف کرد.این واژه ، از Zoio یونانی یا Zoo به معنی "حیوانات" به علاوه nosos یونانی به معنی "بیماری" ساخته شده است. در فرهنگ وبستر ، زئونوز ، بیماری است که می تواند به انسان به وسیله حیوانات مهردار منتقل شود . در فرهنگ اکسفورد، زئونوز ، بیماری است که می تواند به انسان ها از حیوانات منتقل شود.برای مثال، 1) بیماری خواب آفریقای شرقی ، به وسیله تریپانوزوما بروسی رودئزنسیس ایجاد می شود یک بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان با یک مخزن حیوانی گسترده در تک سمی از جمله حیوانات مسابقه است. 2) آنفلوانزای جهانگیر، اکنون به عنوان یک بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان غیر قابل ریشه کنی مورد توجه قرار گرفته است، همچنین مجموعه سئوال وجود دارد که SARS و MERS یک زئونوز است. 3) سایر زئونوزها که پرندگان وحشی را درگیر می کنند همچنین اهمیت برجسته ای به عنوان مسائل بیماری بدست آورده اند. تعریف: بیماری های قابل انتقال بین انسان یا حیوان، عفونت ها یا بیماری هایی هستند که به طور مستقیم یا غیر مستقیم بین حیوانات و انسان ها،از جمله از راه مصرف مواد غذایی آلوده یا از طریق تماس با حیوانات آلوده منتقل شوند. شدت این بیماری ها در انسان ها از نشانه های بالینی خفیف تا شرایط تهدیدکننده حیات متغییر است. زئونوزها ( Zoonosis ) فرآیندی را تشریح می نماید که از طریق آن یک بیماری عفونی بین گونه ها (برخی اوقات به عنوان ناقل) از حیوانات به انسان ها یا از انسان ها به حیوانات منتقل می شود. سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) در سال 1959، بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان، بیماری ها و عفونت هایی هستند که به شکل طبیعی بین حیوانات مهردار و انسان منتقل می شوند. بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان ، بیماری ها ، عفونت ها و آلودگی های انگلی هستند که بین انسان و سایر حیوانات مهردار (وحشی، اهلی شده و اهلی) و یا بالعکس در شرایط طبیعی منتقل می شوند. این تعریف شامل عوامل غیر عفونی مانند توکسین ها و سموم نیز می شود. 1) به جزء توکسین هایی که توسط حیوانات مهره دار منتقل می شوند. 2) به جزء بیماری هایی که بطور آزمایشگاهی منتقل می شوند. 3) به جزء بیماری هایی که توسط حیوانات یا مواد غذایی به عنوان حامل عوامل بیماری زا منتقل می شوند مانند هپاتیت A و بستنی 4) به جزء بیماری هایی که تنها از انسان به انسان از طریق یک بندپا مانند مالاریا ، تب دانگ و تب زرد منتقل می شود. 5) معمولا به جزء بیماری هایی برای حیوانات و انسان ها مشترک است مانند عفونت کلوستریدیایی نامگذاری گروهی از بیماری ها تحت عنوان زئونوزها،باعث ایجاد یک مسئولیت حرفه ای مشترک بین پزشکان و دامپزشکان و سایر متخصصین به ویژه بیولوژیست ها شده که زمینه همکاری در تحقیقات و کنترل این بیماری ها را به منظور تامین بهداشت عمومی فراهم آورده است. یک بررسی سیستماتیک نشان داد که از 1415 عامل بیماری زای شناخته شده برای انسان ها ، 61 درصد(868 عامل) آنها جزء بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان هستند.همچنین نکته مهم این است که در بیش از 70 درصد بیماری های نوپدید زئونوز هستند که حیوانات به عنوان میزبان مخزن فعالیت می نمایند. تمامی عوامل بیولوژیک گروه A بیوتروریسم بجز یک مورد و اکثر عوامل گروه B & C بیوتروریسم، جزء بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوانات هستند. با توجه گسترش تهدیدات زیستی در سطح منطقه دامپزشکان نقش مهمی شناسایی ، کنترل ، رفع آلودگی و مبارزه با بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان و تشریح اقدامات پیشگیری از بیماری ها در سطح جهان ایفا می نمایند. راه های انتشار و انتقال بیماری های زئونوز: احتمال انتقال بیماری های قابل انتقال انسان و دام از طریق تماس های شغلی با حیوانات، زندگی در مجاورت آنها، انتقال از طریق حمله حیوانات به انسان، استفاده از فراورده های دام و طیور ، تماس با