تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
دستگاه آب یونیزه قلیایی کره‌ای
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1870579667
تلاش تکفیری ها برای مخدوش کردن اذهان عمومی جهان نسبت به اسلام
واضح آرشیو وب فارسی:شهیدنیوز: شهیدخبر(شهیدنیوز): با بررسی دیدگاه ها و جریان های اسلامی به طور کلی می توان دو نگرش کلان که حاصل دو نوع تفسیر یا برداشت متفاوت از تعالیم اسلام است، مشاهده کرد؛ واگرا یا همگرا.چالش امنیتی گروه های تکفیر در جهان اسلام را می توان در دو بخش تبیین کرد. نخست، تضعیف امنیت سازه انگاران که به خاستگاه اجتماعی امنیت توجه بسیار دارند و امنیت را با خاستگاه اجتماعی هویت تحلیل می کنند،(1) تحصیل امنیت از طریق موازنه قوا و بازدارندگی را نامناسب می دانند و در مقابل بر اطمینان، اعتماد و همکاری برای تحصیل امنیت تأکید می کنند. این امر از اعتقاد آن ها به بستر اجتماعی امنیت نشأت می گیرد.(2) بر این اساس سازه انگاران بر تأثیر هنجارها در امنیت بین المللی تأکید می کنند. از نظر آن ها هنجارها اعتقادات بین الاذهانی درباره جهان اجتماعی و طبیعی هستند که بر اساس آن ها کنش گران، نهادهای آن ها و امکان کنش تعریف می شود.(3) در این نظریه هنجارها فهم مشترکی هستند که هویت و منافع بازیگران را پدید می آورند.(4) به این ترتیب امنیت بر اساس هویت تعریف می شود؛(5) یعنی هویت کارکرد امنیت زایی دارد. گروه های تکفیری با ارائه تبیین های انحصارگرا از دین و طرد سایر گروه های اسلامی از دایره اسلام، سبب می شوند تلقی محدود و تنگ نظر آن های از هنجارهای دینی در عرصه بین الملل ارائه شود و هویت مسلمانی را در لایه ای ضعیف و غیر قابل تعامل با سایر فرق اسلامی به تصویر می کشند. در این بین که فرق اسلامی از دید گروه های تکفیری محکوم به انحراف عظیم و غیر قابل قبول هستند، سایر ادیان هیچ جایی برای بقا و احترام ندارند. این واگرایی درونی با از بین بردن منافع عمومی جهان اسلام، امنیت آن را به خطر می اندازند. تحلیل هویتی امنیتی جهان اسلام بر اساس عملکرد گروه های تکفیری از جهت ایجاد اتحادها و تلقی نسبت به تهدیدها نیز حائز اهمیت است. سازه انگاران معتقدند طرح مفهوم هویت در نحوه شکل گیری تهدیدها و نیز اتحادها مؤثر است. سازه انگاران بر این اعتقادند که هویت ها با فراهم کردن معنا و مفهوم واحد، از تردیدها می کاهند و می توانند با توانمندسازی کشورها برای شناخت دشمنان خود از دامنه تردیدها در قبال مسائل امنیتی بکاهند.(6) به این ترتیب دفاع هماهنگ و مشترک مسلمانان در برابر دشمنان اسلام یکی از مصادیق وحدت سیاسی مسلمانان می گردد.(7) ولی برخورد واگرایانه و تفسیر خشن غیر انعطاف پذیر گروه های تکفیری از اسلام مانع از ایجاد اتحاد گروه های اسلامی و همچنین تلقی یکسان آن ها از تهدیدهای جهان اسلام می شود. در نتیجه مسلمانان افزون بر اینکه از درون از هم دور می شوند، هر یک از آن ها تلقی متفاوتی از تهدیدهایی که جهان اسلام را به خطر می اندازد دارند. از جهت دیگر شکل گیری امنیت در سطح جهان اسلام زمینه اتحاد بزرگ تری است که مسلمانان را در سطح بین الملل با هم متحد می کند. وقتی مسلمانان بر اساس امتثال اصول و ارزش های اسلامی و تقویت هویت دینی، نقاط مشترک خود را تقویت نمودند و تعامل های بین خودشان را تقویت کردند، می توانند با