محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845756628
اولین روزنامه در ایران از زبان مؤسس آن - دولت بهار
واضح آرشیو وب فارسی:دولت بهار: دولت بهار: اولین روزنامه چاپی که به زبان فارسی در ایران منتشر شده در سال 1253 یعنی سال چهارم سلطنت محمدشاه قاجار بوده است که آن را در طهران میرزا محمد صالح مهندس شیرازی به چاپ سنگی انتشار داده است.به گزارش دولت بهار، اطلاع مفصل تر ما راجع به وجود این روزنامه مأخوذ از مقاله ای است که شخصی به تاریخ 1839 میلادی مطابق سال 1255 قمری در روزنامه انجمن آسیایی انگلیس جلد پنجم راجع به آن نوشته و عکس یک نسخه از آن را در همان روزنامه چاپ کرده است. عین این عکس را آقای تقی زاده در شماره سوم نشریه کاوه دوره جدید نقل کرده و در آن شماره و شماره پنجم از سال دوم دورة جدید کاوه معلوماتی نیز در باب این اولین روزنامه چاپی به دست داده اند، خلاصه آن معلومات اینست: «از اواخر سلطنت فتحعلی شاه در طهران روزنامه ای منتشر می شد که نامی مخصوص نداشت و آن را که در روی دو ورق بزرگ که یک روی هر ورق آن سفید بود چاپ می کردند. میرزا صالح شیرازی مهندس آن را اداره می کرد و در ابتدای یک نسخه از آن که عیناً در مجله انجمن آسیایی انگلیس (جلد پنجم از سال 1839 میلادی) نقل شده این عبارت مسطور است: «اخبار و وقایع شهر محرم الحرام 1253 در دارالخلافة طهران انطباع یافته». نویسنده مقاله انگلیسی در روزنامه انجمن آسیایی انگلیسی که مقاله خود را در سال 1839 (مطابق 1255 قمری هجری) نوشته می گوید که روزنامه میرزا صالح چند سالی است که در طهران دایر است. آقای تقی زاده که از تاریخ انتشار اولین شمارة این روزنامه میرزا صالح ظاهراً اطلاعی نداشته اند، از همین اشارة مؤلف آن مقالة انگلیسی و از اینکه میرزا صالح شیرازی از رجال بالنسبه معتبر عهد عباس میرزا و فتحعلی شاه بوده، چنین حدس زده اند که انتشار روزنامه میرزا صالح بایستی در اواخر سلطنت فتحعلی شاه صورت گرفته باشد. این حدس چنانکه در ذیل خواهیم گفت درست نیست، بلکه به شرح مذکور در فوق نخستین شماره روزنامه مذکور در 1253 سال چهارم سلطنت محمدشاه در طهران انتشار یافته است. منبع دیگری که در باب این روزنامه اطلاعات ذیقیمتی به دست ما می دهد تاریخ قاجاریه تألیف «ادمون دوتامپل» فرانسوی است که کتاب خود را در سال 1873 (1290 هجری) تألیف و در پاریس چاپ کرده است. این مؤلف در باب روزنامه میرزا صالح چنین می نویسد: «در عهد محمدشاه به سال 1837 اولین بار در طهران روزنامه ای دولتی انتشار یافت و این روزنامه ماهیانه بود. تاریخ انتشار شماره اول آن اول ماه مه است. این روزنامه با چاپ سنگی به قطع یک ورق بزرگ از کاغذ خانبالغ چاپ می شد ولی چاپ آن چندان عالی نبود». «روزنامه مزبور نام مخصوصی نداشت فقط در آخر صفحه اول آن نشان دولتی ایران موجود بود. همین روزنامه است که پس از تغییراتی مخصوص به صورت روزنامه وقایع اتفاقیه، یعنی روزنامه رسمی طهران درآمده است». از این بیان صریحاً معلوم می شود که تاریخ انشاء روزنامه بی نام میرزا صالح شیرازی دوشنبه 25 محرم الحرام سال 1253 هجری است. پس عکسی که در روزنامه انجمن آسیایی انگلیس در تاریخ 1839 (1255) از این روزنامه چاپ شده و راجع به اخبار وقایع شهر محرم الحرام سال 1253 است عکس شماره اول روزنامه است و اینکه نویسنده آن مقاله می گوید که این روزنامه چند سالی است که دایر است، مقصودش چند سال از تاریخ تحریر مقالة او یعنی چند سال قبل از سال 1255 است که از دو تا سه سال پیش از آن تاریخ می شود. این روزنامة میرزا صالح که بدبختانه با وجود کمال تفحص هیچ گونه اثری از آن در طهران به دست نیامد، حتی هیچ ذکری