واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نقدی بر بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر
نویسنده : مهدی امیدی
روزنامه بیرجند امروز: آنچه به اغلب جشنواره های سینمایی وجهه ای جهانی می بخشد، فعالیت و پویایی بخش بین الملل آنهاست. جشنواره های مطرح و تأثیرگذار همچون کن، برلین، ونیز و ... بیش از بخش داخلی، در بخش بین الملل خود توجه هنرمندان، رسانه ها و مردم سرتاسر دنیا را به خود جلب می کنند. این درحالی است که جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین و شناخته شده ترین جشنواره سینمایی در ایران، هیچ گاه نتوانسته در حوزه بین الملل، کارا و تأثیرگذار باشد.نکته مهم این است که بین المللی بودن صرفا به معنای نمایش چند فیلم خارجی نیست؛ چه اینکه جشنواره فیلم فجر همواره نمایش دهنده آثار خارجی بوده است. حتی حضور چند فیلم مشهور و نام های معتبر نیز به تقویت رویکرد جهانی یک جشنواره کمکی نمی کند. همچنان که جشنواره فیلم فجر در برخی از دوره ها، آثار برجسته از فیلمسازان پر اسم و رسمی را نمایش داده بود. اما باز هم بخش بین الملل جشنواره فجر نتوانست نه توجه مردم و هنرمندان داخلی را برانگیزد و نه در عرصه جهانی تأثیر بگذارد. حتی از سال گذشته، تلاش شد تا بخش بین الملل این جشنواره، به صورت مستقل و در زمانی دیگر (اردیبهشت ماه) برگزار شود. تصور این بود که استقلال بخش بینالملل و برگزاری آن در زمان دیگری به بهتر دیده شدن آثار این بخش منجر میشود. اما حتی این ترفند هم نتیجه ای جز نمایش چند فیلم خارجی در سالن های خالی و برگزاری بخش بین الملل جشنواره فجر در سکوت نداشت. يعني نمي توان هيچ جرياني در سينماي دنيا را رد يابي كرد كه تحت تأثير جشنواره فجر به وجود آمده و يا تقويت شده باشد.ضعیف بودن بخش بین المللی جشنواره فیلم فجر، دو دلیل عمده دارد؛ نخست اینکه شیوه برگزاری و اجرای این جشنواره همچنان مبهم است. به طور مثال، مشخص نیست که فیلمهای این بخش چگونه به جشنواره راه می یابند. روال حرفهای شرکت در جشن ها و جشنواره های سینمایی این است که سازندگان یا دولتهای صاحب آثار، تقاضای حضور کنند. اما در جشنواره فیلم فجر، اغلب فیلمهای بخش بین الملل بدون اطلاع کارگردان و تهیهکننده به جشنواره راه می یابند و جوایز آثار برتر نیز باز هم بدون حضور افراد برگزیده اعطا می شود. در دوره گذشته، گاهی پیش می آمد که جایزه کارگردان برگزیده بخش بین الملل جشنواره فجر به راننده سفارتخانه کشور صاحب فیلم اهدا می شد!اما مشکل اساسی تر بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر، بی هویتی و فقدان راهبرد و چشم انداز است. آنچه باعث شده تا جوایز و جشنواره هایی چون اسكار، كن، برلين، ونيز و... نسبت به ساير رويدادهاي مشابه خود در عرصه جهانی تأثیرگذارتر بشوند و افراد بيشتري را از ملل مختلف جهان مجذوب خود کنند، برخورداری از استراتژي و چشماندازي منحصر به فرد و استمرار در اهداف از پیش تعیین شده بوده است. اگر به اسامی آثار و فیلمسازان راه یافته و برندگان این جشنوارهها نگاه كنيم، به عمق رویکرد استراتژيك آنها پی می بریم. اين جشنوارهها از يك طرف، به همايشهايي براي معرفي و تبليغ سينماي استعماری تبديل شدهاند و از طرف ديگر، شرايطي را فراهم كردهاند كه فيلمسازاني در دنيا، فعالیت خود را