تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836242266
پا به پای بازی های بومی آذربایجان - پایگاه خبری تحلیلی نصر نیوز
واضح آرشیو وب فارسی:نصر نیوز: نصر: 500بازی محلی و بومی کشورمان در هیاهوی دنیای مجازی و بازی های یارانه ای مدرن که ریشه در فرهنگ غرب دارند، گم شده است.به گزارش نصر، در کشورمان ایران عزیز، نزدیک 500 نوع بازی سنتی و محلی وجود داشته و دارد، که به نظر می رسد در حال حاضر برخی از این نوع بازی ها با گذشت زمان، زندگی ماشینی و تغییر شیوه های سبک زندگی، کودکان، نوجوانان، جوانان و به ویژه نسل امروز اکثر این بازی ها را فراموش کرده اند و یا به طور کلی با بسیاری از آنها بیگانه هستند. نکته مهم دیگر اینکه در اکثر نقاط کشورمان این بازی های محلی و بومی به نوعی در هیاهوی دنیای مجازی و بازی های یارانه ای مدرن که ریشه در فرهنگ غرب دارند، گم شده است. بازی های سنتی و محلی، محصور در هیاهوی دنیای مجازی در این میان، داشتن بار فرهنگی، اجتماعی، جذابیت و تنوع بالا از جمله ویژگی های این بازی ها اعلام شده و همچنین ایثار و فداکاری، ترویج فرهنگ کار گروهی، همکاری و همیاری با دیگران برای رسیدن به یک هدف مشترک، دستیابی به مهارت پذیرش شکست، احترام به دیگران، درک مفهومی و عملی رقابت سالم، تلاش جسمی و فکری، اهمیت راستی و صداقت و... از دیگر شاخص های مهم بازی های بومی، قبیله ای، محلی و سنتی ایرانی است، که می توان به عینه این مولفه ها را در بازی های چون اعیاد، آیین برداشت محصول، مراسم عروسی، تغییر فصول، بارش باران، دور کردن خشکسالی و... مشاهده کرد. با این حال،کلاغ پر، تیله بازی، یه قل دو قل (به ترکی؛ ابه داش یا قجمه داش)، سنگ، کاغذ، قیچی،گرگم به هوا، گرگم و گله می برم،گل یا پوچ، زو، تیله بازی، طناب بازی، لی لی، نون بیار کباب ببر، هفت سنگ،کبدی با یک پا ،کش بازی، قایم باشک، شمع گل پروانه، شکرپنیر، الک دولک، اسم فامیل، اتل متل توتوله، بشین و پاشو و ... از جمله بازی های سنتی و محلی کشورمان و در راس آنها خطه آذربایجان است. بازی های سنتی غایب بزرگ؛ اوقات فراغت نسل امروز از سوی دیگر از منظر جامعه شناسان و هنرمندان برخی از این بازی ها به لحاظ اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در اکثر نقاط ایران مشترک است، که در ادامه این گزارش و تحلیل به بعضی از بازی ها و سرگرمی های سنتی و محلی مردم استان آذربایجان شرقی می پردازیم. ناگفته نماند، بازی های محلی مردم آذربایجان شرقی نقش در فرهنگ و آداب و رسوم خاص آذری ها دارد و در حال حاضر بیش از یکصد بازی بومی محلی در این استان شناسایی شده است. با این اوصاف؛ ارمنى جیزلقى (لى لى ارمنی)، آشیرما (کشتى محلی) ، آلدى قاچدئى(نوعى توپ بازی)، آى نه نه قوردى قوردی، بش داش(پنج سنگ)، پل آغاجى (چوب بازی)، توپ عربی، جوجه گوزى (چشم جوجه)، توپ توتدى، آت اویناماق (بازى با اسب چوبی )، آتدى تودی، آشیق، اوشدى اوشدى (پَرپَر )، عویما آغاج (پرتاب کردن چوب به هوا)، قاچیرتدی، قدى قدی، کوف (تاب بازی)، کوک بازی، دگمه بازی، شکرپنیر، گیزلنپاچ ( قایم موشک)، هفت سنگ، درمانچى بابا، اینه!اینه! (سوزن!سوزن!)