واضح آرشیو وب فارسی:فرهیختگان آنلاین: محو شدن اتحاد جماهیر شوروی به عنوان قدرت همتراز نظامی آمریکا، بستر را آماده ساخت که آمریکا بدون کمترین تردیدی سیاست سلطه بر خاورمیانه را در اولویت قرار دهد. نهایی شدن حاکمیت ارزش ها و نهادهای لیبرال بر بخش وسیعی از اروپا و نهایی شدن یکپارچگی هنجاری در این قاره به ضرورت، خاورمیانه را جایگزین اروپا به عنوان قلب تپنده استراتژی کلان جهانی این کشور کرد. برخلاف واقعیات قدرت در اروپا، در خاورمیانه آمریکا برای استقرار و تثبیت حاکمیت ارزشی و سلطه همه جانبه نیروی متوازن کننده ای را در برابر ندارد و به همین رو حفظ وضع موجود را گریز ناپذیر نمی کند در صورتی که آن را در راستای نیازهای خود می یا بد. این بدان معناست که دوستان و متحدان منطقه ای را می شود به چالش کشید و نیازها و اولویت های آنان را نادیده گرفت. هرچند تولید نفت عربستان سعودی به عنوان دومین صادر کننده نفت به آمریکا، حدود یک میلیون بشکه در روز است و مهم تر از همه اینکه این کشور بزرگ ترین تولیدکننده نفت جهان است، اما با توجه به تنوع تکنولوژی تولید نفت که مداوم در حال کثرت است و به صحنه آمدن کشورهای تولیدکننده جدید نفت در بازار، عربستان سعودی از همان جایگاه متمایز در بازار انرژی که در قرن بیستم از آن بهره مند بود، محققا برخوردار نیست. این به معنای آن است که قدرت مانور آمریکا برای چانه زنی با عربستان سعودی درخصوص اولویت های خاورمیانه ای و نادیده انگاشتن حساسیت های ریاض در رابطه با سیاست های آمریکا در منطقه فراوان افزایش یافته است. با توجه به این واقعیت است که متوجه می شویم چرا در آمریکا بحث ها راجع به شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم در عربستان سعودی، ماهیت به شدت انتقادی گرفته است. آمریکاییان با توجه به شرایط حاکم بر منطقه و جهان متوجه شده اند که می توانند توجه بیشتری به ملاحظات داخلی و ارزش های لیبرال در روابط خود با عربستان سعودی بنمایند. نخبگان حاکم بر آمریکا با در نظر گرفتن هزینه های قابل مدیریت چالش عربستان سعودی هر زمان که آن را در تعارض با نیازهای خود بیابند، مسیری را آماده می کنند که در آینده خطرات موجودیتی فزاینده ای را برای خانواده آل سعود به صحنه خواهد آورد. به دنبال وقایع ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ و با توجه به اینکه اکثریت افرادی که در این عملیات شرکت داشتند از اتباع عربستان سعودی بودند، این ذهنیت برای بسیاری از آمریکاییان شکل گرفت که برای فهم حادثه باید توجه معطوف به نقش احتمالی نخبگان سیاسی عربستان سعودی شود. کمیسیون حقیقت یاب کنگره که بعد از این حادثه شکل گرفت در گزارش نهایی خود کمترین اشاره ای به عربستان سعودی درخصوص بانیان این حادثه کرد، اما کنگره آمریکا بعدا گزارشی ۲۸ صفحه ای تهیه کرد که هیچ گاه انتشار نیافت و در آن موضوعاتی را مطرح می کند که بسیاری بر این اعتقاد هستند که ممکن است عربستان سعودی را در مظان اتهام قرار دهد. باراک اوباما به عنوان رئیس قوه مجریه تشویق به انتشار متن این گزارش محرمانه دارد و آن را مفید قلمداد کرده است. در بطن چنین فضایی است که کنگره آمریکا درصدد تصویب لایحه ای است که مقوله حاکمیت کشورها در روابط بین بازیگری را به شدت دچار چالش می سازد. اینک اجماع نظر بی سابقه ای در کنگره شکل گرفته، دال بر اینکه لایحه ای تصویب شود که رهبران حاکم در کشورهای دیگر را در صورتی که آنان نقشی در طرح و اجرای قتل شهروندان آمریکایی در داخل خاک آمریکا داشته باشند در دادگاه های آمریکا در جایگاه متهم قرار دهند. باراک اوباما اعلام کرده است که این لایحه اگر تصویب شود به امضای او نخواهد رسید و تصویب چنین لایحه ای به شدت در تعارض با منافع آمریکا خواهد بود؛ چراکه کشورهای دیگر محققا به عمل متقابل دست خواهند زد و قدرت را به دادگاه های خود اعطا خواهند کرد که رهبران آمریکا را مورد مواخذه قرار دهند. دولت عربستان اعلان کرده است در صورتی که کنگره آمریکا به تصویب چنین لایحه ای اقدام کند تمامی اوراق خزانه داری آمریکا را که خریده و بسیاری از سهام خود در آمریکا را خواهد فروخت که نزدیک به یک تریلیون دلار می شود. رهبران سعودی به نیکی متوجه شده اند که هدف این لایحه با توجه به گزارش ۲۸ صفحه ای منتشرنشده به وسیله کنگره همانا ریاض است. ذهنیت میان رهبران حاکم عربستان سعودی این است که مخالفان شیوه زیست در کشورشان در آمریکا که طیف متنوعی از لیبرال ها و محافظه کاران را دربر می گیرد، از طریق لوایحی از این دست درصدد تضعیف نظام مستقر در ریاض هستند تا در زمانی که منافع آمریکا ایجاب کند به راحتی بتوانند معادلات قدرت در عربستان سعودی را دگرگون کنند. اگر این لایحه تصویب و گزارش ۲۸صفحه ای کنگره منتشر شود و در آن مقامات عربستان سعودی متهم شوند، تاییدی بر ذهنیتی خواهد بود که امروزه رهبران عربستان سعودی را به خود مشغول کرده است.
چهارشنبه ، ۱۵اردیبهشت۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهیختگان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]