محیط های آلوده، مصرف آب و مواد غذایی آلوده و غیره وجود دارد. مهمترین راه های انتقال و انتشار این بیماری ها بین حیوانات و انسان را می توان موارد زیر برشمرد، از جمله: 1- تماس بین انسان و حیوانات مولد غذائی مانند حیوانات زنده از جمله کشاورزان، دامپروران، کارگران دامداری و خانواده های ساکن در دامداریها ، دامپزشکان ، واسطه های خرید و فروش حیوانات ، کارکنان کشتارگاهها و غیره حیوانات کشتار شده کارکنان کشتارگاه ها، قصابها، کارکنان شرکت های بسته بندی مواد غذائی، کارکنان آزمایشگاهها و تمامی مصرف کنندگان غذاهای با منشاء دامی 2- تماس بین انسان و حیوانات دست آموز و خانگی مانند تمامی افراد خانواده بویژه کودکان، شاغلین حرف دامپزشکی، پروش دهندگان و فروشندگان و غیره 3- تماس بین انسان و حیوانات وحشی از جمله کارکنان و کارگران محیط زیست ، شکارچیان ، صیادان ، کارگران نواحی جنگلی و کوهستانی، کارکنان و کارگران باغ وحش ها ، نگهداری حیوانات دست آموز وحشی ( بویژه کودکان ) و غیره 3- واردات و صادرات حیوانات زنده، غذاهای با منشاء حیوانی (گوشت و فراورده های گوشتی، شیر و فراورده های لبنی،تخم مرغ )، استحصالات غیر خوراکی با منشاء حیوانی (پشم، پوست،روده،شاخ وغیره ) و کالاها و فرآوری های تهیه شده از مواد حیوانی (لوازم آرایشی وغیره ) و غیره. تقسیم بندی زئونوزها: بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان برحسب روابط عامل عفونی بیماری زا ، میزبان و مخزن و نشانه های بالینی آنها به دسته های زیر طبقه بندی شده اند: 1) عامل بیماری زا: ü نوع عامل، بیماری های ویروسی، ریکتزیایی، باکتریایی، قارچی و انگلی (تک یاخته ای، کرمی و با منشاء بندپائی) ü شدت ابتلای میزبان o ابتلای انسان به کمپیلوباکتریوز با C.fetus ، نادر و بسیار خفیف اما با ایجاد سقط جنین دامی از نظر بهداشتی و اقتصادی در دام مهم است. در مقابل C.jejuni در مسمومیت های غذایی انسان بیشتر از بیماری در حیوانات اهمیت دارند. o ابتلای انسان به تب کیو ( Q fever ) با عوارض بالینی شدید اما در حیوانات اهمیت بهداشتی و اقتصادی چندانی ندارد. 2) سیر تکامل یا تکثیر عامل بیماری زا در بدن میزبان ü اورتوزئونوزها ( Orthozoonoses ) یا زئونوز های مستقیم ( Direct Zoonoses ): o زئونوز تک میزبانی – مهره دار (فقط یک میزبان مهره دار) o انتقال مستقیم عامل بیماری زا از یک میزبان مهره دار بیمار به یک میزبان مهره دار حساس از طریق تماس مستقیم با بیمار یا تماس با یک ناقل بی جان یا انتقال مکانیکی o بدون تغییر یا تکامل یا تکثیر عامل بیماری زا o تداوم چرخه حیات عامل بیماری در طبیعت فقط در بدن یک گونه مهره دار o برای مثال هاری ، تریشینوز و بروسلوز ü زئونوزهای چرخه ای ( Cyclozoonoses ) o زئونوز دو یا چند میزبانی – مهره دار – بیش از یک میزبان مهره دار o در چرخه انتقال بیماری دو یا چند میزبان مهره دار نقش دارند o عامل بیماری زا در بدن یک میزبان مهره دار تغییر پیدا کرده تا بتواند برای میزبان مهره دار دیگر بیماری زا باشد. o در چرخه حیات بیماری غیر از انسان یک یا دو میزبان مهره دار دیگر دخالت دارند. o در چرخه حیات عامل بیماری زا میزبان بی مهره نقش ندارد. o برای مثال § کیست هیداتید ؛ سگ به گوسفند و بلعکس و سگ به انسان § تنیازیس (تنیا ساژیناتا)؛ گاو به انسان و انسان به گاو چرخه کیست هیداتید ü متازئونوزها ( Metazoonoses ) یا فئروزئونوزها ( Pherozoonoses ): o یک میزبان مهره دار و یک میزبان غیره مهره دار o بیماری هایی که در چرخه حفظ مکانیکی خود هم به مهره داران و هم به بی مهرگان نیاز دارند تا چرخه انتقال آنها تکمیل شود. o عامل بیماری زا برای تداوم حیات خود علاوه بر میزان مهره دار حداقل به یک میزبان بی مهره نیز نیاز دارد. o عامل بیماری زا قبل از انتقال به میزبان مهره دار باید مدت زمانی از مراحل سیر تکاملی خود را در بدن میزبان بی مهره ، بندپایانی مانند پشه و شپش بگذراند. o برای مثال؛ § فاسیولیازیس (کپلک)؛ گاو و گوسفند به حلزون (میزبان واسط) و