محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831553989
کشاورزی، نخستین متهم تخریب منابع آبی جهان
واضح آرشیو وب فارسی:شفا آنلاین: شفا آنلاین>اجتماعی>کره زمین عملاً در حال خشک شدن است. هزاران دریاچه و رودخانه پیوسته ناپدید می شوند. دریاچه چاد در مرز بین چاد و نیجر اکنون تنها چهار درصد مساحت خود را حفظ کرده است.به گزارش شفا آنلاین ، بزودی ممکن است این دریاچه فقط روی نقشه ها باقی بماند. دریاچه آرال، که یکی از بزرگ ترین پیکره های آبی داخل سرزمینی جهان بود، اکنون تنها جزء کوچکی از چیزی است که 40 سال پیش بود. در 14 ژوئن سال 2015 میلادی ناسا نتیجه مطالعه ای10 ساله را درباره 37 آبخوان بسیار بزرگ جهان منتشر کرد. بنابر این گزارش 21 آبخوان از مجموع این 37 آبخوان به علت پمپاژ بیش از حد آب پیوسته کوچک تر می شوند و از میان این گروه سرعت کوچک شدن 13 آبخوان فوق العاده زیاد است. این تحلیل ناسا تأیید می کند که منابع آبی زیرزمینی جهان که 35 درصد تمام آب آبیاری جهان را تأمین می کنند پیوسته کوچک تر می شوند، آن هم با سرعتی بسیار زیاد. امروزه 18 کشور جهان که حدود نیمی از جمعیت جهان در آنها ساکن اند بیش از حد از آبخوان های خود بهره برداری می کنند. از میان آنها می توان سه کشور بزرگ تولید کننده غلات یعنی چین، هند و ایالات متحده را برشمرد که در مجموع نیمی از تولید غله جهان را بر عهده دارند و همراه با آنها چندین کشور پرجمعیت مانند ایران، پاکستان و مکزیک نیز در همین وضعیت قرار دارند. کمبود آب در دو دسته از کشور ها برای جهان حائز اهمیت بسیار است. اول کشور های بزرگ تولید کننده اصلی غلات جهان یعنی ایالات متحده، چین و هند، دوم کشور های منطقه خاور میانه. از میان آبخوان هایی که بیشترین فشار را تحمل می کنند می توان به آبخوان عربی که 60 میلیون نفر به آن متکی اند، آبخوان حوضه رود سند که بین هند و پاکستان مشترک است و حدود 200 میلیون نفر از مردم را حمایت می کند و آبخوان مورزولا- جدو که بین لیبی و نیجر مشترک است اشاره کرد. ایران تعجبی ندارد که آبخوان هایی که تحت بیشترین تنش قرار دارند آبخوان هایی هستند که معمولاً در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده اند. از نظر میزان بهره برداری از آب های زیرزمینی، سهم هندوستان با برداشت 210 میلیارد متر مکعب در سال از همه کشورهای جهان بیش تر است. این مقدار تقریباً معادل مجموع برداشت 105میلیارد متر مکعبی چین و برداشت 100 میلیارد متر مکعبی امریکا از آب های زیرزمینی است. به عبارت دیگر میزان آب آبیاری زیر زمینی مصرفی در هند برابر است با مجموع مصرف چین و ایالات متحده. سقوط سفره های آب زیر زمینی از هم اکنون نیز آینده تولید غله در شمال چین را به خطر انداخته است. بررسی که در سال 2001 میلادی درباره آب زیرزمینی در چین منتشر شد نشان داد که سفره های آب زیر دشت شمال چین یعنی ناحیه ای که نیمی از گندم و یک سوم ذرت این کشور را تولید می کند با سرعت زیاد در حال کاهش بود. اکنون برداشت بیش از حد آب، آبخوان کم عمق منطقه را عمدتاً تهی کرده و کشاورزان را وادار کرده در جست و جوی آب به آبخوان عمیق منطقه که تجدید شدنی نیست پناه ببرند. سفره آب زیر دشت شمال چین که قبلاً در سی متری زمین بود اکنون در بعضی مناطق به 300 متری سقوط کرده است. چاه های کم عمق همگی خشک و رها شده اند و کشاورزان ناچار شده اند چاه های عمیق تری حفر کنند. چین که قریب 4/1 میلیارد نفر جمعیت دارد با کاهش شدید عرضه آب روبه روست. در سال 1960میلادی