تعریف یکسان از تهدیدها، تردیدهای همکاری و اتحاد در عرصه بین الملل را کاهش دهند. اینک به وضوح می بینیم که چگونه گروه های تکفیری به چالشی امنیتی در جهان اسلام تبدیل شده اند. طبیعی است تضعیف امنیت، خود عوارض دیگری را نیز در جهان اسلام به دنبال دارد. یکی از مهم ترین آن ها امنیتی شدن محدوده کشورهای اسلامی است که زمینه ساز حضور کشورهای غربی در منطقه می شود. دوم، امنیتی شدن مناطق اسلامی یکی از آثار امنیتی گروه های تکفیری امنیتی شدن مناطق اسلامی به خصوص خاورمیانه(8) است که زمینه حضور و مداخله نظامی غرب را ایجاد می کند. اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺷﺪن، ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﮑﺘﺐ ﺗﻔﺴﯿﺮی است ﮐﻪ ﮐﻨﺶﻫﺎی ﮐﻼﻣﯽ ﻣﻮﻓﻖ را ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از زﺑﺎن و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽداﻧﺪ. ﺑﻮزان و ﻫﻤﮑﺎراﻧﺶ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﺄﺛﺮ از اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ، اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺷﺪن را ﻓﺮﯾﻨﺪای ﻣﯽداﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺮاردادن ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﭼﺎرﭼﻮب اﻣﻨﯿﺖ ﻣﯽﮔﺮدد، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼً در اﯾﻦ ﺣﻮزه ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ.(9) ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﻼم ﺳﻠﻔﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از زﺑﺎن و ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺶﻫﺎی ﮐﻼﻣﯽ ﺧﻮد و ﺑﻪ وﯾﮋه، ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺗﯽ ﮐﻪ در ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﻼمﮔﺮاﯾﯽ از ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ، از ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ، ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﻣﻨﯿﺘﯽ در اواﺋﻞ قرن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ، ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨ ﯿﺘﯽ ﺷﺪن، دو ﺷﺮﻃﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ را اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺳﺎزد، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ؛ نخست ، ﮔﻔﺘﻤﺎن اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺳﺎز ﮐﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞﮐﻨﺶﮔﺮان اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺳﺎز و ﮐﻨﺶﮔﺮان ﮐﺎرآﻣﺪ ﻣﯽﺷﻮد. دوم، ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و روﯾﻪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد. ﮐﻨﺶﮔﺮان اﻣﻨﯿﺘﯽﺳﺎز، ﻓﺮد ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را ﺑﺎ اﻇﻬﺎر اﯾﻦ ﻣسأله ﮐﻪ ﭼﯿﺰی از ﻟﺤﺎظ وﺟﻮدی در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﯾﺪات اﺳﺖ، اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ. ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ، در ﭼﺎرﭼﻮب ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﻼم ﺳﻠﻔﯽ، ﮐﻨﺶﮔﺮان اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺳﺎز ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮوهﻫﺎی رادﯾﮑﺎﻟﯽ ﻫﻤﭽﻮن اﻟﻘﺎﻋﺪه، ﺿﻤﻦ ﻫﺸﺪار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﻄﺮه اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺟﺪﯾﺪ آن را به عنوان تهدیدی بالفعل علیه اسلام میدانند که باید بر علیه آن اقدام نظامی انجام داد. این عقیده حاصل برداشتی ویژه از موضوع جهاد در اسلام است. بر اﯾﻦ اﺳﺎس، ﺑﺎ اﻋﻼم ﺟﻬﺎد اﻟﻘﺎﻋﺪه در ﺣﻮادث ﯾﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ، ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﻼم ﺳﻠﻔﯽ در آﺳﺘﺎﻧﻪ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺷﺪن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺎ ورود ﺷﻮرای اﻣﻨﯿﺖ در ﺻﺪور ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎی ﺿﺪﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎل2001، ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﻼم ﺳﻠﻔﯽ، ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﻣسأﻠﻪای در ﭼﺎرﭼﻮب ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﯿﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺪ. اﯾﻦ روﯾﻪ، ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﻣﻨﯿﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را در ﭘﯽ داﺷﺖ. در ﻫﻤﯿﻦ ﭘﯿﻮﻧﺪ، ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﺸﺘﺮک ﺳﺎزﻣﺎن اﻟﺠﻬﺎد(10) و اﻟﻘﺎﻋﺪه، ﭘﺲ از ﯾﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی آن ها ﺑﺎ روﯾﮑﺮد «ﻧﻮﺟﻬﺎدی» در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ، اﻣﻨﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ را در ﺻﺪر ﺗﻮﺟﻬﺎت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻗﺮار دارد. ﺳﺎزﻣﺎن اﻟﺠﻬﺎد و اﻟﻘﺎﻋﺪه، دﮐﺘﺮﯾﻦ ﺟﺪﯾﺪی درﺑﺎره ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ اراﺋﻪ دادﻧﺪ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ، ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻬﺎد داﺋﻤﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ آن رﺳﯿﺪ. از ﻧﻈﺮ اﻟﺠﻬﺎد، ﺷﮑﺴﺖ و ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و رﻫﺒﺮاﻧﺸﺎن در اﺟﺮای ﺗﻌﻬﺪات اﺳﻼم، آن ها را ﮐﺎﻓﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. اﯾﻦ ﮔﺮوه، دﻟﯿﻞ اﺻﻠﯽ ﻗﺘﻞ اﻧﻮرﺳﺎدات را ﺿﺮورت ﺟﻨﮕﯿﺪن ﺑﺎ اﺋﻤﻪ ﮐﻔﺮ ﺑﺮﻣﯽﺷﻤﺮدﻧﺪ. ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان «ﺟﻬﺎد ﻧﻮﯾﻦ» ﻧﯿﺰ ﯾﺎد ﺷﺪه، در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ. اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن، ﺗﺤﺖ رﻫﺒﺮی «اﯾﻤﻦ اﻟﻈﻮاﻫﺮی» ﻓﯿﺰﯾﮑﺪان و «ﻣﺤﻤﺪ ﺷﻮﻗﯽ اﺳﻼﻣﺒﻮﻟﯽ» ﺑﺮادر ﺧﺎﻟﺪ اﺳﻼﻣﺒﻮﻟﯽ ﻗﺮار داﺷﺖ. ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺎﻃﻒ ﻧﯿﺰ ﮐﻪ در ارﺗﺶ ﻣﺼﺮ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮد، در اواﺳﻂ دﻫﻪ 80 ﻣﯿﻼدی از ارﺗﺶ ﻓﺮار ﮐﺮد و ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﮔﺮﯾﺨﺖ. او در ﭘﯿﺸﺎور، اﯾﻤﻦ اﻟﻈﻮاﻫﺮی را ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮد و ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﻦﻻدن ﭘﯿﻮﺳت.