واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: حفظ شنگن براي بقاي اتحاديه اروپا
سران كشورهاي اتحاديه اروپا درباره طرح كميسيون اروپا براي حل بحران پناهجويان توافق كردند، طرحي كه با هدف لغو كنترل مرزي يكجانبه از سوي كشورهاي حوزه شنگن تا قبل از پايان سال 2016 ارائه شده است
نویسنده : دكتر سيدرضا ميرطاهر
سران كشورهاي اتحاديه اروپا درباره طرح كميسيون اروپا براي حل بحران پناهجويان توافق كردند، طرحي كه با هدف لغو كنترل مرزي يكجانبه از سوي كشورهاي حوزه شنگن تا قبل از پايان سال 2016 ارائه شده است. بر اساس بيانيه مشترك سران اتحاديه اروپا كه روز سهشنبه 18 اسفندماه منتشر شد، به عنوان يكي از اولويتها، همه اركان «نقشه راه» كميسيون اروپا درباره احياي شنگن در دستور كار قرار ميگيرد تا مقررات كنترل مرزي يكجانبه موقت كشورها متوقف شود و عملكرد عادي شنگن تا قبل از پايان سال كنوني از سرگرفته شود. در طرح كميسيون اروپا همچنين پيشبيني شده است كه يونان بايد فقدان نظارت و كنترل مرزهاي خارجي شنگن را برطرف كند و اعضاي شنگن بايد اجازه به پناهجويان براي عبور از يك كشور به كشورهاي ديگر را متوقف كنند. بلژيك، دانمارك، آلمان، مجارستان، اتريش، اسلووني، سوئيس و نروژ مقررات كنترل مرزي را با توجه به هجوم پناهجويان به اروپا اجرا كردهاند.
سازش بين منافع
وخامت مسئله پناهجويان در نهايت سران كشورهاي اتحاديه اروپا را واداشته تا بهرغم مصالح ملي خود عمل كرده و با زير پا گذاشتن برخي ملاحظات اقتصادي و امنيتي، ادامه اجراي پيمان شنگن را بپذيرند. تاكنون برخي كشورهاي عضو حوزه شنگن كه با موج پناهجويان روبهرو بودند، بر اساس صلاحديد خود و در واقع به طور خودسرانه اقدام به ايجاد محدوديتهاي شديد در مرزها براي تردد افراد كرده و برخي نيز اساساً اجراي پيمان شنگن را به حال تعليق درآوردهاند. با اين حال ادامه اين وضعيت ميسر نبود و از قبل پيشبيني ميشد كه سران اروپايي در مورد راهحلي حداقلي به توافق برسند. اين راهحل متضمن حفظ پيمان شنگن به عنوان يكي از اركان همگرايي اروپايي و در عين حال توافق بر سر ايجاد موانع جدي در مسير پناهجويان براي ورود به اروپاست. در اين چارچوب با توجه به اينكه يونان دروازه ورود پناهجوياني كه از تركيه خود را به اين كشور رساندهاند به اروپا تلقي ميشود، لذا سران اروپايي موكداً خواهان نظارت شديد و جدي بر مرزهاي يونان به عنوان مرزهاي خارجي اتحاديه اروپا شدهاند كه البته طبق طرح جديد، سازمان ناتو نيز در اين زمينه در درياي اژه به ياري يونان ميآيد. ناتو قصد دارد با شناورهاي خود ضمن رهگيري قايقهاي پناهجويان، آنها را به تركيه بازگرداند.
