واضح آرشیو وب فارسی:بیما: بانک و بیمه: با امضای برجام، امکان سرمایه گذاری و ورود بانک های خارجی به کشور که قبل از اعمال تحریم ها نیز تمایلاتی از سوی کشورهای خارجی در این خصوص اعلام شده بود، پدید آمده و لازم است درخصوص این مسأله نوظهور و فرصت ها و تهدیدهای پیش رو، ارزیابی هایی انجام شود تا بتوان از این فرصت احتمالی، به نحو مناسبی در راستای رونق اقتصادی کشور بهره گیری کرد.به گزارش بانک و بیمه ، برای تحلیل مناسب، بهتر است وضعیت کنونی نظام بانکی کشور مورد توجه قرار گیرد. نظام بانکی کشور متشکل از بانک های دولتی و خصوصی و نیز مؤسسات مالی و اعتباری خصوصی است که اجازه تأسیس این نهادهای پولی با رعایت ضوابط، از سوی بانک مرکزی داده می شود و نظارت های قانونی از سوی نهادهای نظارتی همچون؛ بانک مرکزی و سازمان بازرسی کشور اعمال می شود. شورای پول و اعتبار نیز به عنوان بالاترین مقام پولی کشور، نظارت بر عملکرد بازار پول، تعیین نرخ ذخیره قانونی و نرخ سود سپرده های بانکی را برعهده دارد. در واقع، بازار بانکی ایران به نحوی بازار مدیریت شده است و با بازار آزاد بانکی در برخی کشورها فاصله دارد. همچنین در فضای بین المللی، برخی توصیه های نظارتی به بانک ها از سوی نهادهای نظارتی بین المللی ارائه می شوند که مقوم شفافیت و بهبود عملکرد بانک ها و نیز رعایت حقوق مشتریان بانکی هستند. کمیته بازل به عنوان عالی ترین نهاد بین المللی نظارت بانکی که متشکل از نمایندگان ارشد بانک های مرکزی تعدادی از کشورهای عمده صنعتی دنیا است، توصیه های نظارتی خود را در زمینه های مختلف به تمام بانک های جهان اعلام می دارد تا منجر به سالم سازی و همگرایی عملکرد بانک ها شود. توصیه های نظارتی کمیته بازل، تحت عنوان اصول کمیته بازل به خصوص در زمینه های عملیات بانکی، مدیریت نقدینگی، شناسایی مشتریان در بانکداری متعارف و بانکداری الکترونیکی، با وجود هزینه های قابل توجه برای بانک ها، توسط بانک های کشورهای مختلف رعایت می شوند و از این رو شبکه های قوی، منسجم و کارآ، از عملیات های بانکی به وجود می آیند. حال با توجه به این موارد، تهدیدها و فرصت های حضور بانک های خارجی در کشور کدامند؟ یکی از فرصت های مهم این موضوع، نقش بانک های خارجی در مبادلات مالی بین المللی است. عملیات مالی تجارت بین الملل در صورت قطع روابط بانکی، بسیار پرهزینه شده و سودآوری تجارت را بسیار کم سود می کند؛ برای مثال هزینه مبادلات مالی در خارج در حدود 10 تا 20 دلار است، در حالی که در ایران این رقم به حدود 10 درصد کل مبلغ مبادله نیز می رسد. هرچه ارتباطات بانکی قوی تر باشند و حتی بانک های یکسان در کشورهای مبدأ و مقصد وجود داشته باشند، کاهش هزینه های مبادلات مالی بسیار بیشتر خواهد بود. ورود بانک های خارجی به خصوص بانک هایی با شعب متعدد در کشورهای مختلف می تواند در کاهش هزینه های مبادلات مالی لازم برای تجارت بین المللی کشور، بسیار مؤثر باشد. از سوی دیگر، ورود و سرمایه گذاری بانک های خارجی در کشور، منجر به افزایش حس امنیت سرمایه گذاری خارجی و افزایش اعتماد اقتصاد بین المللی به کشور شده