معطوف به اهداف این جشنوارهها نمایند. همچنان كه ايران نيز هدف سياستگذاري آنها قرار گرفته است. به گونهاي كه همواره فيلمهايي از ايران را برجسته ميكنند و تحت حمايت قرار ميدهند كه تصويري منفي و سياه از کشورمان را نمايش ميدهند. مروري بر فيلمهاي ايراني كه در چنين جشنوارههايي جايزه گرفتهاند نشان ميدهد كه به جز دو، سه استثنا، تمام فيلمهايي كه در جشنوارههاي وابسته به دولتهاي غربي تحويل گرفته شدهاند داراي اين نوع نگاه بودهاند. حتی از این هم فراتر، برخی از این جشنواره ها پا را از گليم خود درازتر كرده و حتي در امور داخلي كشورمان نيز دخالت مي كنند. در شرایطی که جشنواره های غربی با کمال شرمساری ، منفی ترین شاخص های سیاسی و اقتصادی و اخلاقی را در پیش می گیرند، جشنواره فیلم فجر ما برای اتخاذ رویکرد انقلابی و اسلامی همواره دچار نوعی تردید و محافظه کاری بوده است.اين درحالی است كه موقعیت خاص و شاخص ايران در عرصه بين المللي، برخورداری از ایدئولوژی و هویت اسلامی و انقلابی و معطوف بودن نگاه همه آزاده خواهان و عدالت طلب های عالم به جمهوری اسلامی ایران، یک امتیاز ویژه برای جشنواره فیلم فجر فراهم کرده است. این جشنواره می تواند با جلا دادن به محورهای موضوعی همراستا با نظام در عرصه بین المللی، تبدیل به مأمنی برای فیلمسازان مخالف خوان کشورهای غربی شود. به طور طبیعی، تنها بخش اندکی از فیلمسازان در جهان می توانند برای اهداف هالیوود و اسکار کار کنند. اکثریت کارگردان ها به ویژه در مناطقی چون خاورمیانه، آمریکای لاتین و حتی در کشورهای اروپایی، امروز حائز تفکر و گرایش ضدامپریالیستی و مخالف صهیونیسم هستند. جشنواره فیلم فجر باید از ین فرصت استفاده کند و تبدیل به محفلی برای معرفی و نمایش این گونه هنرمندان باشد.تقليد و تكرار، همان طور كه در هيچ برنامه و حركت فرهنگي ديگري نتيجه نداده، در اين زمينه نيز راه به جايي نمي برد. زيرا به نمايش درآمدن فيلم هاي جريان متداول سينماي غرب در جشنواره فجر، اتفاق تازه و بكري نبوده و نخواهد بود. سياستگذاران و مسئولان جشنواره فجر هم بايد تعارف و تقليد را كنار بگذارند و با توجه به رسالت جهاني انقلاب اسلامي، هويت بين المللي جشنواره اي را كه به نام فجر مزين است، تدوين كنند. ايران، كشوري آزاده و صلح طلب در عرصه جهاني است و از مظلومان و مستقل ها حمايت مي كند. تنها در چنین حالتی است که جشنواره فیلم فجر می تواند در بخش بین الملل، پویا، کارآمد و تأثیرگذار باشد. وگرنه، تقلید و پیروی از الگوهای دیگران و در پیش گرفتن روش های کهنه، نتیجه ای جز انزوا و خنثی شدن این جشنواره نخواهد شد.یکی از روش های افزایش قدرت نرم ایران در جهان و حتی در مذاکرات و نشست های مختلف این است که آرمان ها و هویت جمهوری اسلامی، روي پرده سینما و در بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر هم بدرخشد. بدون تردید دولتی که بتواند فضای فرهنگی و هنری منطبق با سیاست های خود را در عرصه جهانی ایجاد کند، در سایر حوزه ها نیز موضع برتری خواهد یافت. همچنان که همه کشورهای صاحب قدرت و نفوذ سیاسی و ایدئولوژیک نیز از ابزار جشنواره ها به سود خود، اما در راه باطل استفاده می کنند.
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۴:۵۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 93]