چین 50 هزار دریاچه و رودخانه داشت اما تا سال 2010 تنها 23 هزار از آنها باقی مانده بود. هرچند کمبود آب چین بسیار جدی است، اما کمبود آب هند از آن هم هشدار دهنده تر است. در هندوستان که جمعیت آن سالانه 19 میلیون نفر رشد می کند آبیاری عمدتاً به آب زیرزمینی متکی است و چون در این کشور هیچ محدودیتی برای حفر چاه وجود ندارد کشاورزان تاکنون 27 میلیون چاه در آن حفر کرده اند و در مجموع مقادیر بسیار عظیمی از آب زیرزمینی را بیرون می کشند. موتور های آب که با یارانه های سنگین برق از آنها حمایت می شود پیوسته سفره های آب زیر زمینی را با سرعتی خطرناک پایین می برند. در تمام ایالت های هند سفره های آب زیرزمینی پیوسته سقوط می کنند. از میان مهم ترین آنها که بیش تر تحت تأثیر قرار گرفته اند می توان به پنجاب، هاریانا، راجستان و گجرات در شمال و استان تامیل نادو در جنوب اشاره کرد. در شمال گجرات سفره های زیر زمینی آب با سرعت عجیب 6 متر در سال سقوط می کنند. در تامیل نادو یعنی ایالتی که 72 میلیون نفر جمعیت دارد سفره های آب زیرزمینی در تمام ایالت در حال سقوط اند. دکتر پالانی سامی از دانشگاه کشاورزی تامیل نادو، در سال 2004 اعلام کرد که 95 درصد چاه های کشاورزان کوچک که نوعاً چاه هایی کم عمق هستند خشک شده اند و بر اثر آن کشاورزی آبی ایالت ظرف یک دهه گذشته حدود 50 درصد کاهش یافته است. بانک جهانی برآورد می کند که 190 میلیون هندی به وسیله غله ای تغذیه می شوند که در اثر بهره برداری بیش از حد از آب به دست می آید. در ایالات متحده کشاورزان درمنطقه دشت های بزرگ و از جمله در چندین ایالت مهم تولید کننده مانند ایالت تگزاس، اوکلاهوما، کانزاس و نبراسکا بیش از حد از آب های زیرزمینی بهره برداری می کنند. در این ایالت ها آبیاری نه تنها سبب افزایش عملکرد گندم شده بلکه در برخی مناطق به کشاورزان اجازه داده به جای گندم، ذرت که عملکرد بسیار بالاتری دارد بکارند. مثلاً در کانزاس که از قدیم به عنوان بزرگ ترین تولید کننده گندم شناخته شده اکنون تولید ذرت بیش از گندم است. کشاورزی آبی در این ایالت ها توسعه پیدا کرده اما آبی که صرف آن می شود از آبخوان اوگالالا به دست می آید که پیکره آبی زیرزمینی عظیمی است که از نبراسکا به سمت جنوب تا تگزاس کشیده شده است. متأسفانه اوگالالا آبخوانی است فسیلی که آب سال های سال قبل در آنجا جمع شده است. میزان تغذیه آن بسیار اندک است و نسبت سرعت بهره برداری بسرعت تغذیه آن 24 به 1 است. آنگاه که این آبخوان تهی شود، چاه ها خشک خواهند شد و کشاورزان می باید بسته به شرایطی که دارند یا به کشاورزی دیمی بازگردند و یا کلاً کشاورزی را ترک کنند. در تکزاس میزان زمین های آبی تحت کشت غلات در سال 1975 به اوج خود رسید و از آن زمان تا کنون دو سوم کاهش یافته و بیشترین کاهش آن در سال های اخیر بوده است. در کانزاس مساحت زمین های کشاورزی در سال 1982 میلادی به اوج خود رسید و از آن زمان تا کنون 41 درصد کاهش یافته است. خاورمیانه و بحران آب منطقه دوم خاورمیانه است. در خاورمیانه نیز کمبود آب بشدت خود را می نمایاند. در این منطقه خشک و نیمه خشک تعدادی از کشورها از آبخوان های خود چنان بیش از حد بهره برداری کرده اند که آبخوان آنها پیوسته سقوط می کند و چاه های آنها در حال خشک شدن است. با کاهش عرضه آب آبیاری بالاخره در نقطه ای از زمان تولید غله نیز رو به کاهش خواهد نهاد و این امر برای آنها عواقب اجتماعی و سیاسی در بر خواهد داشت. از میان کشورهایی که میزان مصرف آب آنها به اوج خود رسیده