و برای ورود سرمایه های خارجی در ابعاد مختلف بسیار مؤثر است. یکی دیگر از مزایای مهم ورود بانک های خارجی، ورود صنعت نوین بانکداری به همراه تکنولوژی های ارائه خدمات نوین بانکی است که در افزایش رقابت بانک ها در راستای ارتقای خدماتشان به مشتریان بسیار مؤثر خواهد بود. همچنین مدیریت نقدینگی و استفاده از راهکارهای فنی و تکنیکی معتبر و کارآ می توانند در کاهش ریسک های عملیاتی و اعتباری و کاهش ریسک شناسایی مشتریان و نیز تغییر رویکردهای بانک های داخلی به منظور مدیریت بهتر بانکی، مهم و مؤثر باشند. همچنین شرایط بازار بانکی کشور برای حضور بانک های خارجی، اشکالات و تهدیداتی نیز به دنبال خواهد داشت. یکی از این موارد، عدم رعایت استانداردهای ملی و بین المللی در عملکرد بانکی توسط بانک های داخلی است که عدم نظارت های دقیق از سوی دستگاه های نظارتی نیز در این عامل بسیار مؤثر است. عدم نظارت ها و عدم رعایت استانداردهای بانکی؛ از جمله کفایت سرمایه و ...، توازن رقابت را به هم زده و منجر به کاهش تمایل بانک های خارجی برای حضور در بازار بانکی ایران خواهد شد. از سوی دیگر، ممکن است الزام بانک ها به انجام تعهدات تکلیفی از سوی دولت یا شورای پول و اعتبار نیز به عدم تمایل بانک های خارجی دامن بزند. یکی از علل مهم عدم ورود بانک های خارجی به بازار بانکی کشور، فضای نااطمینانی است که منجر به عدم ورود سرمایه های کلان بانک های خارجی به کشور خواهد شد و عملاً مزیت های اقتصادی انتظاری برای کشور در ابعاد خرد و کلان نیز به دست نخواهد آمد. از دیگر موارد مهم، الزام فعالیت های بانک ها در چارچوب قانون بانکداری بدون ربا است که به دلیل اختلاف در مبانی بانکداری در ایران و خارج از کشور (کشورهای غیرمسلمان)، احتمال بروز اختلافات به خصوص در نوع قراردادهای بانکی وجود دارد که لازم است در این خصوص، تدابیری از سوی مراجع نظارتی بانکی و شورای فقهی بانک مرکزی و حتی بانک های خصوصی اندیشیده شود. یکی دیگر از تهدیدهای مهم ورود بانک های خارجی، افزایش تمرکز جغرافیایی این بانک ها در هدف قراردادن سودآوری بالاتر توسط این نهادهای پولی و سوق پیدا کردن به سمت بنگاه داری است. بنای عملکردی بانک های خارجی بر سودآوری، به همراه نظارت های ضعیف نهادهای نظارتی بانکی می تواند موجبات تمرکز و عدم توازن جغرافیایی بانک ها را فراهم کرده و از طریق افزایش بنگاه داری، تأثیرات منفی بر عملکرد بازارهای مهم اقتصادی؛ از جمله ارز، طلا و کالاهای غیرمنقول و سرمایه ای داشته باشند. با توجه به این تهدیدات و فرصت ها، لازم است درخصوص ورود بانک های خارجی به بازار بانکی کشور، از یک سو جهت استفاده از فرصت های پیش رو، شرایط بوروکراسی فراهم شده و از سوی دیگر، سازوکارهای لازم برای افزایش رقابت بانکی به گونه ای که مشکلات و تهدیدات حضور این بانک ها، کاهش یابند، تدوین و طراحی شوند. /*سید محسن طباطبایی مزدآبادی/ دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران
سه شنبه ، ۱۱اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بیما]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]