واضح آرشیو وب فارسی:خبر مرکز خراسان شمالی: وقتی برگزاری مسابقات کشتی باچوخه به اوج خود نزدیک می شود کشتی با چوخه یکی از معروف ترین ورزش های محلی ایران است که تاریخچه آن در میان بومیان خراسان رواج دارد که در خراسان بزرگ از تاریخچه کهنی برخوردار است . ازآنجا که این ورزش از قدیم در بین مردم کرد شمال خراسان مرسوم بوده به این نام (کشتی با چوخه)معروف گشته است که از قدیم بومیان استان برای این کشتی اهمیت خاصی قائل بودند و در پرورش پهلوانان این رشته می کوشیدند . این کشتی به طور سنتی در ایام نوروز در روستاها و شهرستان های استان خراسان بر گزار شود که از سایر استان ها نیز شرکت کنندگان بسیاری حضور پیدا می کنند . در این مراسم که با حضور گسترده مردم و تماشاگران و سایر اقشار است ساز و دهل نیز می نوازند و تماشا گران با شور و شوق فراوانی کشتی گیران را تشویق می کنند . کستی که زرتشتیان آن را( بند دین) می نامیدند کمربندی است با هفتاد و دو نخ از پشم گوسفند که به دست زن موبدی بافته می شود، کستی که بعدها با شین گفته شده و به شکل کشتی در آمده است، کمربند کشتی گیران را نیز می گفته اند و پهلوانان به هنگام زورآزمایی در آن می آویخته اند . البته نه به آن دلیل که نام کشتی از آن گرفته شده است بلکه در دیگر مراسم کشتی باچوخه نیز وجوه اشتراک زیادی در راین رابطه دیده می شود . علاقه مردم این استان به کشتی باچوخه را می توان در زندگی قرون گذشته آن ها نیز مورد برسی قرار داد زیرا در ادوار گذشته شغل اکثر مردم دامداری و بعد کشاورزی بود و بیشتر عشایر و ایلات را دامداران تشکیل می دادند و اصولا حکومت های ملوک الطوایفی متکی بر قدرت ایلات و عشایر بود . ایلات و عشایر برای چرای دام طبق معمول ییلاق و قشلاق داشتند و زمانی که به مراتع می رسیدند اوقات فراغت خودشان را با اسب سواری، کشتی، تیراندازی و شکار سپری می کردند و به طور کلی بقای هر ایل یا عشیره در گذشته نه چندان دور به قدرت جوانان ایلات و عشایر متکی بود . لذا کشتی باچوخه با رگ و خون مردم این ناحیه که یکی از عمده ترین مناطق عشایری و ایلاتی خراسان است عجین شده که بهترین تفریح سالم برای هر فرد شهری و روستایی در خراسان شمالی مشاهده مسابقات کشتی است . در جشن ها و اعیاد ملی و مذهبی مانند عید نوروز، عید فطر، عروسی ها یکی از مراسم اصلی و مهم جشن برگزاری کشتی باچوخه است، در خراسان شمالی روستایی نیست که پهلوانی در کشتی باچوخه نداشته باشد . *** لباس کشتی گیران باچوخه چوخه: نیم تنه ای بدون آستر و یقه، ربع آستین و جلو باز که قد آن تا زیر باسن و شبیه سدره زرتشتیان، دور یقه و سرآستین ها را با نوار محکمی قرار داده و چرخ می کنند تا هنگام مبارزه مقاوم باشد و دو دامن(اتی) چوخه از پهلوها و قسمت پشت چوخه را از پایین به زیر کمربند می برند( جنس چوخه از پشم گوسفند است . کمربند: برروی چوخه کمربندی بسته می شود که جنس آن نیز از پشم است . تنبان: به شلوار کشتی گیران گفته می شود که از جنس کرباس مشکی رنگ استفاده می شود و هنگام کشتی پاچه آن تا بالای زانو لوله می شود تا به صورت دستگیر برای حریف درآید . بند تنبان: نواری محکم از جنس پنبه و بسیار مقاوم که تنبان به وسیله آن به کمر کشتی گیر محکم می شود . *** داوری، زمان و فنون کشتی : در سابق قضاوت کشتی باچوخه به عهده پیشکسوتان، خوانین و روسای ایلات بود و دلاور چوخه کار می بایستی در یک مبارزه سه نوبت با هم کشتی می گرفته و در صورتی که کستی گیری دو بار حریف را