واضح آرشیو وب فارسی:آرتنا: آرتنا: جواد منصوری،تشریح قیام 15 خرداد با استفاده از اسناد امری ضروری است زیرا معتبرترین پژوهش های تاریخی با استناد به اسناد انجام می شود.به گزارش«آرتنا»،قیام 15 خرداد در سال 1342 از دستگیری حضرت امام خمینی(ره)از سوی ساواک آغاز و با سرکوب شدن تظاهرات مردم به صفحه ای خونین در تاریخ معاصر ایران تبدیل شد.مسائلی که در رابطه با لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی و انقلاب سفید در جامعه منعکس شد،اعتراض بنیان گذار انقلاب اسلامی را در پی داشت که تداوم این اعتراض های جسورانه دستگیری ایشان را در سحرگاه 15 خرداد رقم زد. دستگیری ای که سرآغاز حرکت هایی شد که به اضمحلال رژیم پهلوی انجامید. جواد منصوری، نخستین فرمانده سپاه انقلاب اسلامی، سفیر سابق ایران در چین و مولف کتاب «قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک» به پرسش هایی درباره این قیام و ضرورت پژوهش هایی مبتنی بر اسناد در این زمینه پاسخ می دهد. به نظر شما کتاب هایی که تاکنون درباره قیام 15 خرداد منتشر شده تا چه اندازه توانسته است ابعاد این قیام را منعکس کند؟ خوشبختانه تعداد مقالات،نشریات و کتاب هایی که به مساله نهضت 15 خرداد پرداخته اند،پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار فراوان است. علت این فراوانی آثار مکتوب درباره این نهضت به دلیل اهمیت آن و تاثیرگذاری است که در پیروزی انقلاب اسلامی داشته است؛ به گونه ای که امام (ره) آن را مبدأ نهضت دانستند.از این رو تمامی مراکز پژوهشی و اسنادی مانند مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران،موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی،مرکز اسناد انقلاب اسلامی،مرکز بررسی اسناد تاریخی و موسسات دیگر هر کدام به نوعی به تحقیق و تالیف در این رویداد تاریخی پرداخته اند.به طوری که اگر بخواهیم مطالبی در رابطه با این موضوع پیدا کنیم با انبوهی از کتاب ها، مقالات و نشریات مواجه خواهیم شد اما درباره میزان پرداختن به نهضت 15 خرداد و انعکاس ابعاد آن می توان به مجموعه دو جلدی «قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک» که از سوی بنده و به کمک برخی محققان تدوین و تالیف شده، اشاره کرد. این مجموعه واقعه پانزده خرداد را از میان اسناد ساواک بیرون کشیده و بیانات امام (ره) و مواضع سیاسی گروه های مختلف را نیز منعکس کرده است. با توجه به اینکه اثری مستند به اسناد تاریخی دهه 40 است، ویژگی خاصی دارد از طرفی در این اثر پژوهشی، تلاش شده، علاوه بر استفاده از اسناد به تحلیل تاریخی این قیام نیز پرداخته شود. با توجه به اینکه به اسناد اشاره کردید بگویید ضرورت پرداختن به پژوهش و تحقیق به قیام 15 خرداد با تکیه بر اسناد چیست؟ تشریح این قیام با استفاده از اسناد امری ضروری است؛ زیرا معتبرترین پژوهش های تاریخی با استناد به اسناد انجام می شود. این تکیه بر اسناد باعث می شود ابعاد مختلف یک رویداد تاریخی دیده و تا حد ممکن از برداشت های غیرواقعی و متعصبانه اجتناب شود. ضمن اینکه ارزشمندی سند به این است که خواننده را به واقعیت رویداد تاریخی مطمئن می سازد و شواهدی از زوایای مختلف آن به مخاطب ارائه می کند. خوشبختانه در رابطه با قیام 15 خرداد کتاب هایی با مراجعه به اسناد منتشر شده که این اسناد شامل گزارش های ساواک، نشریات، اعلامیه ها و بیانیه های بنیان گذار انقلاب اسلامی و سایر مراجع آن زمان است. کتاب هایی که در رابطه با تاریخ محلی قیام 15 خرداد (مانند «قیام 15 خرداد در ورامین»، «قیام 15 خرداد در شهرری») نوشته شده اند چه کمکی به بازتاب این قیام می کنند؟ از آنجا که قیام 15 خرداد در شهرهای مختلف ایران بازتاب داشته و مردم بسیاری با خود همراه کرده است این کتاب ها می توانند مطالب مفید بسیاری را منعکس کنند که این مطالب می تواند میزان آگاهی مردم و روند مبارزه در شهرهای ایران را مشخص کند. ضمن اینکه هر ایرانی حق دارد بداند نقش مردم شهرش در نهضت 15 خرداد و پیروزی انقلاب اسلامی تا چه اندازه بوده است؟ کتاب هایی که به انعکاس این رویداد در شهرهای مختلف ایران پرداخته عناوین بسیاری را شامل می شود این عناوین از سوی پژوهشگران حوزه تاریخ هر شهر تدوین شده که با مراجعه به این آثار می توان به بازتاب این رویداد مهم تاریخی در نقاط مختلف کشور دست یافت. با توجه به اینکه پژوهش در رابطه با نهضت 15 خرداد بیشتر از سوی مراکز و موسسات پژوهشی دولتی انجام شده است این رویکرد چه آسیب هایی می تواند داشته باشد؟ واقعیت این است که اگرچه بسیاری از مراکز دولتی در حوزه پژوهش در رابطه با قیام 15 خرداد فعالیت دارند اما این فعالیت با آزادی عمل همراه است و دولت در کار آنها تعیین کننده نیست. ضمن اینکه مراکز غیردولتی و ناشران خصوصی نیز سهم به سزایی در انتشار آثار مربوط به انقلاب اسلامی و نهضت 15 خرداد دارند و آثار بسیاری از سوی آنها به قلم پژوهشگران مستقل منتشر شده است. بنابراین در کتابشناسی قیام 15 خرداد می توان مراکز دولتی و خصوصی را مشاهده کرد. از طرفی قیام 15 خرداد رویدادی است که در کشور ایران به وقوع پیوسته، بنابراین هر ایرانی علاقه مند به تاریخ می تواند با مراجعه به اسناد و پژوهش های میدانی با گفت وگو با افرادی که در آن رویداد حضور داشتند، به مستندات و گوشه هایی از این رویداد دست پیدا کنند. به نظر شما چه گوشه هایی از قیام 15 خرداد تاکنون مغفول مانده که نیاز است به آن توجه شود؟ نکته مهم این است که قیام 15 خرداد تا قبل از انقلاب چگونه روایت شده است؟ این در حالی است که رژیم پهلوی پس از به وقوع پیوستن این رویداد تلاش داشت آن را به عنوان یک شورش سرکوب شده معرفی کند که بقا و تداومی نداشته است اما پیروزی انقلاب اسلامی نشان داد که 15 خرداد بقا و تداوم داشته و این رویداد باعث شده تا مبارزانی با تکیه بر آن پرورش یابند و تلاش کنند تا به اهداف این قیام خونین دست پیدا کنند. نکته دیگر اینکه حضرت امام (ره) این قیام را مبدا نهضت خواندند. از طرفی برخی معتقد بودند این قیام به طور ناگهانی و بدون سازمان دادن تشکل های گروهی آغاز شد و گروهی از مردم مبارزه ای را برای رهایی مرجع شیعیان آغاز کردند. حرکتی که مردمی بود و در آن بر شئونات اسلامی تاکید و رهبری آن به عهده امام گذاشته شد. بنابراین درباره عوامل موثر در نهضت 15 خرداد که به پیروزی انقلاب اسلامی منجر شد می توان گفت گروه های خودخواسته مردمی با تکیه بر اسلام و رهبری امام توانستند این قیام را تا پیروزی انقلاب اسلامی تداوم بخشند. برگزاری نمایشگاه های کتاب چه تاثیری می تواند بر قیام 15 خرداد به نسل امروز داشته باشد؟ طبعا آشنا شدن مردم با کتاب ها و نشریات 15 خرداد زمینه ای برای بحث و پژوهش درباره این رویداد فراهم می کند.از آنجا که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ابعاد وسیع به پژوهش،تالیف و چاپ کتاب هایی درباره این قیام تلاش شده،این آثار می توانند این نهضت را در سطوح مختلف به مردم معرفی کند. در میان کتاب های منتشر شده درباره نهضت 15 خرداد آثاری در حجم های گوناگون (جیبی،پالتویی،خشتی و رقعی) به چشم می خورد زمانی که این آثار در یک نمایشگاه عرضه می شود مخاطبان می توانند با توجه به امکانات و زمان خود از این کتاب ها استفاده کنند و با مطالعه آنها بخشی از تاریخ معاصر را ورق بزنند.
شنبه ، ۱۵خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آرتنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]