تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837296398
قرآن باید وارد زندگی عموم مردم شود/ فقر محتوایی در ترجمه های قرآن
واضح آرشیو وب فارسی:صنعت ترجمه: مجید شجاعی، کارشناس علوم قرآنی گفت: برای به کارگیری قرآن درزندگی روزمره شرط اول حضور ظاهری و نمادین قرآن در زندگی ماست و ما امروز همین حضور حداقلی قرآن را هم در زندگی عموم و حتی طلاب نداریم.به گزارش خبرنگار مهر ، با اینکه قرآن کتابی است برای انتخاب بهترین زندگی که سعادت جاودانه در پرتو آن تحقق می یابد، اما متاسفانه ما کمتر شاهد حضور فعال و اثرگذار این کتاب آسمانی در زندگی اجتماعی مان هستیم. برخی دلیل این کمرنگ بودن را در کم کاری پژوهشگران دین می دانند. در گفتگویی که با مجید شجاعی، کارشناس علمی میز قرآنِ دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان انجام دادیم نظر او را به عنوان یک کارشناس علوم قرآنی در این رابطه جویا شدیم که مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید: *پرسش اصلی ما این است که «چرا قرآن در زندگی مردم حضور فعال و اثرگذار ندارد؟»، به عبارت دیگر «چرا ما نمی توانیم از قرآن در ساماندهی زندگی فردی و جمعی مان بهره ی لازم را ببریم؟». آیا این به قرآن برمی گردد که از کارایی افتاده و توانِ پیش آمدن و هم پایی با تحولات و پدیده های نوظهور را ندارد یا پژوهشگران علوم انسانی و به ویژه معارف دینی، در به کارگیری قرآن ضعیفند؟ طبق تحقیقات و بررسی هایی که ما انجام دادیم، سه عامل مهم، سبب ناکارآمدی قرآن در زندگی مردم شده است: حضور اجتماعی قرآن کم رنگ است. نمادها و نشانه های قرآن تقریبا از بین رفته است، جامعه دینی به ویژه طلاب(به عنوان متولیان امر دین)، با قرآن انس ندارند و ضعف باور به کارآمدی قرآن در بین نخبگان(چه حوزوی و چه دانشگاهی). برای به کارگیری قرآن در زندگی روزمره، شرط اول، حضورِ ظاهری و نمادین قرآن در زندگی ماست. قرآن در قدیم، به صورت نمادین در گوشه گوشه زندگی ما حضور داشت: در عروسی، در سفر رفتن، در مراسم ختم، در تولد و مرگ عزیزان و در خیلی مراسم دیگر، یعنی حداقل استفاده ای که می شد از قرآن، همین بود، امّا حالا همین هم نیست؛ دیگر حتی به همین استفاده های نمادین که می توانست قرآن را در زندگی ما زنده نگه دارد هم توجهی نمی شود. بعد از این گاه گاهی هم به تناسب قرآن خوانده می شد و درباره آن فکر می شد . حالا ما همین حضور حداقلیِ قرآن را هم نداریم. این نه تنها در زندگی عمومِ مردم بلکه در زندگی حوزویان و متولیان فرهنگ و معارف دینی و قرآنی نیز مشهود است. چه بسا طلبه ای که بتواند مجتهد شود بی آنکه حتی برای یک بار هم که شده به قرآن نیازی داشته باشد و یا قرآن را گشوده باشد. الآن موضع به گونه ای است که طلبه اصلاً قرآن نمی خواند، اما همسر او که یک فرد معمولی است قرآن می خواند. یعنی طلبه ما نه تنها نیازی به قرآن در خود احساس نمی کند، بلکه هرچه بخواهد در کتبِ غیر دینی برای او فراهم است. اعم از مباحث تربیتی، روانشناسی، سیاسی و ... همه و همه به صورت دسته بندی شده و آکادمیک در کتبی