واضح آرشیو وب فارسی:انتخاب: در حالی نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای سومین سال متوالی دولت را مکلف به اتخاذ سیاست های سختگیرانه در عرصه پرداخت یارانه نقدی می کنند که یارانه به ابزاری مهم برای بازی در میدان سیاست تبدیل شده است.پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : در حالی نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای سومین سال متوالی دولت را مکلف به اتخاذ سیاست های سختگیرانه در عرصه پرداخت یارانه نقدی می کنند که یارانه به ابزاری مهم برای بازی در میدان سیاست تبدیل شده است. به گزارش انتخاب، کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی طرحی را به تصویب رسانده است که در صورت تایید نهایی در صحن علنی مجلس، دولت را مکلف می کند یارانه ٢٤ میلیون نفر از جمعیت یارانه بگیر را حذف کند. اعلام این تصمیم همزمان با رونمایی از طرفداران رییس جمهور سابق از شعار پرداخت یارانه ٢٥٠ هزار تومانی به هر ایرانی نشان می دهد یارانه به تنهایی می تواند بازی میدان سیاست در انتخابات آتی ریاست جمهوری را تحت تاثیر قرار دهد. سال گذشته نیز کمیسیون تلفیق بحث بر سر اعطای یارانه نقدی تنها به کسانی که تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و سایر نهادهای نظارتی هستند را به راه انداخت اما نمایندگان در صحن علنی مجلس با کاهش اعتبار مختص به یارانه های نقدی، دولت را مکلف کردند نسبت به کاهش شش میلیون نفری جمعیت یارانه بگیران اقدام کند. محصول نهایی کاهش سه میلیون یارانه بگیر از فهرست یارانه بگیران بود. اگر از هر کدام از مقامات دولت بپرسید دلیل تعلل در حذف یارانه بگیران برخوردار چیست به یک نکته اشاره می کنند؛ تبعات اجتماعی حذف یارانه. در حقیقت برآوردها نشان می دهد تبعات اجتماعی منفی حذف یارانه ها سنگین تر از تبعات مثبت اقتصادی این اقدام است. حالا اما همزمان با حرف و حدیث ها بر سر کاهش جمعیت یارانه بگیر، صحبت از پرداخت یارانه ٢٥٠ هزار تومانی به میان آمده است. این نخستین باری نیست که محمود احمدی نژاد از یارانه ٢٥٠ هزار تومانی حرف می زند. پیش از این نیز وقتی طرحش مبنی بر افزایش رقم یارانه های نقدی به این مبلغ با نه قاطعی از سوی نمایندگان مجلس روبه رو شد با ادبیات خاص خودش در حالی که می خندید، روبه روی دوربین های تلویزیونی گفت: «می خواستیم پولی در جیب مردم بگذاریم که نگذاشتند». آن سابقه وقتی در کنار این خبر قرار می گیرد و فشارهای سختگیرانه مجلس برای قطع یارانه ها ضلع سوم مثلث را تشکیل می دهد، معنایی فراتر از خود می یابد. حالا یارانه هم ابزاری است برای جلب رضایت و هم برای دامن زدن به نارضایتی که می توان از آن بهره جست. هر چند بسیاری به بازگشت دوباره رییس جمهور سابق به ساختار قدرت ایران به دیده تردید می نگرند اما ماجرای یارانه باید فارغ از توانایی و ناتوانی مورد ارزیابی قرار گیرد. محمد خوش چهره، فعال اصولگرایی که زمانی داعیه حمایت از احمدی نژاد را داشت و برای تبیین مبانی فکری وی در مناظره ای رو در روی حسین مرعشی، نماینده هاشمی رفسنجانی نشست، بعدها یارانه نقدی ٤٥ هزار تومانی را به موشک هایی تشبیه کرد که از پایگاه خودی ارکان اقتصاد ایران را نشانه گرفت. حالا اما سخن چیزی دیگر است. در شرایطی که دولت یازدهم در چاه یارانه ها دست و پا می زند و همفکران دولت سابق نیز هر روز با سخنرانی و تصویب و تایید تعلل وی را در عدم حذف «یارانه برخورداران» به رخ می کشند، ایده ای در شبکه های اجتماعی دست به دست می چرخد که درجا هر یارانه بگیر را «٢٥٠ هزار تومان» از دولت طلبکار می کند. پیام این ایده را شاید بتوان این گونه توضیح داد: «نه تنها نگران حذف یارانه ات نباش که تلاش کن مابقی یارانه را نیز بگیری.» در این میان هیچ حرفی از یارانه پرداخت نشده بخش بهداشت و تولید و محدود شدن طرح عظیم هدفمندی یارانه ها به یارانه های نقدی نیست، صحبت تنها توزیع ٢٥٠ هزار تومان پول میان ایرانیان است. آنچه در این میان مغفول مانده است تاثیری است که یارانه نقدی ٤٥ هزار تومانی در فاصله سال های ١٣٨٩ تا ١٣٩٢، یعنی دوره فعالیت دولت دهم و پیش از اتخاذ سیاست هایی مبنی بر کاهش نرخ تورم بر اقتصاد ایران به جا گذاشت. بررسی اعداد و ارقام در حوزه کالاهای مصرفی نشان می دهد یارانه های نقدی چه تاثیری بر وضعیت معیشتی خانوار ایرانی به جا