حلزون به انسان § آربوویروس ها، تریپانوزوماها، طاعون، شیستوزوماها و لیشمانیاها § ویروس نیل غربی ( WNV ) چرخه انتقال ویروس نیل غربی ü ساپروزئونوزها ( Saprozoonoses ): o یک میزبان مهره دار و یک مخزن یا محیط غیر حیوانی o عامل بیماری زا مرحله ای از رشد و تکامل خود را خارج از بدن میزبان مانند خاک ، آب و گیاهان و غذاها ، محیط غیر حیوانی و بی جان ( non-animal site ) باید بگذراند. o برای مثال § هیستوپلاسموز در انواع قارچ ها § لاروهای مهاجر احشایی در خاک § برخی کچلی ها در خاک § لیستریوز در شیر (لیستریا منوسیتوژنز) ü یک میزبان مخزن و یک میزبان تشدید کننده لازم است o مانند لوپینگ ایل § حیوانات وحشی – مخزن § کنه – میزبان واسط § گاو و گوسفند – میزبان تشدید کننده § کنه – میزبان واسط § انسان – میزبان نهایی 3) مخازن طبیعی بیماری ها (نگهداری عامل عفونت در بدن حیوانات مهره دار و انسان) ü آنتروپوزئونوزها ( Anthropozoonoses ): o بیماری های حیوانی که از حیوانات بیمار و آلوده به انسان منتقل می شود. o عفونت های انسان که بطور طبیعی از میزبان های مهره داری که وظیفه حفظ مکانیکی عفونت را دارند، ( maintenance host ) کسب می نماید. o حیوانات مهره دار مخزن عفونت و منشاء آلودگی برای انسان o مانند هاری، سیاه زخم ، بروسلوز، اکینوکوکوز، تریشینوز و غیره o انسان میزبان بن بست است یعنی نمی تواند مخزن عفونت برای سایر میزبان ها باشد. § البته مانع انتقال قطع بیولوژیک نیست بلکه مانع اجتماعی و فرهنگی است.یعنی · انسان مبتلا به کیست هیداتیک با دفن یا سوزندان جسد آن پس از مرگ مانع انتقال بیماری به سگ می شود در غیر این صورت می تواند به کفتار یا شغال حساس به بیماری با خوردن جسد انسان بیمار دفن نشده(بومیان آفریقای شرقی) منتقل شود. ü زئوآنتروپونوزها ( Zooanthroponoses ): o بیماری های انسانی که از انسان بیمار و آلوده به حیوان منتقل می شود. o عفونت های حیوانات مهره دار که به طور طبیعی از انسان کسب می نمایند و انسان تنها وظیفه حفظ مکانیکی عفونت ( maintenance host ) را بعهده دارد. o انسان مخزن عفونت برای حیوانات مهره دار است . o تعداد این بیماری ها چندان زیاد نیست. o به علت عدم شناسایی سیر طبیعی برخی از بیماری های عفونی هنوز نقش اساسی انسان در انتشار بیماری های قابل انتقال از انسان به حیوان کاملا روش نشده است. o برای مثال: § انتقال آمیب اسهال خونی ، آنتامبا هیستولیتیکا از انسان به سگ(بدون دفع کیست انگل و تنها دفع شکل تروفوزوئیت انگل) § انتقال سل انسانی از انسان به سگ ها ، گربه ها و میمون ها § انتقال سرخک از انسان(اطفال) به میمون ü آمفیکسونوزیس ( Amphixonosis ): o بیماری های که انسان ها و حیوانات را مبتلا می نماید و می تواند هم از انسان به حیوان و هم از حیوان به انسان منتقل شود. o عفونت های قابل انتقال بین انسان و مهره دارانی که هم می توانند انسان یا حیوان باشند که وظیفه حفظ مکانیکی عفونت را بعهده دارند . o انسان و حیوانات مهره دار می توانند مخزن عفونت باشند. o انتقال دو سویه از حیوان به انسان و از انسان به حیوان وجود دارد. o برای مثال § انتقال دو سویه بین انسان و سگ · عفونت استافیلوکوک کوآگولاز مثبت ، · کالا آزار یا لیشمانیوز احشایی در منطقه مدیترانه و چین § انتقال دو سویه بین انسان و بوزینه · شیستوزوما مانسونی در آفریقای غربی · شیستوزما ژاپونیکوم و تریپانوزما کروزی § انتقال دو سویه بین انسان و پریمات ها · سرخک · شیگلا · مایکوباکتریوم § انتقال دو سویه بین انسان و راسوها · انفلوانزا ü زئونوزهای اجباری ( Euzoonoses ): o بیماری های که انسان یک میزبان اجباری عامل عفونی است. o انسان میزبان قطعی و حیوان میزبان واسط مشابه زندگی انگلی است. o برای مثال، تنیا سولیوم و یا تنیا ساژیناتا 4) نشانه های بالینی در میزبان (انسان یا حیوانی) ü کریپتوزئونوزها ( Cryptozoonoses ): بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان که تنها به شکل عفونت بدون نشانه بالینی در حیوانات و انسان ها وجود دارند.