که مبانی غیر دینی دارد، آماده است. در مباحث درسیِ طلبه نیز که قرآن هیچ جایی ندارد. چه بسا درسی هم تحت عنوانِ قرآن باشد، در نازلترین سطح ممکن و در بدترین ساعات تدریس شود . *خب شاید این امر به ناکارآمد شدن قرآن، به خاطر نبودِ پژوهش های زیرساختی درباره ی قرآن باشد. مثلاً قرآن در حوزه های مختلف نیاز به علوم دیگری دارد تا بهتر شناخته شود. مثلاً تاریخ و فرهنگ عرب عصر نزول و فهم قرآن؛ ریشه شناسی واژه های قرآنی، قبل و بعد از اسلام و قبل و بعد از نهضت ترجمه؛ نسبت قرآن و فقه و جایگاه قرآن در فقه؛ نسبت قرآن با فلسفه، به ویژه درحوزه فهم قرآن و نسبت قرآن با مسئله های جامعه و تمدنِ بشریِ امروز. شاید دانستن اینها به عنوان بسترهای فهم قرآن سبب شود که قرآن کارآمدی بهتری داشته باشد؟ توجه کنید که کاربری قرآن دو سطح دارد: سطح نخبگانی و سطح عمومی. شما این بحث ها را باید در سطح متخصصین و پژوهشگران علوم قرآن مطرح کنید. البته اینها آنجا لازم است اما به گمانم اگر کاربری قرآن موکول شود به همین موضوعات، نه تنها قرآن از کاربری لازم و عمومی می افتد بلکه در لا به لای مباحث نظری و پژوهشی گم می شود و اصلاً نمی تواند از حوزه پژوهش پا را فراتر بگذارد و به عرصه زندگی عموم مردم وارد شود . پس چه باید کرد؟ قرآن در سطح دوم و عمومی، باید وارد زندگی عمومِ مردم شود. این کار هم عملاً از تبلیغ و آموزش آغاز می شود. ما نیاز نداریم که آن مباحث را برای عمومی مردم طرح کنیم. بیان خود قرآن این است که «این قرآن برای مردم است»، برای هدایت، «الناس» آمده که عموم مردم را شامل می شود و عموم مردم از این دست مباحث بی بهره اند. قرآن اول و مهم تر از همه، باید در سیستم آموزشی حوزه جای خود را باز کند. این کار اول از همه باید از حوزه شروع شود. حوزه علمیه است که اول باید قرآن بخواند و به همان نسبت قرآن را هم به زندگی مردم وارد کند. الان طلبه منبر می رود، جلسه های تخصصی آموزشی و مشاوره ای با مردم یا گروه های سنی مشخص برقرار می کند اما هیچ حرفی از قرآن نمی زند. همین سبب می شود که مردم دیگر اهمیتی برای قرآن قائل نباشند. وقتی متولی دین خود را از کتاب دین اش بی نیاز ببیند، چه انتظاری از مردم هست؟ ! *خب مگر عموم مردم می توانند قرآن بفهمند و چنین چیزی ممکن است؟ نیاز به زبان عربی دارد. آشنایی با برخی واژه های قرآنی و آشنایی حداقلی با تفسیر مورد نیاز است . خود قرآن می فرماید که «أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ»؟. اینجا قرآن خطاب اش متخصصین نیستند، چون در ظاهر کلام هیچ قرینه ای بر این اختصاص وارد نشده است . اینجا خطاب قرآن عموم مردم است. استفهام هم توبیخی است، زیرا پس از آن می فرماید: «ام علی قلوبٍ أقفالُها؟». یا در جای دیگری در ادامه اش می فرماید: « وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلَافًا کَثِیرًا». این آیات نشان می دهد که خداوند از مردم، فهمیدن قرآن را مطالبه کرده و بالضروره می دانسته که همه مردم، همه علوم مرتبط با قرآن را واجد نیستند ولی تدبر در قران را از آنها طلب کرده است. الان