(11) اﻫﻤﯿﺖ ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ اﻋﻀﺎی اﻟﺠﻬﺎد و ﺑﺮﺧﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﻦﻻدن ﺑﻪ اﻧﺪاز ه ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﯾﻦ اﻟﺠﻬﺎد ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮاردادن ﺑﻦﻻدن، سبب اﻓﺮاﻃﯽ ﺷﺪن اﻟﻘﺎﻋﺪه ﺷﺪ.(12) ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﻔﺘﻤﺎن اﻟﺠﻬﺎد ﻣﺼﺮی و ﮔﻔﺘﻤﺎن اﻟﻘﺎﻋﺪه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻧﯽ، ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﻼم ﺳﻠﻔﯽ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ را رﻗﻢ زد ﮐﻪ داﻣﻨﻪ آن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﻣﻨﯿﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﯾﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ 2001، ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮔﺴﺘﺮده ای را ﺑﺮای ﻓﻬﻢ راﺑﻄﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن و اﻣﻨﯿﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد، ولی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن، ﯾﻌﻨﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﻫﻤﻪ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﻨﯿﺖ. از اﯾﻦ رو اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﯾﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻬﺪﯾﺪﮐﻨﻨﺪه اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ روزاﻓﺰون ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﻨﯿﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ، ﺗﻨﻬﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب اﻣﻨﯿﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﯿﯿﻦ و ﻓﻬﻢ اﺳﺖ. جهانی شدن امنیت روندی است که پیشتر با نام بین المللی شدن امنیت مطرح بود؛ ولی امروزه چون تهدیدها به جای دولت ها، جوامع انسانی را تهدید می کنند، به جهانی شدن امنیت مرسوم شده است. برایان مابی، جهانی شدن امنیت را بازنگری مهمی درباره ارتباط میان جهانی شدن و امنیت می داند. وی تحلیل تحول در سرشت مسائل امنیتی را از طریق پیوستار سه گانه مفهوم پردازی جهانی شدن امنیت عنوان می کند: نخست، گسترش حوزه تهدید. دوم، خوانش امنیت در واژگان جهانی. سوم ، تحول درشبکه های فراملی تهدید. با جهانی شدن امنیت مرز میان کشورها (مرزهای جغرافیایی) و تهدیدات، سیال و قابل تسری می شود.(13) در پیوند گفتمان اسلام سیاسی با گفتمان جهانی شدن، هسته اصلی منازعات در خاورمیانه خشم و غضب مسلمانان است. مسلمانی که در اروپا زندگی می کنند، از طریق عصر ارتباطات، خودشان را با برادران ستم دیده شان در خاور میانه بزرگ تر(امت اسلامی) تعریف می کنند.(14) سوم، افول کنشگری فعال در عرصه بین الملل از جمله تحولات اساسی فراگیر اواخر سده بیستم احیای دین، در مقام یکی از مباحث حساس در مقوله روابط بین الملل است. روابط بین الملل سنتی، در واقع، آغاز خود را درون سامانه دولت ـ ملت یا دولت مدرن می داند. درون این سامانه، فرضیه ای و ستفالیایی وجود داشت مبنی بر این که دین اساساً امری عرفی است و تکثر دینی و فرهنگی با جامعه بین الملل سازگاری ندارد، بلکه باید آن را حضور می کرد، به حاشیه راند یا حتی مغلوب کرد.