واضح آرشیو وب فارسی:حمایت: «پرداخت یارانه نقدی در سال 95 هم ادامه می یابد.» این خبری است که روز گذشته اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور اعلام کرد اما بلافاصله از اینکه پرداخت یارانه نقدی مبنای اقتصادی ندارد و فشار بالایی را بر منابع دولت وارد می کند، گلایه کرد. ماجرا این است که کاهش شدید قیمت نفت و عدم حذف افراد پردرآمد که دولت در دو سال گذشته از انجام آن شانه خالی کرده است، باعث شده امکان پرداخت یارانه نقدی به شکل و حجم فعلی برای سال آینده دور از تصور باشد و باید هر چه سریعتر تصمیمی در این خصوص اتخاذ شود و پرداخت یارانه به شکل فعلی برای سال 95 در ابهام قرار دارد. داستان دنباله دار پرداخت کردن یا نکردن یارانه نقدی در دو سال گذشته به یکی از بحث های تکراری و تقریبا بی سرانجام در بین مسئولان و کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس بدل شده است. بر اساس آخرین آمارهای هنوز بیشتر از 75 میلیون نفر ایرانی در ماه 45 هزار و 500 تومان یارانه نقدی دریافت می کنند یعنی دولت به طور متوسط ماهانه حدود 3هزار و 400 میلیارد تومان پول نقد در بین مردم توزیع می کند. یارانه نقدی از زمان اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه ها همین میزان بوده و از سال 89 به طور مداوم پرداخت شده است. کارشناسان اقتصادی و مسئولان دولتی از روند پرداخت یارانه نقدی به شیوه فعلی راضی نیستند و برخی از مقامات ارشد اقتصادی دولت پیش تر روز پرداخت یارانه نقدی را «روز مصیبت عظما» خوانده بودند. استدلال کارشناسان اقتصادی و مسئولان این است که با توجه به قدرت خرید محدود این رقم و غیر هدفمند بودن پرداخت آن این شیوه به نوعی تلف کردن منابع مالی است. راهکار ساده حذف دهک های غیر نیازمند یا کسانی است که دریافت کردن یا نکردن این یارانه تاثیری در زندگی آنان ندارد اما این راهکار ساده در عمل با مشکلاتی مواجه شده که باعث ادامه این روند نامعقول شده و به نظر می رسد همچنان ادامه خواهد داشت. اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور روز گذشته با بیان اینکه وزارت نیرو و وزارت نفت به عنوان دو وزارتخانه مهم اقتصادی دولت، بیشترین آسیب ها را از بحث هدفمندی یارانه ها دیدند گفت: «اینکه قیمت برق با هزینه صفر گاز یک رقمی درآید و باز هم کمتر از این رقم از مصرف کننده گرفته شود و دولت به مصرف یارانه دهد با هیچ استدلال منطقی و عقلانی توجیه پذیر نیست.» جهانگیری با بیان اینکه پرداخت یارانه نقدی با استدلال اقتصادی نبوده بلکه با استدلال اجتماعی بوده و جز اینکه به دنبال افزایش محبوبیتشان بودند دستاورد دیگری نداشتند، گفت: «چون مردم روی این پول حساب کردند و ما نسبت به مردم متعهد هستیم نتوانستیم تصمیم بگیریم که یارانه نقدی را پرداخت نکنیم و اینکه مردم زندگی شان را براساس این مسئله تنظیم کرده اند ما این واقعیت اجتماعی را درک می کنیم و در تصمیم گیری های خود آن را لحاظ می کنیم.» طبق آمار رسمی بانک مرکزی، عملکرد عمرانی دولت روحانی در بهار امسال کاهش ۹۹.۴ درصدی داشته است. همچنین فعالیت عمرانی دولت از محل بودجه ۹۴ در فروردین صفر، در اردیبهشت ۳۵ میلیارد تومان و در خرداد هم ۴ میلیارد تومان بوده است. همانطور که آمار رسمی و البته درآمدهای نفتی با توجه به افت قیمت جهانی نفت نشان می دهند دولت یازدهم از نظر درآمدی به شدت به مشکل خورده و این مشکل زمانی حاد می شود که دولت مجبور باشد هر ماه ۳۴۰۰ میلیارد تومان یارانه نقدی بپردازد. هر چند دولت بنا داشت تا پایان امسال یارانه نقدی ۶ میلیون نفر از ثروتمندان را قطع کند ولی تاکنون قطع یارانه ۳ میلیون نفر اعلام رسمی شده و هنوز مشخص نیست که سیاست حذف یارانه نقدی اغنیا به کجا رسیده و دولت از این محل چه میزان صرفه جویی کرده است. راهکارهای دولت برای مدیریت یارانه نقدی هر چند پیش تر گمانه زنی هایی مبنی بر پرداخت نشدن یارانه نقدی با توجه به پایان برنامه پنجم توسعه در روزهای گذشته در رسانه ها مطرح شده بود و اظهارات برخی مسئولان دولتی از جمله محمدحسن پیوندی، معاون شرکت ملی