و محصول غله آنها رو به کاهش نهاده می توان از عربستان سعودی، سوریه و یمن نام برد. در هر سه این کشورها کاهش دسترسی به آب منجر به کاهش تولید غلات شده است. تا کنون کشورهای کوچک تری به کاهش تولید غله دچار شده اند اما کشورهای بزرگ تری مانند پاکستان که به کمبود آب دچارند نیز خیلی از آنها عقب نیستند. در این منطقه در هیچ کشوری سقوط سفره های آب زیر زمینی و کاهش سطح کشاورزی آبی برجسته تر از عربستان سعودی نیست، یعنی کشوری که همان اندازه که از نظر نفت غنی است از نظر آب فقیر است. سعودی ها بعد از تحریم صادرات نفت در سال 1973 دریافتند که در مقابل تحریم متقابل غله آسیب پذیرند. لذا برای اینکه در تولید گندم خودکفا شوند یارانه بسیار سنگینی را به کشاورزی آبی اختصاص دادند که اساس آن بر تلمبه کردن آب از یک آبخوان زیر زمینی بود. بعد از اینکه عربستان برای مدتی بیش از 20 سال از نظر گندم خودکفا شد سعودی ها در سال 2008 اعلام کردندکه آبخوان آنها به طور کلی تهی شده و آنها کشت گندم را هر سال یک هشتم کاهش خواهند داد و در سال 2016 میلادی آن را کاملاً قطع خواهند کرد. اما مدت کوتاهی بعد از آن و به مجرد اینکه آنها ارزش واقعی آب باقی مانده را دریافتند قطع کشاورزی آبی را برای زمان زودتری برنامه ریزی کردند. در سال 2015 سعودی ها تمام غله مورد نیاز خود را وارد کردند. آنها پیش بینی می کنند که سالانه 15 میلیون تن گندم، برنج، ذرت و جو برای تغذیه جمعیت 30 میلیونی خود و گله های سریع الرشد دامی و مرغداری های بزرگ خود نیاز دارند. عربستان سعودی نخستین کشوری بود که به طور علنی برآورد کرد که تهی شدن آبخوان چگونه و چه زمانی محصول غله آن را کاهش خواهد داد. سوریه که 22 میلیون نفر جمعیت دارد و رمق آن در اثر جنگ داخلی گرفته شده نیز پیوسته منابع آب زیر زمینی خود را بیش از حد مورد بهره برداری قرار می دهد. تولید غله آن در سال 2001 میلادی به اوج خود رسید و از آن زمان تا کنون 32 درصد کاهش یافته است. این کشور نیز شدیداً به غله بیرون از کشور وابسته شده است. در کشور همسایه سوریه یعنی عراق، تولید غله ظرف یک دهه گذشته به رغم تداوم رشد سریع جمعیت کشور در سطح ثابتی باقی مانده است. این کشور نیز اکنون برای تأمین دو سوم از غله مصرفی خود به بازار جهانی متکی است. علاوه بر تهی شدن آبخوان هم سوریه و هم عراق به طور مداوم از کاهش جریان آب رودخانه های دجله و فرات نیز رنج می برند زیرا کشور ترکیه که در بالادست این دو واقع شده مقداری از آب آن را برای خوداختصاص داده است. در یمن که کشوری است با 24 میلیون نفر جمعیت سفره های آب پیوسته قریب 8/1 متر در سال پایین تر می رود زیرا میزان مصرف آب بیش از میزان تغذیه آبخوان های آن است. این کشور که یکی از سریع الرشد ترین جمعیت های جهان را دارد و سفره های آب آن در سراسر کشور پیوسته سقوط می کند اکنون به یک مورد بحران آبی جهان تبدیل شده است. طی 40 سال گذشته تولید غله کشور قریب 50 درصد کاهش یافته و تا چند سال دیگر مزارع آبی در این کشور به چیزی کمیاب تبدیل خواهند شد و کشور ناچار خواهد بود عملاً تمام غله مورد نیاز خود را از خارج وارد کند. در خاورمیانه عربی، جهان شاهد تقابل بین جمعیتی سریعاً رشد یابنده و منابع آبی است که پیوسته کاهش می یابد. برای اولین بار در تاریخ در یک منطقه جغرافیایی، تولید غله در حال کاهش است بدون آنکه در چشم انداز هیچ چیز برای جلوگیری از آن وجود داشته باشد. از آنجا که این کشورها نتوانسته اند بین سیاست های جمعیتی و سیاست آب خود توازن