واضح آرشیو وب فارسی:مهر: دره پادشاهان و دژهای باستانی و کهن ایران؛
روستای قم چقای بیجار گنجینهای از آثار تاریخی و گردشگری است
شناسهٔ خبر: 3582234 - پنجشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۰:۲۶
استانها > کردستان
سنندج - روستای قم چقای بیجار گنجینه ای از آثار تاریخی هم چون قلعه، دره پادشاهان، امامزاده وحمامی قدیمی دوره قاجاریه را در دل خود جای داده است. به گزارش خبرنگار مهر، روستای قم چقای، از توابع بخش کرانی شهرستان بیجار در استان کردستان، با مختصات جغرافیایی ۴۷ درجه و ۳۷ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۱۰ دقیقه عرض شمالی، در فاصلة ۳۵ کیلومتری شمال شهر بیجار و ۱۹۷ کیلومتری مرکز استان (سنندج) قرار دارد. این روستا از شمال شرق به کوه تک اولی داغی، از شمال به کوه قمچقای و از جنوب به کوه دربند محدود میشود و رودخانة ای به هیمن نام در میان روستا جریان دارد. ارتفاع روستا از سطح دریا ۱۵۹۵ متر است و تحت تأثیر جریانهای هوای سرد شمال غربی ایران، اقلیمی کوهستانی و سرد دارد؛ آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان نسبتاً خنک و مطبوع و در زمستانها سرد است. قمچقای متشکل از دو جزء است، قم به معنای جایگاه، مکان و محل و چقای به معنای محلی است که در آن ماسة زیاد باشد، جالب این که هر دو جزء از کلمات زبان ترکی است،و نیز گفته میشود که قم به معنای سنگ و چقای به معنای تپه است. مردم روستای قمچقای به زبان کردی و ترکی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. خشکبار، قالی، فرش دستباف و ماهی سوغات قم چقای درآمد مردم روستای قمچقای از فعالیتهای زراعی، دامداری و مشاغل خدماتی و صنایع دستی تأمین میشود و بیشتر محصولات زراعی در این روستا، شامل غلات، سیبزمینی، پیاز و علوفه است. انواع میوهها مانند انگور، انجیر، زردآلو، سیب و آلو در این روستا به عمل میآید و دامداران روستا به پرورش گاو، گوسفند و بز میپردازند و مهمترین فرآوردههای دامی شامل گوشت قرمز، پشم و انواع لبنیات مانند شیر، ماست، پنیر و کره است. استخرهای پرورش ماهی نیز موجب اشتغال تعدادی از مردم روستا شده است و زنان روستا در کنار دیگر فعالیتها به تولید صنایع دستی مانند فرش، گلیم و جاجیم میپردازند و تولید این محصولات در فصول پاییز و زمستان رونق بیشتری دارد. از مهمترین صنایع دستی مردم روستای قمچقای میتوان به انواع فرش، گلیم و جاجیم با طرحها و نقوش متنوع اشاره کرد. مهمترین سوغات این روستا را خشکبار، قالی، فرش دستباف و ماهی تشکیل می دهند. از غذاهای محلی روستا میتوان به ترخینه، ماس آو، شلمین، انواع آش و آبگوشتهای محلی و کوفته اشاره کرد.
روستای کوهستانی قمچقای از دو بافت قدیمی و جدید تشکیل شده است، بافت قدیمی به صورت خطی در جهت رودخانه شکل گرفته و بافت جدید به صورت شعاعی از هستة اولیه به اطراف کشیده شده و دارای بافتی منسجم است. خانههای روستایی معمولا در یک طبقه ساخته شدهاند و شکل ظاهری خانهها و فضاهای درونی آنها، از قاعده هندسی خاصی پیروی نمی کند و تنها براساس نیازهای تولیدی، نوع معیشت و اقتصاد خانواده شکل گرفته است. انواع فضاهای مورد نیاز مانند طویله، انبار علوفه، کارگاه قالیبافی و دیگر فضاهای سکونت در آنها طراحی و احداث شده است. مصالح عمدة به کار رفته در بنای خانهها، بیشتر از چوب، خشت و گل میباشد. حتی در بافت جدید نیز، به ندرت از مصالح آهن، سیمان و آجر استفاده شده است. بنای اولیه قلعه قم چقای به دوران پیش از میلاد برمی گردد روستای قمچقای با اقلیمی معتدل، موقعیت طبیعی منحصر به فرد و چشمانداز زیبای باغها و ارتفاعات در فصول مختلف سال، جذابیتهایی گردشگری فراوانی را داراست. از جمله آثار و بناهای قدیمی و برجای مانده روستا، قلعه قدیمی قمچقای است که با توجه به مصالح به کار