مانند اورنیتوز یا پسیتاکوز ، عفونت در حیوانات و بیماری در انسان و ایبولا / ویروس ریستون ایبولا ، عفونت در انسان و بیماری در حیوانات. ü زئونوزهای آنیزوسیمپتوماتیک ( Aniso-Symptomatic Zoonoses ): بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان که نشانه های بالینی آن در انسان ها و حیوانات متفاوت هستند. مانند تب کیو و سیاه زخم . ü زئونوزهای ایزوسیمپتوماتیک( Iso-Symptomatic Zoonoses ): بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان که نشانه های بالینی آن در انسان ها و حیوانات مشابه است. مانند هاری و سل. ü فانئروزئونوزها ( Phanerozoonoses ): بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان که نشانه های آن در حیوانات و انسان ها مشاهده می شود. 5) گروه حیوانات مخزن (برای کنترل بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان ارزشمند است) ü عفونت های مشترک بین حیوانات وحشی و انسان ( Wild Animal-Man shared Infections ) o افراد در معرض خطر: § تماس مستقیم؛شکارچیان، صیادان، ماهی گیران، محیط بانان، جنگل بانان، گردشگران و کوهنوردان § تماس غیر مستقیم؛کارگران و کارکنان باغ وحش، محققان، بازدیدکنندگان باغ وحش، فروشندگان حیات وحش، صاحبان حیوانات دست آموزان اگزوتیک ( Exotic ) ü عفونت های مشترک بین حیوانات اهلی شده و انسان ( Domesticated Animal-Man shared Infections ) ü عفونت های مشترک بین حیوانات اهلی و انسان ( Domestic Animal-Man shared Infections ) ü عفونت های مشترک بین حیوانات دست آموز و انسان( Pet Animal-Man shared Infections ) ü عفونت های مشترک بین حیوانات تولید کننده غذا و انسان ( Food Animal-Man shared Infections ) 6) پویا شناسی همه گیری های بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان ü اغلب ، همه گیری ها در حیوانات شروع خواهند شد و سپس به جمعیت های انسانی انتشار می یابند مانند هاری ، تب دره ریفت ، انسفالیت ویروسی اسب ، طاعون و غیره. ü برخی اوقات ، همه گیری ها بطور همزمان در انسان ها و حیوانات هنگامی که با یک منبع مشابه(اندمیک) مواجهه شوند اتفاق می افتد. مانند سیاه زخم ، سالمونلوز، لیستریوز ، کوکسیدیوایدومایکوز ، غیره ü در موارد نادر، همه گیری ها اول در انسان ها و سپس در حیوانات مشاهده می شوند مانند ویروس نیل غربی در امریکا در انسان ها و سپس در اسب ها، سرخک در گروه های پریمات ها. ü اگر یک بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان از انسان به انسان انتشار نیابد به عنوان خود محدود شونده ( Self-limited ) نامیده می شود یعنی ، انسان معمولا یک بن بست ( Cul-de-sac ) اپیدمیولوژیک است. ü اگر یک بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان با برگشت از انسان به حیوانات منتقل شود ، تحت عنوان برگشت پذیر ( Reversible ) نامیده می شود. 7) اهمیت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان ü از نظر بهداشت عمومی ( Public Health ): o بیماری هایی زئونوز از منظر بهداشت عمومی مهم هستند زیر تعداد ، فراوانی و شدت آنها در انسان زیاد باشد. § تعداد : بیش از 150 یا 183 بیماری زئونوز § فراوانی: · برخی بیماری های زئونوز بسیاری از محیط ها و زیستگاه ها و مشترک وجود دارند مانند سالمونلوز ، · برخی به منطقه جغرافیایی محدود می شوند مانند طاعون و تب زرد ، · برخی بسیار محدود هستند مانند ابولا . § شدت: · بسیار شدید مانند هپاتیت B ، ابولا و هاری · شدید مانند طاعون ، هانتا ویروس و · خفیف مانند آبله گاوی ، بیماری خراش پنجه گربه o در سال 1988، سازمان بهداشت جهانی گزارش کرد که در بین 54 میلیون فردی که در سال فوت کردند 25 درصد آنها به علت بیماری های عفونی فوت کردند . § میلیون ها مورد سالمونلوز در سراسر جهان § در سال 2001، سازمان بهداشت جهانی 2671 مورد (شامل 175 مرگ) طاعون در 14 کشور گزارش کرد. § بررسی سرمی بیماری های زئونوز در جمعیت روستایی در انگلستان (96-1991) · کلامیدیا، 6/79 درصد · تب Q ، 3/27 درصد · توکسوپلاسموز، 2/50 درصد · هانتا ویروس، 7/4 درصد · بارتونلا هنسه لا (عامل بیماری خراش پنجه گربه) ، 2 درصد ü از نظر آثار اقتصادی: o بیماری ها و عفونت های منتقله از راه غذا ، در امریکا ، 5/1 تا 7/2 میلیارد دلار o توکسوپلاسموز انسانی ، در امریکا، بیش از 400 میلیون دلار در سال o بیماری خراش پنجه گربه ، در امریکا ، 22000 مورد در سال با خسارت 12 میلیون دلار o سیستی سرکوز خوکی ، 164 میلیون دلار در امریکای لاتین o سل گاوی در سراسر جهان ، خسارتی بیش از 5/1 میلیارد دلار o گزش حیوانی و هاری § 1 تا 3 میلیون گزش ، 90 تا 270 میلیون هزینه های پزشکی § 18000 مورد هاری پس از گزش سالانه در امریکا با هزینه بیش از 9 میلیون دلار ü از نظر آثار قانونی و حقوقی برای سازمان های مسئول و دامپزشکان: o شرکت های بیمه امریکا یک میلیار دلار برای ادعای مسئولیت گزیدگی سگ در سال 1996 پرداخت کردند. o درسال 1997 ، بیمه کشاورزی ایالتی امریکا گزرش کرده بیش از 11000 ادعای گزیدگی سگ و بیش از 80 میلیون دلار خسارت پرداخت کرده است. o خدمات دامپزشکی امریکا برای شکایت ناشی از ابتلا کودکان به پسیتاکوز از طوطی استرالیایی ( Cockatiel ) بیش از 150 هزار دلار خسارت پرداخت کرده است. o خدمات دامپزشکی امریکا برای شکایت ناشی از مواجهه با گربه های ولگرد مبتلا به هاری که برای افراد پیاده مشکل ایجاد کردند بیش از 100 هزار دلار پرداخت کردند. o 8) مخازن ( Reservoir ) ü یک مخزن، یک جاندار یا شئ بی جان یا سازواره های محیط زیست ( ecological niche ) برروی یا درون آن یک عامل عفونی معمولا زنده می ماند و بنابر این ، اغلب یک منبع عفونت برای عامل بیماری زا است. ü حیوانات ، اشیاء یا مکانیسم ها برای مثال عبورها یا پاساژ های موفق در جمعیت گیرنده که ادامه حیات عامل عفونی را اجازه می دهد. ü برای مثال، o موش صحرایی برای لپتوسپیروز o خاک برای سیاه زخم o خوک وحشی و کنه ها برای ویروس تب خوکی آفریقایی o روباه ها برای هاری 9) منبع عفونت( Source of infection ): ü حیوانات ، اشیاء یا سازواره های محیط زیست که منشاء انتقال یک بیماری است. ü برخی اوقات شامل جنبه مخزن نیز می شود. میزبان یا بومگاه ( Milieu ) است که بقاء عامل عفونی برای منشاء انتقال بیماری را اجازه می دهد. ü چهار دسته بندی دارد: o میزبان زنده § حاملین بیمار § حاملین قبل از بروز نشانه بالینی § حاملین دوره نقاهت § ناقلین بدون علامت و سالم o لاشه یا جسد o فرآورده های حیوانی o محیط 10) ناقلین ( Vector ): ü یک ارگانیسم زنده، اغلب بندپایان که یک عامل عفونی را از یک حیوان آلوده به حیوان حساس منتقل می نمایند، تب زرد و آئدس اجیپتی ü به معنی گسترده، هر چیزی که حمل یا انتقال یک عامل عفونی را ممکن می سازد .معمولا ویژه ارگانیسم های زنده هستند در حالی که حمل و انتقال اشیاء بی جان توسط حامل ( Vehicle ) انجام می شود. 11) حاملین: ü اشیاء ، موادی که به عنوان میانجی بین یک میزبان آلوده و یک میزبان گیرنده عمل می نمایند . o گاهی اوقات شامل یک ارگانیسم زنده غیر گیرنده نیز می شود. 12) تحلیل مقایسه ای بیماری های عفونی در حیوان و انسان ü محدودیت ها o عوامل عفونی ممکن است § بیماری زایی متفاوتی در انسان و حیوان داشته باشند. § گرایش به اندام متفاوتی داشته باشند. § حساسیت آنها ممکن است متفاوت باشد. § دز تلقیح بالا در مقابل دز تلقیح پائین § روش های انتقال ممکن است متفاوت باشد. پیوند اندام و بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان ( xenozoonoses ): پیوند سلول، بافت یا اندام حیوان به انسان را پیوند غیرخودی ( Xenotransplantation ) نامیده می شود.که احتمالا در آینده نزدیک محتمل می شود، که دو پیامد مهم می تواند به همراه داشته باشد: 1) انتقال یک عامل زئونوز که به شکل خاموش یا غیر فعال در حیوان دهنده در زمان مرگ یا پیوند وجود دارد به انسان گیرنده 2) سدهای دفاعی بین دو گونه شکسته شده ، یک عفونت جدید ایجاد می شود. 3) فرد گیرنده با یک عامل بیماری زای زئونوز هنگام یا مدت کوتاهی پس دریافت عضو پیوندی مواجهه می یابد که اغلب کشنده است. بیماری های قابل انتقال از راه غذا بین انسان و حیوانات کدام هستند؟ بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان منتقله از راه غذا، به وسیله مصرف غذا و آب شرب آلوده به میکروارگانیسم های بیماری زا(ایجادکننده بیماری) از جمله باکتری ها و توکسین آنها، ویروس ها و انگل ها و پریون ها ایجاد می شوند. آنها به بدن از طریق مجاری معدی روده ای وارد می شوند و اولین نشانه بیماری را در این بخش ایجاد می نمایند. بسیاری از میکروارگانیسم ها بطور معمول در روده حیوانات تولیدکننده غذا سالم یافت می شوند. خطر آلودگی از مزرعه تا سفره وجود دارد ، بنابراین پیشگیری و کنترل این بیماری ها در سرتاسر زنجیره غذایی ضروری است. این بیماری ها یک تهدید بهداشت عمومی گسترده و مهم هستندسالانه موارد زیادی در انسان ثبت و گزارش می شود اما تعداد واقعی آن احتمالا بیشتر از موارد گزارش شده است که ارتباط مستقیم به استقرار و پیاده سازی نظام مراقبت بیماری ها و مسمومیت های غذایی دارد. متداولترین عفونت های قابل انتقال بین از راه غذا انسان و حیوانات، کمپیلوباکتر، سالمونلا و بوتولیسم است. برای محافظت از مصرف کنندگان از این بیماری ها باید یک رویکرد جامع و فراگیر ایمنی غذایی در سرتاسر زنجیره غذایی از مزرعه تا سفره اتخاذ شود. این رویکرد شامل هر دو روش ارزیابی خطر شامل جمع آوری اطلاعات، تحلیل داده، توصیه ها؛ و مدیریت خطر می شود. بیماری های قابل انتقال از طریق آب بین انسان و حیوان ( Water Borne Zoonotic Diseases ) انتقال محیطی بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان و ارتباط انتقال عوامل بیماری زای منتقله از راه آب بین حیوانات حیات وحش، مزرعه و اهلی و جمعیت انسانی وجود دارد.انسان ممکن است بیماری های منتقله از راه آب را از حیوانات با نوشیدن آب شرب یا پس از آلودگی منابع و مخازن آب با مواد عفونی به ویژه مدفوع(انسان یا حیوانات) یا هنگام طی مراحل چرخه زندگی عوامل عفونی در میزبا ن های واسط در یک محیط آبی کسب نمایند. بیماری های باکتریایی قابل انتقال از طریق آب بین انسان و حیوان ، شامل کامپیلوباکتر ، اشریشیا کلی (به ویژه VTEC )، سالمونلاها ، شیگلاها ، لپتوسپیراها، ویبریوها و لژیونلاها می باشند. علل بیماری ها و عفونت های ویروسی قابل انتقال از طریق آب بین انسان و حیوان شامل نوروویروس ها در بالغین و روتاویروس ها در کودکان هستند که باعث گاستروآنتریت در سراسر جهان می شوند.هر دوی این ویروس ها از طریق آب آلوده منتقل می شوند. آستروویروس ها، آدونوویروس ها و انتروویروس ها می توانند در محیط برای دوره طولانی باقی بمانند و همه در آب آلوده به مدفوع تشخیص داده شده اند. بیماری ها و آلودگی های انگلی قابل انتقال از طریق آب بین انسان و حیوان شامل شکل های متفاوتی از ارگانیسم ها با چرخه زندگی پیچیده می شوند. تک یاخته های ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم هر دو با همه گیری های اصلی بیماری منتقله از راه آب ارتباط دارند. توکسوپلاسما گوندی نیز ممکن است از طریق آب منتقل شود.کرم های درانکوکولوس مدیننسیس ، شیستوزوماها و فاسیولاها (کپلک ها) نیز می توانند از طریق آب منتقل شوند. سایر عوامل بیماری زای قابل انتقال بین انسان و حیوان از طریق آب شامل آیروموناس ها ،آنتروباکترها ، کلبسیلا ، یرسیناها ، میکوباکتریوم ها،میکروسپوریاها، بالانتیدیوم کلی، تنیاها و اکینوکوکوس ها، گانتوستوما و پریون ها می شوند. تک یاخته های کریپتوسپوریدیوم ، ژیاردیا و توکسوپلاسما گوندی و باکتری های کمپیلوباکتر ، اشریشیا کلی وروسیتوتوکسین ( VTEC ) و سالمونلا از طریق مدفوع میزبان های آلوده از جمله حیوانات مزرعه یا اهلی و یا وحشی دفع می شود.محیط آبی از میزبان های واسط بسیاری از کرم ها مانند دراکونکلوس ، شیستوزماها و فاسیلاها و ویروس آنفلوانزای پرندگان پشتیبانی می نمایند. درمان کامل آب با روش های لخته سازی، تصفیه(فیلتراسیون) و کلرزنی بسیاری از این عوامل بیماری زا را کنترل خواهد کرد. اگرچه کیست های تک یاخته ها به کلرزنی مقاوم هستند و ممکن است گیاهان مرحله تصفیه آب را با شکست مواجهه نمایند.