فيلم‌هاي ديني جهان از منظر كارشناسان / 2خشايار الوند:سينماي ديني ايران بدون پشتوانه مخاطب‌سنجي است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: فيلم‌هاي ديني جهان از منظر كارشناسان / 2خشايار الوند:سينماي ديني ايران بدون پشتوانه مخاطب‌سنجي است
گروه هنر: در سينماي هاليوود تهيه‌كنند‌ه‌ها جواب خود را در ساخت فيلم ديني از مردم مي‌گيرند (با فروش اثر) نه اينكه همانند سينماي ما اينگونه توليدات از گيشه تهي باشد، مخاطب‌سنجي فراموش شده باشد و تنها حمايت‌هاي دولتي ضميمه فيلم باشد.
«خشايار الوند» نويسنده سينما در گفت‌و‌گويي با خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) درباره فيلم «بي‌باك» محصول سال 1993 آمريكا اثري ديني به كارگرداني پيتر وير گفت: قبل از اينكه بحث خود را به روي فيلم «بي‌باك» متمركز كنم بايد اين نكته را متذكر شوم كه به عقيده من فيلمي را مي‌توان ديني ناميد كه مخاطب با تماشاي آن در خود تغييري حس كند، البته واضح است كه اين تغيير بايد در جهت مثبت باشد با توجه به اين اصل، ديگر ژانر خاصي در ساخت فيلم ديني مد نظر نيست.

وي توضيح خود را درباره فيلم «بي‌باك» اينگونه آغاز كرد: فيلم «بي‌باك» از آن دسته فيلم‌هايي است كه از عوامل حرفه‌اي سينما سود مي‌برد. «جف بريجز» به عنوان بازيگر و «پيتر وير» به عنوان يك كارگردان توانسته‌اند در اين اثر به يك هارموني خاصي برسند، اما نكته مهم اينجاست كه در اين فيلم سعي نشده كه از آدم‌هاي خاص (عوامل از فيلمسازي كه برچسب مذهبي بودن دارند) در روند توليد سود برده شود، بلكه همان بدنه سينماي هاليوود است كه توليدكننده چنين فيلمي ا‌ست.

وي افزود: از توضيح فوق مي‌خواهم اينگونه نتيجه‌گيري كنم كه حضور كارگرداني خاص در پشت دوربين، سبب شكل‌گيري معنا در اثري نمي‌شود.

اين نويسنده در تكميل توضيحات خود گفت: فيلم «بي باك» سعي مي‌كند يك پيام ديني را به ساده‌ترين و جذابترين شكل به مخاطب عرضه كند. اين فيلم مي‌خواهد بگويد كه عمر دست خدا است و هيچ كس قادر نيست خللي در اين عزم وارد كند، زيرا اگر خداواند اراده كند ممكن است يك فرد از يك حادثه هوايي؛ مانند قهرمان فيلم نجات پيدا كند و اگر اراده حق تعالي باشد ممكن است انسان به واسطه يك توت فرنگي نيز خفه شود.

خبرنگار ايكنا در اين قسمت بحث متذكر شد: «جف بريجز» قهرمان فيلم هنگامي كه از حادثه هوايي نجات پيدا مي‌كند دچار توهمي مي‌شود كه در سكانسي از فيلم رو به آسمان مي‌گويد «تو (خدا) مي‌خواهي مرا بكشي ولي نمي‌تواني» اين رويكرد را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

اين نويسنده توضيح داد: اين فيلم مي‌خواهد بگويد كه در برخي مواقع نشانه‌ها يا معجزات الهي براي كساني كه خدا را نشناخته‌اند موجب گمراهي خواهد شد. همانگونه كه در اين فيلم، معجزه الهي سبب مي‌شود تا قهرمان فيلم (بريجز) تصور كند كه يك «ناميرا» است به همين دليل مي‌بينيم در سكانسي از وسط اتوبان بدون توجه به ماشين‌ها رد مي‌شود و در سكانسي ديگر در لبه آسمانخراشي قدم مي‌زند.

وي ادامه داد: شايد اگر آن اتفاق (نجات از حادثه هوايي) براي فرد ديگري رخ مي‌داد، تغييري ديگر را شاهد بوديم، اما در فيلم «بي‌باك» قهرمان فيلم در دام غرور گرفتار آمد و در نهايت نيز به واسطه همان چيزي كه بسيار دوست مي‌داشت (توت فرنگي) خفه شد.

نكته‌اي ديگر كه خبرنگار ايكنا در اين گفت‌و‌گو بدان اشاره كرد اين مهم بود كه در برخي از ديالوگ‌هاي اين فيلم از جملات كتاب مقدس استفاده شده است اين پرداخت تا چه حد سياست‌گذاري شده بوده است؟

الوند پاسخ داد: مسلماً اين رويكرد عملي حساب شده است همانطور كه در فيلم «هفت» نيز كه يك اثر خشن است از جملات كتاب مقدس سود برده شده، اين بهره‌جويي در بسياري از آثار ديگر هم مشاهده مي‌شود كه مسلماً رويكردي آگاهانه است، اما اينكه چرا ما نتوانستيم از جملات قرآن در آثار خود به شكلي جذاب سود بريم جاي سوال دارد.

