واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: اینک می توان با صراحت بیشتری اصلاح طلبان را خطاب کرد. آنها در انتخابات مجلس و خبرگان شرکت کرده اند و حامیان شان را پای صندوق های رأی فراخوانده اند. با شمارش نهایی آرا اعتبارشان و اعتماد مردم به آنها دوباره محک خواهد خورد. تعداد بسیاری از نامزدها یا اندکی از آنها، فرقی نمی کند چه تعداد، به مجالس می روند و با رویکردی اصلاح طلبانه درصدد اصلاح امور و وضعیت موجود برخواهند خاست؛ اما واقعا چنین است؟ حتی اگر این مجلس شبیه به مجلس ششم باشد، چنین رویدادی بعید به نظر می رسد. این فصل دیگری است که درک سیاست را پیچیده تر می کند و به همان نسبت اصلاح طلبان را در صحنه سیاست تقلیل می دهد. طرف دیگر سکه اصولگرایان اند که معلوم نیست چه تعداد از آنها به مجلس می روند. وضعیت آنها اما روشن است و در این زمینه تفاوتی آشکار با اصلاح طلبان دارند. اصولگرایان تکه ای از پازل شرایط سیاسی موجودند که حتی اگر رأی نیاورند، با تکه های دیگر در دستگاه ها و نهادهای دولتی خود را هم صدا و همسان می کنند و در تثبیت شرایط موجود و انتقاد از اصلاح طلبان می کوشند. منافعِ اصولگرایان جا به جا، کم و زیاد می شود و در مواردی هم از دست می رود؛ اما شکست نمی خورند. آنها داعیه دار وضع موجودند. به آن باور دارند و برای حفظ و اشاعه آن تلاش می کنند. اگر شرایط تغییر کند، آنها عقب می نشینند و بعد دوباره پرقدرت باز می گردند. اصولگرایان اینک شرایطی شبیه به وضعیت اصلاح طلبان یا چپِ قدیم در گذشته دارند. چپِ آن دوران نیز به حفظ وضعیت موجود وفادار بود. آنها نتوانستند شرایط موجودشان را حفظ کنند، اصولگرایان نیز نمی توانند. امروز نیرویی در میان است که گفتمانی اعتدال گرایانه دارد و هر دو طیفِ اصولگرا و اصلاح طلب گاه به آن نزدیک و گاه از آن دور می شوند. آنها اما نمی توانند تمام وکمال با این گفتمان همراهی کنند. تفاوت دیدگاه ها بالاخره زمانی آشکار می شود؛ اما اکنون مسئله این است: نمایندگانی که از طرف اصلاح طلبان به مجلس می روند، کمتر به اختلافات دامن می زنند و بیش از آنکه به خاستگاه خود وفادار باشند، با دولت همراه اند. شاید همین موقعیت متضاد با اصلاح طلبان خارج از مجلس، آنها را با مشکل مواجه کند. اصلاح طلبان داخل مجلس مکان مندند و اصلاح طلبان خارج مجلس زمان مند. از این پس نمایندگان باید به وضعیت های پیش آمده واکنش نشان دهند و اصلاح طلبان مستقل به گفتمان خود پایبند بمانند. اصلاح طلبان، دیگر باور دارند که از ایده ها و مواضع دوران چپ بسیار فاصله گرفته اند؛ اما چیزی را که باور ندارند، چرخش جدی شان از دوم خرداد است و اگر بخواهند آن را بپذیرند، با منافع و موقعیت شان ناسازگار است؛ از همین رو این باورمندی یا ناباوری از اصلاح طلبان سه دسته می سازد: آنها که با صدای بلند فکر می کنند و به جد خود را در حاشیه نگاه داشته اند، آنها که صدای بلند خود را می شنوند؛ اما اعتنا نمی کنند و سعی دارند تا صدایشان را در همین منظومه با صداهای دیگر همساز و متوازن کنند. دسته سوم صدایی ندارند و با حضور در مکان ها صاحب صدا می شوند؛ اما این سه دسته در یک چیز با هم مشترک اند. اگرچه اصلاح طلبان در رفتار و گفتار تغییر کرده اند، اما این تغییر موجب نشده تا گفتمان آنها خارج از تکنولوژی قدرت تبدیل به کردار شود. راز ماندگاری آنها در این منظومه و امیدشان به تغییر نیز از همین اراده و غایت مندی نشئت می گیرد که هر تحول و تغییری را در درون و با قدرت جست وجو می کنند. کلام محسن صفایی فراهانی به وضوح این معنا را تأیید می کند: «باید در حد خود از مجلس توقع داشته باشیم. اگر مجلسی خلق کنیم که زبان گویای مردم باشد، بزرگ ترین دستاورد رخ داده است.» این نکته بسیار مهم و کلیدیِ حرف های او است؛ اما مهم تر از آن این است: «من نه امروز و نه هیچ روز دیگری نمی خواهم نماینده شوم؛ حتی در زمان میانی مجلس ششم می خواستم استعفا بدهم؛ زیرا گفتم ما کارایی نداریم. ولی خاتمی گفت جواب مردم را چه می دهی؟» از گفته های او نه بوی یأس می آید، نه عافیت طلبی، نه کین توزی و عناد، بلکه نوعی صلح طلبی آگاهانه است. با اینکه حضورش را در مجلس بی فایده می داند؛ اما می ماند؛ چون خودش نیامده که خودش برود. او نماینده مردم است. با ماندن دِینش را ادا می کند؛ اما می داند همه آن چه به دنبالش است، امکان ندارد پس با صلح طلبی کنار می رود؛ چون دیگر دلیلی برای جنگ نمی ماند. سخنان صفایی فراهانی بیش از آنکه به شخص یا نهادی برگردد، به وضعیتی برمی گردد که مانند مداری سیاست را در بر گرفته است. ناگفته نماند که از مجلس ششم حرف می زنیم؛ مجلسی که متراکم از ایده ها و آرمان هایی بود که تحقق آنها در آن زمینه و زمانه بعید و دور از دسترس بود. مجلس ششم حتی مجلس پنجم نبود؛ مجلسی مصلحت اندیش که مصلحت دولت دستور کارش بود. قیاس مجلس پنجم و ششم روشنگرِ وضعیت کنونی ما است؛ زیرا این دو مجلس، شاخصی هستند برای تحلیل و تبیین اصلاح طلبان کنونی که از آن دورانِ مصلحت اندیشی نیز فاصله گرفته اند. آنچه بررسی این دو مجلس را درخور تأمل می کند، نتیجه ای است که از دل آن بیرون می آید و آینده سه گروه اصلاح طلب را رقم می زند. اینکه چه گفتمانی را دنبال می کنند: گفتمانی در مدار و منظومه شرایط موجود یا خارج از این مدار. دستیابی به هر دو دیر و دور است؛ اما سیاست مداران همواره در معرض انتخاب اند و انتخاب هایشان است که آنها را تعریف یا بازتعریف می کند.
شنبه ، ۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4]