اگر کلرزنی ناکافی باشد یا انجام نشود ، عوامل بیماری زای باکتریایی و ویروسی کنترل نخواهند شد. بسیاری از جمعیت های انسانی به آب شرب با کیفیت بالا به ویژه در مناطق گرمسیری دسترسی ندارند. عوامل خطر این بیماری ها برای مصرف کنندگان چند عاملی است و شامل میزبان ، عوامل بیماری زا و عوامل محیطی می شود. روش های ارزیابی عوامل خطر منجر به پیشگری و کنترل این بیماری ها می شود. اصلاح روش های درمان و تصفیه آب ضروری است. پیشرفت های آزمایشگاهی با راهبردهای نمونه برداری و پایش مستمر و روش های شناسایی، جداسازی و تشخیص هویت عوامل بیماری زای باعث درک بهتری از بیماری های قابل انتقال از طریق آب بین انسان و حیوان خواهد شد. بیماری های نوپدید قابل انتقال بین انسان و حیوان ( Emerging and Re-emerging zoonoses ) بیماری هایی که به تازگی یا کاملا جدید تشخیص داده شده اند یا به تازگی عامل بطور جزئی جدید تکامل یافته اند ، یا بیماری هایی که قبلا شناخته شده اند اما افزایشی در میزان بروز یا گسترش در حوزه جغرافیایی ( geographical host ) یا گستره ای از ناقلین به تازگی نشان داده یا در مکان یا گونه جدید که بیماری قبلا ناشناخته بوده اتقاق افتاده است. دلایل بیماری های نوپدید قابل انتقال بین انسان و حیوان عبارتند از: 1) تغییرات آب و هوایی 2) حساسیت انسان به عفونت 3) تشدید روش های کشاورزی 4) تغییرات صنعت غذا 5) جنگ و قطحی 6) استفاده گسترده از آنتی بیوتیک ها 7) تجارت گوشت حیوانات وحشی از جمله گوشت حیات وحش مناطق جنگی و دشت افریقا مانند میمون ها، گوریل ها و شامپانزه ها و سایر پریمات ها، جوجه تیغی ، مورچه خوار ، خفاش های میوه خوار ، فیل ، بزکوهی ،کروکودیل و غیره 8) سفرهای بین المللی و جهانی بیش از 698 میلیون نفر در سال 2000 ( WTO ) 9) مهاجرت کارگران ، بیش از 70 تا 80 میلیون نفر در سال 2001 ( ILO ) 10) افراد پناهنده یا بی خانمان ، بیش از میلیون نفر در سال 2002 0 UNHCR ) 11) مهاجرت های ثبت نشده ، بیش از 10 تا 15 میلیون نفر در سال 2000( ILO ) 12) قربانیان ترافیکی مهاجرت ، بیش از 7/0 میلیون نفر در سال 2001 ( IOM ) 13) افزایش جمعیت جهان (حدود 7 میلیارد نفر) 14) افزایش تماس انسان ها با حیوانات آلوده 15) مهاجرت به ویژه در اطراف شهرها 16) کاهش روزهای سفر از یک نقطه به نقطه دیگر جهان از 350 روز در سال 1850 تا کمتر از یک روز از سال 1950 تا کنون (با هواپیما، اتومبیل و کشتی) 17) افزایش سرعت انتشار عوامل عفونی جدید از طریق پروازهای بین المللی ü در سال 2000 ، تعداد 27 میلیون امریکایی با هواپیما سفر کردند ü میزان بروز تب نقطه ای ریکتزیایی 14 مورد در میلیون نفر مسافر به افریقا o در سال 2000 ، تنها 540000 نفر امریکایی (حدود 2 درصد جمعیت) ه افریقا سفر کردند. ü میزان بروز تب نقطه ای کوه راکی در امریکا تنها 2 مورد در میلیون جمعیت 18) تجارت جهانی و منطقه ای محصولات کشاورزی و دامپروری(برای مثال در سال 2000 ، پنج برابر سال 1950 ) 19) واردات حیوانات زنده 20) تهدیدات جهانی ، مانند همه گیری لپتوسپریوز ، در رقابت اکو در سال 2000 ، مالزی با عث انتقل بیماری امریکا(10 نفر) ،انگلستان (9 نفر)، کانادا، استرالیا ، فرانسه(هر کدام 4 نفر)، برزیل و اروگوئه(هر کدام یک نفر) راهبردهای جلوگیری و یا کاهش انتقال بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوانات: برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوانات اقداماتی شامل رعایت بهداشت فردی، تمیز کردن و ضدعفونی محل نگهداری حیوانات، کنترل حشرات حامل بیماری، انجام منظم واکسیناسیون و پیشگیری های داروی، مراقبت منظم دامپزشکی و حتی پزشکی، استفاده از وسایل حفاظت فردی هنگام تماس با آنها و غیره حائز اهمیت است اما در کل می توان به موارد زیر در جهت کاهش بار بیماری ها قابل انتقال بین انسان و حیوانات موارد زیر را نیز برشمرد: 1) ارتقای فرهنگ و اصول پرورش، نگهداری و مراقبت از حیوانات خانگی در کشور در بین آحاد جامعه به ویژه فروشندگان و صاحبان آنها در کشور حائز اهمیت است . 