واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ابعاد فني، سياسي و اقتصادي فروش آب سنگين ايران به آمريكا تهران- ايرنا- روزنامه خراسان در شماره يكشنبه پنجم ارديبهشت، در يادداشتي به انحصاري بودن خريد و فروش و توليد آب سنگين در دنيا اشاره كرد و نوشت: سرانجام بعد از حدود 2 سال مذاكره و در نتيجه توافق هسته اي تابستان سال گذشته، كشورمان توانست قرار داد فروش 32 تن ماده راهبردي و حساس آب سنگين را به كشور آمريكا كه بزرگترين توليد كننده و فروشنده اين محصول مهم است به امضا برساند.

در ادامه اين يادداشت كه به قلم هادي محمدي منتشر شد، مي خوانيم: آنچنان كه منابع غربي گفته اند اين محموله به ارزش حدود 9 ميليون دلار، تا پايان ماه جاري به اين كشور ارسال خواهد شد. براي درك اهميت موضوع بايد بدانيم كه خريد و فروش و توليد آب سنگين در دنيا بسيار انحصاري و تحت مراقبت هاي شديد آژانس بين المللي انرژي اتمي و قدرت هاي هسته اي دنيا صورت مي گيرد و تاكنون نيز تنها 9كشور به فناوري توليد آن دست يافته اند كه از اين ميان 5 كشور مازاد بر نياز خود توليد مي كنند.** آب سنگين چيست؟در واقع آب سنگين همان آب معمولي است با اين تفاوت كه جرم مولكولي آب سنگين 20 و جرم مولكولي آب معمولي 18 بوده و به جاي 2 هيدروژن و يك اكسيژن در آب معمولي (H2O) 2عدد اتم دوتريوم جايگزين شده و D2O را شكل داده است. دوتريوم يك ايزوتوپ از هيدروژن به شمار مي رود كه به جاي هيدروژن در مولكول آب مينشيند.آب سنگين پرمصرفترين ايزوتوپ پايدار دنياست و در حال حاضر استفادههاي خيلي زيادي دارد كه روز به روز در حال افزايش است.در گذشته از آب سنگين تنها به عنوان كندكننده يا سردكننده راكتور آب سنگين استفاده ميشد ولي الان استفادههاي پزشكي و محيط زيستي و دارويي و بهداشتي و استفادههايي نظير نشاندار كردن (Labeling) هم دارد كه باعث شده تا مصرف اين ماده استراتژيك به شدت بالا برود. نكته ديگر اين است كه آب سنگين، راديواكتيو يا راديودارو نيست و خاصيت تشعشعي ندارد و در واقع يك ايزوتوپ محسوب ميگردد. همچنين آب سنگين در طبيعت موجود بوده و در واقع از هر 7 هزار اتم هيدروژن يكي از آنها دوتريوم است يا از هر 7 هزار مولكول آب معمولي يكي مولكول آب سنگين بوده و كاري كه در مجموعه آب سنگين انجام مي شود استخراج اين مولكول است. از هر يك ميليون مولكول آب، تنها 145 مولكول دوتريوم است اما اينكه همه اين مقدار آب سنگين را بتوان استخراج كرد بستگي به روشهاي استخراج دارد.** فلسفه استفاده از آب سنگيناز سوي ديگر فلسفه استفاده از آب سنگين در راكتور آب سنگين نيز ريشه در سبك بودن هسته، جذب كم نوترون، عدم تغيير خواصش مقابل تشعشعات هستهاي و عدم واكنش با ميله سوخت دارد و از آنجا كه آب سنگين 600 برابر كمتر از آب معمولي نوترون جذب ميكند اين توانايي را به سوخت ميدهد كه نيازي به غنيسازي اورانيوم براي سوخت راكتور نباشد و آب سنگين به تنهايي در كنار اورانيوم طبيعي پالايش شده قرار ميگيرد و هم راديو ايزوتوپ ميدهد و هم امكان توليد برق دارد.حساسيت هاي سياسي يك مولكول آب! اما حساسيت هاي سياسي اين محصول راهبردي نيز كم نظير است .