واضح آرشیو وب فارسی:آرتنا: آرتنا: دومین جلد مجموعه مقالات تاریخی فصلنامه میقات حج با عنوان حج در آینه تاریخ با تدوین پژوهشکده حج و زیارت از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شد.به گزارش «آرتنا»،حجّ پیامبر(ص) نمونه هایی از غم ها و شادی های پیامبر، سیره و رفتار مسالمت آمیز پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله با غیر مسلمانان، داستانی دروغین درباره پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، استوانه وفود و هیأت های نمایندگی، توطئه ربودن پیکر مطهر پیامبر اعظم، اندر نادرستی خبر «طلع البدر علینا»، علی علیه السلام فاتح خیبر، موقوفات امیرالمؤمنین علی علیه السلام، نقش علی بن ابی طالب علیه السلام در غزوه ها و سریه ها و حجاج شیعی در دوره صفوی بخشی از مقالات ارائه شده در این اثر است. از دیگر مقالات منتشر شده در کتاب می توان به حجاج شیعی در دوره صفوی، تاریخ تشیع در مکه، مدینه، جبل عامل و حلب، نقش ایرانیان در حرمین شریفین، حج گزاری ایرانیان در دوره قاجار، راه های حج در دوره صفویه، هجوم وهابیان به مدینه منوّره، پیدایش وهابیت و برخی پیامدهای آن، استیلای وهابیه مکه مشرفه را، حرمین شریفین و سلاطین عثمانی، حج نیمه تمام، آل سعود و عربستان سعودی، افسانه غرانیق، مناسبات اصفهان و حجاز و نگاهی تحلیلی به فاجعه حرّه اشاره کرد. در دیباچه این اثر آمده است: آگاهی و شناخت مکه و مدینه برای هر پژوهشگر تاریخ اسلام، نه تنها پرجاذبه است، بلکه ضرورت و اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا مکه و مدینه از صدر اسلام تاکنون به عنوان دو مرکز مهم اسلامی مورد توجه تمام مسلمانان بوده است. مکه، مهم ترین جایگاه نزول وحی الهی است و مدینه با حضور پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و تشکیل نخستین حکومت اسلامی در آن به عنوان دومین مرکز اسلامی، همدوش و همراه با مکه، جایگاه و منزلت والایی یافته است. در حقیقت، این دو مرکز مهم مذهبی و تاریخی، هر یک نگین های گران سنگی را درون خود به نمایش گذاشته اند. گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت در دیباچه اثر با اشاره به این که بسیاری از پژوهشگران تلاش کرده اند تا از منظر تاریخی، تمام اماکن حضور پیامبر صلی الله علیه و آله، حتی نقاطی را که توقفی کوتاه در آن داشته و گاهی نماز خوانده اند، شناسایی و بررسی کنند، بر این نکته تأکید می کند: هرچند مطالب سودمندی تاکنون نوشته شده است؛ اما کتابی که تمام محورهای پژوهشی پژوهشگران و زائران را در برداشته باشد و به سؤالات آنان پاسخ گو باشد نوشته نشده است. به عنوان نمونه برخی از مقالات این اثر معرفی می شود: حجّ پیامبر عنوان مقاله کاظم مدیر شانه چیاست که درباره حج پیامبر و مباحث پیرامون آن به نگارش درآمده است. نویسنده در دو بخش کلی مقاله را به رشته تحریر در آورده که در بخش اول به مباحث مقدماتی می پردازد و نخست به حج پیش از اسلام و حج خانه کعبه اشاره کرده است. در محور بعد کیفیت حج در اسلام و اقسام آن به صورت اجمالی بیان شده است. بخش بعد به تفاوت های بین حج جاهلیت و حج اسلام می پردازد که در این بخش هشت تفاوت میان این دو نوع حج بیان شده است. یکی از تفاوت های حج جاهلی و حج اسلامی، حمس است. حمس، امتیازات خاص قریش در مراسم حج را گویند. نویسنده این مقاله در ادامه