واضح آرشیو وب فارسی:ذاکرنیوز: انگار همه ی قصدشان به جا گذاشتن یادگاری از خود در ایران بوده، آن هم نه یکی دو تا، بلکه دست کم سه بنا با نام «قلعه پرتغالی ها» در ایران و در استان هرمزگان و تعدادی هم در دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس ساختند تا قدرت شان را به ایران و به خصوص در خلیج فارس نشان دهند، اما ... به گزارش ذاکرنیوز، سهم ایران از این یادگاری ها در سه جزیره ی «قشم»، «جزیره هرمز» و «چابهار» است. زمانی که چیرگی پرتغالی ها بر جزایر دهانه خلیج فارس عملی شد، آن ها به ساخت دژها و استحکامات پرداختند. قلعه هایی با پلان چهار ضلعی نامنظم، دارای دیوارهای به قطر حدود ۳.۵ متر و برج هایی به ارتفاع حدود ۱۲ متر در چهار گوشه قلعه. پرتغالی ها در این آب راه مهم دریایی 110 سال غلبه داشتند. اما «قلعه پرتغالی ها» در ضلع شمالی جزیره قشم و در ساحل دریای خلیج فارس در سال 1507 میلادی به فرمان «آلفونسو آلبرکرک»، دریانورد پرتغالی ساخته شد. آلبوکرک، جزایر دهانه خلیج فارس را تصرف کرد و با این روش بر راه بازرگانی دریایی بین هند و اروپا تسلط یافت. قلعه «قشم» با مساحتی بیش از دو هزار متر مربع از سنگ های آهکی و گچی با ملات ساروج محلی ساخته شد و در یک قرن چندین بار استحکام بخشی شد. در قلعه ی بزرگترین جزیره ی ایران، چهار برج در چهار گوشه و بازوهایی بلند که توپ و منجنیق ها روی پهنای آن ها مستقر می شده اند، وجود داشت که البته امروز فقط آن چه از آسیب های این سال ها در بنا به جای مانده، وجود دارد. قلعه ی پرتغالی ها در قشم را شاید بتوان یکی از کاربردی ترین قلعه های «پرتغالی» دانست، در واقع قلعه ی مرکزی این کشور. چون یک انبار بزرگ یا جای نگهداری مهمات و سلاح داشته که در مواقع اضطراری به دیگر دژها کمک می رسانده و برای ارتباط با قلعه هرمز و رساندن تدارکات ساخته شده بود. با این وجود نفوذ و تمرکز پرتغالی ها در آب های جنوبی خلیج فارس آن قدر دوام نیاورد، چون در سال 1623 میلادی این قلعه و دیگر پایگاه ها در دهانه خلیج فارس را یکی از سرداران صفوی تصرف کرد و از آن روز تا کنون ایران بر باارزش ترین آبراه دنیا چیره شده است. احسان یغمایی این قلعه را در سال 1378 از زیر خاک بیرون آورد و تا بهار 1379 در این قلعه به انجام کاوش پرداخت. پس از آن و در آبان 1387 به دنبال حفاری های شرکت برق در محدوده 500 متری قلعه پرتغالی ها، تونل قدیمی متصل به این قلعه در شهر قشم کشف شد. در واقع این تونل راه فرار فرماندهان و نیروهای نظامی پرتغالی و همچنین مکان نگهداری مهمات نظامی آنان بوده است. این تونل تا محدوده میدان سعدی شهر قشم به طول حدود سه کیلومتر، ادامه دارد. از قلعه مرکزی پرتغالی ها چه مانده است؟ قلعه پرتغالی ها در قشم نقشه ی این «قلعه دژ» که در محله «مِسِنی» شهر قشم قرار دارد، از قلعه های دوره ساسانی الگوبرداری شده و امروز بیشتر نیم بندی از هر کدام از اجزای این قلعه یعنی برج دیده بانی، آب انبار، اتاق مهمات و استراحتگاه نگهبان باقی مانده است. آخرین کوچه های منتهی به دریای جنوب در این محله ی مشهورِ قشم، راه قلعه را نشان می دهد. قلعه ای که بخش اعظمی از دیوارهای ورودی اش حالا با حائل نگهداشته شده اند و بخشی از دیوارهایش فروریخته اند. البته ورودی اصلی حالا با مرمت های انجام شده پابرجاست. از همان ابتدای ورودی قلعه باید روی خرابه ی دیوارها راه بروید، چیزی شبیه کوه نوردی! کوهنوردی آن هم روی دیوارهایی که وقتی رویشان قدم می زنید، در کنار چشم انداز زیبای آبی دریای خلیج همیشه فارس و غروب خورشید در هنگام عصر، ساخت وسازهایی که به تازگی در اطراف و حتی حریم این قلعه ی تاریخی در حال سربلند کردن است، بیشتر به چشم می آیند. محلی ها وضعیت کنونی قلعه را بسیار بهتر از گذشته می دانند و می گویند که «تا چند سال پیش هیچ کس مدیریت و نظارتی روی این قله نداشت و هر کس می توانست به راحتی روی آن برود، حتی مدتی جولانگاه موتورها و دوچرخه ها بوده است، اما حالا دست کم با کشیدن نرده در اطراف بنا و وجود نگهبان آسیب ها به قلعه ی پرتغالی ها بسیار کمتر شده است.» دست راست قلعه و داخل فضای محصور شده اش دو توپ قرار داده اند و در دو طرف توپ ها نیز چند گلوله و سرآسیاب داخل ویترین قرار دارد. پشت به قلعه و رو به دریا نیز دو کارگر در حال متصل کردن میله های سیاه به یکدیگر هستند تا به قول خودشان فضایی مناسب برای نشستن بازدیدکنندگان ایجاد کنند. برنامه ریزی برای ایجاد چنین فضاهایی آن هم در قشم که ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، پسندیده است؛ اما وقتی محلی های «مِسِنی» می گویند از زمانی که این قلعه در اختیار میراث فرهنگی قشم قرار گرفته، اقدامی برای حفاظت بیشتر از آن انجام نشده است. به نظر فرمول توجه و ساماندهی چنین بناهایی می تواند متفاوت با قبل باشد. انتهای پیام قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم قلعه پرتغالی ها در قشم
چهارشنبه ، ۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ذاکرنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]