واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
منوی پیشنهادی زنجان با طعم عیدانه استانها > زنجان - روزنامه همشهری زنجان نوشت: یادش بهخیر! قدیم ترها با رسیدن عید نوروز بساط شیرینیهای خوشمزه و خورد و خوراک پهن میشد و همه چیز به کام ما بود. مادرم به رسم هر سال برای پذیرایی از میهمانان نوروزی شیرینی درست میکرد. انگار دستانش جادو میکرد، چون شیرینیها و خوراکیهای نوروزش طعمی بی نظیر داشت. در آن زمان زمستانهای زنجان بسیار سردتر بود و طولانی میشد تا جایی برفها تا مدت بعد از پایان زمستان هم آب نمیشدند. به همین علت مردم تمایل دوچندانی به صرف تنقلات و شیرینی داشتند.
سمنو، قاووت و آجیل شیرین جزئی جدا نشدنی سفره هفت سین بود. مادر جان مغز فندق، گردو ، پسته، بادام، کشمش، توت خشک، انجیر و عناب را در ظرف بزرگ شیشهای میریخت و وسط سفره میگذاشت. به یاد دارم آقاجان جیبش را پر از این آجیلها میکرد و به کودکانی که در کوچه مشغول بازی بودند میداد.
با اینکه شکل و شمایل خیلی چیزها دیگر مانند گذشته نیست اما باز هم نوروز که میآید آداب و رسوم گذشته جان میگیرد، آداب و رسومی که انگار هیچ وقت اصالت خود را از دست نخواهند داد و با آمدن سال نو دوباره بوی تازگی به خود میگیرد. خوردنیها و خوراکیهای اصیل زنجان هم جزو همین جدانشدنیها هستند، تنقلات محلی که در ایام عید در هر خانه ای به وفور یافت میشود و برای پذیرایی از مهمانان مورد استفاده قرار میگیرد. «زهرا ریاحی» یکی از قدیمیهای شهر زنجان است
که هنوز هم به رسم قدیم از این نوع تنقلات محلی برای پذیرایی از مهمانان نوروزی پخت میکند. در ادامه از طبخ برخی شیرینی و غذاهای قدیمی در زنجان میگوید. سمنو
سمنو یکی از زینتیهای شیرین سفره هفت سین است. این خوراکی خوش طعم از گندم، جوانه گندم و آرد درست میشود و همه برای خوردن این خوراکی خوشمزه دست و پا میشکنند. قدیمها این خوراکی خوش طعم را در منزل میپختند و ساعتها پای دیگ را هم میزدند تا ته نگیرد. صاحب خانه بعد از پخت از مهمانان دعوت میکرد تا دور هم جمع شوند. زنان فامیل کمک میکردند و آن را در کاسههای سفالی میریختند و پخش میکردند تا تازه تازه خورده شود. واقعا سمنوهای قدیم طمع دیگری داشت. اما امروزه دیگر کسی حال و حوصله چنین کارهایی را ندارد و همه ترجیح میدهند آن را به صورت آماده تهیه کنند. قاووت
«قاووت» را قدیمیهای شهر میشناسند، یکی از خوراکیهای شیرین و بینظیر که در سرمای آخر سال زنجان به وفور توسط مادران تهیه میشد. توت خشک، انجیر خشک، سنجد، گندم بو داده، کنجد و عناب همه به یک اندازه آسیاب و همراه با شکر قهوهای مخلوط میکردند. قدیمیها اعتقاد داشتند که این خوراکی رطوبت و سردی را از بدن انسان میگیرد. شیر برنج
از غذاهای شب چهارشنبهسوری شیر برنج است که آن را به همراه دوشاب یا شیره انگور میل میکنند. همسایهها هم طبق آداب و رسوم برجای مانده سهمی از این شیر برنج میبرند.