نیز از آن در کتب تاریخی ما نیست، معلوم نشد که تا چه تاریخ دایر بوده و چه وقت نشر آن موقوف شده، همین قدر می توان حدس زد که تا تاریخ انتشار مقاله روزنامه انجمن آسیایی انگلیس که دو سه سالی بعد از طلوع نخستین شماره آن است دایر بوده. برای آنکه خوانندگان گرامی از احوال میرزا محمد صالح ناشر این روزنامه که یکی از اولین ناشرین آثار تمدن جدید در ایران بوده، اطلاع مجملی به دست بیاورند می گوییم که این مرد بسیار زیرک قابل پسر حاجی باقر خان کازرونی شیرازی است، و یکی از پنج نفری است که در سال 1230 میرزا بزرگ قائم مقام اول به دستور عباس میرزا نایب السلطنه ایشان را برای تحصیل علوم و فنون جدیده به لندن فرستاده و میرزا صالح که در اوایل سال 1235 به ایران برگشته سه سال و نه ماه و بیست روز در انگلستان بوده و در این مدت زبانهای انگلیسی و فرانسه و لاتینی را فرا گرفته و در تاریخ و طبیعیات و بعضی فنون مثل شیشه سازی و ساختن مرکب چاپ و تهیه حروف مقطعه و حکاکی و غیرها کار کرده و با سرمایة وافری از این معلومات به تبریز برگشته و شرح رفتن و برگشتن و دوره اقامت خود را در انگلیس در طی کتاب بسیار مفید شیرینی به عنوان سفرنامه خود نوشته است. در این سفرنامه میرزا صالح راجع به روزنامه و مطبعه در انگلیس و خرید و تهیه اسباب چاپ برای خود و آوردن آنها به ایران شرحی می نویسد که ما عین آنها را در اینجا نقل می کنیم. در یک جا از آن سفرنامه میرزا صالح چنین می نویسد: «بنده را یقین این شد که رفتن به ایران جزم است، با خود اندیشه نمودم که به جز تحصیل اگر توانم چیزی از این ولا به ایران برم که به کار دولت علیه آید شاید خوب باشد و مدتها بود که خیال بردن چاپ و صنعت باسمه در سر من افتاده بود، چند روزی بعد از آن به لندن رفته عالیجاه قولونل خان را دیده کیفیت را به او حالی کردم. این مطلب را پسندید و از آن پس مستر داتس نامی که استاد چاپ ساز است، یعنی مختص آن است که انجیل را در زبان فارسی و هندی و سریانی و عربی و سایر زبانهای غربیه چاپ می زند، دیده که روزی دو ساعت بنده در کارخانه او رفته من البدایه الی النهایه چاپ را آزموده و از آن پس خانه ای در حوالی کارخانه دیده اطاق نشیمن و اطاق دیگر به جهت معلم فرانسه طی کرده مستر بالفور که در زبان فرانسه مهارت تامی داشته دیده که تا ورود ایلچی ما در منزل من شب و روز مانده و خوراک و منزل و خواب او در پیش من باشد. هر روز پنج ساعت قبل از ظهر از خواب برخاسته الی دو ساعت در نزد مستر بالفور زبان فرانسه خوانده، از آن پس ناهار کرده، و از آن پس لباس انگریزی در بر کرده به منزل استاد چاپ زن رفته الی چهار ساعت و نیم از ظهر گذشته در کارخانه چاپ سازی مانده از آن پس به یکی از مهمانخانه ها شام خورده و از آن پس به منزل برگشته بعضی از تواریخ روم و گریک و روس و ترکی و داستانها به زبان انگریزی خوانده و صفحه ای از فرانسه ترجمه به زبان انگریزی نوشته الی نصف شب...» در جای دیگر در همین باب باز چنین می نویسد: «... استماع افتاد که در دهم ماه جولای (22 شوال 1234) عازم ایران هستیم. بنده به دیدن مستر داتس رفتم. چون در این مدت مستمراً یعنی هر روزه دو ساعت در کارخانه او رفته، الحق از ابتدا الی انتهای کار از او آموخته، و مشارالیه از راه خیرخواهی و نیک ذاتی و صداقت و ر استی و درستی کار خود را به من نموده و مرکب سازی را با وجود اینکه قاعدة کسبه آن ولایت است که مرکب چاپ را مخفی داشته به هیچ کس نشان نمی دهند، معهذا به بنده نشان داده خود او و زن او نوع رفتاری با من کرده، مبالغ معتدی اجناس چاپ سازی آن را با پرس (press) کوچکی از برای من خریده و هر چه ابتیاع نمود در نهایت ارزانی بود و