برقرار کنند اکنون هر روز 9000 نفر جمعیت جدید در این منطقه جویای غذاست و هر روز آب کمتری برای تولید غذا برای این جمعیت وجود دارد. ë بحران آب در ایران جدی است در ایران، کشوری که 79 میلیون نفر جمعیت دارد، در نتیجه کاهش آب بین سال 2012-2007 میلادی و خشکیدگی چاه ها، تولید غله 10 درصد کاهش یافت. از آنجا که یک چهارم تولید غله این کشور از راه بهره برداری بیش از حد از آب های زیر زمینی به دست می آید در چشم انداز تولید آن کاهش بیش تر محصول غله دیده می شود. ایران که جمعیت آن سالانه یک میلیون نفر رشد می کند نیز با چشم انداز رشد وابستگی به جهان خارج برای تأمین غذا روبه روست. مهاجرت پناهجویان آب در بلوچستان پاکستان که جمعیت 199 میلیون نفری آن سالانه 4میلیون رشد می کند نیز به بهره برداری شدید از آب های زیر زمینی خود مشغول است. بخش بزرگی از آب آبیاری آن از سامانه رودخانه سند تأمین می شود. اما به نظر می رسد در بخش پاکستانی دشت حاصلخیز پنجاب سقوط سفره های زیر زمینی تفاوتی با آنچه در آن سوی مرز در هند رخ می دهد ندارد. چاه های کنترلی که در نزدیکی دو شهر دو قلوی اسلام آباد و راولپندی واقع در شمال شرقی پاکستان حفر شدند نشان داده اند که بین سال 1982 و 2000 میلادی سفره های آب زیر زمینی پیوسته سقوط کرده اند که طیف این سقوط چیزی بین یک متر تا 8/1 متر بوده است. در استان بلوچستان پاکستان سفره های زیر زمینی دورو بر پایتخت یعنی شهر کوته پیوسته سالانه 3/3 متر پایین تر می روند و به همین دلیل است که این شهر اکنون دیگر آبی ندارد. سردار ریاض خان مدیر سابق مؤسسه تحقیقات نواحی خشک پاکستان در شهر کوته گزارش می دهد که از هفت حوضه رودخانه ای بلوچستان شش تای آنها منابع آب زیر زمینی خود را کاملاً تهی کرده اند و در نتیجه زمین های آبی بایر مانده اند. تعجبی ندارد که مهاجرت توده ای وسیعی اکنون در بلوچستان ایجاد شده که به یکی از بزرگ ترین امواج مهاجرت پناهجویان آب تبدیل شده است. مهاجرتی که تعداد شرکت کنندگان آن به میلیون ها نفر سر می زند. بانک جهانی می گوید: «پاکستان از نظر تنش آبی اکنون یکی از بدترین موقعیت های جهان را دارد و این وضعیت به لحاظ رشد سریع جمعیت آن می رود تا به کمبود آشکار و همه جانبه آب تبدیل شود.» چندان که کشاورزی جهان توسعه می یابد، نزاع بر سر آب در سطح بین المللی مانند آنچه در حوزه رودخانه نیل بین مصر و کشورهای بالا دست جریان دارد روز به روز بیش تر می شود. اما در داخل کشورها این رقابت بین شهر ها و کشاورزان بر سر آب است که سیاست مداران را به خود مشغول می کند. در مناطقی که جریان آب بدون مدعی وجود ندارد و همه منابع آب مدعی دارند، شهر ها تنها از طریق بیرون کشیدن آب از دست کشاورزان می توانند آب به دست آورند. وقتی شهر ها آب را از روستا ها گرفتند و روستا ها بدون آب ماندند و سفره های آب های زیر زمینی سقوط کردند، آنگاه کشورها چاره ای ندارند جز آنکه کمبود تولید غله آبی خود را از طریق واردات جبران کنند. از آنجا که برای تولید هر تن غله هزار تن آب لازم است واردات غله کارآترین روش واردات آب است. بنابراین معامله بر سر آینده غله در واقع معامله بر سر آینده آب است. بازار آب در واقع در بازار جهانی غله تجسم می یابد. خلاصه آنکه بهره برداری بیش از حد خواه در خاورمیانه باشد یا در دشت های بزرگ ایالات متحده امریکا می تواند به تهی شدن آبخوان ها و کم شدن محصول غله بینجامد. تا کنون تهی شدن آبخوان ها عمدتاً در کشورهای کوچک خاورمیانه به صورت کاهش محصول غله بروز یافته