2) به رسمیت شناختن حوزه سلامت واحد( One Health ) و تقویت همکاری طب انسانی، حیوانی و محیط زیست به منظور کنترل و مبارزه با بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان به ویژه بیماری های نوپدید و بازپدید به عنوان تهدید جهانی یک از اولیت های کشور باید باشد. رویکرد مشارکت و همکاری های سازمان غذا و کشاورزی( FAO ) ، سازمان بهداشت جهانی( WHO )، سازمان جهانی بهداشت حیوانات( OIE ) و سازمان تجارت جهانی( WTO ) برای مقابله با تداخل حیوان، انسان و زیست بوم ها در سطح کشور توسعه داده شود. در سراسر جهان، با محوریت دامپزشکی مفهوم سلامت واحد برای رسیدگی به مسائلی مانند ایمنی، امنیت و دفاع غذایی، مقاومت ضد میکروبی، تغییرات آب و هوایی و پیوند انسان و حیوانات و مبارزه با تروریسم ترویج داده شده است. 3) سرشماری جمعیت حیوانات خانگی( اهلی و اهلی شده): مرکز آمار ایران در سرشماری دوره ای خود از خانوارهای شهری و روستایی وضعیت تعداد و نوع جمعیت حیوانات خانگی را مورد سئوال قرار دهد . 4) در سطح سازمان های مسئول سلامت کشور نظام مراقبت از بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوانات به طور موثر و کارا تشکیل نشده است و موارد بروز و شیوع این گونه از بیماری ها در کشور بطور یکپارچه و منظم در مراکز بهداشتی و درمانی پزشکی و دامپزشکی ثبت، گزارش دهی و پیگیری نمی شود . 5) تقویت همکاری پزشک و دامپزشک با توجه به اینکه توزیع، تنوع و شدت موارد بالینی بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان و ظرفیت استفاده از آنها به عنوان سلاح های بیولوژیک و مخاطرات آنها در بهداشت عمومی حائز اهمیت است. . این همکاری در ارتباط با گروه های خاص از جمله سالمندان ، زنان باردار و نوزادان و کودکان زیر 5 سال و افراد مبتلا به بیماری های مزمن و تضعیف کننده ایمنی که حیوانات دست آموز نگهداری می نمایند بسیار مهم است . 6) شناسایی میزبان و مخزن و روش های انتقال عفونت های قابل انتقال بین انسان و حیوانات، روش های کنترل، پیشگیری و درمان این بیماری ها با تدوین راهبردهای ملی و استقرار نظام مراقبت از بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان قدیمی، نوپدید و بازپدید ضروری بنظر می رسد . 7) تدوین و اجرای برنامه بهداشت و ایمنی شغلی برای ارائه اطلاعات درباره احتمال خطر ابتلا به بیماری منتقله از حیوان به انسان، رعایت بهداشت فردی و سایر خطرات بالقوه همراه با تماس با حیوانات ، به افرادی که با حیوانات در آزمایشگاه ها کار می کنند یا آنها را پرورش می دهند یا آنها را منزل یا مراکز فروش نگهداری می کنند، ضروری است . کلیه افراد شاغل در مراکز نگهداری ، پرورش و آزمایشگاه های حیوانی باید در این برنامه برای اطمینان از مراقبت های پزشکی مناسب ثبت نام نمایند . 8) افزایش نظارت بر مراکز پرورش، توزیع و فروش و واردات رسمی و قاچاق حیوانات خانگی به ویژه حیوانات غیر بومی و اگزوتیک در سطح کشور که البته گسترش شبکه توزیع خانگی این نظارت را با مشکل مواجه کرده است. 9) پزشکان به خانواده ها درباره بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان باید مشاوره دهند و یا آنها را درباره این بیماری ها با دامپزشکان گفتگو نمایند و یا بیماران خود را به دامپزشکان برای آموزش نگهداری حیوانات خانگی ارجاع دهند. پزشکان باید در هنگام اخذ شرح حال از بیمار در مورد نگهداری حیوانات دست آموز در منزل و یا تماس با این حیوانات سئوال نمایند و در صورت نیاز راهنمایی لازم را ارائه و وضعیت بیماری را پایش و پیگیری نمایند.
چهارشنبه ، ۱۶تیر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت شخصی منوچهر متکی]
[مشاهده در: www.hakimemehr.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 45]
-
گوناگون
پربازدیدترینها