می انداخت برنده بود . افت نیز زمانی اتفاق می افتد که با اجرای فنی قسمتی از بدن کشتی گیر به جز دو کف دست با زمین تماس پیدا می کرد و چون زمانی در نظر گرفته نمی شد لذا کشتی گیران می دانستند در صورتی که بار اول زمین بخورند در بار دوم احتمال جبران وجود دارد . براساس همین قاعده کشتی گیر چوخه کار بدون ترس و دلاورانه فنون اصیل این کشتی را بر روی حریف به کار می بردند و کشتی ها از گیرایی و جذابیت خاصی برخوردار بود اما در حال حاضر کشتی با چوخه فقط یک بار انجام می گیرد و تفت کشتی هم زمانی است که در صورتیکه کشتی گیر برنده است که پشت حریفش با زمین کمتر از قائمه( 90 درجه) داشته یا به اصلاح سایه بیندازد . *** فنون کشتی باچوخه یانباش(نوعی لنگ)، لنگ کمر، لنگ سرکش، لنگ دودست یک دست از وسط پا، لنگ پیشرو، لنگ آرنج، لنگ مغربی، قل پیچ( دو دست حریف توسط یک دست قفل شود و سپس اجرای لنگ می کرد)، پس لنگ از داخل مچ پا، پس لنگ از طرفین مچ پا، انواع کندن ها(یکپا، دو پا، درخت کن و ...)، گاوتاب، پلنگ شکن، چنار انداز، انواع پیچیدن، انواع تابیدن ها و ... کشتی گیران با چوخه حق استفاده از زانو به پایین حریف را ندارند و در خاک نیز هیچ فنی اجرا نمی شود مگر آن که مبنای آن فن از سرپا باشد . کشتی گیران نسبت به مولای متقیان حضرت علی(ع) عشق و اردات خاصی دارند و به سادات احترام ویژه ای قائل اند و قبل از کشتی وضو می گیرند و سعی می کنند از طرفی وارد میدان شوند که مقابل قبله باشند . رئیس اداره ورزش و جوانان شیروان گفت: کشتی باچوخه از سابقه دیرینه ای در این استان برخوردار است که امسال هم در روز 12 فروردین ماه در شیروان در محل محل کوهستان پارک شیرکوه برگزار می شود . علی خاق زاده روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: هنوز آمار قطعی از حضور تیم های مشخص نشده است ولی تاکنون از استان های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، گلستان و البرز اعلام آمادگی کرده اند . وی با بیان اینکه در روز یازدهم فروردین افراد شرکت کننده وزن کشی دارند گفت: مراسم کشتی باچوخه امسال از صبح تا عصر ادامه خواهد داشت که در صورت مساعد نبودن شرایط آب و هوایی این مسابقات در محل سالن شهید پور رضا شیروان برگزار خواهد شد . همه ساله طبق سنتی دیرین شهرستان اسفراین در 14 فروردین بزرگترین مسابقات کشتی باچوخه کشور را با حضور چوخه کاران برتر کشور در گود چشمه زینل خان این شهرستان برگزار می کند و بیش از 50 هزار نفر از تماشاگران مشتاق این مسابقات را از نزدیک تماشا می کنند . کشتی سنتی باچوخه خراسان شمالی به عنوان میراث معنوی در سال 87 به شماره 30 در فهرست آثار ملی ناملموس کشور ثبت شده است . مسابقات مزبور با نواخته شدن دهل و سرنا همراه است که در ذهن بیننده تداعی کننده رشادتها و دلاوریهای پهلوانان و نام آوران تاریخ ایران است . کشتی گیران چوخه قبل از آغاز مسابقه وضو گرفته و با روحیه ای معنوی پا به میدان گذاشته و پس از روبوسی با حریف با دستور داور مسابقه که معمولا' از پیشکسوتان کشتی با چوخه است، کشتی را آغاز می کنند . کشتی با چوخه سنتی را به نوعی می توان مادر تمام کشتی های آزاد، فرنگی، جودو و کوراش دانست چرا که اکثر فنون آن شبیه آنها است و بتدریج به کشتی های دیگر نیز رسوخ پیدا کرده است . منبع : ایرنا
پنجشنبه ، ۱۲فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر مرکز خراسان شمالی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 130]