است. اما اکنون کشورهایی که از نظر اندازه و جمعیت متوسط هستند در سطح جهان مانند ایران، مکزیک و پاکستان به این مشکل دچار شده اند. ایران مدتی است اثرات کاهش عرضه آب در اثر مصرف بیش از حد را احساس می کند. پاکستان نیز به نظر می رسد که به اوج استفاده از موجودی آب خود رسیده است بنابراین دیری نخواهد پایید که به اوج غله خود نیز خواهد رسید. در مکزیک مصرف آب ایستا شده و ممکن است بزودی کاهش یابد. جهان به آرامی و در سکوت به دورانی وارد شده که در آن آب و نه زمین به عنصر اصلی محدود کننده توسعه عرضه غذا تبدیل شده است. فرضیه ای قدیمی می گفت که هرگاه زمین کافی وجود داشته باشد آب کافی وجود خواهد داشت. متأسفانه اکنون این فرضیه دیگر کاربرد ندارد.ایران از میان آبخوان هایی که بیشترین فشار را تحمل می کنند می توان به آبخوان عربی که 60 میلیون نفر به آن متکی اند، آبخوان حوضه رود سند که بین هند و پاکستان مشترک است و حدود 200 میلیون نفر از مردم را حمایت می کند و آبخوان مورزولا- جدو که بین لیبی و نیجر مشترک است اشاره کرد. ایران تعجبی ندارد که آبخوان هایی که تحت بیشترین تنش قرار دارند آبخوان هایی هستند که معمولاً در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده اند. از نظر میزان بهره برداری از آب های زیرزمینی، سهم هندوستان با برداشت 210 میلیارد متر مکعب در سال از همه کشورهای جهان بیش تر است. این مقدار تقریباً معادل مجموع برداشت 105میلیارد متر مکعبی چین و برداشت 100 میلیارد متر مکعبی امریکا از آب های زیرزمینی است. به عبارت دیگر میزان آب آبیاری زیر زمینی مصرفی در هند برابر است با مجموع مصرف چین و ایالات متحده. سقوط سفره های آب زیر زمینی از هم اکنون نیز آینده تولید غله در شمال چین را به خطر انداخته است. بررسی که در سال 2001 میلادی درباره آب زیرزمینی در چین منتشر شد نشان داد که سفره های آب زیر دشت شمال چین یعنی ناحیه ای که نیمی از گندم و یک سوم ذرت این کشور را تولید می کند با سرعت زیاد در حال کاهش بود. اکنون برداشت بیش از حد آب، آبخوان کم عمق منطقه را عمدتاً تهی کرده و کشاورزان را وادار کرده در جست و جوی آب به آبخوان عمیق منطقه که تجدید شدنی نیست پناه ببرند. سفره آب زیر دشت شمال چین که قبلاً در سی متری زمین بود اکنون در بعضی مناطق به 300 متری سقوط کرده است. چاه های کم عمق همگی خشک و رها شده اند و کشاورزان ناچار شده اند چاه های عمیق تری حفر کنند. چین که قریب 4/1 میلیارد نفر جمعیت دارد با کاهش شدید عرضه آب روبه روست. در سال 1960میلادی چین 50 هزار دریاچه و رودخانه داشت اما تا سال 2010 تنها 23 هزار از آنها باقی مانده بود. هرچند کمبود آب چین بسیار جدی است، اما کمبود آب هند از آن هم هشدار دهنده تر است. در هندوستان که جمعیت آن سالانه 19 میلیون نفر رشد می کند آبیاری عمدتاً به آب زیرزمینی متکی است و چون در این کشور هیچ محدودیتی برای حفر چاه وجود ندارد کشاورزان تاکنون 27 میلیون چاه در آن حفر کرده اند و در مجموع مقادیر بسیار عظیمی از آب زیرزمینی را بیرون می کشند. موتور های آب که با یارانه های سنگین برق از آنها حمایت می شود پیوسته سفره های آب زیر زمینی را با سرعتی خطرناک پایین می برند. در تمام ایالت های هند سفره های آب زیرزمینی پیوسته سقوط می کنند. از میان مهم ترین آنها که بیش تر تحت تأثیر قرار گرفته اند می توان به پنجاب، هاریانا، راجستان و گجرات در شمال و استان تامیل نادو در جنوب اشاره کرد. در شمال گجرات سفره های زیر زمینی آب با سرعت عجیب 6 متر در