زنجانیهای قدیم تخممرغهای سالم را به تعداد افراد خانواده میشستند و خشک میکردند. هر یک از اعضای خانواده هر کدام از این تخممرغها را برمیداشت و بر اساس آرزویش نیتی میکرد. سپس طبق مراسمی پوست پیازها را که از قبل شسته و خشک شده بود به دور تخممرغها با نخی میپیچیدند. مادر خانه این تخممرغها را هر کدام با علامت و مشخصهای در نظر میگرفت تا هر کسی تخممرغ متعلق به خود را بشناسد. وی آنها را لابهلای برنج آبکش شده میگذاشت و به هنگام سرو کردن غذا هر کسی تخم مرغ خود را بر میداشت و باز میکرد. رنگ پوست پیاز بر روی تخم مرغها آثار جالبی از خود به جای میگذاشت. بعد از صرف شام مراسم قاشقزنی شروع میشد. هر یک از اعضای خانه که تمایل داشتند به منزل همسایهها و آشنایان میرفتند و ضمن قاشقزنی فالگوش میایستادند. هر کسی هر چه میشنید نسبت به نیتی که در دل داشت جوابهایی میگرفت و آن را تعبیر میکرد. برای همین افراد سعی میکنند در این شب حرفهای خوبی به یکدیگر بزنند تا کسی که گوش ایستاده است حرفهای خوبی بشنود تا تعبیرات زیبا و امید بخشی داشته باشد. شش انداز
«شش انداز» خوراکی است که امروزیها هم با آن آشنایند. بانوان زنجانی این خوراکی را در شب چهارشنبه سوری میپزند. برای طبخ این نوع شیرینی کره را با مقداری خرمای خشک خلال شده به همراه پیازداغ تفت میدهند. بعد از آن کشمش و شیره انگور به آن اضافه میکنند. البته برخی از خانوادههای زنجانی ترجیح میدهند که گوشت چرخ کرده هم به آن بیفزایند. بعد از افزودن گوشت، آن را در ماهی تابه میریزند و به تعداد افراد خانواده تخم مرغ داخل آن میشکنند. تخممرغها باید به صورت درسته طبخ شود. برخی از خانوادهها هم به هنگام آبکش کردن برنج در قابلمه، گودالهای کوچکی بر روی برنج ایجاد میکنند و به تعداد افراد خانواده در گودالها تخم مرغ میشکنند. سپس از این مواد شیرین به شکل حلقهوار دور تخممرغها میریزند و برنج را دم میکردند. سبزی پلو با ماهی
سبزی پلو با ماهی یکی از غذاهای سنتی است که از گذشتگان بر جای مانده است. قدیمیها بر این باورند که با خوردن این غذا هرچه سر درد و بیماری داشته باشند درمان میشود. پخت این غذا نیز در ایام عید خیلی در زنجان مرسوم است. مراسم نوعروسها نیز در ایام عید شنیدنی است. در شب چهارشنبه مادر داماد خوانچههایی به خانه تازه عروس میفرستد که یکی از آنها شام شب چهارشنبه سوری یا چهارشنبه پایی است. این مراسم بسیار باشکوه برگزار میشود. مادر داماد در این شب سبزی پلو با ماهی پخته به همراه آجیل شیرین و میوههای گوناگون فصل و پارچه لباس تازه، چند قطعه طلا به شکل خوانچه درست میکند و به خانه نوعروس میفرستد. در روستاهای اطراف زنجان برای عروس مواد شوینده مانند پودر رختشویی، صابون، برنج، روغن گوشت و مرغ هم با توجه به وسع مالی خانواده داماد فرستاده میشود. بعد از آن خانواده نوعروس «پای ییری» یعنی هدیهای در عوض خوانچه عروس به خانواده داماد میفرستند. در پای ییری هدایایی مخصوص پدر و مادر داماد هم در نظر گرفته میشد.
کلید واژه ها: استان زنجان - زنجان - عیدی -
چهارشنبه 12 اسفند 1394 - 13:55:58
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]