در تهران مدرسه علمیه ای به همت حجت الاسلام غلامرضا قاسمیان راه اندازی شده که طلاب از بدو تحصیل علاوه بر تمامی دروسی که دارند، در تمامی مقاطع، قرآن را با الگوی کتاب زیر آموزش می بینند و با قرآن مأنوسند. ایشان، مأنوس نبودنِ طلاب با قرآن (به نحوی که فهمش برای طلابِ جدید الورود هم ممکن باشد) را تشخیص داد و برای آن چاره ای اندیشید و الان چند مدرسه در تهران و چند مدرسه در قم دارند از روش ایشان در آموزش قرآن به طلاب پیروی می کنند . در سیستم عرفی و معمول حوزه، فهم قرآن موکول شده است به آخرین پله های آموزشی، یعنی بعد از آن که طلبه ادبیات، فقه و اصول، فلسفه و خارج فقه را خواند، آن موقع است که اگر برسد و بشود، باید وارد قرآن شود و الا پیش از آن فهم قرآن ناممکن تلقی می گردد. خب با چنین ذهنیتی چه انتظاری که قرآن در حوزه ها حاضر باشد و از حوزه ها به مردم برسد؟ ! این آغاز راه تفکر درباره قرآن است . حالا مسئله این می شود که مردم درباره ی چه چیزی در قرآن تفکر کنند؟ و شیوه ی تفکر در قرآن چگونه است؟ امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه می فرماید که قرآن را باید به سخن درآورد و «استنطاق از قرآن» بهترین و کارآمدترین و عمومی ترین شیوه بهره برداری از قرآن است. مردم باید سؤالات خود را از قرآن بپرسند و در آن در پی جواب باشند. آیات را زیر و رو کنند، فکر کنند، نظام سازی کنند تا قرآن را به سخن گفتن وا دارند. این البته هم زحمت دارد، هم برخی از علوم مقدماتی مانند ادبیات و لغت را نیاز دارد و مهمتر از همه این که باورمندی به توانایی قرآن در پاسخگویی به پرسشهای بشر را نیاز دارد. این باور از طریق متولیان امر دینی باید در عموم مردم ایجاد شود، چیزی که الان در خود آنها نیز نیست. اگر این باور در مردم ایجاد شد و آن سؤالات پیش آمد، متولی امر دین هم مجبور می شود که پاسخ بدهد. مجبور می شود که برگرد به قرآن.مرحوم علی صفایی در کتاب «روش برداشت از قرآن» این شیوه را با زبانی روان تبیین کرده است . *پس آیا ما به زبان شناسی قرآن نیازمند نیستیم؟ آیا به تاریخ فهم قرآن و تحول و تطور آن نیازمند نیستیم؟ مثلاً دقت در واژه ربا و آیات آن یا دقت در آیات حجاب یا دقت در آیات نماز، می رساند که خود قرآن، هم یک سیر نزولِ آیات، متناسب با فهم و درکِ بشرِ معاصرش دارد و هم تحولِ مفهومی برای این مفاهیم لحاظ کرده که ابعاد یا وجوه گوناگونی از مسئله را در بر می گیرد. همین نگاه سب می شود که مثلاً ما در فهم احکام متناسب با ربا یا حجاب، در حوزه ی فقه فردی و فقه اجتماعی، یک فهمِ روشمند متناسب با قرآن داشته باشیم و بدانیم که تحول فکری - فرهنگی صورت گرفته در جامعه ی عرب شِبه جزیره، بر اساس این آیات و مفاهیم و چیدمان آنها چگونه بوده و بتوانیم فقه را کارآمدتر و پویاتر فهم کنیم و پیش ببریم. موضوعات متناسب دیگر نیز تأثیراتی مشابه در فهمِ قرآن و کارآمدی آن خواهند داشت . بله. این درست است. این هم یک استنطاق در سطحی بالاتر و تخصصی تر است. مثلاً در جامعه ما ربا یا حجاب یک مسئله است. یک فهمی عموم مردم از این موضوعات