سال سقوط می کنند. در تامیل نادو یعنی ایالتی که 72 میلیون نفر جمعیت دارد سفره های آب زیرزمینی در تمام ایالت در حال سقوط اند. دکتر پالانی سامی از دانشگاه کشاورزی تامیل نادو، در سال 2004 اعلام کرد که 95 درصد چاه های کشاورزان کوچک که نوعاً چاه هایی کم عمق هستند خشک شده اند و بر اثر آن کشاورزی آبی ایالت ظرف یک دهه گذشته حدود 50 درصد کاهش یافته است. بانک جهانی برآورد می کند که 190 میلیون هندی به وسیله غله ای تغذیه می شوند که در اثر بهره برداری بیش از حد از آب به دست می آید. در ایالات متحده کشاورزان درمنطقه دشت های بزرگ و از جمله در چندین ایالت مهم تولید کننده مانند ایالت تگزاس، اوکلاهوما، کانزاس و نبراسکا بیش از حد از آب های زیرزمینی بهره برداری می کنند. در این ایالت ها آبیاری نه تنها سبب افزایش عملکرد گندم شده بلکه در برخی مناطق به کشاورزان اجازه داده به جای گندم، ذرت که عملکرد بسیار بالاتری دارد بکارند. مثلاً در کانزاس که از قدیم به عنوان بزرگ ترین تولید کننده گندم شناخته شده اکنون تولید ذرت بیش از گندم است. کشاورزی آبی در این ایالت ها توسعه پیدا کرده اما آبی که صرف آن می شود از آبخوان اوگالالا به دست می آید که پیکره آبی زیرزمینی عظیمی است که از نبراسکا به سمت جنوب تا تگزاس کشیده شده است. متأسفانه اوگالالا آبخوانی است فسیلی که آب سال های سال قبل در آنجا جمع شده است. میزان تغذیه آن بسیار اندک است و نسبت سرعت بهره برداری بسرعت تغذیه آن 24 به 1 است. آنگاه که این آبخوان تهی شود، چاه ها خشک خواهند شد و کشاورزان می باید بسته به شرایطی که دارند یا به کشاورزی دیمی بازگردند و یا کلاً کشاورزی را ترک کنند. در تکزاس میزان زمین های آبی تحت کشت غلات در سال 1975 به اوج خود رسید و از آن زمان تا کنون دو سوم کاهش یافته و بیشترین کاهش آن در سال های اخیر بوده است. در کانزاس مساحت زمین های کشاورزی در سال 1982 میلادی به اوج خود رسید و از آن زمان تا کنون 41 درصد کاهش یافته است. خاورمیانه و بحران آب منطقه دوم خاورمیانه است. در خاورمیانه نیز کمبود آب بشدت خود را می نمایاند. در این منطقه خشک و نیمه خشک تعدادی از کشورها از آبخوان های خود چنان بیش از حد بهره برداری کرده اند که آبخوان آنها پیوسته سقوط می کند و چاه های آنها در حال خشک شدن است. با کاهش عرضه آب آبیاری بالاخره در نقطه ای از زمان تولید غله نیز رو به کاهش خواهد نهاد و این امر برای آنها عواقب اجتماعی و سیاسی در بر خواهد داشت. از میان کشورهایی که میزان مصرف آب آنها به اوج خود رسیده و محصول غله آنها رو به کاهش نهاده می توان از عربستان سعودی، سوریه و یمن نام برد. در هر سه این کشورها کاهش دسترسی به آب منجر به کاهش تولید غلات شده است. تا کنون کشورهای کوچک تری به کاهش تولید غله دچار شده اند اما کشورهای بزرگ تری مانند پاکستان که به کمبود آب دچارند نیز خیلی از آنها عقب نیستند. در این منطقه در هیچ کشوری سقوط سفره های آب زیر زمینی و کاهش سطح کشاورزی آبی برجسته تر از عربستان سعودی نیست، یعنی کشوری که همان اندازه که از نظر نفت غنی است از نظر آب فقیر است. سعودی ها بعد از تحریم صادرات نفت در سال 1973 دریافتند که در مقابل تحریم متقابل غله آسیب پذیرند. لذا برای اینکه در تولید گندم خودکفا شوند یارانه بسیار سنگینی را به کشاورزی آبی اختصاص دادند که اساس آن بر تلمبه کردن آب از یک آبخوان زیر زمینی بود. بعد از اینکه عربستان برای مدتی بیش از 20 سال از نظر گندم خودکفا شد سعودی ها در سال 2008 اعلام کردندکه