تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835666519
حضور دام در جنگلهاي شمال، معضلي كه جدي گرفته نشد
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: دام با خوردن نهال درختان، از تبديل آنها به درخت و ماندگاري جنگل جلوگيري ميكند ، همچنين رفت و آمد دامها در جنگل باعث كوبيده شدن خاك و جلوگيري از رويش و استقرار بذر درختان مي‌شود. طبق آمار پايه مربوط به سال 1364 در جنگلهاي شمال چهار ميليون و 370 هزار واحد دامي و 78 هزار و 390 خانوار جنگل‌نشين وجود داشت كه از اين خانوارها در حدود 13 هزار خانوار مشمول طرح خروج دام و سامان‌دهي جنگل‌نشينان شدند. اجراي طرح خروج دام و سامان‌دهي جنگل‌نشينان از سال 1368 آغاز شد و تا پايان سال 1388تعداد يك ميليون و 289 هزار و 340 واحد دامي از جنگل خارج شد و سه هزار و 975 خانوار جنگل‌نشين نيز سامان‌دهي و تغيير مكان داده شدند. همچنين از 28 هزار و 500 دام‌سراي موجود، بيش از 9 هزار و 350 دام‌سرا مشمول اجراي اين طرح قرار گرفت و تخريب شد كه در نتيجه، بيش از 10 هزار هكتار از جنگل‌ها آزاد و سپس جنگل‌كاري و احيا گرديد. با توجه به اينكه جنگلهاي شمال در حدود 9/1 ميليون هكتار وسعت دارد، به طور متوسط در هر هكتار جنگل، دو واحد دامي وجود دارد. اگر هر دام، روزانه فقط يك نهال را از بين ببرد، هر سال 730 نهال در هر هكتار و يك ميليارد و 387 ميليون نهال از كل جنگلهاي شمال نابود مي‌شود. بديهي است نابودي اين نهال‌ها يعني به وجود نيامدن درختان جديد. در حدود 40 درصد هزينه جنگل‌كاري، مربوط به كشيدن سيم خاردار در اطراف محوطه «جنگل كاري شده» است و اگر دام در جنگل نباشد هزينه حصاركشي حذف مي‌شود. محمدحسين جزيره‌اي چهره ماندگار و جنگل‌شناس برجسته كشور درباره زيان‌هاي حضور دام در جنگل مي‌گويد: اين زيان‌ها در دو بخش «خاك» و «درختان» بررسي مي‌شود. وي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: رفت و آمد جانوران در جنگل موجب فشردگي خاك جنگل و خرابي وضع فيزيكي آن مي‌شود كه نتيجه آن، بدون پوشش و حفاظ ماندن خاك و افزايش فرسايش است. جزيره‌اي ادامه داد : جانوران پستانداري كه سُم تيزي دارند با سم خود بريدگي‌هايي در خاك ايجاد مي‌كنند كه بر اثر آن در زمين‌هاي شيب‌دار، به دليل باراني كه ممكن است پس از عبور اين جانوران ببارد، خاك دچار فرسايش مي‌شود. اين استاد جنگل تاكيد كرد : در دامنه كوهستان‌هايي كه خاك آن مستعد ريزش است، تردد مكرر چرندگان به ريزش خاك سرعت و شدت مي‌بخشد و قطعه سنگ‌هايي كه ممكن است بغلتند به درختان برخورد كرده در آنها ايجاد زخم مي‌كنند. جزيره‌اي درباره صدمه چرا به درختان جنگلي يادآور شد : سفتي خاك كه حاصل رفت و آمد مكرر جانوران است شرايط نامساعدي براي رويش دانه‌هايي كه به زمين مي‌ريزد به وجود مي‌آورد. وي با بيان اينكه چرندگان، گذشته از خوردن گياهان، به نهال‌ها نيز حمله‌ور مي‌شوند و آنها را مي‌چرند و