قدری از وجه اسباب چاپ باقی بود از سرگور اوزلی قرض کرده و قدری دیگر نیز به مستر داتس قرض دار شده...» در جای دیگر از سفرنامه خود میرزا صالح شرحی در باب روزنامه در انگلستان می نویسد که برای مردم ایران بسیار تازگی داشت و ما آن را نیز ذیلاً نقل می کنیم. در این نوشته چنانکه خواهیم دید میرزا صالح روزنامه را «کاغذ اخبار» می نامد و این کلمه که ظاهراً ترجمه «نیوزپیپر» انگلیس است در اوایل عهد قاجاریه در ایران به جای روزنامه مصطلح بوده. میرزا ابوالحسن خان شیرازی ایلچی کبیر ایران در سفرنامه خود به نام «حیرت نامه» چنین می نویسد «کاغذ اخباری که نیوز می گویند به کشتی آورده بودند». در یکی از مراسلات حاجی میرزا آقاسی خطاب به محمدشاه چنین آمده :... یکی توقف کشتیهاست در سرحد استرآباد که باعث حرفهای دولتهای دیگر آمده از جمله در کاغذ اخبار دولت فرانسه نوشته اند و بعضی را به کاغذ اخبار هندوستان محول نموده...» این است شرحی که میرزا صالح در باب روزنامه در انگلستان نوشته: «در انگلند علی الخصوص در لندن کاغذ اخبار را به تعجیل هر چه تمام تر به ولایت انگلند مصحوب کوچ (یعنی پست) می فرستند به علاوه اینکه اموراتی که در کل دنیا واقع می شود مجمع مردم انگلند، بلکه اهالی انگریزی در هندوستان، اطلاع می یابند، وجوه عظیمه از بابت مخارج خراج کاغذ اخبار حاصل دولت انگلیس می شود. اولاً هرکاغذی را چهار پول سیاه خراج شاهی به دولت انگریز می دهند و ثانیاً هر که را خانه و اسبابی است که بخواهند به فروش رسانند و یا بخرند و هرکاری دارد بخواهد مردم را اطلاع دهد، در چاپخانه رفته موافق سطور اخبار اجرت به چاپخانه داده مطلب او را در کاغذ اخبار چاپ می کنند و کمترین وجهی که از برای مطالب مزبور به استادان چاپ زن دهند شش شیلینگ و نیم است و هر چه مطلب زیاده دارند زیادة وجه اجرت را به استادان داده و به علاوه اینکه از هر کاغذ اخبار چهار پول سیاه خراج دیوانی می گیرند. هر یک از اخباراتی که مردم علاوه وجهی داده چاپ می زنند سه شیلینگ و نیم به دیوان می دهند...» پس از مراجعت به ایران میرزا صالح شیرازی به خیال تأسیس چاپخانه و روزنامه افتاد و با اسبابی که با خود همراه آورده و تحصیلاتی که در این راه کرده بود این کار برای او آ سانتر می نمود تا برای دیگران، بعدها یکی از مردم شیراز را هم با مخارج زیاد برای یاد گرفتن صنعت چاپ به پترزبورگ فرستاد و او پس از مراجعت در تبریز مطبعه ای سنگی تأسیس نمود ولی باید دانست که این اولین مطبعه ای نبود که در ایران ایجاد شد. برای معرفت به سابقة این کار رجوع شود به مقاله نفیسی که در این باب در شماره پنجم از سال دوم دورة جدید روزنامه کاوه مندرج است. میرزا صالح شیرازی که در اوایل سال 1235 به تبریز برگشته و عنوان مهندسی پیدا کرده به علت دانستن چند زبان و آشنا بودن به فنون مختلفه و آداب بین المللی هم مأمور تعلیم شاگردانی شد و هم در دستگاه قائم مقام اول و عباس میرزا از او در ترجمه و کارهای سیاسی استفاده می کردند. در سال 1237 به عنوان سفارت مخصوص از طرف نایب السلطنه به لندن رفت و در 1245 جزء همراهان خسرو میرزا در سفارت به پطرزبورگ بود و در سال 1248 از کسانی بود که به پذیرایی از وزیرمختار جدید روسیه مأمور گردید، عاقبت و سال فوت او به دست نیامد، همین قدر مسلم است که تا سال 1255 که روزنامه او در طهران هنوز دایر بوده حیات داشته است. منبع:مجموعه مقالات «عباس اقبال آشتیانی»، جلد دوم، صص 331ـ 325
یکشنبه ، ۲خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دولت بهار]
[مشاهده در: www.dolatebahar.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 29]
-
گوناگون
پربازدیدترینها