آبخوان آنها به طور کلی تهی شده و آنها کشت گندم را هر سال یک هشتم کاهش خواهند داد و در سال 2016 میلادی آن را کاملاً قطع خواهند کرد. اما مدت کوتاهی بعد از آن و به مجرد اینکه آنها ارزش واقعی آب باقی مانده را دریافتند قطع کشاورزی آبی را برای زمان زودتری برنامه ریزی کردند. در سال 2015 سعودی ها تمام غله مورد نیاز خود را وارد کردند. آنها پیش بینی می کنند که سالانه 15 میلیون تن گندم، برنج، ذرت و جو برای تغذیه جمعیت 30 میلیونی خود و گله های سریع الرشد دامی و مرغداری های بزرگ خود نیاز دارند. عربستان سعودی نخستین کشوری بود که به طور علنی برآورد کرد که تهی شدن آبخوان چگونه و چه زمانی محصول غله آن را کاهش خواهد داد. سوریه که 22 میلیون نفر جمعیت دارد و رمق آن در اثر جنگ داخلی گرفته شده نیز پیوسته منابع آب زیر زمینی خود را بیش از حد مورد بهره برداری قرار می دهد. تولید غله آن در سال 2001 میلادی به اوج خود رسید و از آن زمان تا کنون 32 درصد کاهش یافته است. این کشور نیز شدیداً به غله بیرون از کشور وابسته شده است. در کشور همسایه سوریه یعنی عراق، تولید غله ظرف یک دهه گذشته به رغم تداوم رشد سریع جمعیت کشور در سطح ثابتی باقی مانده است. این کشور نیز اکنون برای تأمین دو سوم از غله مصرفی خود به بازار جهانی متکی است. علاوه بر تهی شدن آبخوان هم سوریه و هم عراق به طور مداوم از کاهش جریان آب رودخانه های دجله و فرات نیز رنج می برند زیرا کشور ترکیه که در بالادست این دو واقع شده مقداری از آب آن را برای خوداختصاص داده است. در یمن که کشوری است با 24 میلیون نفر جمعیت سفره های آب پیوسته قریب 8/1 متر در سال پایین تر می رود زیرا میزان مصرف آب بیش از میزان تغذیه آبخوان های آن است. این کشور که یکی از سریع الرشد ترین جمعیت های جهان را دارد و سفره های آب آن در سراسر کشور پیوسته سقوط می کند اکنون به یک مورد بحران آبی جهان تبدیل شده است. طی 40 سال گذشته تولید غله کشور قریب 50 درصد کاهش یافته و تا چند سال دیگر مزارع آبی در این کشور به چیزی کمیاب تبدیل خواهند شد و کشور ناچار خواهد بود عملاً تمام غله مورد نیاز خود را از خارج وارد کند. در خاورمیانه عربی، جهان شاهد تقابل بین جمعیتی سریعاً رشد یابنده و منابع آبی است که پیوسته کاهش می یابد. برای اولین بار در تاریخ در یک منطقه جغرافیایی، تولید غله در حال کاهش است بدون آنکه در چشم انداز هیچ چیز برای جلوگیری از آن وجود داشته باشد. از آنجا که این کشورها نتوانسته اند بین سیاست های جمعیتی و سیاست آب خود توازن برقرار کنند اکنون هر روز 9000 نفر جمعیت جدید در این منطقه جویای غذاست و هر روز آب کمتری برای تولید غذا برای این جمعیت وجود دارد. ë بحران آب در ایران جدی است در ایران، کشوری که 79 میلیون نفر جمعیت دارد، در نتیجه کاهش آب بین سال 2012-2007 میلادی و خشکیدگی چاه ها، تولید غله 10 درصد کاهش یافت. از آنجا که یک چهارم تولید غله این کشور از راه بهره برداری بیش از حد از آب های زیر زمینی به دست می آید در چشم انداز تولید آن کاهش بیش تر محصول غله دیده می شود. ایران که جمعیت آن سالانه یک میلیون نفر رشد می کند نیز با چشم انداز رشد وابستگی به جهان خارج برای تأمین غذا روبه روست. مهاجرت پناهجویان آب در بلوچستان پاکستان که جمعیت 199 میلیون نفری آن سالانه 4میلیون رشد می کند نیز به بهره برداری شدید از آب های زیر زمینی خود مشغول است. بخش بزرگی از آب آبیاری آن از سامانه رودخانه سند تأمین می شود. اما به نظر می رسد در بخش پاکستانی دشت