زادآوري جنگل را مختل مي‌كنند، تصريح كرد : جويدگي پوست ساقه و شاخه موجب پيدايش زخم و ايجاد راه ورود آفت‌ها و بيماري‌ها مي‌شود. چهره ماندگار كشور تصريح ميكند خورده شدن جوانه انتهايي ساقه، اگر هم موجب نابودي نهال نشود، آن را از رشد طولي باز مي‌دارد و باعث چنگالي شدن نهال و سپس درخت مي‌شود كه خود عيب بزرگي است. جزيره‌اي بيان داشت : گاهي جانوران چرنده براي تغذيه از برگ و شاخه‌هاي تَر و نورُسته، آنها را بشدت مي‌كشند و مي‌كَنند كه در نتيجه بعضي از نهال‌ها از ريشه در مي‌آيند و يا ريشه آنها سست مي‌شود. وي اضافه ميكند: در بعضي از موارد نيز جانوران با سُم يا شاخ خود خاك را مي‌كاوند كه بر اثر اين كار ممكن است ريشه‌هاي سطحي آسيب ببيند. صاحب‌نظران جنگل مي‌گويند : براي حل معضل دام در جنگل، از ده‌ها سال قبل كارشناسان جنگل به دنبال راه حل‌هاي مناسب بودند. عده‌اي عقيده داشتند با توجه به بروز تغيير تدريجي در نحوه زندگي روستاييان و به صرفه نبودن دامداري در جنگل و اينكه فرزندان دام‌داران مايل به ادامه شغل پدران خود نيستند، اين مشكل به خودي خود و به مرور حل خواهد شد. در مقابل، عده‌اي ديگر معتقد بودند كه دامداري در جنگل از سر نياز انجام مي‌شود نه سود كلان اقتصادي و حتي اگر سود چنداني نداشته باشد، دام‌داران آن را ادامه خواهند داد. در دهه 1360 گروه دوم حرف خود را به كرسي نشاندند و مقررات لازم براي خروج دام از جنگل تدوين و تصويب شد. با اين حال پس از سال‌ها كه اين طرح، ولو به صورت نصفه و نيمه، اجرا مي‌شد، در آذر ماه سال 1389 و در هنگام تصويب برنامه پنجم توسعه، مجلس شوراي اسلامي با هدف رعايت حال روستاييان راي به توقف اجراي آن داد. ميربهاءالدين شفايي مسوول طرح خروج دام سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخيزداري كشور مي‌گويد : در طول اجراي طرح يعني از سال 1368 تاكنون و متناسب باتوان و امكانات و اختيارات سازمان جنگل‌ها و شرايط زمان و مكان، شيوه هاي مختلفي براي خروج دام اجرا شده است. وي در گفت و گو با ايرنا افزود : يكي از اين اقدامات، واگذاري زمين براي كشت علوفه و احداث تاسيسات نيمه صنعتي دامداري در خارج از جنگل از طريق مشاركت دولت و دام‌دار و ايجاد مجتمع‌هاي مسكوني در خارج از جنگل در قالب اجراي طرح تجميع خانوارهاي جنگل‌نشين بود. شفايي اضافه كرد : سپس ادغام آبادي‌هاي كوچك و ناپايدار در روستاهاي بزرگِ داخل جنگل و واگذاري زمين براي دامداري با ايجاد امكانات زيربنايي شامل جاده و برق و آب و پرداخت مابه ازاي براي خروج دام از جنگل اجرا شد. مسوول طرح خروج دام سازمان جنگل‌ها و مراتع ، تأمين و واگذاري زمين، معادلِ ارزش مبلغ مابه ازاي خروج دام از جنگل و ايجاد اشتغال در طرح‌هاي جنگلداري را ديگر فعاليت انجام شده براي تحقق خروج دام ذكر ميكند. به گفته شفايي اقدام ديگر سازمان جنگل‌ها، خريد و واگذاري اراضي معوض، بابت مستثنيات قانوني و اعياني‌هاي