واضح آرشیو وب فارسی:فارس: به قلم مراد سلیمانی زمانه«دولت اسدالله علم و نهضت امام خمینی» به زودی منتشر میشود
کتاب «دولت اسدالله علم و نهضت امام خمینی» به قلم مراد سلیمانی زمانه توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به زودی منتشر میشود.
مراد سلیمانی زمانه نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر کتاب «دولت اسدالله علم و نهضت امام خمینی» اظهار داشت: نوشتن این کتاب پایان یافته است و جهت آمادهسازی برای چاپ به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) خمینی تحویل داده شد. در این کتاب ضمن بررسی تکوین شخصیت سیاسی اسدالله علم به تبیین و تحلیل چگونگی رویارویی کارگزاران رژیم پهلوی به ویژه اسدالله علم با نهضت اسلامی پرداختم. در واقع امیراسدالله علم مشهورترین و مقتدرترین چهره سیاسی دوران پهلوی دوم است، که در دوران حیات سیاسی خود چهار بار به وزارت و یک بار به نخستوزیری رسید. نویسنده کتاب «تاریخ انقلاب اسلامی در شهر ری» گفت: در مورد عَلَم با توجه به وابستگی موروثی خاندان عَلَم به انگلیسیها، ارتباط و حضور طولانی وی در دربار و نیز شخصیت تأثیرگذارش بر محمدرضا پهلوی کتابهای زیادی در داخل و خارج از کشور منتشر شده است که در این میان دستنوشتههای ده ساله (1346-1356) او که در هفت جلد توسط علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد دولت عَلَم منتشر شده است از لحاظ اهمیت وقایع، مهمتر از دیگران است. در این دست نوشتهها اگرچه نکات مثبتی از دو دهه واپسین حکومت پهلوی، وضعیت دربار و شخص شاه به صورت روزشمار دیده میشود، اما در مورد آنچه مربوط به اوج فعالیت سیاسی عَلَم، یعنی دورهی بیستماهه نخستوزیری وی اطلاعات چندانی در دست نیست و به اشاراتی پراکنده و گذرا در لا به لای خاطرات اکتفا شده است. در داخل کشور نیز برخی از محققین و مورخین در مورد اسدالله عَلَم کتابهایی نوشتهاند. آنها در تألیفات خود به رغم اینکه زندگانی سیاسی خاندان و حیات سیاسی عَلَم را مورد واکاوی قرار دادهاند، اما بررسی همه جانبهای از نوع برخورد عَلَم با نهضت امام خمینی را ارائه نکردهاند. بنابراین علیرغم گذشت بیش از نیم قرن از آغاز نهضت اسلامی، هیچ منبع مستقلی تاکنون در این خصوص منتشر نشده است. در هر حال ضرورت بررسی و تبیین زمینههای شکلگیری حوادث سالهای نخستین انقلاب اسلامی و چگونگی رویارویی کارگزاران رژیم پهلوی با نهضت اسلامی با تکیه بر اسناد به جای مانده از آن حوادث ایجاب میکرد تا پژوهشی مستقل به بررسی و واکاوی وقایع این برههی مهم تاریخی اختصاص یابد و این خلاء تحقیقاتی پر شود. این پژوهشگر تاریخ معاصر گفت: این کتاب در چهار فصل تهیه شده است، در فصل نخست زندگینامه سیاسی و اجتماعی اسدالله عَلَم و خاندان وی مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم به اوضاع ایران از سقوط دیکتاتوری تا کودتای 28مرداد (1320-1332ش) اشاره دارد، دوران اشغال کشور توسط متفقین، اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه ایران، چگونگی ورود عَلَم به دربار و حضور او در کابینههای مستعجل در کسوت وزیر و نیز نقش عَلَم در