حاصلخیز پنجاب سقوط سفره های زیر زمینی تفاوتی با آنچه در آن سوی مرز در هند رخ می دهد ندارد. چاه های کنترلی که در نزدیکی دو شهر دو قلوی اسلام آباد و راولپندی واقع در شمال شرقی پاکستان حفر شدند نشان داده اند که بین سال 1982 و 2000 میلادی سفره های آب زیر زمینی پیوسته سقوط کرده اند که طیف این سقوط چیزی بین یک متر تا 8/1 متر بوده است. در استان بلوچستان پاکستان سفره های زیر زمینی دورو بر پایتخت یعنی شهر کوته پیوسته سالانه 3/3 متر پایین تر می روند و به همین دلیل است که این شهر اکنون دیگر آبی ندارد. سردار ریاض خان مدیر سابق مؤسسه تحقیقات نواحی خشک پاکستان در شهر کوته گزارش می دهد که از هفت حوضه رودخانه ای بلوچستان شش تای آنها منابع آب زیر زمینی خود را کاملاً تهی کرده اند و در نتیجه زمین های آبی بایر مانده اند. تعجبی ندارد که مهاجرت توده ای وسیعی اکنون در بلوچستان ایجاد شده که به یکی از بزرگ ترین امواج مهاجرت پناهجویان آب تبدیل شده است. مهاجرتی که تعداد شرکت کنندگان آن به میلیون ها نفر سر می زند. بانک جهانی می گوید: «پاکستان از نظر تنش آبی اکنون یکی از بدترین موقعیت های جهان را دارد و این وضعیت به لحاظ رشد سریع جمعیت آن می رود تا به کمبود آشکار و همه جانبه آب تبدیل شود.» چندان که کشاورزی جهان توسعه می یابد، نزاع بر سر آب در سطح بین المللی مانند آنچه در حوزه رودخانه نیل بین مصر و کشورهای بالا دست جریان دارد روز به روز بیش تر می شود. اما در داخل کشورها این رقابت بین شهر ها و کشاورزان بر سر آب است که سیاست مداران را به خود مشغول می کند. در مناطقی که جریان آب بدون مدعی وجود ندارد و همه منابع آب مدعی دارند، شهر ها تنها از طریق بیرون کشیدن آب از دست کشاورزان می توانند آب به دست آورند. وقتی شهر ها آب را از روستا ها گرفتند و روستا ها بدون آب ماندند و سفره های آب های زیر زمینی سقوط کردند، آنگاه کشورها چاره ای ندارند جز آنکه کمبود تولید غله آبی خود را از طریق واردات جبران کنند. از آنجا که برای تولید هر تن غله هزار تن آب لازم است واردات غله کارآترین روش واردات آب است. بنابراین معامله بر سر آینده غله در واقع معامله بر سر آینده آب است. بازار آب در واقع در بازار جهانی غله تجسم می یابد. خلاصه آنکه بهره برداری بیش از حد خواه در خاورمیانه باشد یا در دشت های بزرگ ایالات متحده امریکا می تواند به تهی شدن آبخوان ها و کم شدن محصول غله بینجامد. تا کنون تهی شدن آبخوان ها عمدتاً در کشورهای کوچک خاورمیانه به صورت کاهش محصول غله بروز یافته است. اما اکنون کشورهایی که از نظر اندازه و جمعیت متوسط هستند در سطح جهان مانند ایران، مکزیک و پاکستان به این مشکل دچار شده اند. ایران مدتی است اثرات کاهش عرضه آب در اثر مصرف بیش از حد را احساس می کند. پاکستان نیز به نظر می رسد که به اوج استفاده از موجودی آب خود رسیده است بنابراین دیری نخواهد پایید که به اوج غله خود نیز خواهد رسید. در مکزیک مصرف آب ایستا شده و ممکن است بزودی کاهش یابد. جهان به آرامی و در سکوت به دورانی وارد شده که در آن آب و نه زمین به عنصر اصلی محدود کننده توسعه عرضه غذا تبدیل شده است. فرضیه ای قدیمی می گفت که هرگاه زمین کافی وجود داشته باشد آب کافی وجود خواهد داشت. متأسفانه اکنون این فرضیه دیگر کاربرد ندارد.ایران
چهارشنبه ، ۱۹اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفا آنلاین]
[مشاهده در: www.shafaonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]
-
گوناگون
پربازدیدترینها