، چلنگ آغاج، خالا (عروسک بازی) و ... از جمله دیگر بازی های سنتی و محلی خاص منطقه آذربایجان و در این میان استان آذربایجان شرقی است. از این رو، بهتر است برای آشنایی بیشتر با بازی های محلی استان آذربایجان شرقی، به برخی از آنها اشاره ای داشته باشیم. بش داش (پنج سنگ): این بازی در محل های سرپوشیده و فضاهای کوچک و محدودتر هم قابل اجراست. در این بازى نیاز به 10 سنگ براى هر نفر است. بازیکنان سنگ هاى خود را روى هم مى ریزند. یکى از آنها همه سنگ ها را در مشت خود گرفته و به هوا پرتاب مى کند. در این فاصله پشت دست خود را زیر سنگ ها نگاه داشته و هنگامى که سنگ ها روى دست او قرار گرفتند، دوباره آنها را به هوا مى اندازد. این بار هنگام فرود آمدن، سنگ ها را در مشت خود مى گیرد و سعى مى کند، تا جائى که ممکن است تعداد کمترى سنگ بر زمین بریزد. سپس سنگ هاى مشت خود را مى شمارد. اگر تعداد آنها فرد باشد، بازنده و در غیر این صورت برنده مى شود و به عنوان جایزه، نصف سنگ هاى مشت خود را براى خود کنار گذاشته و بقیه را براى دور بعدى بازى مى گذارد. ارمنى جیزلقى (لى لى ارمنی): در این بازى شکلى هشت خانه شبیه خاج (صلیب) مى کشند و به همین دلیل است، که این بازى را لى لى ارمنى مى خوانند. پس از خانه هاى هفت و هشت، نیم دایره اى رسم مى کنند، که آن را جهنم مى خوانند. در این بازى با وجود استفاده از سنگ براى پرتاب به خانه ها، سنگ را با پا نمى زنند و سنگ در هر خانه اى که بى افتد، از روى آن خانه مى پرند. بازى از خانه اول شروع مى شود و در خانه هشتم پایان مى یابد. آخرین مرحله جهنم است، که بازیکن باید سعى کند سنگ او به جهنم نیفتد. وقتى او به خانه هشتم رسید، باید از روى جهنم بپرد. اگر موفق شد از همان جا باید سنگ را دوباره به خانه ها بى اندازد. در صورت موفق شدن برنده بازى است. گیز لنپاچ (قایم موشک): به قید قرعه یکى از بازیکنان چشم مى گذارد و دیگرى پنهان مى شود. فردى که چشم گذاشته تا عدد صد مى شمارد و بعد به جستجو مى پردازد. ضمناً مواظب است تا فرد پنهان شده نتواند خود را به محل اصلى برساند، زیرا اگر بازیکن بتواند دست خود را به محل اصلى بزند، دوباره فرد قبلى باید چشم بگذارد. اگر فرد چشم گذاشته، بازیکن پنهان شده را پیدا کرد، او باید به جاى اولى چشم بگذارد. در زمانى که بازیکن اول فرد پنهان شده را مى یابد، به جاى اصلى برمى گردد و دست خود را به آن محل مى زند و مى گوید "سوک سوک" همین طور وقتى که فرد پنهان شده خود را به محل مى رساند از این لفظ استفاده مى کند. زو بازی زو یک بازی است که از زمان های قدیم وجود داشته و در اکثر مناطق کشورمان به نوعی این بازی رایج بوده است. بازی به این صورت است، که افراد به دو گروه تقسیم می شوند. به ترتیب در هر دو گروه انتخاب شده و با گفتن کلمه زو... می روند و یکی از افراد گروه مقابل را می گیرد. ابتدا افراد به دو گروه هفت نفره تقسیم می شوند و یک گروه گرگ و دیگری بره می شود. آن گاه یکی از گرگ ها می گوید زو.... و به یکی از بره ها دست می زند، اگر بره ها گرگ را تا زمانی که زویش بند بیاید بتوانند، نگه دارند آن گرگ یکی از بره ها می شود. پولونج آغان (الک دولک): ابزار این بازى یک چوب بلند، یک چوب کوتاه است. چوب کوتاهى روى دو سنگ قرار مى گیرد. یکى از بازیکنان با چوب بلند به زیر آن مى زند. بازیکن دیگر باید سعى بکند، آن را در هوا بگیرد. اگر موفق شد جاى دو بازیکن عوض مى شود. اما اگر موفق نشد چوب کوتاه را برمى دارد و شعرى مى خواند که کلمه آخر آن به هو ختم مى شود. در اینجا باید هورا بکشد و به طرف محل چوب بزرگ و سنگ ها بدود، بدون آنکه نفس تازه کند. اگر موفق شد که خود پرتاب