آمريكا قوانيني به نام NRC دارد كه اين قوانين كشورها را از حيث دسترسي به آب سنگين به 3 دسته تقسيم كرده است؛ دسته اول كشورهايي هستند كه شركتهاي آمريكايي اجازه صادرات آب سنگين به آنها را ندارند مثل ايران، عراق، كره شمالي و سوريه. كشورهاي دسته دوم آنهايي هستند كه شركتهاي آمريكايي در سال مجوز صادرات 25 كيلوگرم آب سنگين به آنها را دارند مثل هند، ميانمار، افغانستان، رژيم صهيونيستي و كشورهاي دسته سوم كه سختگيري كمتري در مورد آنها وجود دارد حداكثر ميزان صادرات آب سنگين يك تن در سال است در حالي كه كارخانه توليد آب سنگين ايران در اراك در سال حدود 20تن از اين ماده مهم و با ارزش را توليد مي كند در واقع جمهوري اسلامي ايران بعد از كشورهايي همچون آمريكا، روسيه، چين، هند،آرژانتين، روماني، كانادا و فرانسه، نهمين كشوري بود كه در دنيا آب سنگين توليد كرد .در مجموعه تاسيسات آب سنگين اراك توانستيم 25 درصد بالاتر از ظرفيت طراحي اوليه كه 16تن آب سنگين در سال بود را كسب كرده و به توليد 20 تن آب سنگين برسيم و سال 93،براي اولين بار به 20 تن محصول رسيديم و با طراحي ها و ابتكارات صورت گرفته توسط متخصصين جوان سازمان انرژي اتمي امروز ما اين توانايي را داريم كه قيمت محصولمان را پايينتر از قيمت جهاني آب سنگين عرضه كنيم كه در حوزه صادرات بسيار مهم است. قيمت جهاني آب سنگين كه با سختي و پيچيدگي هاي زيادي به دست مي آيد 700 دلار براي هر ليتر در مقادير كم است كه البته در تناژ هاي بالاتر قيمت كاهش مي يابد. در انتهاي خط توليد آب سنگين در تاسيسات اراك از هر 100 هزار ليتر در ساعت آب معمولي ورودي تنها 2.5 ليتر در ساعت آب سنگين به دست مي آيد كه نشان از ارزش ذره ذره اين محصول راهبردي است .** شرايط توليد آب سنگين در برجامدر توافق هسته اي (برجام ) هيچ محدوديتي براي توليد آب سنگين در ايران تحت نظارت آژانس بين المللي انرژي اتمي وجود ندارد اما طبق بند 15 پيوست يك برجام ايران بايد به مدت 15 سال تمامي آب سنگين مازاد راكتور مدرن شده اراك را كه حدود 130تن تخمين زده مي شود و نيز مقداري كه براي تحقيقات دارويي نياز است براي صادرات به بازارهاي بين المللي عرضه كند . گفته شده ايران تاكنون حدود دويست تن آب سنگين توليد كرده كه با تاييد معتبرترين آزمايشگاه هاي اين حوزه در آمريكا غنايي بالاي 99.7 درصد دارد و قرار است تا روزهاي آينده اولين محموله آن به ارزش حدود نه ميليون دلار و به وزن 32 تن به آمريكا صادر شود .اينكه ما توانستيم بعد از فروش 11 تن اورانيوم غني شده خود به روسيه كه آن هم بعد از تاييد فني صورت گرفت و خريد 220تن كيك زرد از اين كشور، در اين مرحله فروش 32 تن آب سنگين به آمريكا را نيز داشته باشيم نشان از موفقيت فني توافق و ورود رسمي و عملي جمهوري اسلامي ايران به بازار سطح اول و حساس هسته اي دنياست، بازاري كه تاكنون كشورهاي كمي - به تعداد انگشتان دو دست – توان و اجازه ورود به آن را داشتند و ايران هم اكنون به بركت مجاهدت و پايمردي مردم و مسئولانش توانسته در اين عرصه مهم حضوري درخشان داشته باشد. از منظر اقتصادي نيز با توجه به ادامه اين روند يعني توليد حدود 800 كيلوگرم اورانيوم غني شده در سال و مازاد بر 300كيلوگرم توافق شده در برجام توسط ايران و توليد سالانه 20 تن آب سنگين، به نظر مي رسد داستان خريد و فروش هاي سطح بالاي كشورمان در بازار هسته اي دنيا ادامه داشته باشد و ضمن تبادل فناوري در اين حوزه، ارز آوري قابل توجهي نيز به ارمغان آورد كما اينكه مهمترين راهبرد ايران در دوران اجراي برجام نيز تجاري سازي صنعت هسته اي، توازن دخل و خرج آن و سود آوري بيان شده است. *منبع: روزنامه خراسان، پنجم ارديبهشت 1395**گروه اطلاع رساني**9117**9131
05/02/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]