دام‌داران و خانوارها و همچنين مستثنيات اشخاص بر اساس ماده 64 مكرر بود. وي با تاكيد بر مساله كمبود زمين براي واگذاري مي‌گويد: هم اكنون به‌جز واگذاري زمين براي ايجاد دامداري و مجتمع مسكوني، بقيه روش‌ها انجام مي‌شود. شفايي اظهار داشت : دام از بذرها و نهال‌هاي نوجوان و شاخه‌هاي جوان درختان راش، مَمْرَز، بلوط، نَمْدار، اَفرا، زبانْ گنجشك، ليلَكي (Lilaki)، خُرمَندي، و همچنين هَميشَك به دليل خوش خوراك بودن، تغذيه ميكند. اين مسوول سازمان جنگل‌ها درباره پيامدهاي تغذيه دام از محصولات جنگل به ايرنا گفت: اين امر از طرفي موجب كاهش بذردهي درختان و در نتيجه اختلال جدي در زادآوري طبيعي جنگل مي‌شود و از طرف ديگر قطع اين سرشاخه‌ها و تاج‌بُري‌ها، موجب آثار نامطلوب در رشد كمي و كيفي درختان جنگل مي‌گردد. وي درباره سابقه و مستندات قانوني اجراي طرح خروج دام از جنگل يادآور مي‌شود : اجراي طرح خروج دام از جنگل از سال 1368 شروع شد و بر اساس قانون برنامه‌هاي پنج ساله دوم و سوم و چهارم توسعه و همچنين مصوبه هيات دولت در سال 1382 با نام «طرح صيانت از جنگلهاي شمال» و همين طور ماده 15 قانون افزايش بهره‌وري بخش كشاورزي و منابع طبيعي، دولت مكلف به اجراي طرح مذكور شد. مسوول طرح خروج دام سازمان جنگل‌ها و مراتع ، موانع اصلي اجراي طرح را وجود معضلات اجتماعي و اقتصادي و وابستگي روستاييان به منابع طبيعي به دليل توسعه نيافتگي مناطق مربوط ذكر ميكند و مي‌گويد: موظف نبودن عملي دستگاه‌ها و نهادهاي ذي‌ربط به انجام دادن امور مربوط از ديگر مشكلات اجراي اين طرح است. شفايي با اشاره به افزايش جمعيت و تنوع تقاضا در آبادي‌ها و دسترسي آسان به منابع طبيعي نسبت به ساير منابع اظهار داشت : تامين نشدن اعتبارات مورد نياز اجراي طرح بر اساس مصوبات قانون برنامه و طرح صيانت و نبود برخورد قاطع و سريع دستگاه قضايي با متخلفانِ اجراي طرح، از ديگر معضلات است. وي تاكيد كرد : طرح خروج دام از طرح‌هاي مهم سازمان جنگل‌هاست و تلاش‌هاي زيادي براي متقاعد كردن مسوولان براي تامين اعتبارات مورد نياز و ساير ساز و كارهاي لازم صورت گرفته است، اما متاسفانه هيچ وقت آن طور كه بايد و شايد درعمل گام مهمي كه متناسب با اين طرح باشد برداشته نشد. شفايي در پاسخ به اين سوال كه اگر اين طرح اجرا نمي‌شد اكنون وضع جنگلهاي شمال از نظر حضور دام چگونه بود، مي‌گويد: براساس داده‌هاي مطالعات طرح جامع مقدماتي سال 1364 در بعضي از حوزه‌هاي آبخيز كه داراي مشكلات اجتماعي و اقتصادي زيادي است روند تخريب ناشي از وجود اين مشكلات به گونه‌اي بود كه تا سه دهه بعد جنگلهاي آن منطقه به طور كامل نابود مي‌شد. وي تصريح ميكند: اما اجراي طرح خروج دام از جنگل و سامان‌دهي جنگل‌نشينان ضمن جلوگيري از روند مذكور، حتي باعث كاهش هزينه احيا و جنگل‌كاري در خيلي از عرصه‌ها به دليل زادآوري طبيعي شده و نقاط كم‌پوشش نيز بدون صرف هزينه و به طور طبيعي ترميم