دانش - تالاب ميقان بيابان مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: دانش - تالاب ميقان بيابان مي‌شود
دانش - تالاب ميقان بيابان مي‌شود

م‍ژگان جمشيدي: تالاب ميقان اراك يكي از مهم‌ترين تالاب‌هاي مركزي ايران محسوب مي‌شود كه با از بين‌رفتن تالاب گاوخوني اصفهان امروز به جايگزين مناسبي براي پرندگان مهاجر در استان مركزي بدل شده است؛ تالابي كه بيش از 40 هزار هكتار وسعت دارد و هرساله پذيراي بيش از ۴۰هزار پرنده مهاجر و بومي از جمله۱۲هزار درناي خاكستري است. ميقان سال‌هاست كه به عنوان تالاب بين‌المللي و منطقه حفاظت شده به سازمان محيط زيست پيشنهاد شده تا اين سازمان زمينه ثبت آن را در فهرست تالاب‌هاي بين‌المللي جهان (رامسر) ‌و نيز در شوراي‌عالي محيط زيست فراهم كند تا شايد بخشي از فشارهاي وارده به اين تالاب كاهش يابد. اما پرسش اينجاست كه چرا سازمان محيط زيست همچنان از پيشنهاد ثبت اين تالاب در فهرست مناطق حفاظت شده ايران و جهان شانه خالي مي‌كند. آيا اين سازمان هم مانند سازمان صنايع و معان استان مركزي مي‌پندارد كه معادن سولفات سديم در تالاب و جاده‌كشي و تاراج ذخاير طبيعي تالاب همچنان مهم‌تر از جان فلامينگو‌ها و درناهاست؟؟!

ميقان تنها يك زيستگاه تالابي نيست و اينگونه نيست كه اگر ميقان نابود شود فقط فلامينگو‌ها و درناها جان باخته و از بين بروند. ميقان براي اراك همان نقشي را ايفا مي‌كند كه درياچه مهارلو براي شيراز بازي مي‌كند. چراكه اين تالاب به‌عنوان ميكروكليماي منطقه نقش بزرگي در تلطيف هواي اراك دارد و بهره‌برداري بي‌ضابطه از معادن سولفات سديم تخريب غيرقابل جبران اكوسيستم منطقه را به همراه خواهد داشت. از اين گذشته به گفته آيت‌الله شجاعي‌زاده، ‌مدير آب منطقه‌اي استان مركزي حضور بهره‌برداران متعدد در اين تالاب موجب افت شديد سطح آب منطقه و حركت آب شيرين به سمت آب شور حوزه مي‌شود. از سوي ديگر منطقه امان‌آباد اراك در بالادست اين حوزه نيز از منابع مهم تامين آب شرب بخشي از اراك است كه در صورت تعدد بهره‌برداري، اين منبع مطمئن نيز براي آبرساني شهر از دست مي‌رود. با اين وجود دولت همه عزم خود را جزم كرده تا با واگذاري «حوزه معدني سولفات سديم كوير ميقان» به 100 بهره‌بردار، تالاب ميقان را به مزايده بگذارد. اين در حالي است كه برهم خوردن رژيم اكولوژيكي تالاب موجب تشديدآلودگي هواي اراك و بياباني شدن 40 هزار هكتار از اراضي منطقه مي‌شود. در نتيجه به خاطر غالب بودن بادهاي غرب به شرق در تالاب اگر بهره‌برداري بي‌ضابطه معدني در منطقه صورت بگيرد، املاح نمكي به نواحي مجاور جابه‌جا شده و به تدريج منابع آب زيرزميني اطراف را شور مي‌كند. با اين حال از دهه ۶۰ كه حوزه غني سولفات سديم در اين تالاب كشف شده، شركت املاح معدني ايران تحت پوشش تامين اجتماعي بهره‌برداري از ذخاير معدني آن را آغاز كرده كه آثار نامطلوبي را بر اكوسيستم منطقه گذاشته و گسترش فعاليت ديگر بهره‌برداران به واقع ديگر ميسر نيست.
معاون دادستان اراك اخيرا با اشاره به وضعيت بغرنج تالاب ميقان هشدارداده بهره‌برداري غيراصولي از تالاب ميقان مي‌تواند خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري به شهر اراك و محيط زيست وارد كند. صمد محمدي خاطرنشان مي‌سازد: احداث، تعريض و قيرپاشي جاده داخل تالاب و قطع ارتباط اكولوژيكي قسمت شمال با جنوب تالاب، استقرار پروژه‌هاي بزرگ مانند فرودگاه اراك، كارخانه املاح معدني، تصفيه‌خانه فاضلاب شهر اراك بدون رعايت ملاحظات زيست‌محيطي، بهره‌برداري غيراصولي از معدن سولفات سديم تالاب ميقان و واگذاري آن به بهره‌برداران متعدد، تغيير كاربري اراضي در حاشيه تالاب و ورود دام مازاد بر ظرفيت مراتع و چراي مفرط، ورود پساب‌هاي تصفيه‌خانه فاضلاب شهر اراك، شهرك‌هاي صنعتي خيرآباد و ايبك‌آباد به داخل تالاب و شركت معدني املاح ايران، شكار غير مجاز پرندگان مهاجر به ويژه درنا و زنده‌گيري پرندگان شكاري توسط كوخه‌نشينان، احداث سد در بالادست حوزه آبخيز، برداشت منابع آب زيرزميني حاشيه تالاب با احداث چاه‌هاي عميق كه باعث كاهش آب ورودي به تالاب مي‌شود از تغييرات به وجود آمده در تالاب ميقان در چند ساله گذشته بوده است. وي مي‌افزايد: تالاب ميقان پتانسيل‌هاي مناسبي دارد كه مي‌تواند قطب گردشگري براي شهر اراك شود. وي همچنين خواستار اجراي مفاد كنوانسيون حفاظت از گونه‌هاي مهاجر وحشي توسط دولت و نيز عدم واگذاري معدن سولفات سديم تالاب ميقان به بهره‌برداران متعدد شده است.
براستي يك تالاب 40 هزار هكتاري تا چه اندازه مي‌تواند فشار ناشي از اين همه بارگذاري‌هاي خارج از حد ظرفيت اكولوژيك را تحمل كند؟ كاش آنگونه كه مسوولان ارشد دستگاه قضايي در چند روز اخير بارها تاكيد كردند كه اصل 50 قانون اساسي و حفاظت از محيط زيست بايد مقدم بر هر طرح عمراني باشد دولت نيز اين حقيقت آشكار را در مي‌يافت.
شنبه 25 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 531]