(15) ولی با ایجاد فضایی جدید، نوعی سکولاریزاسیون زدایی یا حداقل مطالعه و پذیرش آن در روابط بین الملل آغاز شده و دین به عامل مهمی در روابط فراملی و بین المللی تبدیل شده است. در حالی که فضای جدید روابط بینالملل برای نقش آفرینی جهان اسلام بسیار آماده بود، گروه های تکفیری نگرش بسیار منفی، خشن، ترس آ ور و ضد اجتماعی را از اسلام در ذهن جهانیان ایجاد کردهاند که هرگونه کنشگری فعال اسلام را محدود می کند و از بین میبرد. غرب نیز در دامن زدن به این چالش بسیار کوشید و از فرصت به دست آمده حداکثر استفاده را برد. مفهوم هویت در علوم مختلف انسانی کاربرد متفاوت و گستردهای دارد و علم سیاست و روابط بین الملل نیز هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی از آن بهره گرفته است(16) و حتی می توان گفت هویت معنا و مفهوم نهفته در موضوع روابط بین الملل است.(17) از این رو کشورهای اسلامی به شرطی که از تشخص هویتی در سطح بین الملل برخوردار باشند می توانند اسلام را به عنوان یک قدرت قوی و أثرگذار در سطح بین الملل وارد کنند. تقویت وحدت در جهان اسلام سبب می شود کشورهای اسلامی به عنوان یک قدرت واحد فراتر از همه هویت های ملی و مرزهای جغرافیایی در عرصه بین الملل حضور یابند. به عبارت دیگر کنش گری فعال در عرصه بین الملل وابسته به یک تشخص هویتی است که در پرتو تقویت وحدت مسلمانان ذیل ایده امت اسلامی برای جهان اسلام ایجاد می شود. این موضوع در ادبیات نوین روابط بین الملل که مفاهیمی مانند هویت و کنشگر در آن تغییر یافته است، کاملا قابل توجیه و تحلیل است. امروزه مطالعات روابط بین الملل در فضای جهانی شدن، با پشت سر گذاشتن نظریات «دولت محور» به سوی «چند/جهان محوری» می رود تا با تغییر مفهوم کنش گر در عرصه بین الملل، دیگر دولت ها تنها کنش گر سیاست و حکومت در عرصه داخلی و بین المللی نباشند.(18) این تحول را می توان فراملی گرایی نامید. به طور سنتی وقتی از سیاست و روابط بین الملل سخن گفته می شد، منظور روابط میان دولت ها بود، ولی فراملی گرایی بر روابطی ورای روابط دولت ها و میان کنش گرانی غیر از دولت ها تأکید می کند. این روابط و کنش گران بر کنش گران دولتی و روابط میان آن ها نیز تأثیر می گذارند.(19) بر این اساس امروزه دیپلماسی در انحصار دولت ها نیست.(19) در تعاملات معاصر بین کنش گران غیر دولتی و دولت ها گاهی می شود که کنش گران فراملی از طریق اعمال نفوذ می توانند بر روابط کنش گران دولتی نیز تأثیر بگذارند.(20) به این ترتیب بازیگران جدید روابط بین الملل در دنیای امروز، سرزمین محور نیستند و سرزمین عامل اساسی در تحولات بین المللی ایمن عصر به شمار نمی رود و حتی می توان گفت کنش گری نوین در عرصه بین الملل ماهیت مرزها و منافع را تغییر داده است. بنابراین فضا و شرایط نوین بین الملل زمینه را برای نقش آفرینی قدرت های غیر دولتی و فراسرزمینی فراهم می کند که مبتنی بر مؤلفه های هویتی و نرم افزارانه در عرصه بین الملل فعالیت کنند. این شرایط برای نقش آفرینی اسلام بسیار مناسب است تا بتواند فراتر از روابط بین دولت ها مبتنی بر مبانی متعالی و حقایق نورانی خود در روابط بین الملل فعالیت کند. گروه های تکفیری این فرصت بزرگ را به تهدیدی بزرگ تبدیل کردند؛ به طوری که امروزه اسلام با اوصافی همچون