گرديده است. شفايي درباره مصوبه اخير مجلس شوراي اسلامي در برنامه پنج ساله پنجم مبني بر خارج نشدن دام از جنگل گفت : براساس واقعيت آمار و اطلاعات، از نظر اقتصادي، واحدهاي دامداري سنتي موجود در داخل جنگلهاي شمال كشور ضمن وارد كردن خسارات عديده به جنگل، سود زيادي ندارد. مسوول طرح خروج دام سازمان جنگل‌ها ادامه داد : مسايلي همچون دام‌دارانِ داراي مجوز قانوني و تعليف دام و وجود دام‌سراهاي متعدد در عرصه‌هاي منابع طبيعي و گراني دستمزد نيروي نگهداري دام و اجبار در خريد علوفه از واقعيات موجود منطقه است. شفايي تاكيد كرد : اما از طرفي به دليل توسعه نيافتگي و بيكاري و از طرف ديگر در دسترس نبودن منبعي آسان‌تر و كم هزينه‌تر از جنگل براي درآمد كه مي‌توان با سرمايه‌گذاري اندك يعني با خريد تعداد كمي دام و بدون هزينه تغذيه و نگهداري، آن را در جنگل به صورت مجاني نگهداري كرد، فرضيه به‌صرفه نبودن دامداري در جنگل براي تعداد زيادي از مردم صدق نمي‌كند. وي توضيح داد: اين گروه بانيت كسب درآمد ناشي از افزايش قيمت گوشت و به دست آوردن سابقه حضور و تعليف دام در منابع طبيعي به منظور سوء استفاده بعدي از مزاياي طرح، دام وارد جنگل مي‌كنند. كارشناسان امر مي‌گويند: در گذشته تعداد دام، كم بود و آسيب‌هاي وارد شده به جنگل نيز اهميت چنداني نداشت ولي اكنون به دليل افزايش تعداد دام و افزايش جمعيت، فشار به جنگل زياد شده است. يكي از زيان‌هاي اصلي حضور دام در جنگل، از بين رفتن نهال درختان است و از طرف ديگر هر ساله تلاش زيادي مي‌شود تا با نهال‌كاري، جنگلهاي مخروبه احيا شود. بنابراين خروج دام از جنگل، از مخروبه شدن آن جلوگيري ميكند. براساس آمار، تركيب دام هاي موجود شامل 47 درصد گاو و 46 درصد گوسفند و هفت درصد بز است ولي بز به دليل توانايي ايستادن بر روي دوپا و رفتن به مناطق پُرشيب و سخت‌گذر، اثر تخريبي بيشتري در جنگل دارد. عباس تقي‌پور گُل‌سفيدي رئيس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان عباس آباد مي‌گويد: پرداخت حقوق مابه ازاي به دام‌داران باعث حضور بيشتر در جنگل مي‌گردد و تشويق مي‌شوند در عرصه بمانند. وي در گفت و گو با ايرنا افزود : من در زماني كه در بخش تهيه طرح‌هاي جنگلداري كار مي كردم و حضور مستمري در داخل جنگل داشتم از دام‌داران مي‌شنيدم كه گله داشتند و مي‌گفتند: بچه‌هاي ما تمايل به اين كار ندارند. تقي‌پور تاكيد مي‌كرد : اگر ما اين انگيزه را برداريم خيلي بهتر است و دام‌دار كم كم جنگل را ترك ميكند و به‌تدريج مشكل حضور دام در جنگل حل مي‌شود. رئيس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان عباس آباد با اشاره به كمبود زمين براي واگذاري به دام‌داران يادآور شد : ما موظفيم به دام‌داراني كه در سابق ثبت نام كردند و توافق‌نامه امضا شده است، در ازاي خروج از جنگل زمين بدهيم ولي كمبود زمين داريم. وي اضافه كرد : بيشتر دام‌داران از بين زمين و پول، زمين