واضح آرشیو وب فارسی:سرزمین ارتباطات: کارشناس مسائل سیاسی نوشت: با آرامش خاطر می توان گفت ایران برنده بده بستان برجام است؛ احیای جمعی و اجتماعی بی اعتمادی به آمریکا و بازسازی تفکر مقاومتی در اقتصاد و سیاست خارجی دستاورد بسیار بزرگی است.مهدی محمدی طی یادداشتی با عنوان "ما برنده ایم" در وطن امروز نوشت: صرف نظر از آنچه در دوران مذاکره رخ داده، در عمل و حین اجرا، برجام تا اینجا یک توافق خسارت بار بوده است. ادعاهایی که حین مذاکره درباره برجام برای توجیه امتیازدهی های فراوان از سوی دولت مطرح شده بود یکی یکی یا انکار شده یا پس گرفته می شود. دولت در حین مذاکرات می گفت عمده تحریم های اقتصادی که برای ایران مشکل ایجاد کرده، «تحریم های مرتبط» با هسته ای است و اگر ایران بتواند به دوران ماقبل تحریم های هسته ای بازگردد، وضعیت اقتصادی آن از اساس دگرگون خواهد شد. برجام، در واقع توافقی بود که به شرط بازگشت برنامه هسته ای ایران به دوران پیش از 2010، روی کاغذ تحریم ها را هم به دوران ماقبل قطعنامه 1929 بازمی گرداند. اکنون برنامه هسته ای ایران به ماقبل 2010 و بلکه قبل تر از آن بازگشته است اما رژیم تحریم ها، جز تکانه هایی مختصر، تغییری به خود ندیده است. دولت اکنون حرف های جدید می زند. سخنان این روزهای آقای رئیس جمهور و برخی اعضای تیم مذاکره کننده اش عملا به این معناست که تعلیق تحریم های مرتبط با هسته ای کافی نبوده و برای آنکه گشایش های وعده شده محقق شود، تعلیق تحریم های ثانویه غیرهسته ای (که عمدتا با بهانه های تروریستی و حقوق بشری وضع شده) و تحریم های اولیه آمریکا (که ادعا می شود محصول قطع روابط دوجانبه ایران و آمریکاست) نیز لازم است. در واقع سخن گفتن از برجام های بعدی، معنایی جز این ندارد که آمریکا مایل است در حوزه های دیگر نیز از ایران امتیازهایی شبیه آنچه در برنامه هسته ای گرفت، دریافت کند و در مقابل مصر است چیزی بیشتر از «وعده رفع محدودیت ها و گشایش اقتصادی» پیش روی ایران نگذارد. نتیجه این است که دولت آقای روحانی امتیازهای نقد می دهد، وعده های نسیه دریافت می کند و همچنان آماده واگذاری امتیازهای بیشتر و دریافت وعده های افزون تر است بی آنکه لختی تامل کند که آیا در این مسیر اساسا نفعی برای کشور وجود دارد؟ یکی دیگر از ادعاهای تیم مذاکره کننده حین مذاکرات این بود که به سبب قدرتمند بودن ایران و به این دلیل که تعهدات ایران به سرعت بازگشت پذیر است، غرب قدرت خلف وعده نخواهد داشت و مجبور است به تعهداتش عمل کند. در واقع، هرگاه از دولت سوال می شد چه تضمینی وجود دارد که پس از آنکه ایران تمام تعهدات خود را انجام داد غربی ها انگیزه ای برای پایبندی به توافق داشته باشند، جز این پاسخی وجود نداشت که ترس از اقدام متقابل ایران چاره ای جز عمل به تعهدات برای غرب باقی نمی گذارد. اکنون می بینیم تنها چیزی که از آن سخن گفته نمی شود اشارتی حتی نیم بند به این موضوع است که احتمال دارد در حالی که تحریم ها عملا تعلیق هم نشده، ایران در انجام تعهدات هسته ای اش تجدید نظر کند. دولت بشدت مراقب است مبادا چنین تهدیدی از گوشه ای صادر شود و به «شرکای آمریکایی» بربخورد. اگر صریح باشیم، این امر نشان دهنده آن است که نه سرعت بازگشت پذیری برنامه هسته ای ایران به میزانی است که ادعا می شد و نه مکانیسم های داوری و نظارت مندرج در برجام اساسا برای ایران قابل مراجعه است. اراده سیاسی هم برای ورود به یک چالش جدید که از طریق به خطر انداختن موجودیت توافق، پایبندی آمریکا به آن را تضمین کند، وجود ندارد، چرا که دولت آقای روحانی نمی خواهد مدلی به نام برجام را که