کودتای آمریکایی - انگلیسی 28 مرداد 1332ش موضوعات این فصل را در بر میگیرند. در فصل سوم، حیات سیاسی اسدالله عَلَم از کودتای امریکایی تا اصلاحات امریکایی(1332-1341ش) مورد ارزیابی قرار گرفته است. دورانی که هرچند در آن نمایشهایی از دموکراسی شاهانه دیده میشود اما جهتگیری رژیم عملاً گام نهادن در راه دیکتاتوری بود و البته در این بین عَلَم بیش از دیگران نقش دارد. همچنین تکاپوهای عَلَم برای سرنگونی دولت علی امینی و زمینهسازی برای فراهم نمودن شرایط نخست وزیری وی در این فصل مورد بحث قرار گرفته شده است. در فصل چهارم که فصل پایانی و در واقع بخش اصلی کتاب محسوب میشود تمرکز مباحث بر حوادث و وقایع دوران بیست ماهه نخستوزیری عَلَم از تیر 1341- اسفند 1342ش و چگونگی برخورد نخست وزیر با آن وقایع است. تعامل و تقابل مرجعیت در عرصه سیاست در دوران پهلوی اول ودوم، نخستوزیری اسدالله عَلَم، کابینههای اسدالله عَلَم، لایحه انجمنهای ایالتی ولایتی، انقلاب سفید و رفراندوم 6 بهمن 1341، مواضع امام خمینی در مورد لوایح ششگانه، حمله رژیم به مدارس فیضیه قم و طالبیه تبریز (فروردین 1342)، بازداشت امام خمینی، سرکوب خونین قیام 15 خرداد و نیز مهاجرت علما به تهران و ری در حمایت از امام خمینی از مهمترین موضوعات فصل پایانی این اثر را تشکیل میدهند. اسناد و ضمائم نیز پایان بخش این اثر پژوهشی است. تدوینگر کتاب «سلسلهنشستهای تخصصی پیرامون جنگ جهانی اول و دوم» گفت: یافتههای پژوهش نشان میدهد دوران نخستوزیری اسدالله عَلَم سرآغاز گام نهادن شاه در بستر دیکتاتوری جدید و سرکوب جدی نیروهای معارض و مخالف سیاسی و اجتماعی داخلی رژیم پهلوی بود. روی کار آمدن عَلَم فرصت مناسبی برای شاه پدیدآورد که مستقیماً قدرت را در دست گیرد. به طوریکه نخستوزیر در این دوره تبدیل به ابزاری برای توسعه بلامنازع و قاطع اقتدار شاه بر تمام شئون زندگی مردم شد. عَلَم در دوران نخستوزیری در برابر محمدرضاشاه، خادمی بسیار متواضع بود و در برخورد با مخالفان خود، سخت انعطافناپذیر و جدی عمل میکرد. وی اگر چه معتقد به بکارگیری زور زیاد برای اداره کشور بود و در کوتاهمدت هم جواب گرفت ولی به تجربه ثابت شد که در دراز مدت برای رژیم ارمغانی جز آتش زیر خاکستر نداشت. این نویسنده تاریخ انقلاب افزود: نقطه قوت کتاب این است که حداکثر تلاش شده از روایت دست اندرکاران و کارگزاران رژیم و نیز مصاحبههایی که محققان خارجی در خارج از کشور با اسدالله عَلَم داشتهاند مثل ماروین زونیس بهره گرفته شود تا روایتی مستند از سالهای آغازین نهضت اسلامی ارائه شود. ویژگی دیگر کتاب تلاش برای بهرهگیری از نزدیکترین منابع مورد بحث متناسب با موضوع هر بخش از جمله، یادداشتهای عَلَم، اسناد موجود و نیز خاطرات کارگزاران رژیم پهلوی است. وی در پایان گفت: از دیگر ویژگیهای این پژوهش بهرهمندی از مشروح مذاکرات هیأت دولت عَلَم بالأخص صورت جلسات مرتبط با قیام 15 خرداد است که در سال 1363 تحت عنوان «اسناد فاش نشدهای از قیام خونین 15 خرداد» توسط روابط عمومی نخستوزیری منتشر شده است.
95/01/25 :: 11:58
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]