به مناسبت سخن از امتیازات قریش و آداب و رسوم آنان، به یکی از آداب و رسوم جاهلی (نسیء) می پردازد. نگارنده در بخش دوم شمار حج و عمره های پیامبر صلی الله علیه و آله را بررسیده است. به اتفاق فریقین، پیامبر بعد از هجرت، جز یک حج (حجةالوداع) بجا نیاورد و اما در دورانی که در مکه داشت، چه پیش از بعثت و چه بعد از آن و قبل از هجرت اختلاف است. وی ابتدا به عمره های پیامبر پرداخته و سپس حج های آن حضرت را مورد بررسی قرار داده است. در بخش عمره ها، به پنج عمره: عمره حدیبیه، عمرة القضاء، طواف فتح مکه، عمره غزوه حنین و عمره حجةالوداع و درباره حج های پیامبر، به برخی از حج های آن حضرت که در منابع و روایات امامیه آمده، اشاره و بررسی شده است. حجاج شیعی در دوره صفوی عنوام مقاله ای است از رسول جعفریانکه مشکلات ناشی از اختلافات میان سنیان و شیعیان در تاریخ هزار و چهارصد ساله اسلامی را برجسته کرده و یکی از مواقع بروز این مشکلات را ایام حج و در حرمین شریفین برشمرده است. نوشتار حاضر نگاهی دارد به این مشکلات در دوره صفوی. یکی از مشکلات حجاج ایرانی، مربوط به مفهوم حج اکبر در نزد اهل سنت و تفاوت آن با نظر شیعه در این باره است که نویسنده با عنوان حج اکبر و مشکلات شیعیان به آن پرداخته است. در محور بعد به کشتن علمای شیعه به جرم تلویث کعبه اشاره شده است. اتهام تلویث و یا تنجیس کعبه، یکی از اتهامات دست ساخته ترکان عثمانی است که برای بی اعتبار کردن مذهب شیعه و به دست دادن بهانه ای برای قتل شیعه، ساخته شده است. نگارنده در ادامه مجاورت تعداد زیادی از عالمان شیعه در مکه و مدینه را مطرح کرده است. خاطره ای از سختگیری بر شیعیان مدینه، شاه عباس و مسأله حج دو محور پایانی این مقاله است. سیدعلی قاضی عسکر نیز با ارائه مقاله ای با عنوان استیلای وهابیّه مکّه مشرفه را، بیان می کند که محمدبن عبدالوهاب مسلک جدیدی به نام وهابیت بنا نهاد و در آن عقاید و افکار ناصوابی اراده کرد که اعتراض و عکس العمل های شدیدی به دنبال داشت. وی در سال 1160 در یک ائتلاف با جد آل سعود، به شهرهای دیگر مانند حجاز و عراق و شامات حمله کرده و مردم آن شهرها را وادار به پذیرش عقاید خود کردند و بدین ترتیب وهابیت را گسترش دادند. از جمله شهرهایی که وهابیان به آن حمله کرده، بر آن مسلط شدند، شهر مکه مشرفه بود. نوشتار پیش رو پیرامون تسلط و استیلای وهابیت بر مکه مشرفه به نگارش در آمده است. این نوشتار برگرفته از کتاب «مرآة مکه» تألیف ایوب صبری پاشا است که ماجرای سلطه وهابیان بر مکه در سال 1222 را شرح داده است. نویسنده نخست در قالب مقدمه توضیحی درباره کتاب مرآة مکه و مؤلف آن داده و سپس استیلای وهابیان بر مکه را شرح و توضیح می دهد. دومین جلد کتاب حج در آینه تاریخ در قطع وزیری، 688 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به قیمت 28000 تومان با تدوین پژوهشکده حج و زیارت از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شده است. تاکنون متن کامل حدود یکهزار عنوان کتاب حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت با فرمت های گوناگون از سوی کتابخانه تخصصی پایگاه اطلاع رسانی حج به نشانیlib.hajj.irمنتشر شده است.
پنجشنبه ، ۱۶اردیبهشت۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آرتنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 131]