واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:
نقش رییس مجلس چیست؟
علی صالح آبادی
روز نو : قانونگذاری یکی از یافتههای مهم بشر در چند قرن گذشته است. نخستین پارلمان به شکل کنونی در انگلیس شکل گرفت (1235م)، جالب اینکه انقلاب آرامی که در این کشور در جریان جنگهای داخلی صورت گرفت، باعث عزل چارلز یکم پادشاه انگلستان شد و او توسط مردم از قدرت پایین کشیده شد. در سال 1649 وی در برابر پارلمان قرار گرفت و به مرگ محکوم شد.
در تاریخ انگلستان تنها یک پادشاه کشته شده و پس از آن دیگر کسی کشته نشده است، بلکه انگلیسیها برخلاف فرانسویها آموختند که بهتر است با افراد مصالحه کنند تا مجادله و اقدامات خشن مثل اعدام یا زندانی کردن سردمداران.
این در حالی است که در انقلاب فرانسه بین سران انقلاب جنگ درگرفت و در این کشور حمام خون به راه افتاد و گیوتین ابداع شد و به وسیله آن سر مخالفان بریده میشد.
متفکرانی مثل ژان ژاکروسو و مونتسکیو و آنچه در جریان انقلاب فرانسه رخ داد، موچب توجه به نقش تعیینکننده مردم در اداره کشور بود و پارلمان در دنیا شکل گرفت.
در ایران هم در سال 1285 شمسی (110 سال پیش) مجلس شورای ملی به وجود آمد، البته بر سر راه شکلگیری پارلمانی که صدای مردم باشد و بدون دخالت دولتها شکل بگیرد بگومگو وجود داشته و هنوز هم از میان نرفته است.
به نظر میرسد روند کارکرد مجلس در ایران به گونهای است که در آینده نظام آن حزبی و الکترونیکی خواهد شد که تحقق این دو به مناقشه پایان میدهد. هرچند نظام پارلمانی کنونی حزبی نیست، ولی رفتار انتخاباتی مردم در انتخابات 7 اسفند در پایتخت و بسیاری از شهرهای دیگر فرق چندانی با نظام انتخاباتی حزبی نداشت، چون رأیدهندگان به لیستها رأی دادند.
انتخابات 7 اسفند نشان داد که وجدان جامعه ایرانی برای تعیین سرنوشت در حال بیدار شدن است که میتواند پدیدهای میمون برای داشتن آیندهای متفاوت از حال و گذشته باشد. آنچه روشن و واضح است این است که رأیدهندگان ایرانی مانند بسیاری از کشورها به تغییر (change) رأی دادند.
اگر این فرض پذیرفته شده و رأی اکثریت قابل احترام است، بهتر است ریاست مجلس، ریاست کمیسیونها و دیگر نقشهایی که مجلس میتواند در اداره کشور ایفا کند، به اکثریت سپرده شود.
هر چند اقلیت هم صاحب حق است ولی به صواب نزدیکتر است که اقلیت هم به رأی اکثریت احترام بگذارد و اداره مجلس را به اکثریت واگذار کند.
دربسیاری از کشورها رییس پارلمان بیشتر نقش سخنگو (speaker) را دارد تا ریاست نمایندگان. نمایندگان مشروعیت و مقبولیت خود را از رأیدهندگان کسب میکنند، بنابراین فرقی میان رییس و دیگر نمایندگان وجود ندارد. البته این تعریف در ایران عرفی نیست، چون رییس مجلس از اختیارات زیادی برخوردار است و در جلسات سران سه قوه، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی و... شرکت میکند و صاحب رأی میباشد، همچنین رییس مجلس در سفرهای داخلی و خارجی نقش مهم و مثبت میتواند ایفا کند، بنابراین جایگاه ریاست مجلس در ایران با بسیاری از کشورهای دیگر متفاوت است، به همین دلیل در مورد انتخاب رییس مجلس در کشور حساسیت خاصی در محافل گوناگون و در میان کنشگران وجود دارد.
نویسنده بر این عقیده است که مردم رأی و رفتار منتخبان را رصد میکنند، بنابراین در مورد ریاست مجلس و کمیسیونها منتخبان باید فردی را برگزینند که بتواند اکثریت رأی دهندگان را نمایندگی کند.
تاریخ انتشار: ۰۴ خرداد ۱۳۹۵ - ۰۰:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روز نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]