از قرآن دارند، یک فهمی هم پژوهشگر قرآنی از این مسئله دارد. حجت الاسلام دکتر عبدالکریم بهجت پور در کتابی با عنوان «همگام با وحی»، که تاکنون دو جلد آن چاپ شده است، از میان تمام سیر نزول های آیات قرآنی، یکی را برگزیده و بر اساس آن به فهم و تفسیر قرآن پرداخته اند. مبنای ایشان این است که قرآن در یک صیرورت تاریخی و انسانی، از آغاز اسلام تا وفات پیامبر (ص)، بر حسبِ رشد و بالندگی مردم و بر حسبِ تغییر شرایط تاریخی و تحقّق شرایطی که امکان نزول آیات را فراهم کند، نازل شده است. لذا باید قرآن را در همان سیر فهمید تا بتوانیم در مهندسی فرهنگ جامعه از همان شیوه تبعیت کنیم . ایشان در آیه «وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُکْثٍ»، مُکث (درنگ) را به معنایِ درنگ تاریخی گرفته و بالتبع معنای خاصی برای «ترتیل» قائل است و ترتیل را نزول همراه با تدبر و تربیت می داند . *بله. این رویکرد را پیش از ایشان، مرحوم دکتر رامیار در کتاب تاریخ قرآنش تشریح کرده بود و در بحث حفظ قرآن توضیح می دهد که سیره اصحاب پیامبر در حفظ و تلاوت آیات این بود که آیات را بر اساس شیوه ی نزول و به صورت دسته دسته می آموختند و در آن تفکر می کردند و به آن عمل می کردند و احکام و دستورات آن را استخراج می کردند و بعد سراغ دسته بعدی آیات می رفتند، لذا گاهی مثلاً حفظ سوره بقره 12 سال طول می کشید . بله. آن هم شیوه تربیتی زمان نزول بوده که به منظور حفظ و نگهداری و فهم قرآن انجام می گرفته. اما خود نزول قرآن در یک بستر تاریخی - انسانیِ رو به رشد و تحول انجام می شده و به زعم آقای بهجت پور، همین سیر نزول می تواند مبنای کاربردی شدنِ قرآن شود . *البته این رویکرد را امین الخولی در مصر و برخی از شاگردان او ترویج کردند. حتی تا جایی که به یاد دارم، سید قطب هم در این زمینه یادداشتهایی دارد. مرحوم مهندس بازرگان هم ناظر به همین نگاه، کتابِ «مهندسی فهم قرآن» را نگاشت و در آن آیات قرآن را بر اساس تاریخ نزول و موضوعِ نزول مرتب و دسته بندی نمود . برخی از محققین هم تلاش هایی کرده اند تا قرآن را تا حد امکان به فهم عمومی نزدیک کنند، مثلاً آقای دکتر رضایی اصفهانی، یک جلد تفسیر قرآن نوشته و در آن به انتخاب خود، برخی از تفاسیر را برگزیده و به صورت کنار نویس، در کنار صفحه ی قرآن قرار داده تا خواننده فهم بهتری پیدا کند . بله. آقای خرمشاهی هم ترجمه مفصل و تفسیری ای از قرآن دارد که در قطع رحلی به چاپ رسیده و در هر صفحه ی آن، در پائین صفحه به مشکلات آیات قرآن از منابع تفسیری مختلف اشاره کرده است تا خواننده آن آیات را بهتر فهم کند و در انتهای قرآن نیز، چند ده صفحه، ملحقاتی در شناخت قرآن و تاریخ تفسیر و برخی شبهات حول قرآن آورده شده تا عموم مردم بتوانند استفاده کنند. اما متأسفانه علاوه بر سنگینی متن ترجمه، اشکالاتی معدودی نیز در ترجمه مشاهده می شود . اصل ترجمه پذیری قرآن، امر بسیار مهمی است. این که آیا می شود واژه های قرآن را فهم و ترجمه نمود یا خیر، چالش عمده ای است که اغلب پژوهشگرانِ زبان با آن درگیر هستند. در این زمینه