دودستگي بين اروپاييها
دودستگي درباره ادامه اجراي پيمان شنگن يا لغو آن، به ايجاد شكافي جدي بين كشورهاي اتحاديه اروپا منجر شده بود. دستهاي از اين كشورها كه عمدتاً شامل كشورهاي كوچك شرق و مركز اروپا و نيز برخي كشورهاي اروپاي شمالي بودند، خواهان محدود شدن اجراي پيمان شنگن يا تعليق آن بودند تا بدين ترتيب مانع از ورود پناهجويان به قلمرو خود شوند. در مقابل برخي ديگر از كشورها مانند يونان و آلمان مخالف تضعيف پيمان شنگن يا تعليق آن بوده و استدلال ميكردند كه در صورت فروپاشي شنگن، اساسا اتحاديه اروپا در معرض فروپاشي قرار ميگيرد. به هرحال بيانيه اخير سران اروپا نشان ميدهد كه آنها درباره اتخاذ رويكرد واحدي در قبال اجراي پيمان شنگن به توافق رسيدهاند. اين رويكرد كه مبتني بر طرح كميسيون اروپا است، شامل اجراي پيمان شنگن و در عين حال ممانعت از ورود پناهجويان به يونان و نيز ممانعت از تردد پناهجويان بين كشورهاي حوزه شنگن است. با اين حال بايد ديد طرح كميسيون اروپا كه حداقل روي كاغذ بسيار مطلوب و مؤثر است، آيا در عرصه اجرا نيز موفق خواهد بود؟
ابعاد مهاجرت
مسئله مهاجرت در دو بعد مهاجرت از خارج اروپا به صورت عزيمت خيل پناهجويان به اروپا و مهاجرت در داخل اتحاديه اروپا به صورت مهاجرت نيروي كار از كشورهاي فقير اروپاي شرقي به اروپاي غربي اكنون به معضل بزرگي براي اتحاديه اروپا تبديل شده است. مسئله پناهجويان باعث شده بسياري از كشورهاي عضو پيمان شنگن به تعليق آن يا عدم اجراي عملي اين پيمان پرداخته و كنترلهاي مرزي را شدت بخشند. بخشي از اين مسئله به منظور جلوگيري از تردد پناهجويان در كشورهاي اروپايي است، اما بخش ديگر آن به افزايش تهديدات تروريستي در اروپا و نگراني شديد دولتهاي اروپايي از امكان تردد آزادانه تروريستها در منطقه شنگن برميگردد. همچنين به دليل ارتباط افزايش تهديدات تروريستي با افزايش ورود پناهجويان به كشورهاي اروپايي و اختلاف درباره نحوه برخورد با پناهجويان طبيعتاً درباره نحوه مواجهه با تروريسم نيز اتفاقنظر چنداني بين دولتهاي اروپايي وجود ندارد. اين مسئله باعث شده كه آينده پيمان شنگن كه ناظر به تردد آزادانه اتباع اروپايي بين كشورهاي عضو اين پيمان است، با چشماندازي تاريك روبهرو شود، زيرا يكي از راههاي مقابله با تروريستها افزايش نظارت بر مرزها و رصد هويت افرادي است كه در داخل اروپا تردد ميكنند. البته آنگلا مركل صدر اعظم آلمان خواهان توجه همه كشورهاي اتحاديه اروپا به حفاظت بهتر از مرزهاي خارجي اتحاديه اروپا شده است. از ديدگاه وي اين مسئله به دلايل امنيتي ضروري است. مركل هشدار داده كه شكست منطقه شنگن و بسته شدن مرزهاي ملي در اروپا تاثيرات منفي روي همه اتحاديه اروپا خواهد داشت.
اهميت شنگن
پيمان شنگن از سال 1995 اجرايي شد كه به موجب آن اتباع 26 كشور اروپايي عضو بدون اخذ رواديد، بين كشورهاي يكديگر بهطور آزاد رفتوآمد دارند. اين پيمان، نزديك به 420ميليون نفر از اتباع كشورهاي عضو را در وسعتي برابر با 4 ميليون و 312 هزار كيلومتر مربع در اروپا در بر ميگيرد. اين در حالي است كه بحران پناهجويان و هجوم صدها هزار نفر از مردم خاورميانه و افغانستان به كشورهاي اروپايي، پيمان شنگن به عنوان يكي از دستاوردهاي اصلي اتحاديه اروپا را به چالش كشيده است به طوري كه برخي كشورها براي جلوگيري از ورود پناهجويان، بازگشت به مرزهاي ملي را مد نظر قرار داده و شماري از تحليلگران حتي از پايان پيمان شنگن سخن ميگويند. در اين زمينه مؤسسه تحقيقاتي «پروگنوس» تحقيقي را انجام داده است كه نشان ميدهد در صورت فروپاشي پيمان شنگن، اتحاديه اروپا دهها ميليارد يورو خسارت خواهد ديد. در اين تحقيق آمده است كه در شرايط «خوشبينانه» هزينه توليد در اروپا يك درصد افزايش مييابد كه اين مسئله توليد ناخالص داخلي اتحاديه اروپا را در حد فاصل سالهاي 2016 تا 2025 ميلادي، 470 ميليارد يورو كاهش ميدهد. نتايج اين تحقيق در حالي منتشر شده كه كميسيون اروپا پيشتر اعلام كرده بود احتمالاً به كشورهاي عضو پيمان شنگن اجازه ميدهد براي كنترل سيل پناهجويان مرزهاي خود را تا دو سال كنترل كنند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۳۹۴ - ۲۱:۳۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]