تروریسم در عرصه بین الملل تعریف می شود. این شرایط هرگونه امکان کنش گری فعال از اسلام را در صحنه بین الملل سلب می کند؛ چرا که اسلام هراسی برآمده از گروه های تکفیری سبب وازنش سایر کنش گران از اسلام و حتی مقابله با اسلام می شود و در این فضا میدان و مجالی برای تعامل و همکاری باقی نمی ماند. البته غرب در ایجاد فضای اسلام هراسی بسیار موثر بوده است، ولی عملکرد افراطی و طردگونه گروه های تکفیر نیز در ایجاد بهانه و بستر برای این موضوع بسیار مؤثر بوده است. جمع بندی با بررسی دیدگاه ها و جریان های اسلامی، به طور کلی می توان دو نگرش کلان که حاصل دو نوع تفسیر یا برداشت متفاوت از تعالیم اسلام است، مشاهده کرد. با توجه به این مختصات کلی می توان آن ها را واگرا یا همگرا نامید. گروه های همگرا معتقدند می توان در بستر تقویت هویت مشترک دینی، هم سویی های هنجاری و هم بستگی های سیاسی و اجتماعی مسلمانان را ارتقا داد و آن ها را متوجه منافع و دشمنان مشترک کرد تا تفرقه ها را کنار بگذارند. این فرایند وحدت بخشی به خوبی در راستای تأمین امنیت جهان اسلام قابل تحلیل است. به این ترتیب وحدت آفرینی در بستر هویت دینی، سبب ارتقای امنیت جهان اسلام می شود. خاستگاه این امنیت در درجه اول ماهیتی نرم افزارانه و فرهنگی اجتماعی دارد ولی در ادامه و تداوم این مسیر امنیت سخت افزارانه را نیز تقویت خواهد کرد. به این ترتیب، امنیت نرم افزارانه مقدمه امنیت سخت افزارانه می شود. حاصل این وحدت و امنیت، ارتقای قدرت و کنش گری اسلام در عرصه بین الملل است. در مقابل این نگرش همگرایانه، تفکر واگرایانه گروه های تکفیری قرار دارد که بر اساس ذهنیتی جزم گرایانه با بسیاری از مسائل با عناوینی مانند شرک و بدعت مبارزه می کنند و با این نگرش که فقط قرائت آن ها از اسلام درست است و سایر فرقه های اسلامی را تکفیر می کنند و با خشونت آن ها را از دایره اسلام بیرون می دانند. در این رویکرد نمی توان اثری از انسجام و اتحاد و تحق امت اسلامی یافت؛ امتی که می تواند به عنوان یک کنش گر قوی در عرصه بین الملل ظاهر شود و با تقویت هویت دینی قدرت جهان اسلام را ارتقا دهد و امنیت آن را نیز تأمین کند. /993/703/ر یادداشت: محسن محمدی(معاون علمی موسسه تاریخ تطبیقی، پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی.) .................................... منابع: 1 ـ ر.ک: «جایگاه فرهنگ در نظریه های روابط بین الملل»، بهاره سازمند، ص 302 ـ 279، تحول مفاهیم در روابط بین الملل، حمیرا مشیرزاده، نبی الله ابراهیمی. 2 ـ ر.ک: «تحلیل امنیت در پارادیم های حاکم بر روابط بین الملل»، مجید عباسی اشلقی، ص544، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره سوم، پاییز 1383. 3 ـ . Tho Farrell, “Constructivist Security Studies of a Research Program”, Interantional Studies Association Publishcd by Blackwell Publishing, 2002, p: 49. 4 ـ . Tho Farrell, “Constructivist Security Studies of a Research Program”, Interantional Studies Association Publishcd by Blackwell Publishing, 2002, p: 72. 5 ـ ر.ک: «هویت در روابط بین الملل»، طیبه واعظی، صص 328 ـ 319، تحول مفاهیم در روابط بین الملل، حمیرا مشیرزاده، نبی الله ابراهیمی. 6 ـ ر.