حجت الاسلام دکتر محمد علی کوشا، یکی از متخصصین برجسته ترجمه قرآن هستند که نظرشان صائب و برای دیگر مترجمین محل اعتناء است. ایشان بر برخی از ترجمه های قرآن که معروف هم هستند اشکالاتی وارد کرده اند که قابل توجه است . فی الواقع ما به علّت فقر زبان شناسی تاریخی و ترمینولوژی قرآنی، دچار فقرِ محتوای دقیق در زمینه ترجمه هستیم و همین امر تا حدی سبب ناکارآمدی فهم قرآن می شود. در میانِ تفاسیر موجود، شاید بهترین و دقیق ترین تفسیر بعد از مجمع البیان طبرسی، تفسیر المیزان علامه طباطبایی است. آقای صفوی ترجمه ای از قرآن بر اساس المیزان انجام داده اند که علیرغم ارزشمندی، امّا به دلیل عدم تسلط کافی به مبانی علامه در تغییر، برخی نکات را مغفول گذاشته یا کم توجهی کرده اند. در حالی که ترجمه قرآن بر اساس المیزان می تواند یکی از بهترین ترجمه ها برای فارسی زبانان باشد تا با بهره گیری از آن کارآمدیِ قرآن را افزایش دهند . *برخی از حوزویان، فلسفه خواندن، به ویژه حکمت متعالیه را در فهم صحیح و عمیق قرآن شرط می دانند و تا قبل از خواندن حکمت متعالیه، هرگونه برداشت از قرآن را ناقص می دانند. نظر شما در این باره چیست؟ باید از آنان پرسید آیا امام صادق(ع) هم فهم ناقصی داشته چون حکمت متعالیه نخوانده؟! زراره و حمران و دیگر شاگردان امامان چه؟ یعنی 400 سال است که قرآن درست فهم شده و قبل از آن قرآن فهم نمی شده؟! این حرف اشتباهی است. اصلاً همین نگاه مقدس مآبانه به حکمت متعالیه بابِ تحول و رشد بسیاری از معارف را بسته است. طلبه ای که وارد حوزه می شود و به جای مطالعه سیر تاریخی فلسفه از ابتدا تا حکمت متعالیه، بدون مقدمه و آمادگی و یک راست به حکمت متعالیه، آن هم نه نسخه اصلی اش بلکه برخوانش علامه طباطبایی از حکمت صدرایی یعنی بدایه و نهایه سوق داده می شود، نه می تواند قرآن را فهم کند، نه برهان و نه عرفان را. همین که طلبه بدایه و نهایه و نهایتاً اسفار می خواند، می پندارد که از قرآن بی نیاز است، چرا؟ چون به زعم خود ملاصدرا، فلسفه او که همان حکمت متعالیه است، پایان دهنده فلسفه است و محلِ تلاقی و یکدستی آن سه حوزه معرفتی. لذا طلبه را یک راست می برند آخر خط تا از مقدمات بی نیاز شود. در حالی که ملاصدرا یک عمر قرآن و حدیث خوانده، فلسفه خوانده، ریاضت کشیده تا توانسته این حکمت را تدوین کند. ضمن آن که فهم قرآن نه محدود به زمان است و نه محدود به افراد، که اگر چنین می بود، جامعیّت، جهان شمولی و ابدی بودن قرآن زیر سؤال می رفت و کل فهم قرآن در یک نفر به نام ملاصدرا ختم می شد . *پس آنچه که روایتِ «متعمّقون» را به ایشان تطبیق می کنند را چه می شود گفت؟ آقای دکتر برنجکار چند سال پیش در مقاله ای در مجله نقد و نظر معنای «متعمّقون» را کاویده بودند و آن را یک تقبیح می دانستند نه یک تمجید. از این منظر هم می شود به کار ملاصدرا نگاه کرد . البته من یک موقعی در یک جلسه ای به آقای محمدرضا حکیمی گفتم که شما چرا به عرفان و فلسفه بدگویی می کنید؟ خب یک مدل کامل و مطلوب ارائه بدهید تا بشود از آن استفاده کرد. ایشان گفت: «تا وقتی ناسزا نگوییم، کسی متوجه بد بودن اینها نمی شود و به فکر اصلاح و درست کردن نمی افتد.» خب این هم یک رویکرد است که نه خروجی عملی دارد و نه متد موجود را بر می تابد. *به گمانم یکی از اصلی ترین چالش های پیش روی کارآمدی قرآن، توسعه و کارآمدیِ علوم تجربی و ساینتیفیکال است. مثلاً روان شناسی یا جامعه شناسی، با تبیین مبانیِ نظریِ روشمند و سنجیده شده که روایی و پایایی مناسب هم دارد، می تواند نسخه ای برای شما پیچید و شما را به هدفی از پیش تعیین شده برساند و راه حل های مناسب پیش پای شما بگذارد، برخلاف معارف دینی که اغلب از حوزه متافیزیکی و غیر قابل دسترسی و سنجش بوده و به کلی گوئی ها یا نهایتاً توصیه های اخلاقی ختم می شود. خوب مسلم است که هر کسی در هر حوزه ای که نیاز دارد، می رود سراغ آنچه آزموده شده، نمونه عینی دارد، ضریب خطایش مشخص است و زودتر جواب می دهد. اینجاست که قرآن و معارف دینی، صرفاً برای ارضای حس معنویت یا آخرت گرایی انسان به کار می آید و از کارآمدی می افتد . بله. این نکته بسیار مهم است. این که آیا ما می توانیم از آیات قرآن و قال الصادق(ع) را به مثابه متن منبع و بنیادین معرفتی حساب کنیم و از آنها دستورالعمل روشمندِ جوابگو با پایایی و روایی مناسب استخراج کنیم یا نه مسئله بسیار مهمی است. برخی از پژوهشگران مشغول تلاش در همین زمینه هستند. مثلاً آقای دکتر عباس پسندیده در حال تدوین روانشناسی اسلامی بر اساس روایات و آقای دکتر همتِ بناری مشغول تدوین مبانی تربیتی بر اساس قرآن هستند. البته هنوز در آغاز راهند. آقای دکتر پسندیده و تألیفات چاپ شده ای هم دارند اما کارهای آقای دکتر همتِ بناری هنوز در مرحله بازنگری علمی است که ان شاءالله به زودی چاپ می شود . اما کل معارف بشری که به همین دو حوزه ختم نمی شود. ما هم به معارف بنیادین و محض نیاز داریم و هم به مباحثِ مضاف و هم به محصول یا دستورالعمل اجرایی. در این زمینه تقریباً هیچ فعالیتی در کشور صورت نمی گیرد . *پس این همه مؤسسات تهران و قم که در علوم انسانی فعالیت می کنند، خروجی ای نداشته اند؟ ! شما بگوئید که کدامیک از مسئله های نظام از ابتدای تأسیس تاکنون حل شده تا متوجه شوید که خروجی عملی این مؤسسات چه بوده. بانک، حجاب، اقتصاد، فرهنگ، نماز و مسجد یا هر مورد دیگری که مد نظر بیاورید، آیا این مؤسسات توانسته اند چاره ای یا مدلی یا برنامه ای برای بهبود وضعیّت، مبتنی بر مبانی دینی و اسلامی داشته باشند یا نه. برخی از این مؤسسات که خروجی هایشان قطعاً فقط مصرف داخلی دارد یعنی فقط برای کسانی که با ادبیات و فرهنگ آنها آشنا باشند معنادار است مانند مدرسه قرآن و عترت یا فرهنگستان علوم اسلامی آقای میر باقری و یا حداقل طی یک دو نسل آتی خروجی ای نخواهد داشت و باید منتظر نسل های آتی آنها بود و برخی هم که خروجی دارند، کارآمدی ندارند . گفتگو از: مسعود فقیهی
شنبه ، ۱۲دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صنعت ترجمه]
[مشاهده در: www.translationindustry.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]
-
گوناگون
پربازدیدترینها