«گدانسك» را فراموش نكن

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: «گدانسك» را فراموش نكن
ديگر به همه ثابت شده فوتبال صرفاً يك بازى نيست بلكه لايه هايى از سياست، اقتصاد و حتى فلسفه را در خود جاى داده است. اين بازى، بهترين راه براى كسب درآمد و سرگرمى و شاهراه كسب افتخار تجارت هاى افسانه اى، شهرت، رسوايى، آزادى، انتقام، شكوفايى، شوريدگى و ... است اما تمام اينها عنصرى به نام تراژدى را نيز در مركزى ترين لايه هاى خود دارد. تراژدى در فوتبال با كلماتى چون خشونت، انتقام و شكست پيوند خورده. گاهى مقاصد نيز به كركرى ها و رجزخوانى ها دامن مى زند و در نهايت تراژدى به غم انگيزترين حالت ممكن رقم مى خورد. در توصيف تراژدى اصلاً نيازى نيست به خشونت صرف فكر كنيم. اين واژه تنها مختصر به خون و خونريزى نمى شود! خشونت مى تواند در صدا، نگاه و ضرباتى كه بر توپ وارد مى آيد نيز خلاصه شود. به هر حال گهگاهى تراژدى، جاذبه فوتبال را تيره و روشن مى كند. مسائل حيثيتى هم معمولاً اصلى ترين دلايل وجود تراژدى به شمار مى روند كه اگر اين موضوع پيشينه تاريخى هم داشته باشد، ديگر بهتر است در زمين چمن به جاى توپ فوتبال از توپ و تانك استفاده كرد؛ اگر فوتبال اين روزها همان جنگ است، همه براى افتخار، جام و قدرت مبارزه مى كنند. اين طور نيست؟ جنگ جهانى دوم صبح روز اول سپتامبر ۱۹۳۹ با حمله آلمان نازى به لهستان آغاز شد و تا وقتى كه همه جا به خاك و خون كشيده نشد، پايان نگرفت. جنگ اول آنجا شروع شد وصلح آخر... سال ها گذشت و تراژدى «جنگ اول» به زمين چمن و مسابقات فوتبال نيز تسرى يافت. امروز آلمان و لهستان براى چندمين بار در قالب رقابت هاى يورو ۲۰۰۸ مقابل هم قرار مى گيرند. داستان ادامه دارد. به نظر من گذر زمان باعث از بين رفتن خاطرات تلخ نمى شود. چطور مارادونا نتوانست كينه و بغضى را كه از رژيم استعمارگر انگلستان داشت فراموش كند و به هر شكل ممكن و در نهايت با توسل به «دست خدا» انتقام آرژانتينى ها را در زمين چمن سبز بگيرد؟ پس زمان، نه تنها به بهبود زخم ها كمكى نمى كند بلكه گاهى چون نمك سوزاننده مى شود.لهستان دهه ۸۰ نيز مدعى انتفام يا شايد معناى كلمه «برترى» در مستطيل سبز بود. «اعلام برترى» كلمه اى بود براى جلوگيرى از دامن زدن به خاطرات تلخ دهه گذشته. خيلى وقت بود ورزش و فوتبال به مكانى براى تسويه حساب، سرمايه اندوزى، سرمايه گذارى و البته مبارزه تبديل شده بود و بهترين راه «ابراز برترى» جام جهانى ۱۹۸۲ آغاز شد. لهستان از يك طرف شروع به تازيدن كرد و آلمان هميشه مدعى از سوى ديگر به سوى قهرمانى پيش مى رفت. سرانجام اين ۲ تيم در نيمه نهايى رودر روى يكديگر قرار گرفتند و اين بار حمله از جانب آلمان نبود. هر ۲ تيم سخت مبارزه كردند اما در نهايت شانس با ژرمن ها يار بود و لهستان با شكست در آن بازى مرحله نيمه نهايى به مقام سوم جهان قناعت كرد. شرقى ها سال ها حسرت پنالتى هايى را كه از دست دادند بر دوش مى كشيدند. از طرفى ديگر تيم قدرتمند آن دوران نبودند و رويارويى با آلمان جنگ مقابل ۲ مدعى تلقى نمى شد. مردان لهستان بار ديگر خود را سربازانى مى ديدند كه آماج يورش و حمله قرار مى گيرند تا آغازگر قدرتنمايى آلمان ديگرى باشد. اما بار ديگر اين كشور در جريان جام جهانى ۲۰۰۶ پس از ۲۴ ساعت در مرحله گروهى بازى ها مقابل رقيب قرار گرفت. انگار آلمان با همان حمله نيم قرن پيش سرنوشت فوتبال لهستان را نيز رقم زده بود. لهستان ۹۴ دقيقه تمام دفاع كرد، جلوى حمله ها را گرفت و به تساوى فكر كرد اما گل ديرهنگام اوليور نويويل مانند پتك كاخ آرزوهاى ستاره هاى شرق را ويران كرد. لهستان متوقف شد و ميزبان خندان مسابقه صعود كرد. تراژدى در قالب اشك هاى فروخورده و خشم سركوب شده بازيكنان در زمين چمن و اندك هواداران ماتم زده حاضر روى صندلى هاى ورزشگاه رقم خورد. امروز آلمان بار ديگر به مصاف لهستان مى رود، يا شايد هم برعكس! شايد لهستان مدعى يورو ۲۰۰۸ نباشد و فوتبال هم به جاى ميدان جنگ اين بار ميدان صلح باشد اما در معامله شكست و پيروزى، تراژدى هنوز نفس مى كشد. شايد جدال بر سر حيثيت يا گرفتن انتقام نباشد، با اين حال شكست بازهم جانكاه خواهد بود. دقيقاً همين جا فوتبال به «لعبت» تبديل مى شود. توپ گرد كه مى تواند «جنگ جهانى» را به «جام جهانى» تبديل كند، هر كسى را به قصد و انگيزه اى به زمين يا جاده هاى خاكى مى كشاند. فوتبال تنها به خاطر سرگرمى، پول و افتخار جذاب نيست. لايه اصيل و مغموم اين بازى را فراموش نكنيم. تراژدى عامل جاذبه است؛ حالا مى خواهد در مرحله گروهى باشد يا مرحله نهايى! بايد ديد پيروزى اين بار نصيب كدام تيم مى شود، آلمان يا لهستان. درام امسال را كدام تيم رقم مى زند؟ آلمان برنده يا لهستان مقاوم؟ راستى سال ها از بيانيه هاى خاص هيتلر در باب مالكيت «گدانسك» (منطقه اى در لهستان) مى گذرد. ۲۲ بازيكن ۲ تيم با يادآورى آن وقايع پاى به ميدان مى گذارند. مطمئن باشيد؟
يکشنبه 19 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 270]