ک: «تحلیل امنیت در پارادایم های حاکم بر روابط بین الملل»، مجید عباسی اشلقی، ص 554 ـ 545، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره سوم، پاییز 1383. 7 ـ ر.ک: وحدت اسلامی: مبانی، عرصه ها، موانع و راهکارها، محمدرسول حسینی، صص 111ـ 104، جامعه المصطفی العالمیه، معاونت پژوهش، قم، 1388. 8 ـ ر.ک: "گفتمان اسلام سلفی و جهانی شدن امنیت خاورمیانه", نبی الله ابراهیمی, , ص175-194, فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات راهبردی, سال سیزدهم, شماره چهارم, زمستان 1389. 9 ـ دﯾﻦ و ﺳﯿﺎﺳﺖ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻣﺪرن، موریس باربیه, ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻣﯿﺮ رﺿﺎﺋﯽ، ﺗﻬﺮان, ﻗﺼﯿﺪهﺳﺮا, 1386. 10 ـ 11ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ و رادﯾﮑﺎﻟﯿﺴﻢ اﻟﺠﻬﺎد،», محمدکاظم آﺳﺎﯾﺶﻃﻠﺐ ﻃﻮﺳﯽ،ص109, ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ، ﺳﺎلﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ، ﺷﻤﺎره4, 1384. 11 ـ اﻟﻘﺎﻋﺪه ﻋﺴﮑﺮﯾﺎ", ابوحفض مجند مصری, ص3, اﻟﺤﯿﺎه،17 ﻧﺸﺮﯾﻦ اﻟﺜﺎﻧﯽ، ﻧﻮﻓﻤﺒﺮ2، رﻣﻀﺎن1922، اﻟﻌﺪد،14125, 2001. 12 ـ ﺗﻨﻈﯿﻢ اﻟﻘﺎﻋﺪه ﻓﯽ اﻟﺴﻮدان اﺻﺒﺢ اﮐﺜﺮ رادﯾﮑﺎﻟﯿﻪ ﺑﺴﺒﺐ ﻓﮑﺮاﻟﺠﻬﺎد اﻟﻤﺼﺮی", ابراهیم درویش, ص13, اﻟﻘﺪس اﻟﻌﺮﺑﯽ، 14 ﺗﺸﺮﯾﻦ اﻟﺜﺎﻧﯽ، ﻧﻮﻓﻤﺒﺮ،29 ﺷﻌﺒﺎن 1422، اﻟﻌﺪد13890, 2001. 13 ـ ر.ک: نوسلفی گری و جهانی شدن امنیت خاورمیانه، نبی الله ابراهیمی، ص 222. 14 ـ ر.ک:Alqade in the west as a youyth Movment, the Power a Narrative, Oliver Roy, P. 9, Microcon Policy Working Paper 2, Brighton, Microcon, 2008. 15 ـ ر. ک: «اسلام و غرب، صدای گفت و گوی مسلمانان» جان لی اسپوزیتو، جان اوول، ص 22، دین و روابط بین الملل، یورگن ها برماس و دیگران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، 1386. 16 ـ ر.ک: "هویت:رویکردها و نظریه¬ها", بهزاد دوران, منوچهر محسنی, مبانی نظری هویت و بحران هویت, گرداوری علی¬اکبر علیخانی, , پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی, تهران, 1383 17 ـ ر.ک: "هویت در روابط بین الملل", طیبه واعظی, ص303-318, تحول مفاهیم در روابط بین الملل, حمیرا مشیرزاده, نبی الله ابراهیمی. 18 ـ ر.ک: جهانی شدن سیاست: روابط بین الملل در عصر نوین، اسمیت استیو و جان بیلیس، ترجمه: ابوالقاسم راه چمنی و دیگران، جلد اول، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر، تهران، 1383؛ نظریه اجتماعی سیاست بین الملل، الکساندر ونت، ترجمه: حمیرا مشیرزاده، دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل، تهران، 1384. 19 ـ تحول در نظریه های روابط بین الملل، حمیرا مشیرزاده، ص32، سمت، تهران، 1384. 20 ـ ر.ک:"تحول در دیپلماسی:پیدایش, پویش و پوشش", سید محمدکاظم سجادپور, ص246, تحول مفاهیم در روابط بین الملل, حمیرا مشیرزاده, نبی الله ابراهیمی. 21 ـ ر.ک: «تحول مفهوم کنش گر و مسئله امنیت در روابط بین الملل»، فرامرز تمنا، ص143، تحول مفاهیم در روابط بین الملل، حمیرا مشیرزاده، نبی الله ابراهیمی، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، 1389.
پنجشنبه ، ۱۰دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شهیدنیوز]
[مشاهده در: www.shahidnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]
-
گوناگون
پربازدیدترینها