تازه قصد تکرار آن در حوزه های دیگر را هم دارد، ملکوک و بدنام کند. یکی دیگر از ادعاها در دوران مذاکرات که در متن برجام نیز اشاره ای به آن شده، این بود که با حصول توافق هسته ای «یک تغییر رویکرد» اساسی در جهت گیری غرب نسبت به ایران حاصل شده و ایران وارد دوران جدیدی از تعامل خود با جامعه بین المللی خواهد شد. حدود 4 ماه پس از اجرای توافق، تنها تغییر بین المللی که در رفتار قدرت های غربی علیه ایران می بینیم این است که انجام تعهدات خود را گروگان باج گیری بیشتر از ایران قرار داده اند. در واقع این باراک اوباما بود که آب پاکی را روی دست غربگرایان ایرانی ریخت و به صراحت گفت عمل به «جسم برجام» کافی نیست وایران اگر می خواهد از مواهب اقتصادی برجام به واقع بهره مند شود، باید به «روح برجام» که همان دست برداشتن از منافع و امنیت ملی و تن دادن به روند «انقلاب زدایی» است تن بدهد. ادعای دیگر دولت در مذاکرات این بود که آنچه روی میز است و درباره آن مذاکره می شود صرفا برنامه هسته ای است و هیچ موضوع دیگری روی میز قرار ندارد. با همین توجیه، دوستان مذاکره کننده این ادعای آمریکا را که بخش مهمی از تحریم های اعمال شده علیه ایران غیرهسته ای است و لذا فعلا امکان مذاکره درباره آنها وجود ندارد پذیرفتند و همین منجر به باقی ماندن بیش از 60 درصد تحریم ها علیه ایران شد. جالب است که آمریکایی ها ـ فی المثل درباره برنامه موشکی ـ زمانی که می خواهند ماهیت تهدید ناشی از آن را تحلیل کنند می گویند برنامه موشکی ایران بخشی از برنامه پرتاب سلاح هسته ای است (ارزیابی های اطلاعاتی آمریکا موشک را اصلی ترین وسیله پرتاب وسیله انفجاری هسته ای ایران می داند) اما وقتی نوبت به تعلیق تحریم ها رسید ادعا کردند تحریم های نظامی و تسلیحاتی ربطی به برنامه هسته ای ندارد و نه تنها از تعلیق آنها خودداری کردند بلکه این تحریم ها در قطعنامه 2231 تشدید هم شد. اکنون که کار توافق به پایان آمده و نوبت اجرا رسیده، می بینیم از ایران خواسته می شود موضوعات غیرهسته ای را روی میز معامله بگذارد تا بتواند از تعلیق های وعده شده در توافق بهره مند شود. نمونه های بسیار دیگری از این قبیل می توان عنوان کرد اما نکته مهم این است که به یک معنا می توان گفت ایران به هدف خود رسیده است. هدف اصلی ایران از توافق ایجاد معجزه اقتصادی نبود، چرا که از ابتدا روشن بود غربی ها به تعهدات خود عمل نخواهند کرد و تازه اگر عمل کنند رونق چندانی حاصل نخواهد شد. حتی آنها که سینه چاکانه در پی توافق بودند هم این را می دانستند اما منافع سیاسی آنها اقتضا می کرد ـ و می کند - که حقیقت را پنهان کنند. هدف اصلی تر شاید این بود که آدرس غلط 92 در ذهن جامعه ایرانی تصحیح شود؛ همان آدرسی که به مردم می گفت اگر می خواهند مشکلات شان رفع شود، ضمن توقف چرخش سانتریفیوژها باید کدخدا را هم دید. اکنون وزیر امور خارجه ما بیش از هر وزیر خارجه دیگری در جهان وزیر خارجه کدخدا را دیده است. خودشان می گویند ارسال و دریافت ایمیل های روزانه هم برقرار است اما تا جایی که به مردم مربوط می شود حتی نشانی از گشایش نیست چه رسد به رونق و رفاه. جامعه ایرانی آرام آرام آن آدرس را در حافظه جمعی خود اصلاح خواهد کرد و در این صورت با آرامش خاطر می توان گفت ایران برنده بده بستان برجام است. احیای جمعی و اجتماعی بی اعتمادی به آمریکا و بازسازی تفکر مقاومتی در اقتصاد و سیاست خارجی دستاورد بسیار بزرگی است.انتهای پیام/دانشجو
دوشنبه ، ۲۳فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سرزمین ارتباطات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]