فيلمنامه‌نويس فيلم «مزاحم» در ادامه اين گفت‌و‌گو به نكته‌اي ديگر اشاره كرد و گفت: معمولاً در فيلم‌ها شاهديم كه شوك بزرگ فيلم در پايان اثر رخ مي‌دهد، اما در «بي‌باك» فينال كار در ابتداي اثر اتفاق مي‌افتد، اين رويكرد مي‌خواهد به مخاطب اين نكته را منتقل كند كه اين فيلم به دنبال اصول رايج در فيلم‌هايي سينمايي نيست، بلكه مي‌خواهد پيامي را به بيننده منتقل كند كه چگونه پس از وقوع يك حادثه ممكن است زندگي انساني دچار تحول مثبت يا منفي شود.

اين فيلمنامه نويس در پاسخ به پرسش ديگر ما مبني بر اينكه مخاطبان اين فيلم چه قشري هستند جواب داد: در ابتدا بگويم كه سينما هيچگاه براي عده‌اي خاص فيلم نمي‌سازد و اگر كسي چنين ادعايي كند حتماً اين هنر را نشناخته است، اين فيلم نيز با بهره بردن از تمامي امكانات سينماي حرفه‌اي سعي دارد توده مخاطبان را جذب خود كند كه فروش اين فيلم گواه اين مدعا است.

فيلمنامه‌نويس «برگ برنده» افزود: نكته‌اي كه در اين كار مرا به شدت جذب خود كرد كارگرداني هوشمندانه اثر بود، زيرا فيلم از چنان قاب‌هايي برخوردار است كه قهرمان فيلم را در مقابل سازه‌اي عظيم قرار مي‌دهد كه نشان مي‌دهد براي ساخت يك فيلم ديني نبايد حتماً لوكيشن‌هاي خاص (كليسا يا مسجد) مورد استفاده قرار گيرد.

خبرنگار ايكنا دراين قسمت بحث اين پرسش را مطرح كرد كه آيا اينگونه آثار توانسته در جهت تقويت ايمان مخاطب غربي تاثير داشته باشد؟

الوند پاسخ داد: البته آماري در دست ندارم كه از تاثيرات اين فيلم بر روي مخاطبان خبر داشته باشم، اما پر واضح است كه اگر اين فيلم شرايط لازم را در بر نداشت هم‌اكنون من و شما در مورد اين فيلم به بحث نمي‌نشستيم. نكته ديگر اين است كه در سينماي هاليوود تهيه‌كنند‌ه‌ها جواب خود را در ساخت فيلم ديني از مردم مي‌گيرند (با فروش اثر) نه اينكه همانند سينماي ما اينگونه توليدات از گيشه تهي باشد و تنها حمايت‌هاي دولتي ضميمه فيلم باشد.

وي براي روشن‌تر شدن توضيح خود مثال زد: فيلم «مصائب مسيح» در زماني توليد شد كه فيلم‌هايي دنباله‌دار نظير «هري‌ پاتر» و يا «ارباب حلقه‌ها» به شدت رواج داشت، اما باز هم مي‌بينيم كه فيلم گيبسون توانست در سطح جهاني يك فروش فوق‌العاده داشته باشد، آنهم اثري كه با يك زبان نا‌آشنا ساخته شده است، حتي اين فيلم در كشور ما نيز توانست خوب بفروشد اين رويكرد نشان مي‌دهد كه مخاطبان سينماي غرب در جاي خود پذيراي چنين آثاري هستند.

الوند در اين قسمت گفت‌و‌گو از توضيح فوق اينگونه نتيجه گيري كرد كه؛ متاسفانه مخاطبان سينماي ما برعكس ادعاهاي موجود مذهبي نيستند و فقط پذيراي آثاري هستند كه جنبه سرگرمي دارند به همين دليل است كه مي‌بينيم از فيلمي همانند «روز واقعه» در زمان خود استقبال مناسب نمي‌شود.

وي در پايان اعلام كرد: فيلمي همانند «بي‌باك» بايد به ما اين نكته را نشان دهد كه به واسطه سينما مي‌توان تفكر ديني را در مردم بيدار كرد حال در اين راه از هر ابزاري بايد سود برد، بنابراين ضروريست كه ما كار ديني كردن را از تلويزيون به سينما بياوريم، زيرا سريال‌هاي ديني به ما اين نكته را نشان داده كه سينماگران ما توانايي كار كردن در اين حيطه را دارا هستند.
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]