را انتخاب مي‌كنند در حالي كه اگر پول بخواهند پرداخت آن براي ما آسان‌تر است. تقي‌پور ادامه داد : كساني كه پول مي‌خواهند كمتر به مشكل برمي‌خورند و اگر تامين اعتبار شود در اسرع وقت به آنان داده مي‌شود. وي با تصريح بر اين نكته كه در مناطق ديگر شمال نيز زمين كم است ، گفت : حضور دام در جنگل نسبت به 20 سال قبل در بعضي جاها كمتر و در بعضي جاها بيشتر شده است. به گفته كارشناسان، مساله خروج دام از جنگل به دليل ارتباط با سياست و اقتصاد از يك طرف و مسايل منابع طبيعي و مشكلات اجتماعي، از طرف ديگر، موضوعي ظريف و پيچيده محسوب مي‌شود. شايد به همين دليل بود كه نمايندگان مجلس براي رعايت حال جنگل‌نشينان از ادامه اجراي اين طرح جلوگيري كردند. كاظم نصرتي نصرآبادي معاون سابق سازمان جنگل‌ها و مراتع مي‌گويد: حضور دام به هر شكل كه باشد به جنگل آسيب مي‌رساند و حتي اگر شمار جانوران وحشي جنگل نظير گوزن زياد شود و تعادل را به هم بزند بايد جمعيتش كم شود. وي اظهار داشت : براي همين در كشورهاي اروپايي، مانند فرانسه و آلمان، اجازه شكار گوزن صادر مي‌شود تا جمعيت آن در حد تعادل باقي بماند و آلاچيق‌هايي براي استقرار شكارچيان در نظر گرفته‌اند زيرا در آنجا هدف، گوزن‌داري نيست بلكه هدف جنگلداري است. عضو جامعه جنگلباني ايران بيان داشت : وقتي هدف ما دامداري باشد، جنگل تخريب مي شود زيرا دام بايد چرا كند و چون در كف جنگل علوفه چنداني وجود ندارد، نهال را مي‌خورد و زادآوري طبيعي انجام نمي‌شود. نصرتي درباره تاثير دام بر خاك جنگل اظهار داشت : حركت دام در جنگل باعث گود شدن خاك و پديد آمدن جاي پاي عميق مي‌شود و هنگامي كه رفت و آمد دام زياد شود فرسايش را زياد ميكند و حتي در مراتع، مسيرهاي جاده مانند و مالرو به وجود مي‌آيد. وي تصريح كرد : در جنگل طبيعي و سالم، نور به كف جنگل نمي‌خورد كه علوفه تشكيل شود؛ بنابراين دام‌دار بايد طبيعت جنگل را به هم بزند تا علوفه سبز شود و كساني كه مي‌گويند در كف جنگل به طور طبيعي علوفه است نمي‌دانند كه جنگل مورد نظر آنها تخريب شده است. معاون سابق سازمان جنگل‌ها و مراتع مي‌گويد: اگر هزينه‌هاي كارگري، از جمله كار خانوادگي، را در نظر بگيريم دامداري در جنگل نه تنها صرف ندارد بلكه ضرر اقتصادي هم دارد. كارشناسان و صاحب‌نظران با وجود اختلاف ديدگاهي كه در حل مشكل حضور دام در جنگل هاي شمال دارند، در اين موضوع هم‌نظر هستند كه اين مشكل جدي است و بايد به‌سرعت رفع شود. به گفته آنان توجه به خواست‌هاي مشروع دام‌داران و جلوگيري از زياده‌خواهي آنان و تدوين طرح‌هاي جامع و كارآمد و اجراي دقيق و كامل آن، مي‌تواند اين عامل مخربِ تنها جنگل توليدي و انبوه كشور را به‌تدريج حذف كند و زمينه را براي حفظ و احيا و توسعه جنگلهاي شمال و بهره‌مندي مستمر از آن فراهم سازد.ك /4 1234/621/506
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 888]
-
گوناگون
پربازدیدترینها