صنایع پتروشیمی که با اشاره به اینکه سال آینده برای اقتصاد کشور به دلیل بازی مصرف کنندگان با قیمت نفت خام سال بسیار سختی خواهد بود گفته بود: «با این حجم درآمد نفتی دولت توان پرداخت یارانه های نقدی را هم نخواهد داشت.» این گمانه زنی ها را تقویت کرده بود اما با سخنان روز گذشته معاون اول رییس جمهور، مشخص شد که پرداخت یارانه نقدی همچنان ادامه دارد. اما بر کسی پوشیده نیست که دولت اگر بخواهد همین روال پرداخت نقدی را در سال آینده هم ادامه دهد با کمبود منابع و کسری بودجه شدید در این بخش مواجه می شود که به احتمال زیاد باعث کاهش بودجه عمرانی می شود. بنابراین این کمبود منابع باید به نوعی جبران شود. اولین راهکاری که دولت برای جبران کمبود منابع دارد، افزایش مجدد نرخ حامل های انرژی و ثابت نگه داشتن میزان یارانه نقدی است. اما از سوی دیگر به دلیل رکود اقتصادی موجود و اثرات تورمی چنین اقدامی به نظر نمی رسد دولت این راهکار را امتحان کند. محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت هم پیش تر در این خصوص گفته بود: «اجرای قانون هدفمندی یارانه ها لزوما به معنای افزایش قیمت حامل ها نیست و ما می توانیم با روند موجود ادامه دهیم اما نحوه توزیع منابع موجود را تغییر دهیم. دولت تمایل ندارد هدفمندی یارانه ها به رویه ای که تاکنون اجرا شده، ادامه پیدا کند.» در نتیجه اجرای قانون هدفمندی یارانه ها در پنج سال گذشته ، با وجود درآمد حدود 160 هزار میلیارد تومانی ناشی از افزایش قیمت حامل های انرژی 200 هزار میلیارد تومان صرف پرداخت یارانه های نقدی بین خانوارها شده است. این در حالی است که باید از این 160 هزار میلیارد حدود 80 هزار میلیارد تومان برای توزیع نقدی و 80 هزار میلیارد مابقی صرف تولید، بهداشت و درمان، توسعه حمل و نقل و غیره و حتی حدود 20 درصد آن هم به دولت اختصاص می یافت. اما نه تنها کل این مبلغ بلکه 40 هزار میلیارد تومان دیگر از خزانه و یا بانک مرکزی استقراض و عمدتا بی ثمر خرج پرداخت نقدی شده و تولید به عنوان عضو مهم این قانون هیچ سهمی نبرده است. بنابراین به نظر نمی رسد ادامه روند کنونی منطقی باشد. ضمن اینکه درآمدهای نفتی کشور هم کاهش یافته است. در حال حاضر درآمد ماهانه نفتی کشور با صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت خام به قیمت ۲۹ دلار، ماهانه در حد ۹۰۰ میلیون دلار می شود که با احتساب دلار ۳۶۰۰ تومانی درآمد ریالی کل فروش نفت ۳۲۰۰ میلیارد تومان است، در حالی که هزینه دولت بابت پرداخت یارانه نقدی در هر ماه به حدود ۳۴۰۰ میلیارد تومان می رسد. به اعتقاد کارشناسان اگر بودجه جاری کشور را حدود 170هزار میلیارد تومان در نظر بگیریم، نزدیک به 25 درصد بودجه جاری کشور مربوط به تعهد پرداخت یارانه های نقدی است. این در حالی است که اگر به بودجه عمرانی کشور یعنی نزدیک به 47 هزار میلیارد تومان نگاهی بیندازیم عملا نزدیک به 30 هزار میلیارد تومان بیشتر تخصیص پیدا نخواهد کرد. بر اساس پیش بینی های اقتصاددانان با توجه به مشکلات تامین منابع مالی برای پرداخت یارانه ها بودجه سال 95 با کسری شدید مواجه می شود مگر اینکه راهکار مناسبی برای مدیریت آن در نظر گرفته شود. به نظر می رسد دولت برای سال 1395 توان پرداخت یارانه ها به روال کنونی را ندارد این درحالی است که موقعیت سیاسی دولت اجازه نمی دهد که یارانه ها را مستقیم حذف کند. از سوی دیگر برخی کارشناسان اعتقاد دارند، کاهش درآمدهای دولت نباید موجب قطع یارانه نقدی اقشاری شود که به این مبلغ به صورت جدی نیاز دارند بنابراین بهترین و شاید تنها راه پیش روی مسئولان برای مدیریت منابع و پرداخت یارانه نقدی حذف سریع و بدون تعارف دهک های پردرآمد از لیست باشد. به عقیده بسیاری از نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی در گام اول دولت می تواند 20 میلیون نفر را از جمع یارانه بگیران حذف کند که البته نیاز به برنامه ریزی دقیق و فوری دارد.
شنبه ، ۱۲دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: حمایت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 5]