رفته در قلعه، بنای اولیه آن را به دوران پیش از میلاد (دوره مانایی و ماد) مربوط می دانند، از دیگر بناهای قدیمی روستا، امامزادهای است که قدمتی طولانی دارد. در ضلع شمالی روستا، کوه قمچقای قرار گرفته است وسطح این کوه در فصل زمستان، از برف پوشیده است و به علت ارتفاع زیاد، بسیار سرد است و در فصول بهار و تابستان نیز هم زمان با آب شدن برفها، رودخانههای فصلی، از این کوه سرازیر میشوند و مناظری زیبا و دلانگیز پدید می آورند. رودخانه خروشان قمچقای که از درون روستا عبور میکند، مزارع بسیاری را مشروب میسازد و محل مناسبی برای رشد و زیست انواع گونههای گیاهی و جانوری است. زیبایی رودخانه و طبیعت اطراف آن در فصول بهار و تابستان به اوج خود میرسد و درة زیبا و شگفتانگیز قمچقای زیباییهای طبیعی، مناظر بکر، چشمههای فراوان و انواع گونههای جانوری و گیاهی و مراتع زیبا و سرسبزی را در خود جای داده است. چشمه قمچقای در ۱۷ کیلومتری روستای قمچقای در دهستان سیاه منصور واقع شده است و آب روستای سیاه منصور و قسمتی از آب روستای قمچقای از طریق این چشمه تأمین می شود. در داخل روستا نیز چشمهای با آب زلال و سالم وجود دارد که از کنار یک تپه سرچشمه میگیرد و منظرهای بسیار لطیف و زیبا ایجاد می کند.
در داخل و اطراف روستا، باغها و مزارع سرسبز و زیبایی وجود دارد که از غرب به شرق گسترش یافته است و چشمانداز این باغها به خصوص در فصول بهار و تابستان بسیار زیبا است و محل مناسبی برای گذران اوقات فراغت گردشگران است. حمام قدیمی قم چقای قدمتی ۲۰۰ ساله دارد یکی دیگر از فضاهای تماشایی و زیبای اطراف روستا، درة پادشاهان است،قلعه قمچقای از دژهای باستانی و بسیار کهن ایران و کردستان است که از شاهکارهای ارزشمند تاریخی به شمار می آید. بنای این قلعه به سدههای ۹-۸ پیش از میلاد میرسد، در حد غربی دژ، دره ژرفی به عمق ۱۰۰ متر وجود دارد که با راهی سنگلاخ و سخت به صفه غربی منتهی میشود و این بخش تنها قسمتی از قلعه است که فاقد موانع طبیعی است. سازندگان و بنیانگذاران اولیه این بنا به بزرگترین و دشوارترین کار، یعنی احداث دیواری به طول تقریبی ۱۰۰ متر و بلندی ۱۵ تا ۲۰ متر، با استفاده از سنگهای عظیم اقدام کرده و استحکامات اصلی قلعه را بنا نهادهاند. ساخت چنین قلعهای با دیوارهای عظیم، بلند و ضخیم، ویژه کاخها و قصرهای حکومتی باستان بود و رایجترین شیوة معماری دورة هزاره اول قبل از میلاد به شمار می رود. در حاشیة شمالی دژ، حفرهای سنگی به ابعاد ۲×۳×۵ متر وجود دارد که به زیبایی تمام تراشیده شده است. در شمال غربی این حفره، پلکان طویلی وجود دارد که سه دورة سکونت مادها، اشکانیان و ساسانیان را مسلم میدارد و بر دیوارهای تونل شرقی که از سازههای عصر ماد است، در عصر مغول محراب کوچکی با چهار پلکان ساخته شده که در نوع خود جالب توجه است. احداث خانههای خشتی و آجری در حد شرقی و بر روی بناهای ساسانی یکی از کارهای خاص و مورد علاقه مغولان بوده است. امامزاده قدیمی روستای قمچقای با بافت سنتی و نامنظم ساخته شده است و این امامزاده میان مردم روستا بسیار مورد احترام است. حمام قدیمی روستا که تاریخ بنای آن، به ۲۰۰ سال پیش و به دورة حکومت قاجاریه میرسد، از دیگر جاذبههای تاریخی روستاست که مصالح عمدة به کار رفته در ساخت این حمام سنگ، آهک و آجر و طاقها و پایههای حمام هم از جنس سنگ است. انواع بازیهای بومی از قبیل گرزان، سه باز و قل قلان در روستای قمچقای متداول است.
در میان مردمان این روستا، زمزمة انواع اشعار و ترانههای محلی به زبانهای کردی و ترکی وجود دارد که بسیار زیبا و دلنشین هستند. روستای قمچقای از طریق شهرهای بیجار، زرینآباد و تکاب قابل دسترسی است و تمام جادههای منتهی به این روستا، از شهرهای مذکور آسفالت است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]