بعدى را انجام مى دهد، اگر نتوانست از بازى کنار مى رود. تیله بازی: در قدیم بیشتر پسر بچه ها و حتی نوجوانان و جوانان روی زمین چاله هایی (پنج یا 6 تا) به پهنای کف یک دست و عمق تقریبی دو تا سه انگشت با فاصله های نیم متری از هم می کندند و گوی های شیشه ای کوچکی (به اندازه تقریباً دو برابر یک نخود) را در دست گرفته و از یک نقطه شروع و به نوبت سعی می کردند، تیله خود را با قرار دادن آن بین نوک انگشت شصت و انگشت وسط به داخل یکی از گودال ها بیندازند، اگر افتاد یک امتیاز به نفع او و نوبت دیگری است و فرد امتیاز آورده در دور بعد تیله اش را از همان مکان چاله به سمت چاله بعدی با همان شیوه مخصوص باید پرت می کرد، و اگر هم نمی افتاد تیله همان جا که افتاده است می ماند تا دوباره نوبت به او برسد و دوباره تلاش کند. این بازی تا وقتی ادامه دارد که یکی زودتر از بقیه همه چاله ها را طی کند یا اینکه به توافق خودشان پایانی برای بازی انتخاب کنند. این بازی مقید به تعداد افراد نیست و با هر تعداد نفری قابل اجراست. سنگ، کاغذ، قیچی: این بازی دو نفره است. مشت نماد سنگ، دو انگشت سبابه و وسطی برخاسته(علامت v) نماد قیچی و کف دست باز شده نماد کاغذ هستند. دو نفر بازیکن دست ها را به پشت برده و همزمان می گویند: «سنگ، کاغذ، قیچی»؛ هر کدام می توانند دست خود را به عنوان یکی از نمادهای بالا نشان دهند. ترتیب برتری هر یک از نمادها بر دیگری به صورت ذیل است: برتری کاغذ بر سنگ، برتری سنگ بر قیچی، برتری قیچی بر کاغذ. شخص برنده شخصی است که نماد نشان داده شده توسط وی بر نماد فرد مقابل به شرحی که آمد، برتری داشته باشد. بازی در در محدوده خط قرمزها در این راستا نباید فراموش کرد، که بازی های بومی، سنتی و محلی هر منطقه در دنیا ریشه در آیین، فرهنگ و نگرش جامعه شناسی و مردم شناختی مردمان آن سرزمین دارد. و از این رو به عقیده بسیاری از روان شناسان، جامعه شناسان و هنرمندان بخشی از اندوخته های فرهنگی و اجتماعی هر منطقه از بازی های آن منطقه ریشه میگیرند، ولی این روزها متاسفانه به خاطر غفلت و بی توجهی متولیان این عرصه، مسئولان و مردم موجب شده، این گنجینه مهم فرهنگی و هویتی در اکثر مناطق کشورمان جای خود را به دنیای مجازی، و بازی های یارانه ای مدرن دهد. وسوسه بازی های سنتی ایران فرجام سخن این وجود، به باور بسیاری از تحلیلگران مسایل اجتماعی این همه بازی های بومی، قبیله ای، محلی و سنتی در هر منطقه ای از کشورمان در گذشته و در عصر امروز به منظور پرکردن اوقات فراغت ما انسانها طراحی شده اند و بنابراین این بازیها علاوه بر بار فرهنگی، از جذابیت و تنوع بالایی نیز برخوردارند، که نه تنها می توان تاریخ و سنن این مرز و بوم را به شکلی پویا و عمیق به نسل های امروز و آینده منتقل کرد، که از آن به عنوان بهانه ای برای گریز از عواقب اعتیاد به تکنولوژی و معنا و مفهوم بخشی دوباره به زندگی استفاده کرد. به خصوص آنکه در بسیاری از این نمونه بازیها قوانینِ ساده و اولیه ای از شکل بهینه اداره زندگی و هدایت آن آموزش داده و تمرین می شود، تا افراد را به مهارت های لازم برای روبرویی با موقعیت های دشوار زندگی مجهز کند. گزارش: موسی کاظم زاده
دوشنبه ، ۳۱خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نصر نیوز]
[مشاهده در: www.nasrnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]
-
گوناگون
پربازدیدترینها