گذاشته است. در حال حاضر هر ماه چیزی در حدود ٣٤٠٠ میلیارد تومان یارانه نقدی میان ایرانیان توزیع می شود. نوبخت آخرین تعداد یارانه بگیران را در حدود ٧٥ میلیون نفر اعلام کرد. اگر جمعیت یارانه بگیران ٧٥ میلیون نفر فعلی فرض شود بدان معناست که هر ماه باید ١٨ هزار و ٧٥٠ میلیارد تومان یارانه در میان مردم توزیع شود. این رقم از بودجه سالانه عمرانی در برخی سال ها پیشی می گیرد. حال سوال اینجاست، آنها که ایده یارانه ٢٥٠ هزار تومانی را با هدف ایجاد نارضایتی و کسب رضایت واهی در پیش می گیرند از کدامین منبع می خواهند رقم مذکور را تامین کنند. شاید ایده آنها همان چیزی است که در قانون هدفمندی یارانه ها بدان اشاره شده است. بخش مهمی از این اعتبار باید به واسطه افزایش قیمت کالاهای یارانه ای تامین شود. شاید نگاهی به اعداد و ارقام ارایه شده که از سوی نهادهای رسمی ارایه شده، مفهوم این افزایش را بیش از پیش آشکار کند. بررسی ها نشان می دهد قیمت نان به عنوان استراتژیک ترین خوراکی ایران که تصمیمات در حوزه آن فارغ از رنگ و بوی سیاسی نیست، پس از هدفمندی جهشی آشکار و غیر قابل انکار را تجربه کرد. جدول زیر نشان دهنده میزان رشد قیمت نان بربری در سال ١٣٩٢ یعنی سه سال پس از اجرای برنامه هدفمندی نسبت به سال پیش از آن است. حال اگر مبلغ یارانه نقدی به جای ٤٥ هزار و ٥٠٠ تومان ٢٥٠ هزار تومان یعنی پنج برابر رقم فوق تعیین می شد بدان معنا بود که نان در طول دو سال باید رشد قیمتی در حدود ١٢٥٠ درصد تا ١٨٣٠ برابر را تجربه می کرد. معنای ساده این عبارت آن است که هر قرص نان لواش در کشور به جای ٥٠٠ تومان باید ٢٥٠٠ تومان فروخته می شد. نان سنگک نیز باید رقمی حدود ٢٧٥٠ تومان داشت. این معادله در حوزه بنزین، دیگر کالای استراتژیک ایران که در سال های اخیر سهمیه بندی و چند نرخی بودن و... را از سر گذرانده است نیز اعداد و ارقام جالبی را به رخ می کشد. بنزین پیش از اجرای برنامه هدفمندی به طور متوسط هر لیتر ٢٥٠ تومان به فروش می رسید. هر لیتر بنزین سهمیه بندی ١٠٠ تومان و هر لیتر بنزین آزاد ٤٠٠ تومان قیمت داشت. با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها هر لیتر بنزین سهمیه بندی ٤٠٠ تومان و هر لیتر بنزین آزاد ٧٠٠ تومان شد. این بدان معناست که متوسط قیمت بنزین پس از هدفمندی یارانه ها به ٥٥٠ تومان رسید. رشد قیمت بنزین با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها ١٢٠ درصد بود. حال اگر به جای یارانه ٤٥ هزار و ٥٠٠ تومانی یارانه ٢٥٠ هزار تومانی به مردم پرداخت می شد، قیمت بنزین باید به ور متوسط به ١٥٠٠ تومان می رسید. نکته قابل تامل اینجاست که امروز نیز بنزین به ازای هر لیتر ١٠٠٠ تومان فروخته می شود. قیمت دلار دو سال پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها از ١٠٤٤ تومان در سال ٨٩ به ٣١٨٣ تومان در سال ٩٢ رسید که ٢٠٤ درصد رشد نشان می دهد. اگر قرار بود تاثیر یارانه های نقدی بر این رشد قیمت پنج برابر باشد، می شد دلار ١٠ هزار و ٦٠٠ تومانی را تصور کرد. حال اگر یارانه های نقدی پنج برابر می شد باید قیمت برنج به ٢١ هزار تومان، گوشت گوسفند ٥٤ هزار تومان، گوشت گاو ٩٢ هزار تومان، مرغ ١٧ هزار و ٨٠٠ تومان و تخم مرغ ٢٥ هزار تومان در سال ١٣٩٢ می رسید. اشاره به این نکته ضروری است که بقیه المان های اقتصادی در این محاسبات ثابت در نظر گرفته شده و با فرض تاثیر پنج برابری یارانه ٢٥٠ هزار تومانی می توان به این اعداد و ارقام دست یافت. دولت در سه سال اخیر با اجرای سیاست هایی نرخ تورم را در کشور کاهش داده است به طوری که برخی قیمت ها امروز از دو سال پیش کمتر هستند. به عبارت دیگر قیمت سکه و دلار که قیمت های پایه و تعیین کننده محسوب می شوند امروز ارزان تر از آن روزها هستند اما با این حال حملات بی وقفه به دولتی که در چاه ویل یارانه ها گرفتار آمده است، تداوم دارد. شعار توخالی یارانه ٢٥٠ هزار تومانی شاید برای طراحانش رایی به همراه نیاورد اما بدون تردید برای آنها که می کوشند اقتصاد را به ریل منطق و عقلانیت بازگردانند، گرفتاری به دنبال خواهد داشت. گرفتاری عدم محاسبه واقعی قیمت ها در صورت افزایش پنج برابری یارانه نقدی. *روزنامه اعتماد
یکشنبه ، ۲۲فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: انتخاب]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]